Trải nghiệm văn hóa ẩm thực góp phần gia tăng tính chân thực trong bản sắc văn hóa xứ Thanh

 NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI 
 TRẢI NGHIỆM VĂN HÓA ẨM THỰC GÓP PHẦN GIA TĂNG 
 TÍNH CHÂN THỰC TRONG BẢN SẮC VĂN HÓA XỨ THANH 
 ThS. Trịnh Xuân Phương1 
 Tóm tắt: Ẩm thực không chỉ là sản phẩm du lịch hấp dẫn mà còn là yếu tố tạo nên 
bản sắc văn hóa của mỗi địa phương, vùng, miền. Việc du khách được trải nghiệm văn hóa 
ẩm thực là cơ hội để hiểu hơn về bản sắc văn hóa của địa phương đó. Ẩm thực xứ Thanh 
vừa mang trong mình đặc trưng của ẩm thực Việt Nam nói chung, nhưng cũng có những 
khác biệt do nhiều yếu tố tạo thành. Trong những năm qua, Thanh Hóa đã chú trọng đến 
các hoạt động du lịch mang tính văn hóa, tuy nhiên vẫn còn đơn điệu, thiếu hấp dẫn, chưa 
đáp ứng được nhu cầu của du khách. Vì vậy, trong bài viết này, tác giả muốn đề cập đến 
hoạt động trải nghiệm văn hóa ẩm thực Thanh Hóa như một yếu tố làm gia tăng tính chân 
thực trong bản sắc văn hóa xứ Thanh. 
 Từ khóa: Du lịch trải nghiệm, văn hóa ẩm thực, bản sắc văn hóa, xứ Thanh. 
 1. Đặt vấn đề 
 Văn hóa ẩm thực là bộ phận cấu thành văn hóa dân tộc, tạo nên bản sắc văn hóa của mỗi 
quốc gia. Thông qua ẩm thực, chúng ta có thể hiểu hơn về lịch sử và văn hóa của cộng đồng cư 
dân và vùng đất nơi họ sinh sống. 
 Theo quan niệm của UNESCO: “Văn hóa là tổng thể những nét riêng biệt về tinh thần 
và vật chất, trí tuệ và cảm xúc, quyết định tính cách của một xã hội hay một nhóm người trong 
xã hội. Văn hóa bao gồm nghệ thuật và văn chương, những lối sống, những quyền cơ bản của 
con người, những hệ thống và giá trị, tập tục và tín ngưỡng”. 
 Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh khi nghiên cứu về văn hóa, Người viết rằng: “Vì lẽ 
sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, loài người mới phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, 
đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt 
hàng ngày về ăn, mặc, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh 
đó tức là văn hóa” [1, tr.473]. 
 Theo Hoàng Minh Khang, Lê Anh Tuấn:“Văn hóa ẩm thực là những tập quán và khẩu 
vị ăn uống của con người, những ứng xử của con người trong ăn uống. Những tập tục kiêng 
kỵ trong ăn uống, những phương thức chế biến, bầy biện món ăn thể hiện giá trị nghệ thuật 
trong các món ăn, cách thưởng thức món ăn” [3]. 
 Theo đó, văn hóa ẩm thực được xem xét ở hai góc độ văn hóa vật chất và văn hóa tinh thần. 
 - Văn hóa vật chất gồm: Các nguyên liệu thực phẩm, gia vị được khai thác, nuôi trồng, 
chế biến; các công cụ khai thác, chế biến thực phẩm; các món ăn, đồ uống đã được chế biến... 
 - Văn hóa tinh thần gồm: Các nguyên tắc, quy trình kỹ thuật, bí quyết trong sử dụng chế 
biến thực phẩm, gia vị, thức ăn, đồ uống. Cách giao tiếp, ứng xử của con người trong các mối 
1 Khoa Du lịch - Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa 
64 
 NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI 
quan hệ như con người với con người, với nguyên liệu, công cụ, môi trường... Các nguyên tắc, 
cách thức trình bày, giới thiệu món ăn, đồ uống. Các biểu tượng biểu hiện, ý nghĩa tâm linh... 
 Như vậy chúng ta có thể hiểu rằng, văn hóa ẩm thực thể hiện được tính chân thực trong 
bản sắc văn hóa thông qua cách thức lựa chọn nguyên liệu, cách thức chế biến đến cách trang 
trí, bày biện món ăn để thấy được giá trị lịch sử, văn hóa của cộng đồng đó. Cho nên, ăn uống 
không chỉ thỏa mãn nhu cầu cơ bản của con người mà còn được nâng lên thành văn hóa, 
thành nghệ thuật ẩm thực. Nhu cầu của khách du lịch khi đi đến vùng đất mới để khám phá thì 
họ không chỉ dừng lại ở ăn uống đơn thuần mà phải là ăn ngon, ăn đủ chất, là thưởng thức các 
đặc sản vùng miền theo phong tục tập quán của vùng miền đó, được trải nghiệm văn hóa ẩm 
thực thông qua cách chế biến, cách trình bày... từ đó họ hiểu hơn về văn hóa địa phương. 
 2. Vài nét về văn hóa ẩm thực xứ Thanh 
 Ẩm thực được xem như tài nguyên nhân văn hấp dẫn, vừa để phát huy bản sắc văn hóa 
vùng miền, vừa để phát triển du lịch. Vì vậy, văn hóa ẩm thực luôn được coi trọng không thể 
thiếu đối với bất cứ quốc gia, địa phương nào. Nghiên cứu về ẩm thực xứ Thanh, tác giả Võ 
Thúc Loan - Nguyễn Hữu Ngôn trong cuốn “Văn hóa ẩm thực xứ Thanh” đã nhận định: “Ẩm 
thực xứ Thanh được duy trì tiếp biến và phát triển mạnh mẽ bởi hai yếu tố: yếu tố truyền 
thống và yếu tố địa tự nhiên, lịch sử, chính trị, văn hóa”. Nhận định trên hoàn toàn đúng khi 
nghiên cứu Thanh Hóa ở góc độ địa lý cũng như lịch sử, văn hóa. 
 Thanh Hóa với điều kiện địa lý, tự nhiên đặc thù cùng truyền thống văn hóa, lịch sử, tập 
quán sinh hoạt lâu đời đã hình thành nên đặc trưng ẩm thực riêng so với các địa phương trong 
cả nước, cụ thể ở các khía cạnh: 
 - Về nguyên liệu: Ẩm thực xứ Thanh mang đậm bản sắc văn hóa, vùng miền. Với ưu thế 
về vị trí địa lý, thổ nhưỡng nên Thanh Hóa có nguồn nguyên liệu dồi dào từ núi rừng, sông 
suối, biển đảo. Ngoài ra, người dân Thanh Hóa còn phát triển chăn nuôi, trồng trọt vùng trung 
du, đồng bằng. Chính điều đó đã làm cho xứ Thanh phong phú và đa dạng các sản phẩm ẩm 
thực so với các địa phương khác. 
 - Trong chế biến: Ẩm thực của người dân xứ Thanh không quá cầu kỳ như ẩm thực 
Huế, không thiên về tẩm ướp gia vị nhiều như miền Nam mà luôn chú trọng hương vị tự 
nhiên vốn có của nguyên liệu. Phương pháp chế biến món ăn, đồ uống cũng có nét khác biệt: 
đồ uống được ủ lên men sau đó đem chưng cất; nhiều món ăn được ủ lên men sau đó đem 
nướng vùi trong bếp rơm hoặc than củi; có những món ăn được ủ lên men nhưng khi đủ thời 
gian tạo được độ chín thì ăn được ngay... Bên cạnh những món ăn, đồ uống thì xứ Thanh còn 
có nhiều loại bánh được chế biến từ gạo, ngô, khoai, sắn... dùng nhiều phương pháp như đồ, 
hấp, chiên, rán, nướng... Có thể nhắc đến một số loại bánh tiêu biểu như: bánh đúc sốt, bánh 
tráng, bánh khoái nồi rang, bánh gai Tứ Trụ (Thọ Xuân), bánh nhãn nhiều màu Yên Định, 
bánh răng bừa (Hoằng Hóa, Thọ Xuân, Yên Định, Vĩnh Lộc), bánh đa (Thiệu Hóa, Hậu Lộc, 
Tĩnh Gia), chè lam Phủ Quảng (Vĩnh Lộc), bánh dày Sầm Sơn Thanh Hóa có 102 km 
đường bờ biển, trải dài 6 huyện/thành phố đã tạo ra nguồn nguyên liệu thủy, hải sản phong 
phú. Chính điều đó làm cho con người nơi đây nghĩ ra phương pháp làm mắm và làm muối 
nổi tiếng như: nước mắm Ba Làng (Tĩnh Gia), nước mắm Khúc Phụ (Hoằng Hóa), nước mắm 
 65 
 NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI 
Quảng Cư (Sầm Sơn)... Sự kết hợp gia vị, nguyên liệu và phương pháp chế biến đa dạng đã 
tạo nên những món ăn, đồ uống, hàng quà vừa có sự hài hòa theo mùa, đồng thời cũng tạo nên 
sự cân bằng âm dương trong ăn uống giúp cho cơ thể khỏe mạnh mà không phải vùng, miền 
nào cũng có được. 
 - Về trang trí: Ngoài cách lựa chọn nguyên liệu trong chế biến và các phương pháp chế 
biến khác nhau để tạo nên những món ăn thì người đầu bếp xứ Thanh còn chú ý tuy không 
quá cầu kỳ nhưng cũng sáng tạo trong cách trang trí, trình bày món ăn để khích thích vị giác 
của người thưởng thức thông qua thị giác. Từ những món ăn được bày biện đơn giản trên các 
loại vật dụng sẵn có trong tự nhiên như ống tre, ống nứa, lá chuối, lá dong đến những món ăn 
trong những bữa cơm ăn gia đình hay những bàn ăn sang trọng trong các nhà hàng - khách sạn 
đều được người đầu bếp chú ý. Những hàng quà, món ăn vận chuyển đi xa đều được đóng 
gói, được đóng chai thành những sản phẩm đa dạng, đẹp mắt, vừa thuận tiện, vừa đảm bảo vệ 
sinh an toàn thực phẩm. Đặc biệt, trong những năm gần đây nhiều sản phẩm như nem chua, 
nem chua ống luồng lợn mán Bến En... đã được các cơ sở kinh doanh chú trọng vào bao bì, 
nhãn mắc, địa chỉ chỉ dẫn trên mỗi mặt hàng làm nên thương hiệu riêng cho ẩm thực xứ 
Thanh. Vì vậy, ẩm thực xứ Thanh gần đây đã được du khách đánh giá cao về tính thẩm mỹ. 
 Trong văn hóa ẩm thực, để món ăn trở thành đặc sản riêng có của vùng, miền thì ngoài 
việc tinh tế trong lựa chọn nguyên liệu, đa dạng trong phương pháp chế biến thì không gian 
thưởng thức cũng là yếu tố tạo nên sản phẩm văn hóa ẩm thực du lịch. Nhìn chung, ẩm thực 
của xứ Thanh không bày biện cầu kỳ nhưng được trình bày một cách hài hòa, có ý nghĩa với 
phong tục tập quán của mỗi vùng miền. 
 3. Trải nghiệm văn hóa thông qua ẩm thực góp phần gia tăng tính chân thực trong 
bản sắc văn hóa xứ Thanh 
 Ẩm thực không chỉ là yếu tố hỗ trợ cho các hoạt động của con người mà còn là lễ vật 
được dâng cúng trong những ngày lễ hội. Khi du khách được trải nghiệm văn hóa ẩm thực của 
một vùng miền, địa phương thông qua lễ hội là du khách đã phần nào hiểu được giá trị, bản 
sắcvăn hóa của địa phương đó. Lễ hội là món ăn tinh thần không thể thiếu trong mỗi địa 
phương, vùng miền, trong đó lễ vật được dâng cúng là một thành tố linh thiêng chứa đựng 
năng lượng riêng để tế thần. Lễ vật dâng cúng phản ánh và thể hiện tình cảm, trách nhiệm và 
sự tôn kính của dân chúng dành cho thần linh. Sau khi cúng tế, lễ vật sẽ được chia đều cho 
mọi người tham gia cùng hưởng. Và món ăn ở đây không chỉ là vật chất mà còn mang ý nghĩa 
tinh thần sâu sắc hơn, đó là ước nguyện của người dân sẽ được yên bình, hạnh phúc, ấm no 
khi được “lộc” của thần linh ban phát. Ở một số lễ hội tại các vùng miền xứ Thanh còn tổ 
chức các hội thi nấu ăn, nhằm tìm ra những món ăn ngon, những đầu bếp có bàn tay vàng ví 
như hội thi làm bánh trong lễ hội Trò Chiềng xã Yên Ninh, huyện yên Định, hội thi nấu cơm 
làng Thượng Bắc, xã Hải Nhân, huyện Tĩnh Gia Những lễ vật giải nhất sẽ được dâng cúng 
lên thần linh, cầu mong thần linh ban “mưa thuận gió hòa”, “mùa màng bội thu” trong năm 
cho nhân dân. Đây là những hoạt động không chỉ mang tính chất tâm linh mà còn nhằm tìm ra 
“nhân tài” - nhân tố góp phần tạo nên những giá trị văn hóa ẩm thực đặc sắc từ trong đời sống 
66 
 NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI 
hàng ngày, đồng thời họ cũng góp phần không nhỏ vào việc nâng cao giá trị “chân - thiện - 
mỹ” hướng đến cái đẹp toàn diện. 
 Đặc thù của lễ hội là nơi tập trung đông người, thu hút sự tham gia của nhiều du khách 
từ các nơi về, với nhiều mục đích khác nhau như: vui chơi, mua sắm, trải nghiệm và bán sản 
phẩm. Người dân địa phương bán các sản phẩm ẩm thực do mình làm ra, còn du khách được 
hưởng thụ, thẩm nhận và trải nghiệm các giá trị vật chất, tinh thần thông qua các hoạt động 
ẩm thực trong lễ hội. 
 Ngày nay, với xu thế hội nhập kinh tế, du lịch là một trong những ngành đem lại lợi 
nhuận kinh tế nhanh nhất. Đây là cơ hội cho Thanh Hóa phát triển loại hình du lịch lễ hội ẩm 
thực và từ đây sẽ kéo theo sự thay đổi trong quy luật cung - cầu truyền thống của du lịch 
Thanh Hóa. Khái niệm về “cầu” đã được mở rộng, nó không chỉ là nhu cầu mua và bán hàng 
hóa thông thường mà còn là nhu cầu thưởng thức và trải nghiệm các hoạt động về ẩm thực. 
 Hiện nay, nhiều doanh nghiệp lữ hành, khách sạn khai thác, sử dụng sản phẩm ẩm thực 
trong hoạt động kinh doanh nhằm giới thiệu đến du khách các hương vị truyền thống, đặc sắc 
tại các điểm du lịch. Với xu thế phát triển đa dạng của du lịch và sự kiện, văn hóa ẩm thực 
không chỉ là yếu tố phụ trợ, thỏa mãn nhu cầu ăn uống đơn thuần của du khách, mà nó còn trở 
thành mục đích của chuyến đi. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng chi phí cho việc thưởng thức 
ẩm thực chiếm 25% chi tiêu của du khách và có thể cao hơn khi tham gia sự kiện ẩm thực 
hoặc dịch vụ trải nghiệm văn hóa ẩm thực, đây cũng là yếu tố làm gia tăng giá trị văn hóa, giá 
trị sản phẩm tới 300% và thu được lợi nhuận từ 40 - 50% trong tổng doanh thu [8]. Như vậy, 
dịch vụ trải nghiệm văn hóa ẩm thực không chỉ là một sản phẩm quảng bá nét văn hóa vùng 
miền, địa phương, điểm đến mà nó còn làm tăng doanh thu cho ngành du lịch nói chung và du 
lịch xứ Thanh nói riêng. Việc cung cấp dịch vụ trải nghiệm văn hóa ẩm thực tốt có thể bảo tồn 
và giới thiệu văn hóa xứ Thanh đến với mỗi du khách. 
 Tuy nhiên, hoạt động quảng bá, giới thiệu văn hóa ẩm thực xứ Thanh trong các lễ hội, 
sự kiện, chương trình du lịch tại Thanh Hóa còn nhiều vấn đề bất cập cần phải thay đổi để đạt 
hiệu quả cao hơn, ví dụ như: Hoạt động quảng bá văn hóa ẩm thực chưa được tổ chức riêng lẻ 
mà thường được lồng ghép cùng các sự kiện; Hoạt động thu hút du khách, khách mời tham 
gia trải nghiệm, chế biến trực tiếp món ăn và thưởng thức ẩm thực chưa được quan tâm khai 
thác; Những sản phẩm ẩm thực xứ Thanh khi được lựa chọn tại các điểm đến, sự kiện chưa 
tạo được sự độc đáo, khác biệt; Các yếu tố liên quan tới thông tin ẩm thực, trình bày, trình 
diễn và giới thiệu trong mỗi sự kiện cũng chưa được chú trọng và đầu tư. Trong một số sự 
kiện đặc biệt được tổ chức ở các khách sạn, nhà hàngtại trung tâm thành phố do không gian 
trật hẹp thì du khách cũng chưa được trải nghiệm, chế biến trực tiếp món ăn. Nhiều lễ hội lớn 
được diễn ra trong năm, được nhiều người biết đến như lễ hội Lam Kinh (xã Xuân Lam, 
huyện Thọ Xuân), lễ hội Trò Chiềng (xã Yên Ninh, huyện Yên Định), lễ hội bánh trưng - 
bánh dày (thành phố Sầm Sơn) ban tổ chức lễ hội cũng như lãnh đạo địa phương chưa khai 
thác được yếu tố du khách cùng tham gia trải nghiệm trong cuộc thi. Nói cách khác, ẩm thực 
xứ Thanh chưa khai thác hết được yếu tố “mang tính chân thực” cho bản sắc văn hóa xứ 
Thanh trong các lễ hội, chương trình du lịch, các sự kiện được tổ chức. 
 67 
 NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI 
 Trong hoạt động du lịch, ẩm thực có thể trở thành một sản phẩm chính, cốt lõi nhằm 
quảng bá bản sắc văn hóa cho chính địa phương đó. Cho nên, việc du khách được tham gia 
trải nghiệm văn hóa ẩm thực sẽ mang đến tính chân thực trong văn hóa, điều đó sẽ làm tăng 
sự hài lòng của du khách khi đến một điểm đến. 
 Tính chân thực trong ẩm thực xứ Thanh chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố như điều kiện 
tự nhiên, kinh tế, chính trị, xã hội. Vì vậy, bản sắc văn hóa được hình thành qua ẩm thực cũng 
mang tính lịch sử, tính giáo dục và là “diện mạo” của một cộng đồng. Ẩm thực cũng góp phần 
thể hiện các đặc tính văn hóa mang tính dân tộc, tính vùng miền; làm nổi bật phong tục tập 
quán bản địa. Dù đóng vai trò nào, văn hóa ẩm thực cũng là một yếu tố làm gia tăng tính chân 
thực trong sắc thái văn hóa xứ Thanh. 
 Thông thường, một sự vật hay một sự kiện không tự nó hiện hữu để thể hiện đặc trưng 
riêng mà nó phải được gắn vào một hệ thống niềm tin hay kiến thức của người sử dụng dịch 
vụ. Trong khi các nhà nghiên cứu thường tập trung nghiên cứu nhiều vào sắc thái văn hóa ẩm 
thực trong mối quan hệ với thời gian và không gian thì người sử dụng dịch vụ ẩm thực lại 
thường bị tác động bởi chính sự vật hiện hữu và sự tiện dụng mà nó đem lại khi họ được 
thưởng thức và trải nghiệm. Khi khai thác văn hóa ẩm thực xứ Thanh trong các hoạt động du 
lịch, có 3 yếu tố để gia tăng tính chân thực gồm: yếu tố vật lý, yếu tố tình huống và yếu tố cá 
nhân. Trong đó, yếu tố vật lý là nguyên vật liệu trong chế biến, cách đặt tên món ăn, quy trình 
cũng như cách trình bày, đóng gói các món ăn, đồ uống. Yếu tố tình huống tức địa điểm và 
người cung cấp sản phẩm ẩm thực. Cuối cùng, yếu tố cá nhân chính là sự cảm nhận của mỗi 
du khách hoặc người được thưởng thức. Mỗi một hành trình, một sự kiện đều được thiết kế 
nhằm hướng đến mục đích, phân khúc đối tượng khách hay thị trường riêng, được tạo nên từ 
rất nhiều thành tố như người sáng tạo ra các chương trình, tổ chức thực hiện, người trực tiếp 
điều hành và người tham gia sử dụng dịch vụ. Như vậy, việc thiết kế chương trình khám phá 
văn hóa ẩm thực xứ Thanh có tính phù hợp, hấp dẫn cũng là một nhân tố quan trọng để gia 
tăng tính chân thực. Đồng thời, sắc thái văn hóa cộng đồng, vùng miền được tổ chức thông 
qua các sự kiện, các hoạt động du lịch là phương thức cơ bản để cảm nhận văn hóa ẩm thực 
địa phương. Đây cũng là cơ sở để chúng ta thực hiện một số cách thức làm gia tăng tính chân 
thực như trong cách đặt tên món ăn, thành phần món ăn, sử dụng thuật ngữ chuyên ngành để 
mô tả món ăn, gắn món ăn, đồ uống với tên vùng miền hay một cá nhân cụ thể... 
 Bên cạnh đó, việc xây dựng quy trình khai thác và sử dụng thực phẩm hay món ăn, đồ 
uống tiêu biểu cũng là yếu tố gia tăng tính chân thực. Mỗi một đối tượng tham gia trải 
nghiệm, chúng ta đều phải nghiên cứu, chọn lọc những món ăn, đồ uốngcho phù hợp với văn 
hóa, giới tính, độ tuổi của họ. Ngoài ra, quá trình lựa chọn nguồn lấy nguyên liệu, cách chọn 
nguyên liệu cho món ăn, đồ uống, quy trình nấu nướng, các dụng cụ được sử dụng cho đến 
cách trình bày bàn ăn, lời giới thiệu món ăn và cuối cùng là trang phục cần có của nhân viên 
phục vụ phải cũng phải mang tính đặc trưng của điểm đến. Tổng hòa những yếu tố này tạo 
nên cảm nhận chân thực, độc đáo về bản sắc văn hóa trong dịch vụ ẩm thực cung cấp cho du 
khách. Đây cũng là trải nghiệm đáng nhớ của mỗi du khách khi đến với các hoạt động du lịch, 
các hoạt động văn hóa tại địa phương. 
68 
 NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI 
 4. Kết luận 
 Thanh Hóa như một Việt Nam thu nhỏ với nhiều điểm đến hấp dẫn, với văn hóa ẩm 
thực đa dạng là tài nguyên, di sản phải được gìn giữ và phát huy giá trị trong hoạt động du 
lịch hiện nay. Ẩm thực mỗi vùng miền Thanh Hóa sẽ làm gia tăng giá trị cho các hoạt động 
du lịch, các sự kiện văn hóa, và ngược lại nó còn góp phần khắc họa bản sắc văn hóa xứ 
Thanh thêm rõ nét. Việc du khách đến với xứ Thanh, được tham gia trải nghiệm văn hóa ẩm 
thực không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế mà còn góp phần đưa văn hóa ẩm thực xứ Thanh đến 
với bạn bè trong nước và quốc tế. Tóm lại, ẩm thực xứ Thanh là một di sản văn hóa đồng thời 
là một tài nguyên vô cùng to lớn, có vai trò đặc biệt quan trọng trong công tác quảng bá hình 
ảnh, con người xứ Thanh và muốn làm được điều đó cần phải có sự quan tâm, tổ chức khai 
thác ngày một hiệu quả. 
 Tài liệu tham khảo 
 [1]. Hồ Chí Minh toàn tập (1995), Nxb Chính trị Quốc gia. 
 [2]. Lê Anh Tuấn, Phạm Mạnh Cường, Khai thác các giá trị của văn hóa ẩm thực để 
thu hút khách du lịch quốc tế, tạp chí Nghiên cứu văn hóa, số (6)/2011. 
 [3]. Hoàng Minh Khang, Lê Anh Tuấn (2011), Giáo trình văn hóa ẩm thực, Nxb Lao 
động Hà Nội. 
 [4]. Nguyễn Quang Lê (2003), Văn hóa ẩm thực trong lễ hội truyền thống Việt Nam, 
Nxb Văn hóa Thông tin. 
 [5]. Như Hoa (2014), Ẩm thực 3 miền: cẩm nang ẩm thực và du lịch Việt Nam, Nxb Văn 
hóa Thông tin. 
 [6]. Trần Thúy Anh (2009), Thái độ ứng xử cổ truyền với tự nhiên và xã hội của người 
Việt châu thổ Bắc Bộ, Nxb Văn hóa Thông tin. 
 [7]. Trần Quốc Vượng (chủ biên, 1997), Cơ sở văn hóa Việt Nam, Nxb Giáo dục Việt 
Nam (tái bản nhiều lần). 
 [8]. TS. Trịnh Xuân Dũng, Việt Nam nên trở thành bếp ăn của thế 
giới, 
 [9]. Võ Thúc Loan, Nguyễn Hữu Ngôn (2009), Văn hóa ẩm thực xứ Thanh, Nxb Thanh Hóa. 
 ENJOYING CUISINE CULTURE TO IMPROVE 
 THE REALITY OF CULTURAL IDENTITY OF THANH LAND 
 Trinh Xuan Phuong, M.A 
 Abstract: Cuisine is not only an attractive tourism product but also a factor that creates 
the cultural identity of different regions. Enjoying cuisine culture will create opportunities for 
tourists to have a better understanding about the cultural identity of a region. Cuisine of 
Thanh land has both the general characteristics of Vietnamese cuisine and unique features of 
 69 
 NGHIÊN CỨU - TRAO ĐỔI 
a locality. For years, Thanh Hoa has paid attention to cultural activities that, however, are 
still monotonous and unattractive. Thus, the paper analyzes the enjoyment of cuisine culture 
to improve the reality of cultural identity of Thanh land. 
 Key words: enjoying cuisine culture, cultural identity, Thanh land 
 Người phản biện: TS. Vũ Văn Tuyến (ngày nhận bài 11/2/2019; ngày gửi phản biện 
12/2/2019; ngày duyệt đăng 02/4/2019). 
70