Phát huy giá trị văn hoá nghệ thuật của đồng bào Khmer Nam Bộ trong đội ngũ cán bộ - sinh viên tại trường Đại học trà Vinh

Tạp chí Khoa học Chuyên đề “Nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ - Di sản văn hóa dân tộc”
 PHÁT HUY GIÁ TRỊ VĂN HOÁ NGHỆ THUẬT môn chuyên ngành về văn hóa được cán bộ - giảng Ngoài công tác đào tạo chuyên môn, các hoạt 
 CỦA ĐỒNG BÀO KHMER NAM BỘ TRONG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ - SINH VIÊN viên nghiên cứu thành công, cùng với các mô hình động văn - thể - mỹ của Nhà trường ngày càng có 
 TẠI TRƯỜNG ĐẠI HỌC TRÀ VINH đồ dùng dạy học về văn hóa Khmer: Mô hình chùa sự tham gia đông đảo của sinh viên, cán bộ giáo 
 1
 Sơn Cao Thắng Khmer, mô hình đền Ăngkor Wat, khu trưng bày viên. Riêng công tác văn nghệ càng thể hiện sự 
 vật dụng Khmer được kết hợp đưa vào giảng dạy phong phú và đặc sắc hơn so với khu vực. Bởi đặc 
 Tóm tắt đạt hiệu quả cao. điểm địa phương có sự cộng cư của cộng đồng tộc 
 Bài viết góp phần điểm lại sơ bộ công tác nghiên cứu các hoạt động phát huy giá trị văn hóa nghệ Riêng công trình về văn hóa Khmer có sự người anh em Kinh, Khmer, Hoa nên gam màu 
thuật của đồng bào Khmer Nam Bộ trong đội ngũ cán bộ - sinh viên tại Trường Đại học Trà Vinh. Trong tham gia nghiên cứu của đông đảo giảng viên - nghệ thuật ở đây được đặc trưng bằng những sắc 
đó, chú trọng hoạt động nghiên cứu và thực hành biểu diễn sân khấu Dù kê của Cán bộ - Sinh viên, đây sinh viên của Nhà trường gồm các đề tài: “Kiến màu dân tộc. Hằng năm, các hoạt động văn nghệ 
là một bước ngoặt mới, một phương pháp mới để chính bản thân nhà đào tạo và người được đào tạo có trúc chánh điện truyền thống chùa Khmer Nam Bộ diễn ra đa dạng với những chủ đề cụ thể như: “Văn 
cơ hội tiếp xúc, thâm nhập học tập và nghiên cứu sâu rộng văn hóa nghệ thuật dân tộc Khmer. ở TP Trà Vinh” thực hiện bởi nhóm sinh viên lớp nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11”, 
 Từ khóa: Sân khấu Dù kê, Yeak Rom – Rô băm Khmer Nam Bộ, phát huy giá trị văn hóa nghệ Đại học Văn hóa các Dân tộc Thiểu số Việt Nam “Văn nghệ mừng Đảng mừng xuân”, “Văn nghệ 
thuật Khmer. khóa 2009, đề tài “Đề xuất phương pháp dạy múa ngày truyền thống học sinh, sinh viên 9/1”, văn 
 Abstract Khmer tại Trường Đại học Trà Vinh” của giảng nghệ kết hợp với những hoạt động phong trào 
 The paper is to review researches about the preservation and promotion of Southern Khmer cultural viên Thạch Thị Omnara cũng đã đáp ứng thực tiễn trong kỷ niệm ngày thành lập Đoàn Thanh niên 
art at Tra Vinh University. Researches about Du ke theatre at Tra Vinh University are an initial step for giảng dạy múa ở nhà trường trong giai đoạn hiện Cộng sản Hồ Chí Minh 26/3 – Những phong 
teachers and learners to integrate and study Khmer culture. 
 nay, thể hiện tính hiệu quả trong quá trình truyền trào hoạt động này phần lớn được phát động bởi 
 Keywords: Du ke performance – Robam of Khmer Southern, promoting the cultural value of Khmer Art.
 dạy và tiếp nhận kiến thức (giảng viên – sinh viên), Đoàn Thanh niên và Phòng Công tác Học sinh – 
 tạo tính khả thi cao trong phân môn nghệ thuật Sinh viên của Nhà trường. Bên cạnh đó, các hoạt 
 múa Khmer. 
1. Đặt vấn đề hành cho những lý luận nghiên cứu về văn hóa động văn nghệ còn được các Khoa, Bộ môn trong 
 Nghệ thuật biểu diễn Khmer cũng được nghiên 
 Trong sự nghiệp đổi mới và phát triển đất Khmer Nam Bộ là một hoạt động có ý nghĩa to lớn Trường chú trọng tổ chức cho sinh viên chuyên 
 cứu sâu rộng. Năm 2011, với dự án “Truyền dạy 
nước, Đảng và Nhà nước ta đã có những chủ được thực hiện bởi đội ngũ cán bộ - sinh viên năng ngành như “Get together” do Khoa Kinh tế - Luật 
 nghệ thuật múa, hát Dù kê trong cộng đồng dân tộc 
trương chính sách bảo tồn, phát huy và phát triển động, đầy nhiệt huyết của nhà trường, góp phần - Ngoại ngữ thực hiện thường niên vào tháng 10, 
 Khmer tại Trường Đại học Trà Vinh”, Ban Giới và 
văn hóa, xây dựng đời sống văn hóa trong vùng cùng đội ngũ cán bộ, các nhà nghiên cứu khoa học “Dấu ấn miệt vườn” của Khoa Quản trị Văn phòng 
 Dân tộc mong muốn tìm kiếm cơ hội hợp tác với 
đồng bào dân tộc thiểu số như Nghị quyết Hội nghị và đông đảo những người quan tâm đến văn hóa – Việt Nam học và Thư viện, Có thể nói trong 
 Quỹ Hỗ trợ Bảo tồn Nghệ thuật Văn hóa Dân gian 
lần thứ 5 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khmer nói riêng và văn hóa cộng đồng các dân tộc những sự kiện nêu trên phần lớn đều có sự góp 
 hỗ trợ cho sinh viên, cộng đồng người Khmer đang 
khóa VIII về việc: “Xây dựng và phát triển nền thiểu số Việt Nam nói chung, tìm ra giải pháp tháo mặt của các tiết mục nghệ thuật Khmer - như một 
 sinh sống và làm việc tại địa phương có điều kiện 
văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân nét văn hóa đặc thù của Trường Đại học Trà Vinh. 
 gỡ những vướng mắc trong lĩnh vực văn hoá dân nghiên cứu và học tập về loại hình nghệ thuật đặc 
tộc” và Chỉ thị 39/CT-TTg của Thủ tướng Chính tộc để sự nghiệp đổi mới của nước nhà đạt được Song song đó, các hoạt động diễn ra thường xuyên 
phủ về việc: “Đẩy mạnh các hoạt động văn hóa, biệt của dân tộc mình. Mặ ... i để cán bạc. Trái ngược với hình ảnh này là hai chàng trai làm phước Nhưng họ không có phương pháp vận hành một cách hợp lý, đầy tính hài hước khi 
bộ và sinh viên ngành Văn hóa thuộc Khoa Ngôn nông thôn nghèo khó nhưng lại hiếu học đó là dạy con, chỉ dùng đòn roi và nuông chiều. Đây nhân vật Apao trò chuyện phiếm với bà quản gia - 
ngữ - Văn hóa - Nghệ thuật Khmer Nam Bộ tại Rot Tana và Via Sna. Biết được chân lý “học thầy là mẫu người hảo tâm nhưng bất lực. Ming Mach trong thời gian rảnh rỗi.
Trường có cơ hội được trau dồi học tập và phát huy không tày học bạn”, gia đình phú ông đã tạo điều - Chằn tinh, Chằn nữ: thế lực đen tối đại Balây phia-sa: làn điệu của bài hát than thở 
kỹ năng, sở trường biểu diễn nghệ thuật dân tộc, kiện cho con mình được theo hai chàng trai lên diện cho sức mạnh của các tệ nạn trong xã hội, giữa ông bà và phú ông về đứa con bất trị của mình.
Trường Đại học Trà Vinh đã mạnh dạn đăng ký dự đường tầm sư học đạo để tìm tri thức. Con đường luôn luôn tìm cách lôi kéo con người rơi vòng Sen tria: làn điệu trong bài hát “Asôra” - nhân 
thi với tư cách đoàn nghệ thuật bán chuyên nghiệp. tìm tri thức thật gian nan, cuộc chiến nội tâm trong luẩn quẩn của sự vô tri. vật Chằn tự giới thiệu về bản thân thể hiện sự dũng 
Việc tiến hành xây dựng chương trình nghệ thuật ba người họ được nghệ thuật hóa thành các thế - Hoàng tử, công chúa: trong vở diễn này chỉ mãnh của thế lực xấu.
tham gia liên hoan nghệ thuật sân khấu Dù kê 
lực xấu rình rập, cái ác luôn bao vây... Do không là hoá thân của thế lực xấu. Yắt khâng: làn điệu trong bài hát của Yắt 
Khmer được thực hiện bởi Ban Giới và Dân tộc, 
giữ được lập trường của bản thân nên một trong - Ây sây, cháu Ây sây: góp phần hướng con khâynây – nhân vật Chằn nữ tự giới thiệu về 
đơn vị đặc thù của Nhà trường được giao nhiệm 
ba người đã bị những tệ nạn trong xã hội lôi kéo. người đến với chính nghĩa. bản thân.
vụ chuẩn bị nội dung, biên soạn tác phẩm và phối 
Xung đột nội tâm nhân vật chỉ được giải quyết khi - Vai hề: đây là nhân vật độc đáo thể hiện cho Na kri: thể hiện niềm kiêu hãnh khi Chằn nữ 
hợp chặt chẽ với Khoa Ngôn ngữ - Văn hóa - Nghệ 
bản thân những người không giữ được lập trường mẫu người với sự lạc quan trong tâm hồn, luôn hóa thân trở thành người đẹp quý phái được như ý 
thuật Khmer Nam Bộ tuyển chọn diễn viên ưu tú 
đó gặp phải tai ương không lối thoát, khi đó ánh luôn tạo sảng khoái, thư giãn cho người xem nguyện: hoá thân thành tiên nữ hoặc là công chúa.
từ trong đội ngũ sinh viên năng động, giàu lòng 
 Vở diễn xây dựng trên nền tảng nội dung các Sro môl sne ha: làn điệu thể hiện cho tình 
nhiệt huyết vì nghệ thuật dân tộc của Nhà trường. sáng tri thức, lòng vị tha và tình thân sẽ là cầu nối 
 tuồng tích xưa, tư tưởng ở hiền gặp lành, cái thiện cảm của những con người bị lôi kéo vào ải tình ái.
Về nội dung của vở diễn, một mặt chúng tôi giúp họ vụt dậy và thoát khỏi. Vở ca kịch đề cao 
đã nghiên cứu về điều lệ và một số quy định về vai trò của tri thức, tình yêu và hạnh phúc sẽ được luôn chiến thắng cái ác. Đây là vở diễn mang tính May uôn: một làn điệu vui tươi được nhân 
việc xây dựng nội dung vở diễn mà Ban Tổ chức đền đáp cho những con người xứng đáng. chất xã hội, tích truyện phản ánh cuộc sống thời vật Suvan Na Thiara - cháu gái của đạo sĩ thể hiện 
đưa ra, đó là việc khuyến khích các tác phẩm tham Với đặc trưng của sân khấu rằng các nhân vật đại. Mặc dù có những bước tiến chuyển mình so trong bài hát dạo chơi vườn hoa.
dự có nội dung nêu bật giá trị nhân văn, yêu nước, được xây dựng đều là các hình tượng điển hình, với các vở diễn trước nhưng vở ca kịch này vẫn Som phông s-mó: thể hiện cho tấm lòng 
cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc, xây dựng mỗi nhân vật tượng trưng cho một cá tính, nhân đảm bảo được góc độ nghệ thuật của sân khấu Dù chân thành.
và bảo vệ Tổ quốc, cuộc sống sinh động thời hội cách riêng biệt thể hiện trong tâm ý của tác giả kê Khmer Nam Bộ, ở chỗ tác giả vận dụng nguyên Mê om-bao cro-hom: thể hiện sự vui sướng 
nhập Đặc biệt khuyến khích các vở diễn có nội đồng thời đáp ứng tâm lý của đông đảo quần chúng tắc “bình cũ rượu mới”, “mượn cổ nói kim”, khía của bản thân khi đạt được mục đích tốt đẹp.
dung về cuộc vận động học tập và làm theo tấm – khán giả. Vở “Cạm bẫy học đường” bật lên với cạnh tuy mới nhưng lại gần gũi, thực tế với cuộc Chap chong rich – “bắt dế”, đây là làn điệu 
gương đạo đức Hồ Chí Minh. Mặt khác, chúng tôi ba nhân vật đại diện cho ba luồng tư tưởng trái sống hiện đại, đặc biệt là đời sống sinh viên, phản giao duyên đặc sắc giữa đôi tình nhân đang lúc 
dựa vào tình hình thực tế tại đơn vị vốn là cơ quan ngược nhau: ánh lối sống và vấn đề học tập của sinh viên - học yêu nhau.
sự nghiệp giáo dục nên nội dung thiết yếu của tác - Hình tượng Rot Tana: thể hiện cho những sinh trong giai đoạn hiện nay. Sêch Sôm: làn điệu thể hiện lòng kêu hãnh 
phẩm tham dự lần này cần được xây dựng dựa trên con người có lập trường vững vàng. Dù gặp bao Xét về cách xây dựng, vở diễn “Cạm bẫy học đắc thắng được sử dụng cho thế lực xấu. Ở đây 
đề tài “Giáo dục và học tập” với chủ đề là “Chinh gian truân, thử thách nhưng anh vẫn giữ vững lập đường” vẫn đảm bảo các yếu lĩnh trong nghệ thuật thể hiện trong bài “Khôl cà som rach” – Mục đích 
phục những trở ngại trên con đường tìm tri thức”. trường để theo đuổi mục đích học tập đến cùng. sân khấu Dù kê như mở màn bằng bài hát Hum hoàn tất.
Tháng 7/2013, kịch bản “Abai kră kray – Đom lay Đây là mẫu người đại diện cho sự quyết tâm trước rông, đây là làn điệu hát cúng tổ, ra mắt chào khán Phuôn ma lay: cá nhân thể hiện sự sám hối 
vich chia” – (Cạm bẫy học đường) của tác giả Sơn mọi công việc – kết quả sẽ đạt được như mong đợi. giả mang tính chất tha thiết, đậm hồn dân tộc... trong đau thương và thất vọng.
Cao Thắng – Chuyên viên Ban Giới và Dân tộc - Hình tượng Via Sna: dù đã xác định được Các làn điệu hát trong vở diễn được tác giả và đạo Quảng hôk kăn, Phát cheay, Sen trea: là 
được Hội đồng Khoa học cấp Trường thông qua mục đích của việc học, theo đuổi việc học nhưng diễn thống nhất sử dụng đúng bài bản và đầy đủ những làn điệu hát dữ dằn, khoẻ mạnh, giận dữ 
ngày 7/8/2013. Đồng thời được Sở Văn hóa - Thể anh vẫn không qua được ải tình, thể hiện tính cách theo làn điệu bài ca dòng nhạc Bassắc như: Lôm Ở trong vở diễn này, đây là lối hát đối đáp tỏ tình 
thao và Du lịch tỉnh Trà Vinh cấp phép sử dụng của một con người lưỡng lự, dễ bị cám dỗ trước thu (thể hiện lần gặp gỡ đầu tiên), Lôm tâng của nhân vật Chằn và lời khước từ nhục mạ của 
ngày 23/8/2013. thử thách – kết quả đạt được của cá nhân này chỉ là Các bài ca từ dòng nhạc Quảng, nhạc Tiều như: Suvan Na Thiara (thể hiện sự giận dữ).
Tóm tắt nội dung vở ca kịch Dù kê “Cạm hai bàn tay trắng. Quảng smó trong bài “Vichia Tla thlai” thể hiện Ngoài ra, còn có các làn điệu như: Chan sa 
bẫy học đường” - Hình tượng Song Ha: giàu có, chỉ thích sự quyết tâm để đạt được mục đích học tập. rai, Srây khâng, Thia sô, Chum reap Kết hợp 
Thể hiện cuộc tranh đấu tư tưởng (sự quyết vui chơi không nghĩ đến tương lai. Đây là mẫu Một số bài cũng được trích từ dòng nhạc phần hát còn có lối, đối thoại, cười nói, ngâm thơ 
tâm, lưỡng lự và bàng quan) trong con người trước người bàng quan, sống buông xuôi – kết quả gặp Mahôri như: Côlap Lămpua trong bài hát “Riệp độc đáo và sự uyển chuyển mềm mại theo từng 
vấn đề học tập để tìm tri thức cho bản thân. nhiều tai ương và đau khổ trong cuộc sống. chom ví mean” thể hiện sự siêng năng của những động tác múa minh họa của diễn viên. Tất cả hợp 
136 Soá 13, thaùng 3/2014 Soá 13, thaùng 3/2014 137
Tạp chí Khoa học Chuyên đề “Nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ - Di sản văn hóa dân tộc”
thành một tác phẩm hoàn chỉnh kết hợp với diễn văn hóa tộc người Khmer. Các bài tham luận trong SÂN KHẤU DÙ KÊ KHMER NAM BỘ
xuất của đội ngũ diễn viên là lực lượng sinh viên hội thảo sẽ là những đóng góp có giá trị thực tiễn BẢO TỒN VÀ PHÁT TRIỂN
– cán bộ có tâm huyết của Nhà trường trong Liên để làm rõ vấn đề đặt ra. Riêng bài tham luận này Trần Thanh Tâm1
hoan Nghệ thuật Sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ góp phần điểm lại sơ bộ hoạt động về công tác 
lần thứ nhất được tổ chức vào tháng 11 năm 2013 nghiên cứu và làm rõ hoạt động phát huy giá trị Tóm tắt
tại Sóc Trăng. Sân khấu Dù kê - Lakhôn Bassắc văn hóa nghệ thuật dân tộc Khmer tại đơn vị nhà Bài viết giới thiệu nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ như là một loại hình nghệ thuật sân 
ngày nay không ngừng phát huy sáng tạo cái mới, trường. Qua đó, thể hiện sự đồng tình trong công khấu mới, vừa mang tính thống nhất, vừa có nét riêng biệt độc đáo, được hình thành và phát triển ngày 
cái hay dựa trên nền cũ để loại hình nghệ thuật tác đào tạo nguồn nhân lực có chuyên môn về văn càng rõ nét trên địa bàn tỉnh Trà Vinh và Sóc Trăng từ những năm 20 thế kỷ XX. Hiện nay, sân khấu Dù 
dân tộc Khmer trở nên mới mẻ và hấp dẫn nhưng hóa dân tộc. Đặc biệt cần chú trọng tạo mọi điều kê đang thiếu trầm trọng các kịch bản đương đại để dàn dựng; thiếu đội ngũ đội soạn giả, đạo diễn, diễn 
vẫn rất đặc trưng cho vùng đất Nam Bộ giàu nghĩa kiện nghiên cứu về loại hình văn hóa dân tộc đang viên, nhạc công trẻ để kế thừa, trong khi các thế hệ nghệ nhân, nghệ sĩ Khmer đã lớn tuổi; đặc biệt cả 
tình này. có nguy cơ bị mai một, khuyến khích việc đầu nước chưa có trường đào tạo hệ chính quy, chuyên ngành diễn viên và nhạc công sân khấu Dù kê nên 
4. Kết luận tư phục dựng, sân khấu hóa hình thức biểu diễn loại hình nghệ thuật sân khấu Dù kê rất có nguy cơ bị mai một, từ đó tác giả đề xuất một số giải pháp 
 Kho tàng văn hóa nghệ thuật dân tộc Khmer và vận dụng đặc điểm thuận lợi trong xu thế hội nhằm bảo tồn và phát triển sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ
là một giá trị độc đáo riêng trong ngôi nhà văn hóa nhập góp phần quảng bá giá trị văn hóa tộc người Từ khóa: nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ, Dù kê, nghệ thuật sân khấu, Khmer Nam Bộ.
Việt Nam. Từ đó, việc giữ gìn và phát huy vốn giá Khmer đến với khu vực và thế giới. Có thể nhận 
trị văn hóa ấy luôn nhận được sự quan tâm của thấy việc chú trọng nghiên cứu về văn hoá Khmer Abstract
Đảng và Nhà nước. Nhưng do giá trị văn hóa cộng Nam Bộ đến thực tiễn phát huy các giá trị văn hoá Du ke theatre of Southern Khmer is a new theatrical art which retains both common and original 
đồng dân tộc vô cùng phong phú và đa dạng nên nghệ thuật dân tộc là một trong những mục tiêu features. It has been formed and developed more distinctly in the provinces of Tra Vinh and Soc Trang 
gặp phải nhiều vướng mắc trong lúc thực thi, cụ chiến lược quan trọng hàng đầu để đơn vị Trường since the 1920s. Currently, there is a great shortage of modern Du ke scenarios, the inheritance of 
thể chưa đáp ứng đúng mục tiêu như mong đợi. Vì Đại học Trà Vinh có được nền tảng khoa học vững young composers, directors, actors, actresses and musicians while the Khmer artists are getting older. 
trước xu thế hội nhập, các trào lưu văn hóa mới chắc trong việc đào tạo nguồn nhân lực hiểu biết In addition, there still have no regular schools that train actors, actresses and musicians for Du ke 
ồ ạt tiếp biến mạnh mẽ trong cộng đồng dân cư sâu rộng về văn hoá tộc người Khmer cho địa bàn. theatre. As a result, Du ke theatrical art is likely to fall into oblivion. Therefore, this paper is to propose 
nên việc giữ gìn và phát huy vốn giá trị văn hóa Đây cũng chính là mục tiêu và phương hướng solutions to preserve and develop Du ke theatre of Southern Khmer.
truyền thống dân tộc trong giai đoạn hiện nay cần giúp nhà trường phấn đấu xây dựng Khoa Ngôn Key words: Southern Khmer Du ke theatrical art, Du ke, theatrical art, southern Khmer. 
phải có một chiến lược bền vững. Hội thảo “Nghệ ngữ - Văn hoá - Nghệ thuật Khmer Nam Bộ thành 
thuật Sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ - Di sản khoa trọng điểm quốc gia góp phần vào sự nghiệp 1. Mở đầu 2. Nội dung
văn hóa dân tộc” được tổ chức tại Trường Đại học giữ gìn và phát huy vốn giá trị văn hoá tộc người Người Khmer Nam Bộ có quyền tự hào là dân 2.1. Đôi nét về Dù kê
Trà Vinh có thể xem là một sự kiện khởi sắc, thể trong cộng đồng dân tộc Việt Nam vào sự phát tộc ít người duy nhất ở Việt Nam có hai loại hình Tỉnh Trà Vinh thuộc khu vực Đồng bằng 
hiện sự bền vững ở góc độ thực thi công việc về triển chung của đất nước. sân khấu kịch hát dân tộc Rô băm và Dù kê. Riêng sông Cửu Long, có diện tích tự nhiên là 2.288,09 
 sân khấu Dù kê đã được bảo tồn và phát triển trong km2, tổng số dân là 1.012.648 người, trong đó 
 Tài liệu tham khảo đời sống văn hoá xã hội của người Khmer Nam dân tộc Khmer là 320.392 người, chiếm 31,63% 
 Bộ đến nay gần tròn một thế kỷ, rất được người (Số liệu của Cục Thống kê Trà Vinh năm 2011). 
 Đàm Văn Hiển, Trần Văn Bổn, Lê Hàm. 2012. Sân khấu dân gian. NXB Văn hóa dân tộc. Khmer Nam Bộ và nước bạn Campuchia yêu mến. Người Khmer chủ yếu sống xen kẽ và tập trung 
 Đào Huy Quyền – Sơn Ngọc Hoàng – Ngô Khị. 2007. Nhạc khí dân tộc Khmer Sóc Trăng. Nxb Trong những năm qua, có nhiều công trình thành từng cụm dân cư theo phum sróc trên những 
Tổng hợp Tp. HCM. nghiên cứu khoa học, nhiều tác giả có bài viết, giồng cát cao. Trong quá trình cùng cộng cư trên 
 Hoàng Túc. 2011. Diễn ca Khmer Nam Bộ. NXB Thời đại. tham luận về sân khấu Dù kê Nam Bộ. Nhìn chung vùng đất tỉnh Trà Vinh, các dân tộc Kinh, Khmer 
 Huỳnh Ngọc Trảng, Văn Xuân Chí, Hoàng Túc, Đặng Vũ Thị Thảo, Phan Thị yến Tuyết. 1987. các công trình này chủ yếu mô tả về quá trình hình và Hoa luôn có truyền thống đoàn kết, gắn bó với 
Người Khmer tỉnh Cửu Long. NXB Sở Văn hóa Thông tin Cửu Long. thành và phát triển sân khấu Dù kê ở Nam Bộ từ nhau trong khai phá thiên nhiên, chống giặc ngoại 
 Ngô Văn Tưởng. 2007. Báo cáo kết quả điều tra Di sản văn hóa phi vật thể dân tộc Khmer tỉnh những năm 1920 đến nay; giới thiệu đôi nét về đặc xâm, lao động sản xuất, xây dựng xóm làng ngày 
Trà Vinh. NXB Sở Văn hóa Thông tin Cửu Long. điểm nghệ thuật sân khấu Dù kê; một số bài viết về càng phát triển. Đặc biệt, quá trình giao lưu, tiếp 
 Nhóm tác giả. Sân khấu truyền thống Khmer Nam Bộ. NXB Sở Văn hóa Thông tin tỉnh Sóc Trăng thực trạng công tác bảo tồn sân khấu Dù kê; chưa biến văn hoá lẫn nhau đã tạo cho người dân Khmer 
– Phân viện Văn hóa Nghệ thuật tại Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều công trình khoa học quan tâm nghiên ở Trà Vinh có một bản sắc văn hoá độc đáo, đa 
 cứu về sự phát triển bền vững của sân khấu Dù kê dạng và phong phú trong nền văn hoá Việt Nam 
 Khmer trong đời sống văn hoá tinh thần của người thống nhất.
 Khmer Nam Bộ trong thời gian tới. Hầu như bất cứ người dân Khmer nào ở tỉnh 
 Trà Vinh cũng biết thông thạo ít nhất một loại hình 
 1 Học viên lớp Cao học Văn hoá Khmer Nam Bộ, Khoá học 
 2012 - 2014 nghệ thuật của dân tộc mình (âm nhạc, múa, sân 
 138 Soá 13, thaùng 3/2014 Soá 13, thaùng 3/2014 139