Những bước chân khởi đầu của vật liệu mới trong thiết kế phụ trang

 NHỮNG BƯỚC CHÂN KHỞI ĐẦU CỦA VẬT LIỆU MỚI 
 TRONG THIẾT KẾ PHỤ TRANG 
 Lê Thị Hoài, Phan Thị Thảo Nguyên, Hồ Lê Như Thủy 
 Khoa Kiến trúc Mỹ thuật, Trường Đại học Công nghệ TP. Hồ Chí Minh 
 GVHD: ThS. Huỳnh Thị Kim Xuyến 
TÓM TẮT 
Trong thời đại công nghệ càng phát triển thì các loại vật liệu mới cũng không ngừng ra đời để đáp 
ứng nhu cầu trong sản xuất, ta có thể nói, đây là kỷ nguyên của vật liệu mới. Vật liệu mới trong sản 
xuất thời trang cũng ngày càng đa dạng hơn. Và ngành thời trang trước giờ luôn được biết đến là 
một ngành công nghiệp ‚ô nhiễm‛, để giảm thiểu sự tội lỗi của mình, các nhà sản xuất đã trải qua 
rất nhiều quá trình nghiên cứu và tìm ra được các loại vật liệu thân thiện với môi trường, vậy những 
loại vật liệu mới đó có những gì? 
Từ khóa: Lụa, kỷ nguyên, môi trường, thời trang, vật liệu mới. 
1 MỞ ĐẦU 
Ngày nay, các nhà thiết kế thời trang, nhà khoa học, các nhãn hiệu và cả những nhà đầu tư đang 
ngày càng quan tâm đến các loại vật liệu tiên tiến như một giải pháp thay thế, chấm dứt vấn nạn 
mà các loại vải sợi tổng hợp đã gây ra. Chất liệu thay thế được tạo ra từ các nguồn nguyên liệu 
hữu cơ, thân thiện và bền vững với môi trường. 
2 NỘI DUNG 
2.1 Recycled Plastic (Nhựa tái chế) 
Chất liệu này có nguồn gốc từ các chất thải nhựa và được tái chế thành vật liệu sử dụng được trong 
thời trang. Tổ chức phi lợi nhuận Parley for the Oceans đã hợp tác với các nhãn hàng như G-
StarRaw để chống ô nhiễm bằng cách biến đổi nhựa được tìm thấy trên đường thủy thành đồ thể 
thao chất lượng cao. 
546 
Người sáng lập Parley for the Oceans, Cyrill Gutsch chia sẻ: ‚Ước tính khoảng 8 triệu tấn nhựa đi 
vào đại dương từ các bờ biển hàng năm, từ các nơi khác chiếm khoảng 4 đến 12 triệu tấn. Chúng ta 
cần phải hành động để tránh phá hủy môi trường của mình‛. 
2.2 Lụa tơ sen 
Những sợi tơ được lấy từ trong cuống của mỗi bông sen được kéo ra, se lại và dệt. Loại lụa này 
nguồn từ Myanmar, mệnh danh là vải cho Đức Phật vì ban đầu dùng để dệt áo cà sa cho thầy tu. 
Hương thơm nhẹ, mềm thanh khiết. 
Ở Việt Nam, sen cũng là cây trồng quen thuộc ở các tỉnh đồng bằng từ Bắc đến Nam. Các bộ phận 
như củ sen, gương sen, hạt sen, lá sen từ lâu đã được nông dân Việt đưa vào khai thác kinh tế. 
Riêng cọng sen phần nhiều bị bỏ đi. Để làm ra chiếc khăn thủ công dài 1,7 m phải cần tới 4.800 
cuống sen mất nhiều công sức, cho nên giá khá cao, thường gấp từ 7-10 lần so với sản phẩm 
tương tự làm từ lụa tơ tằm. Nhu cầu thị trường lụa tơ sen ở kinh đô thời trang Ý, Pháp, Nhật đang rất 
cao nhưng nguồn cung khá khan hiếm. 
2.3 Vải sợi tre 
Chất liệu thiên nhiên Bamboo với những đặc tính của sợi tre giúp làn da có cơ hội được hít thở tự 
do. Bên cạnh đó, hàng may mặc bằng sợi tre có thể hấp thụ và bốc hơi mồ hôi của người mặc 
trong giây lát, vải không bám vào da, tạo cảm giác vô cùng mát mẻ và thoải mái vào mùa hè nóng 
bức. Đặc biệt, vải Bamboo có chức năng kháng khuẩn, diệt vi khuẩn và khử mùi, mang đến hương 
thơm dễ chịu trong suốt ngày dài. 
 547 
Kế đến, vải Poly có độ bền cao, tính năng chống nhăn cực ổn định, lại có thể chống mốc kháng bụi 
bẩn, hứa hẹn sẽ giúp cánh mày râu tiết kiệm thời gian trong giặt là và bảo quản. Cuối cùng, không 
thể không giới thiệu sợi vải Spandex với khả năng co giãn linh hoạt, hồi phục về hình dạng ban đầu 
nhanh, giúp nam giới thoải mái trong cử động. 
2.4 Cọ raffia 
Đây là một giống cọ đến từ châu Phi. Có khoảng 20 giống cọ raffia khác nhau. Sợi raffia được làm 
từ lá cây cọ này. Nó gần giống với lá dừa, sau khi phơi khô trở nên mảnh mai nhưng chắc chắn, có 
thể nhuộm và đan thành nhiều sản phẩm thời trang. 
Cọ raffia đã được sử dụng từ hàng ngàn năm để đan dệt. Vì độ bền và dai của sợi tự nhiên này nên 
nó có thể dùng để bện giày, làm dây đeo trang sức, hay quấn vào dây nịt. 
Khi dệt, cọ raffia tạo nên những kết cấu bề mặt hơi gồ ghề và mộc. Nó gợi nhớ những resort năm 
sao cao cấp. Nó khiến ta mơ về biển xanh, nắng vàng và những cơn gió hè tươi mát. Vì độ nhẹ vốn 
có nên cọ raffia vô cùng phù hợp với thời trang hè. Chưa kể, nó còn là chất liệu tự nhiên phù hợp với 
đường lối phát triển bền vững của các nhà mốt. Chẳng vì vậy mà nó liên tục xuất hiện trên đường 
catwalk mùa Xuân Hè 2020. 
2.5 Sợi lá dứa 
Da sinh thái của Hijosa Tây Ban Nha có nguồn gốc từ một loại trái cây, đặc biệt là từ lá của nó: Trên 
thực tế, lá dứa cứng rất hoàn hảo để tạo ra một vật liệu mà không có kết cấu, cho phép nó trở 
thành vật liệu thay thế hoàn hảo cho da. Không có bất kỳ chất thải của trái cây ăn được, bắt đầu từ 
chất thải để có được một chất xơ sinh thái và phân hủy sinh học, thậm chí có thể hoạt động như 
một phân bón tại thời điểm xử lý. 
Piñatex, đây là tên của bằng sáng chế, được sinh ra một cách cụ thể sau một chuyến đi của cùng 
một nhà thiết kế đến Philippines, và chuyến thăm các xưởng thuộc da trong khu vực: trên thực tế, 
việc dệt lá dứa, chắc chắn không thiếu, đã được sử dụng trong nghề thủ công địa phương, với mũ 
và túi được sản xuất, nhưng mũi nhọn là barong Talong, một chiếc áo điển hình được dệt bằng lá 
dứa. Trở lại trụ sở, Hijosa đã quyết định hợp tác với các nghệ nhân và nhà sản xuất địa phương, 
bằng sáng chế sợi này là tác động môi trường hoàn toàn thấp. Đối với một mét vuông Piñatex phải 
548 
mất khoảng 460 lá, đó là chất thải cho các công ty sản xuất và xuất khẩu dứa lớn, chính xác là 
những sản phẩm đến với bàn của chúng tôi. Điều này làm cho nó tinh tế và cho phép thu hồi một 
nguyên liệu thô không bị thiếu và bị vứt đi. Theo Hijosa, người đã nghiên cứu chi tiết tình hình, chất 
thải từ 10 quốc gia sản xuất dứa hàng đầu có thể thay thế 50% lượng da sản xuất trên thế giới. 
2.6 Vải sợi cam 
Một loại vải giống tơ tằm được làm bằng cách tái sử dụng vỏ cam và hạt giống, lượng rác thải 
chiếm khoảng 700.000 tấn mỗi năm ở Ý. Cellulose có trong vỏ cam sẽ được tách ra, tạo thành một 
vật liệu kiểu polymer có thể dệt thành sợi và làm thành vải. Nhà sản xuất cam kết sợi vải 100% làm 
từ vỏ cam ‚là chất liệu thuần khiết nhất, siêu nhẹ, tạo cảm giác mềm mại và mượt khi cầm trên tay‛. 
Theo Orange Fiber, mặc dù các loại dầu, vải không cảm thấy nhờn. Các loại dầu được đảm bảo 
kéo dài ít nhất 20 chu kỳ giặt, nhưng công ty đang thử nghiệm các phương pháp nạp lại bằng các 
chất làm mềm vải đặc biệt. Các vỏ cam được xử lý bằng một phương pháp được cấp bằng sáng 
chế để chiết xuất cellulose được tạo thành sợi cuối cùng. Vải nhìn và chạm vào cảm giác như lụa: 
mềm mại khi chạm vào và vẻ ngoài sáng bóng. Sợi phân hủy sinh học có thể được kéo thành sợi 
bất kỳ với loại sợi hiện có. 
2.7 Lụa tơ nhện 
Tơ nhện đã được thu hoạch ở thời cổ đại cho nhiều mục đích khác nhau. Ví dụ, người Hy Lạp Cổ đại 
sử dụng tơ nhện để cầm máu ở các vết thương. Tơ nhện có tính chất đặc biệt bền chắc nhưng lại 
rất nhẹ và đàn hồi. Do đó, nhiều nhà nghiên cứu đã bỏ công sức tìm cách khai thác loại tơ này 
bằng phương pháp khác. Một phương pháp trong số đó là "nhúng" gene nhện vào các tổ chức 
sinh vật khác như vi khuẩn, sau đó thu hoạch tơ từ chúng. Và loài nhện được Peers và Godley sử 
 549 
dụng để sản xuất tấm vải là loài nhện chân đỏ (Nepgila inaurata) - sinh vật bản địa ở khu vực phía 
Đông, Nam Phi và một số hòn đảo phía Tây Ấn Độ Dương, bao gồm cả đảo Madagascar. 
3 KẾT LUẬN 
Có rất nhiều loại vật liệu mới đã và đang tiệm cận với ngành thời trang ngày một gần hơn. Có rất 
nhiều loại vật liệu mới đã và đang tiếp cận với ngành thời trang ngày một gần hơn. Từ việc chế tạo, 
khám phá ra những chất liệu mới giúp ta có nhiều lựa chọn hơn trong phương pháp xử lý chất liệu, 
đồng thời cũng mang đến nhiều lợi ích hơn khi xét về lâu dài. Nhìn chung, vật liệu mới một phần 
gián tiếp nói lên mức độ phát triển của xã hội ngày nay, cũng như tri thức loài người đã bước được 
một bước xa hơn. Tuy hiện tại có thể chưa phổ biến, nhưng ở tương lai, những vật liệu mới chắc 
chắn sẽ đồng hành cùng với chúng ta trong suốt nhiều thiên niên kỷ nữa. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] https://style-republik.com/ 
[2] https://materialdistrict.com/ 
[3] https://bazaarvietnam.vn/ 
[4] https://www.mindbodygreen.com/ 
550