Bồi dưỡng viên chức ngành thông tin -Thư viện theo vị trí việc làm trong kỷ nguyên số

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã

khẳng định: “Cán bộ là cái gốc của mọi

công việc”, và “Muốn việc thành công hay

thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” [Hồ Chí

Minh, 2002]. Các văn kiện của Đảng, các

văn bản của Nhà nước đều khẳng định tầm

quan trọng của công tác đào tạo, bồi dưỡng

cán bộ, công chức, viên chức và chất lượng

của công tác này cần phải được đổi mới. Vị

trí việc làm xác định rõ chức trách cần đảm

nhiệm, các kiến thức, kỹ năng, thái độ cần

có để thực hiện công việc hiệu quả. Việc bồi

dưỡng công chức, viên chức theo vị trí việc

làm là hết sức cần thiết, đặc biệt là trong bối

cảnh đổi mới và hội nhập như hiện nay. Bồi

dưỡng năng lực theo vị trí việc làm sẽ gắn

với nhu cầu công việc của mỗi công chức,

viên chức. Vì vậy, việc đào tạo, bồi dưỡng

cán bộ, công chức, viên chức nói chung và

đào tạo, bồi dưỡng công chức, viên chức

hoạt động trong lĩnh vực thông tin - thư viện

(TT-TV) nói riêng cần phải đi sâu và bám

sát vào yêu cầu thực tiễn hơn nữa, nhất là

trong kỷ nguyên số và bối cảnh Cách mạng

công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) như hiện nay.

Bồi dưỡng viên chức ngành thông tin -Thư viện theo vị trí việc làm trong kỷ nguyên số trang 1

Trang 1

Bồi dưỡng viên chức ngành thông tin -Thư viện theo vị trí việc làm trong kỷ nguyên số trang 2

Trang 2

Bồi dưỡng viên chức ngành thông tin -Thư viện theo vị trí việc làm trong kỷ nguyên số trang 3

Trang 3

Bồi dưỡng viên chức ngành thông tin -Thư viện theo vị trí việc làm trong kỷ nguyên số trang 4

Trang 4

Bồi dưỡng viên chức ngành thông tin -Thư viện theo vị trí việc làm trong kỷ nguyên số trang 5

Trang 5

Bồi dưỡng viên chức ngành thông tin -Thư viện theo vị trí việc làm trong kỷ nguyên số trang 6

Trang 6

pdf 6 trang baonam 11720
Bạn đang xem tài liệu "Bồi dưỡng viên chức ngành thông tin -Thư viện theo vị trí việc làm trong kỷ nguyên số", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Bồi dưỡng viên chức ngành thông tin -Thư viện theo vị trí việc làm trong kỷ nguyên số

Bồi dưỡng viên chức ngành thông tin -Thư viện theo vị trí việc làm trong kỷ nguyên số
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
8 THÔNG TIN VÀ TƯ LIỆU - 3/2019
 ThS Nguyễn Thị Minh Phượng
Thư viện, Học viện Hành chính Quốc gia
Tóm tắt: Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang là xu thế có tác động đến nền kinh 
tế-xã hội của nhiều quốc gia. Đó là quá trình chuyển đổi nền công nghiệp sang quá trình tiếp cận 
dựa trên nền tảng số hóa, nền tảng internet vạn vật và trí tuệ con người. Khi thay đổi nền tảng công 
nghiệp đòi hỏi phải có sự thay đổi trong giáo dục và đào tạo. Cơ quan thông tin-thư viện cần có sự 
chuyển đổi để đáp ứng xu thế chung. Để làm được điều đó, viên chức ngành thông tin-thư viện cần 
được trang bị và nâng cao kiến thức, kỹ năng làm việc. Bồi dưỡng theo vị trí việc làm của viên chức 
phát triển năng lực cho viên chức, nâng cao hiệu quả công việc, phát huy tốt nhất tiềm năng của viên 
chức trong thực thi công việc theo từng vị trí đảm nhận tại các đơn vị sự nghiệp công lập.
Từ khóa: Ngành Thông tin-thư viện; bồi dưỡng viên chức; đào tạo; vị trí việc làm; kỷ nguyên số.
Job-based capacity enhancement for information - library officers in the digital age
Abstract: Industrial Revolution 4.0 (Industry 4.0) is influencing the social - economic 
development of many countries. It’s a process in which the industry platforms transitioning into 
ones based on digitalization, Internet of Things and Artificial Intelligence. In order to transform the 
industry platform, there must be changes in education and training in general, and in information 
centers - libraries in particular. Accordingly, information -library officers need to be equipped with 
knowledge and working skills for this trend. Capacity enhancement for information - library officers 
based on their positions helps improving their capacity, increasing their efficiency and potential in 
public administrative units. 
Keywords: Information - Library Major; staff capacity enhancement; job-based training; digital 
age.
BỒI DƯỠNG VIÊN CHỨC NGÀNH THÔNG TIN-THƯ VIỆN 
THEO VỊ TRÍ VIỆC LÀM TRONG KỶ NGUYÊN SỐ 
Mở đầu
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã 
khẳng định: “Cán bộ là cái gốc của mọi 
công việc”, và “Muốn việc thành công hay 
thất bại đều do cán bộ tốt hay kém” [Hồ Chí 
Minh, 2002]. Các văn kiện của Đảng, các 
văn bản của Nhà nước đều khẳng định tầm 
quan trọng của công tác đào tạo, bồi dưỡng 
cán bộ, công chức, viên chức và chất lượng 
của công tác này cần phải được đổi mới. Vị 
trí việc làm xác định rõ chức trách cần đảm 
nhiệm, các kiến thức, kỹ năng, thái độ cần 
có để thực hiện công việc hiệu quả. Việc bồi 
dưỡng công chức, viên chức theo vị trí việc 
làm là hết sức cần thiết, đặc biệt là trong bối 
cảnh đổi mới và hội nhập như hiện nay. Bồi 
dưỡng năng lực theo vị trí việc làm sẽ gắn 
với nhu cầu công việc của mỗi công chức, 
viên chức. Vì vậy, việc đào tạo, bồi dưỡng 
cán bộ, công chức, viên chức nói chung và 
đào tạo, bồi dưỡng công chức, viên chức 
hoạt động trong lĩnh vực thông tin - thư viện 
(TT-TV) nói riêng cần phải đi sâu và bám 
sát vào yêu cầu thực tiễn hơn nữa, nhất là 
trong kỷ nguyên số và bối cảnh Cách mạng 
công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) như hiện nay.
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
9THÔNG TIN VÀ TƯ LIỆU - 3/2019
1. Sự cần thiết phải bồi dưỡng viên 
chức ngành thông tin-thư viện theo vị trí 
việc làm
Vai trò ban đầu của thư viện là lưu trữ 
và tổ chức khai thác, sử dụng chung vốn 
tài liệu nhằm truyền bá tri thức, cung cấp 
thông tin, phục vụ nhu cầu học tập, nghiên 
cứu và giải trí của mọi tầng lớp nhân dân. 
Sau đó là việc phân loại tri thức mà điển 
hình nhất là khung phân loại thập phân 
Dewey ở thế kỷ XX khi thông tin bùng nổ. 
Cùng với sự ra đời của Internet, thư viện lại 
tiếp tục có sự chuyển biến nhằm đáp ứng 
yêu cầu phát triển của xã hội, đó là việc 
hình thành thư viện điện tử/thư viện số. 
Trong bối cảnh CMCN 4.0 như hiện nay, 
thư viện lại tiếp tục thay đổi cùng với nhiều 
ứng dụng như Internet vạn vật (Internet 
of Things), tài nguyên giáo dục mở (Open 
Educational Resources) hay dữ liệu lớn 
(Big Data),.... Người làm công tác thư viện 
là người làm chủ nguồn thông tin, có nhiệm 
vụ thu thập, xử lý, sắp xếp và là cầu nối 
giữa bạn đọc với tri thức. Để đáp ứng được 
yêu cầu công việc, người làm thư viện cần 
phải giỏi chuyên môn và thành thạo các 
kỹ năng mềm. Tuy nhiên, với sự phát triển 
không ngừng của khoa học và kỹ thuật, 
người làm công tác thư viện cần phải được 
đào tạo, bồi dưỡng để theo kịp với xu thế 
phát triển chung. Nếu như những năm 90, 
phần mềm CDS/ISIS được sử dụng rộng 
rãi và phổ biến trong các thư viện thì đến 
nay, phần mềm đó đã lỗi thời, nhường chỗ 
cho những phần mềm mới với nhiều tiện ích 
hơn. Nếu những người làm công tác thư viện 
được đào tạo sử dụng CDS/ISIS mà không 
được bồi dưỡng, tập huấn những phần mềm 
mới thì sẽ không thể đáp ứng được yêu cầu 
công việc. Đây chỉ là một trong số những 
ví dụ về sự phát triển đột phá vượt bậc của 
KH&CN mà đặc biệt là công nghệ thông tin 
đã tác động sâu sắc vào m ... nhiệm vụ 
gắn với chức danh nghề nghiệp hoặc chức 
vụ quản lý tương ứng, là căn cứ xác định 
số lượng người làm việc, cơ cấu viên chức 
để thực hiện việc tuyển dụng, sử dụng và 
quản lý viên chức trong đơn vị sự nghiệp 
công lập” [Quốc hội, 2010]. Vị trí việc làm 
trong một cơ quan, tổ chức trong đó có các 
cơ quan TT-TV, bao gồm:
- Các vị trí lãnh đạo, quản lý;
- Các vị trí thừa hành, thực thi (hành chính, 
hoạch định chính sách, xử lý nghiệp vụ, 
phục vụ...). 
Như vậy, khi có yêu cầu mới phát sinh, 
nhà quản lý phải trang bị cho người lao 
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
10 THÔNG TIN VÀ TƯ LIỆU - 3/2019
động những kiến thức và kỹ năng liên quan, 
phục vụ trực tiếp cho việc thực hiện một 
phần hoặc một đoạn công việc - điều mà 
họ chưa được biết, chưa được học để đảm 
bảo một công việc cụ thể. Dựa trên phân 
tích và đánh giá năng lực hiện tại (kiến thức, 
kỹ năng) so với vị trí công việc đang đảm 
nhiệm để bồi dưỡng nhằm đáp ứng yêu cầu 
công việc đặt ra. Việc bồi dưỡng viên chức 
cần phải được thực hiện theo trình tự các 
bước nhằm đáp ứng mục tiêu đề ra. Về tổng 
thể, quy trình bồi dưỡng gồm bốn bước cơ 
bản: xác định nhu cầu; lập kế hoạch; thực 
hiện và đánh giá (Hình 1).
QUY 
TRÌNH 
BỒI 
DƯỠNG
Xác định 
nhu cầu 
bồi dưỡng
Lập kế 
hoạch bồi 
dưỡng
Thực hiện 
kế hoạch 
bồi dưỡng
Đánh giá 
bồi dưỡng
Hình 1. Sơ đồ quy trình bồi dưỡng công 
chức, viên chức [Ngô Thành Can, 2014]
- Xác định nhu cầu bồi dưỡng viên chức: 
Nhu cầu bồi dưỡng lúc này là sự đòi hỏi tất 
yếu, khách quan của cơ quan TT-TV theo 
từng vị trí công việc của viên chức về nâng 
cao năng lực, kiến thức và kỹ năng thông 
tin số. Dựa vào yêu cầu công việc, bản mô 
tả công việc của từng vị trí việc làm và thực 
trạng việc thực hiện công việc của viên 
chức ngành TT-TV để xác định nhu cầu bồi 
dưỡng. Việc xác định nhu cầu bồi dưỡng có 
vai trò đặc biệt quan trọng trong bồi dưỡng 
theo yêu cầu vị trí việc làm. Bước này quyết 
định được việc bồi dưỡng nên tiến hành ở 
mức độ nào để đảm bảo thành công lớn 
nhất, chi phí hiệu quả nhất trong việc giải 
quyết các vấn đề liên quan đến năng lực 
làm việc của viên chức trong đơn vị.
- Lập kế hoạch bồi dưỡng viên chức: Việc 
lập kế hoạch bồi dưỡng giúp các nhà quản 
lý ngành TT-TV và các cơ sở bồi dưỡng lên 
kế hoạch bồi dưỡng, trong đó bao gồm: 
mục tiêu bồi dưỡng, nội dung bồi dưỡng, 
thời gian bồi dưỡng, kinh phí bồi dưỡng,....
- Thực hiện kế hoạch bồi dưỡng: Để thực 
hiện một khóa bồi dưỡng cần có quyết định 
mở lớp (do cơ quan có thẩm quyền ký), tạm 
ứng kinh phí cho một lớp bồi dưỡng, công 
văn chiêu sinh, lên lịch học, công tác chuẩn 
bị và đón học viên, đánh giá kết quả khóa 
bồi dưỡng,....
- Đánh giá chất lượng bồi dưỡng: Đây là 
giai đoạn cuối cũng trong quá trình bồi dưỡng 
nhằm xác định mức độ hoàn thành mục tiêu 
đã đề ra từ trước. Việc đánh giá nhằm xác 
định các hoạt động và kết quả có đáp ứng 
được các quy định đề ra và các quy định này 
có được thực hiện một cách có hiệu quả hay 
không. Đánh giá chất lượng bồi dưỡng tập 
trung vào đánh giá chất lượng chương trình 
bồi dưỡng, chất lượng đội ngũ giảng viên và 
học viên tham gia khóa bồi dưỡng, cũng như 
hiệu quả sau khóa bồi dưỡng.
3. Nội dung bồi dưỡng viên chức 
ngành thông tin-thư viện trong bối cảnh 
Cách mạng công nghiệp 4.0
Với những cơ quan có yêu cầu chặt chẽ 
ngay từ khâu tuyển dụng thì hầu hết viên 
chức hoạt động trong lĩnh vực TT-TV đều 
được đào tạo chuyên sâu hoặc đã tham gia 
các lớp nghiệp vụ về TT-TV. Tuy nhiên, hầu 
hết kiến thức liên quan đến công nghệ thông 
tin so với khoảng 10 năm về trước đều đã 
trở nên lạc hậu, lỗi thời. Nếu không được 
bồi dưỡng, viên chức ngành TT-TV khó có 
thể theo kịp với những tiến bộ khoa học kỹ 
thuật áp dụng trong lĩnh vực TT-TV và hoạt 
động của cơ quan sẽ khó hòa nhập được 
với xu thế chung, nhất là trong giai đoạn 
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
11THÔNG TIN VÀ TƯ LIỆU - 3/2019
hiện nay, chúng ta vừa trải qua kỷ nguyên 
số đã nhanh chóng bước vào CMCN 4.0. 
Để đáp ứng được những yêu cầu mới của 
xu thế hiện nay, theo vị trí công việc, viên 
chức ngành TT-TV cần được bồi dưỡng một 
số kiến thức và kỹ năng sau:
- Kỹ năng công nghệ thông tin: Trong 
thời đại công nghệ số và internet hiện nay, 
viên chức cần phải có kỹ năng sử dụng 
công nghệ và sử dụng thành thạo các ứng 
dụng trên internet để cập nhật thông tin 
một cách nhanh chóng, kịp thời. Kỹ năng 
về công nghệ thông tin sẽ liên quan tới khả 
năng sắp xếp dữ liệu, bảo vệ, quản lý và 
chia sẻ dữ liệu. Hầu hết viên chức làm trong 
lĩnh vực TT-TV cần được bồi dưỡng kỹ năng 
công nghệ thông tin này. 
- Chuyên môn nghiệp vụ: Viên chức cần 
nắm vững nghiệp vụ đã được đào tạo để 
từ đó có thể cập nhật những kiến thức mới, 
phục vụ cho công việc. Đặc biệt, những 
người làm công tác xử lý nghiệp vụ TT-TV, 
cần thường xuyên được cập nhật kiến thức 
mới để có thể tiếp cận những thay đổi trong 
khâu xử lý thông tin, dựa vào tình hình thực 
tế tại cơ quan để có đề xuất điều chỉnh phù 
hợp theo xu thế chung của các cơ quan 
TT-TV khác. Ví dụ như, những năm trước 
đây, ở Việt Nam, khung phân loại thập phân 
Dewey ấn bản DDC 14 là một trong những 
môn học trong giáo dục đại học tại các 
trường đào tạo chuyên ngành TT-TV. Khi 
việc dịch và in khung phân loại thập phân 
Deway - ấn bản 23 (DDC 23) được đưa vào 
lưu hành, Thư viện Quốc gia Việt Nam đã 
tổ chức tập huấn sử dụng khung phân loại 
thập phân Dewey - ấn bản 23 (DDC 23) cho 
các thư viện trong cả nước. Và đối tượng 
được cử đi học là những người làm công tác 
phân loại tài liệu tại các cơ quan TT-TV. 
- Kỹ năng tra cứu thông tin: Thời đại bùng 
nổ thông tin khiến nguồn tài nguyên thông 
tin đa dạng, đòi hỏi người làm thư viện phải 
có kỹ năng tra cứu thông tin nhằm quản lý, 
khai thác và giới thiệu những thông tin chính 
thống, có giá trị để phục vụ tốt nhất nhu cầu 
tin của người dùng tin. Nếu kết quả thông 
tin nhận được quá rộng và nhiều so với yêu 
cầu, sẽ gây khó khăn cho sự chọn lựa. Vì 
vậy, cần xác định đúng yêu cầu và mục tiêu 
khi tìm tin. Tìm kiếm thông tin theo diện rộng 
sẽ tìm được một lượng thông tin lớn hơn tìm 
theo chiều sâu. Tìm kiếm thông tin theo 
chiều sâu sẽ tìm được thông tin sát với chủ 
đề hơn, mặc dù số lượng thông tin có thể ít 
hơn nhưng đáp ứng đúng nhu cầu của người 
dùng tin. Việc bồi dưỡng kỹ năng tra cứu 
thông tin được ưu tiên cho thủ thư và những 
viên chức tại các vị trí tư vấn thông tin.
- Kỹ năng ứng xử, xử lý tình huống, giao 
tiếp với bạn đọc, người dùng tin: Kỹ năng 
này quyết định chất lượng dịch vụ TT-TV và 
là một trong những tiêu chí đánh giá mức 
độ hài lòng của người dùng tin với cơ quan 
thông tin. Hiện nay, viên chức trong các cơ 
quan sự nghiệp đều được bồi dưỡng trình 
độ quản lý nhà nước theo các ngạch, các 
cấp quản lý. Việc bồi dưỡng này là rất cần 
thiết bởi các khóa đào tạo bồi dưỡng quản lý 
nhà nước giúp nâng cao ý thức, trách nhiệm 
trong công vụ, góp phần triển khai các văn 
bản quản lý nhà nước một cách hiệu quả, 
đồng thời giúp học viên nâng cao năng lực, 
kỹ năng, phong cách làm việc trong quản lý, 
điều hành và thực hiện tốt công việc được 
giao. Bồi dưỡng quản lý nhà nước dành cho 
tất cả công chức, viên chức, từ lãnh đạo, 
quản lý đến viên chức trong đơn vị.
- Kỹ năng ngoại ngữ: Trong thời kỳ hội 
nhập và với xu thế toàn cầu hóa hiện nay, 
ngoại ngữ là phương tiện hỗ trợ công việc 
cần thiết và không thể thiếu. Mỗi viên chức 
cần thành thạo ít nhất một ngoại ngữ để có 
thể tiếp cận đến nguồn thông tin trên thế 
giới, giúp cho việc học hỏi kinh nghiệm, 
cập nhật kiến thức từ những quốc gia khác. 
Do đó, tất cả viên chức cần tự nâng cao, 
trau dồi kỹ năng ngoại ngữ của mình, đặc 
biệt là những người làm công tác bổ sung, 
tra cứu thông tin, xử lý nghiệp vụ.
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
12 THÔNG TIN VÀ TƯ LIỆU - 3/2019
4. Yêu cầu đối với công tác bồi dưỡng 
theo vị trí việc làm của viên chức ngành 
thông tin-thư viện
- Mục tiêu bồi dưỡng: Bồi dưỡng viên 
chức ngành TT-TV cần hướng đến năng lực 
làm việc, khắc phục những kỹ năng, kiến 
thức còn thiếu để có khả năng bắt kịp sự 
phát triển của KH&CN. Mục tiêu bồi dưỡng 
phải chuyển từ đào tạo về lý thuyết sang 
thực hành, từ đào tạo theo định hướng 
chuyển từ cung (đào tạo theo cái mà cơ sở 
có) sang bồi dưỡng theo cầu (đào tạo cái 
mà người học cần), từ bồi dưỡng chỉ phục 
vụ nhu cầu trong cơ quan công tác đến việc 
hòa nhập chung cùng các cơ quan TT-TV 
khác trong cả nước và trên thế giới. Yêu 
cầu bồi dưỡng theo vị trí việc làm không chỉ 
dừng lại ở chỗ “biết” mà phải “làm được” và 
“làm đúng” những công việc mà cơ quan, 
đơn vị cần.
- Nội dung bồi dưỡng: Chương trình bồi 
dưỡng nói chung cần chủ động, linh hoạt, 
với thời gian đào tạo ngắn ở mỗi khóa học 
nhưng có thể tiến hành đào tạo nhiều lần 
để cập nhật thường xuyên kiến thức, kỹ 
năng, xây dựng năng lực đáp ứng yêu cầu 
của thực tiễn. Nội dung bồi dưỡng phải căn 
cứ vào yêu cầu của lĩnh vực chuyên môn 
phù hợp với từng vị trí công việc. Về cơ bản, 
nội dung chương trình phải trả lời được ba 
câu hỏi: 
+ Vị trí công việc của viên chức phải làm 
những việc gì?
+ Làm việc đó như thế nào?
+ Cần có quan hệ phối hợp như thế nào 
để đạt chất lượng và hiệu quả công việc 
cao nhất.
Một điều quan trọng cần lưu ý là phải xác 
định “hàm lượng” của các loại kiến thức mà 
người học thực sự cần. Có thể chia kiến thức 
ra làm ba loại: loại kiến thức mà người học 
phải biết; loại kiến thức cần biết và loại kiến 
thức nên biết. Loại kiến thức “nên biết” là 
kiến thức bổ trợ, người học có thể tự nghiên 
cứu và trang bị cho mình. Loại kiến thức 
“cần biết” là loại kiến thức mà giảng viên 
có thể gợi ý, giới thiệu để học viên nghiên 
cứu, mở rộng tầm hiểu biết, hỗ trợ cho việc 
thực hiện công việc hiệu quả hơn. Loại kiến 
thức “phải biết” là loại kiến thức nhất thiết 
phải được trang bị trong khóa bồi dưỡng 
theo vị trí việc làm bởi nó là kiến thức mới, 
người học chưa được đào tạo và nó thực sự 
cần thiết cho vị trí công việc của viên chức, 
và xa hơn là cho sự phát triển của cơ quan 
thông tin.
Việc xác định các kiến thức, kỹ năng như 
trên nhằm mục đích: giảm tải cho chương 
trình bồi dưỡng theo vị trí việc làm, thực 
hiện chương trình bồi dưỡng ngắn ngày 
và tập trung vào các nội dung thiết thực, 
thiết yếu cho người học; phù hợp với đặc 
điểm vị trí công tác của người học; bảo đảm 
sự linh hoạt trong việc biên soạn và thực 
hiện chương trình bồi dưỡng. Việc xây dựng 
chương trình bồi dưỡng theo vị trí việc làm 
cần tính đến yêu cầu công việc hiện tại và 
tương lai của viên chức. Nói cách khác, việc 
bồi dưỡng theo vị trí việc làm cần phải phục 
vụ đáp ứng cho công việc hiện tại và chuẩn 
bị cho viên chức ở vị trí việc làm, vị trí chức 
danh mới trong tương lai.
Thực hiện công tác bồi dưỡng theo vị 
trí việc làm khó và tốn kém hơn so với bồi 
dưỡng theo tiêu chuẩn ngạch. Bồi dưỡng 
theo tiêu chuẩn ngạch thực hiện theo các 
chương trình, tài liệu quy định và đã được 
biên soạn sẵn. Để triển khai bồi dưỡng theo 
tiêu chuẩn ngạch, các nguồn lực thực hiện 
như giảng viên, tài liệu, bài tập tình huống, 
đã được chuẩn bị sẵn từ trước. Trong khi 
đó, đối với hoạt động bồi dưỡng theo vị 
trí việc làm thì chương trình, tài liệu phải 
thường xuyên thay đổi, cập nhật hoặc xây 
dựng cho phù hợp với sự thay đổi, phát triển 
của công việc.
NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI
13THÔNG TIN VÀ TƯ LIỆU - 3/2019
- Giảng viên và phương thức bồi dưỡng: 
Phần lớn những người tham gia chương 
trình bồi dưỡng là những người đã có một 
trình độ nhất định, đã trải qua thực tiễn và 
ít nhiều có kinh nghiệm công tác, có khả 
năng tự học, tự nghiên cứu, tự phân tích 
đánh giá vấn đề. Vì vậy, phương thức bồi 
dưỡng đối với họ không giống như phương 
thức đào tạo sinh viên. Phương thức bồi 
dưỡng cần có sự thay đổi, không đơn giản 
là sự thuyết giảng, truyền đạt kiến thức 
một chiều mà cần việc bồi dưỡng theo vị 
trí việc làm giúp viên chức cùng một vị trí 
hoặc tương đương có cơ hội cùng chia sẻ, 
thảo luận, nhận ra những khiếm khuyết 
trong kiến thức, kỹ năng khi giải quyết 
công việc mình đang đảm trách để tìm ra 
nội dung cần bổ khuyết. Để sự chia sẻ có 
hiệu quả, đội ngũ giảng viên ở đây không 
chỉ bao gồm những giảng viên giảng dạy 
lý thuyết mà cần có những giảng viên kiêm 
chức, những người có kiến thức thực tiễn. 
Ở nhiều nước trên thế giới, các cơ sở đào 
tạo, bồi dưỡng đóng vai người tổ chức còn 
giảng viên là những chuyên gia có nhiều 
kinh nghiệm thực tiễn. Trên thực tế, những 
người đã, đang làm và có kinh nghiệm trong 
việc thực hiện những công việc đó mới thực 
sự hiểu rõ và có thể chỉ dẫn cụ thể công 
việc đó phải làm như thế nào và làm sao để 
đạt hiệu quả cao nhất. Do đó, sự kết hợp 
giữa giảng viên lý thuyết và giảng viên thực 
tiễn sẽ góp phần làm sáng tỏ các vấn đề 
thực tiễn, đảm bảo nâng cao năng lực làm 
việc cho viên chức. Các phương thức bồi 
dưỡng tại chỗ, tham quan, học tập, trao đổi 
kinh nghiệm giữa các cơ quan thông tin cần 
được chú ý áp dụng nhằm đa dạng hóa các 
kênh bồi dưỡng.
- Năng lực cơ sở bồi dưỡng: Cần phát huy 
vai trò của các trường đào tạo, các trung 
tâm khoa học, các viện nghiên cứu về lĩnh 
vực TT-TV trong việc bồi dưỡng các kiến 
thức, kỹ năng chuyên ngành, chuyên sâu 
của ngành, lĩnh vực và sự thay đổi nội dung 
so với xu thế phát triển. Về hệ thống cơ sở 
vật chất, cần chú trọng phòng học và các 
trang thiết bị phục vụ cho việc giảng dạy 
theo phương pháp hiện đại. Các cơ sở bồi 
dưỡng cần có các phòng phù hợp cho các 
lớp bồi dưỡng có số lượng học viên không 
quá lớn, tạo điều kiện cho việc chia sẻ kinh 
nghiệm, truyền thụ kiến thức, kỹ năng, phát 
triển năng lực hiệu quả. 
Kết luận
Để nâng cao năng lực làm việc và nâng 
cao chất lượng nguồn nhân lực ngành TT-TV 
trong bối cảnh CMCN 4.0 như hiện nay, bồi 
dưỡng viên chức cần có sự chuyển mình 
mạnh mẽ. Bồi dưỡng theo vị trí việc làm là 
sự cụ thể hóa cho yêu cầu đổi mới đó. Tuy 
nhiên, để việc bồi dưỡng theo vị trí việc làm 
trở thành xu hướng chủ đạo trong bồi dưỡng 
cán bộ, công chức, viên chức cần phải có 
những giải pháp đồng bộ, toàn diện, cần 
phải có sự nhận thức đầy đủ và toàn diện 
về chức năng bồi dưỡng. Bồi dưỡng mới chỉ 
là cách làm, còn năng lực thực thi mới là 
mục tiêu. Thước đo đánh giá hiệu quả của 
bồi dưỡng chính là năng lực công tác của 
viên chức, là khả năng thích ứng với những 
tiến bộ của khoa học kỹ thuật và ứng dụng 
vào thực tiễn tại đơn vị công tác.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Ngô Thành Can (2014). Đào tạo, bồi 
dưỡng phát triển nguồn nhân lực trong khu vực 
công, NXB Lao động.
2. Hồ Chí Minh toàn tập (2002). Nhà xuất 
bản Chính trị Quốc gia, tập 5.
3. Quốc hội, (2010). Luật Viên chức số 
58/2010 QH2 ngày 15/11/2010.
(Ngày Tòa soạn nhận được bài: 15-01-2019; 
Ngày phản biện đánh giá: 14-02-2019; Ngày 
chấp nhận đăng: 15-3-2019).

File đính kèm:

  • pdfboi_duong_vien_chuc_nganh_thong_tin_thu_vien_theo_vi_tri_vie.pdf