Nghệ thuật sân khấu dù kê – di sản văn hoá độc đáo của dân tộc Khmer Nam Bộ

Tạp chí Khoa học Chuyên đề “Nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ - Di sản văn hóa dân tộc”
miền sông nước. Giữa nhịp sống hiện đại, bảo tồn đề về nguồn gốc, về các yếu tố nghệ thuật, về sự NGHỆ THUẬT SÂN KHẤU DÙ KÊ – 
và phát huy giá trị di sản văn hóa cũng là cách để giao thoa giữa sân khấu Dù kê Nam Bộ với các DI SAN VĂN HOÁ ĐÔC ĐÁO CỦA DÂN TÔC KHMER NAM BÔ
gìn giữ bản sắc dân tộc. Trong cơ chế thị trường loại hình sân khấu khác, về những giải pháp bảo Sang Sết1
và nhịp sống số hôm nay, sân khấu Dù kê dù tồn và phát triển của sân khấu Dù kê sẽ là những  
không còn ở giai đoạn cực thịnh nhưng vẫn là định hướng nghiên cứu cần thiết và khả khi cho Tom tăt
niềm đam mê lớn của đồng bào Khmer và các dân sự nghiệp bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa Bai viêt trinh bay môt sô vấn đề vê sư hinh thanh, phat triên, phương hương bao tôn, phat huy nghê 
tộc anh em trên mảnh đất Nam Bộ. Những vấn Khmer Nam Bộ. thuât sân khâu Du kê Khmer Nam Bô, một di sản văn hóa độc đáo của dân tộc Khmer Nam Bộ.
 Tư khoa: Nghê thuât sân khâu Du kê, kich măt na Rô băm Khmer, sân khâu dân gian; sư hinh thanh, 
 bao tôn phat huy găn vơi hoc thuât va du lich.
Tài liệu tham khảo  
 Abstract
Huỳnh Thanh Quang. 2011. Giá trị văn hóa Khmer vùng Đồng bằng sông Cửu Long. NXB Chính This paper focuses on the shape, developing, some suggestion for improving Du ke Khmer stage 
trị Quốc gia. artists in Mekong delta, a unique national cultural heritage of the Southern Khmer.
Nguyễn Công Bình, Lê Xuân Diệm, Mạc Đường. 1990. Văn hóa và cư dân Đồng bằng sông Cửu Key words: Du ke Khmer stage artists, Khmer Ro bam mask drama, folk drama, the formation, 
Long. NXB Khoa học Xã hội. Hà Nội. conserving and improving folk drama asscociated with academic and tourism.
Nguyễn Mạnh Cường. 2002. Vài nét về người Khmer Nam Bộ. NXB Khoa học Xã hội.
Nhiều tác giả. 2004. Xây dựng đời sống văn hóa vùng dân tộc Khmer Nam Bộ (Kỉ yếu hội thảo khoa 
học). Bộ VHTT và Vụ Văn hóa-Dân tộc. Hà Nội.  DẪN NHÂP Môt la, tiên thân của nghê thuât sân khâu Du 
Nhiều tác giả. 2013. Về sân khấu truyền thống Khmer Nam Bộ. NXB Sở Văn hóa Thông tin, Dân tộc Khmer là một trong những dân tộc ít kê la Lkhôn Trơng Khlôôc (kich gian bâu) ra đơi 
Sóc Trăng. người có số dân cao trong cộng đồng người Việt vao khoang (1910 - 1920) do À Kê sáng lâp ra ơ 
Sang Sết. 2010. Nét đẹp độc đáo của nghệ thuật sân khấu Dù kê dân tộc Khmer Nam Bộ (Song ngữ Nam. Ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long người Tra Vinh2.
Việt – Khmer). Tài liệu nội bộ. Khmer, người Kinh, người Hoa từ lâu đời đã sống Hai la, vao khoang năm (1915-1920 ) tai 
Sơn Lương. 2012. Tìm hiểu nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng. 
 chung với nhau cùng một vùng đất và có sự giao âp Lô Soi, xa Đôn Châu, huyên Tra Cu, tinh Tra 
Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Sóc Trăng.
 thoa văn hóa.
Trường Lưu. 1993. Văn hóa người Khmer ở Đồng bằng sông Cửu Long. NXB Văn hóa Dân tộc. HN Vinh, co vơ chông ông ba Thanh Danh, môt gia 
Viện Văn hoá. 1998. Tìm hiểu vốn văn hoá dân tộc Khmer Nam Bộ. NXB Tổng hợp Hậu Giang. Người Khmer Nam Bộ có quá trình khai khẩn đinh tri thưc tiêu tư san thơi đo đưng ra thanh lâp 
 đất hoang thuộc hạ lưu dòng sông Mê Kông và có gánh hát Du kê, ma ba con đăt tên cho la gánh 
 quá trình xây dựng cuộc sống có hệ số thời gian Dùkê “Thanh Danh ” tưc la lây tên của ông ba ây 
 lâu dài. Dân tộc Khmer đã sáng tạo ra được một lam tên của gánh hát3.
 kho tàng văn học dân gian vô cùng phong phú, Ba la, nghê thuât sân khâu Du kê ra đơi vao 
 trong đó nghệ thuật sân khấu kịch hát Dù kê - là khoang năm 1921, sau nghê thuât sân khâu Cai 
 di san văn hoá năm trong nền nghệ thuật sân khấu lương vai năm, đia điêm ơ Tra Vinh, thây tô của 
 truyền thống Việt Nam.  Đoan Du kê la Cru Cưu4.
 1. Sự hình thành Hiện nay, nhiều người khẳng định nghệ 
 1.1. Nguôn gôc thuật sân khấu Dù kê xuất phát từ Trà Vinh, do 
 Kịch hát Dù kê là di sản văn hóa tốt đẹp của ông “Kim Sua” sáng lập trong khoảng thời gian 
 cộng đồng người Khmer ở vùng Đồng bằng sông (1915 - 1920). 
 Cửu Long hay còn gọi là vùng sông Ba Sắc. Nghê Noi chung, các y kiên trên đêu xuât phát ưt 
 thuât sân khâu Du kê ra đơi muôn hơn nghê thuât ky ưc của tưng cá nhân riêng lẻ, chưa đươc xem 
 sân khâu mua Rô băm, sân khâu mua hát Di kê vê xet tương tân va co căn cư cân thiêt đê co môt kêt 
 thơi điêm va nơi xuât thân của loai hinh nghê thuât luân khoa hoc. 
 sân khâu nay. Thông qua các công trinh tim hiêu 2 Theo ông Kim Hoa (1901 - 1976) la vo sư day vu đao Du kê, 
 đa đươc các nha nghiên cưu nhât tri la no ra đơi quê ơ âp Lo Ngo, xa Hiêu Tư, Tiêu Cân, Tra Vinh, thơi niên 
 trươc năm 1920 va phát triên trong khoang thâp thiêu ông đa tưng tham gia kich gian bâu do À Kê sáng lâp 
 nay. Phong vân va ghi chep 1975.
 niên (1920 -1930) của thê ky XX; nhưng viêc xác 3 Theo ông Thach Thanh, sinh năm 1937 la nghê si, đao diên 
 đinh niên đai va nguôn gôc của no lai khác nhau. Du kê ơ âp ... êu đo đung như lơi noi của Bác Hô phủ nhân moi tầng lơp khán gia đa va đang mên manh của nhân dân, gop phân bôi dương nhân cách phuc vu công chung va khách du il ch.
đa day “Văn hoa nghê thuât cung la môt măt trân. mô loai hinh nghê thuât sân khâu nay. va tâm hôn của ngươi Viêt Nam, nhăm phuc vu sư Cân thanh lâp Hôi Văn hoc – Nghê thuât 
Anh chi em la chiên si trên măt trân ây”9. Vơi sư Vơi nhưng kêt qua to lơn ma các đoan nghê nghiêp phát triên kinh tê - văn hoá - xa hôi, co nghia Khmer ơ Đông băng sông Cưu Long đê sưu tâm, 
kiên nay lam cho ông Chhêng Phun – Bô tương Bô thuât Khmer đa gianh đươc như trên chinh la đươc la: cân phai co đây đủ cán bô chuyên môn của tưng nghiên cưu, sáng tác, inâ n xuât ban phát hanh rông 
Văn hoá -Thông tin  luc  bây giờ phai ngac nhiên   sư quan tâm, chi đao đung đăn vê chủ trương bô phân, bô môn. Do đo, chung tôi co vai y kiên  rai, kiêm tra va quan ly các loai văn hoá phâm nay.
và thán phuc: đương lôi văn nghê của Đang, Nha nươc, của Tinh đê xuât va kiên nghi đên Hôi đông Dân tôc Quôc 4. Kết luận
 “Xưa nay, ơ đât nươc Campuchia chung tôi uy, Uy ban Nhân dân tinh, trưc tiêp la Sơ Văn hoá hôi, Uy ban Dân tôc, Ban Văn hoá Tư tương Trung Qua viêc sưu tâm, nghiên cưu, hoc thuât, nhưng 
chưa tưng dan dưng đươc vơ diên Lkhôn Ba Săc - Thê thao - Du lich các tinh, cung vơi sư yêu thich ương, Hôi Nghê si Sân khâu Viêt Nam, Hôi Văn đê xuât va kiên nghi trên đây, chung tôi tin chăc 
(Du kê) mang đê tai hiên đai như cac ban. Do đo nghê thuât cách mang, yêu thich nghê thuât dân hoc - Nghê thuât các Dân tôc Thiêu sô Viêt Nam, răng nghê thuât sân khâu Du kê Khmer Nam Bô 
chung tôi cân phai hoc hỏi nghê thuât sân khâu tôc Khmer của tât ca anh, chi, em nghê nhân, nghê Cuc Nghê thuât Biêu diên, Bô Văn hoá – Thê thao se đươc Đang, Nha nươc, đăc biêt la Ban Chi đao 
Lkhôn Ba Săc tư cac ban thêm nhiêu hơn nưa, đê si va diên viên tư trong công tác thưc tiên, cung vơi – Du lich va Ban Chi đao Tây Nam Bô như sau: Tây Nam Bô chu y, quan tâm, chăm soc, giup đơ 
cung xây dưng cac vơ diên mang đê tai hiên đai, năng khiêu của môi cá nhân đa xây dưng nên va đa Cân đao tao đôi ngu cán bô nghê thuât sân đê nghê thuât sân khâu Du kê nay đat đên nguyên 
nhăm phục vụ đap ưng đung theo tinh hinh mơi, gianh đươc moi sư thăng lơi thât đáng biêu dương. khâu chuyên môn như: Ly luân phê binh sân khâu, vong như trên, đê cung gop thêm nhưng đoá hoa 
nhiêm vụ mơi cua đât nươc”. Trong thơi đai khoa hoc ky thuât công nghiêp đao diên, nhac si, hoa si, biên đao mua la ngươi tươi thăm đây hương săc của minh vao vươn hoa 
 Du kê la môt loai hinh nghê thuât sân khâu hoá – hiên đai hoá ngay nay, lam theo vôn sông dân tôc Khmer đê nghiên cưu, sưu tâm, dan dưng, nghê thuât của đai gia đinh dân tôc Viêt Nam.
kich hát đông cam của dân tôc Khmer ơ Đông băng phương pháp kinh nghiêm không thi chưa 
băng sông Cưu Long hay con goi la vung sông Ba 
 đủ, cân phai co phương pháp khoa hoc ky thuât Tài liệu tham khảo 
Săc, nghê thuât sân khâu Du kê nay hinh thanh va đê khai thác ơm i đáp ưng kip thơi, đung theo nhip 
phát triên theo nhip sông của xa hôi, co lai lich cu 
 sông của con ngươi hiên đai. Hội Nhà văn. 1985. Bac Hô vơi văn nghê si. NXB Tác Phâm Mơi. Hà Nội.
thê, đây la môt loai hinh nghê thuât sân khâu mơi, Ơ trong linh vưc khoa hoc tư nhiên, tuy chung 
rât đôc đáo đã và đang đươc chu y quan tâm va Bao cao cua Đoan nghê thuât Khmer Anh Binh Minh tinh Tra Vinh. Ky niêm 37 năm (1963-2000) 
 ta co rât nhiêu tai nguyên thiên nhiên, nhưng nêu thanh lâp, tôn tai va phát triên.      
cang ngay cang đươc phát triên. Du kê co sưc sông chung ta thiêu tinh khoa hoc, không co cán bô 
manh liêt, co đây đủ kha năng đê giai quyêt moi Sỹ Tiến.1984. Bươc đâu tim hiêu sân khâu Cai lương. NXB Thanh phô Hô Chi Minh.
 chuyên môn dung phương pháp khoa hoc ky thuât Hội Khoa học lịch sử Việt Nam. 2006. Lươc sư vung đât Nam Bô Viêt Nam. NXB Thê Giơi. Hà Nội.
vân đê ca vê măt thâm my, ca vê măt chinh tri, đáp đê khai thác tai nguyên phong phu đo, thi chung 
ưng đung theo sư yêu câu  thương  thưc  nghê thuât   Khu di tích phủ chủ tịch.1997. 105 lơi noi của Bác Hô. NXB Văn hoá - Thông tin
 ta ăt hăn se bi giơi han tai môt thơi điêm nao đo 
của moi tầng lơp khán giả trong quá khư, hiên tai Trần Văn Phác. 1985. Mây vân đê câp bach vê công tac Văn Hoa-Nghê thuât. NXB Văn hoá.
 va biêt đên bao giơ chung ta se tiên tơi muc đich 
cung như trong tương lai lâu dai.  Huỳnh Ngọc Trảng, Văn Xuân Chí, Hoàng Túc, Đặng Vũ Thị Thảo, Phan Thị Yến Tuyết. 1987. 
 đươc? Trong linh vưc văn hoá – nghê thuât cung 
3. Đề xuất và kiến nghị Ngươi Khmer tỉnh Cưu Long. Sơ Văn hoá - Thông tin Cưu Long xuất bản.
 thê, tuy dân tôc Khmer ơ vung Đông băng sông 
 Du kê la môt loai hinh nghê thuât sân khâu Hoàng Như Mai. 1986. Sân khâu Cai lương. NXB Tông hơp Đông Tháp. 
 Cưu Long co rât nhiêu loai hinh nghê thuât sân 
kich hát co đây đủ truyên kich, tinh kich, vu đao, Thach Sêt (Sang Sêt). 2004. Đê án thanh lâp trương Cao đăng văn hoá -ngh ê thuât Khmer Nam Bô. 
 khâu biêu diên, nhât la nghê thuât sân khâu Du kê, 
vo thuât đung theo moi tinh huông kich. Du kê Luân văn tôt nghiêp Chuyên viên cao câp.
 nhưng lai thiêu tinh khoa hoc, thiêu cán bô chuyên 
co đât dưng vo, co sân khâu đê đao tao diên viên, Nhiều tác giả. 1988. Tim hiêu vôn văn hoa dân tôc Khmer Nam Bô. NXB Tông hơp Hâu Giang
 môn thi chăc chăn nghê thuât sân khâu Du kê ây 
co nghê nhân, nghê si giang day vềky thuât biêu Nguyễn Đình Phúc. 1981. Vai net vê văn nghê truyên thông Cămpuchia. NXB Khoa hoc Xa hôi.
 rât kho phát triên môt cách uđ ng đăn theo nguyên 
diên đê phuc vu công chung thương thưc. Hinh Vũ Tuyết Loan. 1986. Tuyên tâp văn hoc Cămpuchia. NXB Văn hoc. Ha Nôi.
 vong đươc.
thưc va nôi dung của nghê thuât sân khâu Du kê Đặng Vũ Thị Thảo. 1993. Lễ hội của người Khmer vùng Đồng bằng sông Cửu Long (Về văn hoa 
 Nghê thuât sân khâu kich hát uD kê la môt loai 
nay đa xuât thân tư mảnh đât Nam Bô thân yêu của đồng bào Khmer ở đông băng sông Cưu Long). NXB Văn hóa dân tôc. Hà Nội
 hinh nghê thuât biêu diên tông hơp của dân tôc 
của chung ta hoa nhâp vao đât nươc Campuchia Nhiều tác giả. 1998. Vê sân khâu truyên thông Khmer Nam Bộ. Sơ Văn hoá - Thông tin tỉnh Soc Trăng.
 Khmer Nam Bô. Nguyên vong của nhưng ngươi 
tư năm 1927, gop phân lam giau đep thêm nên văn Vông Phlêng Khmer. NXB Bô Văn hoá - Nghê thuât Campuchia.
 lam nghê thuât sân khâu Du kê là dưa theo quan 
9 105 lơi noi của Bác Hô, T.73, NXB Văn hoá Thông tin  1997 điêm my hoc Mác-xit, cô găng phân đâu đưa nghê 
 16 Soá 13, thaùng 3/2014 Soá 13, thaùng 3/2014 17
Tạp chí Khoa học Chuyên đề “Nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ - Di sản văn hóa dân tộc”
chung tư xuc đông, xin đâu thu va giao nôp vu khi hoá nghê thuât cho đât nươc chua Tháp ngay cang thuât sân  khâu  Du kê  của  dân  tôc  Khmer tiên  trang tri my thuât, ghi chep đưa vao hoc thuât tât 
tai trên sân khâu như: Kih Ry Vông thuôc tinh Ta thêm phong phu hơn va đươc các giơi yêu mên lên “Nghê thuât sân khâu Du kê hiên thưc xã hôi ca các bai ban vê âm nhac, ca, mua va nghê thuât 
Keo va Bo Set thuôc tinh Com pông Spư. Điêu nghê thuât Du kê của đât nươc ban đon nhân loai chu nghia”. Vân đê nay mơi chi la bươc đâu, nên sân khâu Du kê Khmer Nam Bô.
đo chưng to răng sân khâu Du kê co tác ôđ ng lơn hinh nghê thuât kich hát Du kê mơi me nay vao đoi hoi cân phai co sư trao đôi ca vê măt ly luân Cân thanh lâp môt nha hát nghê thuât sân khâu 
đôi vơi ke thu, la vu khi săc ben của cách mang đât nươc của minh va đăt lai tên mơi goi la “Lkhôn lân cách thê nghiêm va hoc thuât thêm nhiêu hơn Du kê Khmer Nam Bô ơ vung Đông băng sông 
khiên ke thu phai khiêp sơ. Đôi vơi nhưng ai đa Ba Săc” tưc ca kich vung sông Ba Săc đê lam ky nưa. Đê thưc hiên đươc nhưng vân đê nay, nghê Cưu Long đê khai thác, giang day va đao tao diên 
lâm đương, lac lôi giúp phân biêt đươc ai ban, ai niêm. Ngươc lai, nêu môt ai đo không thưa nhân thuât sân khâu Khmer Nam Bô phai co tinh khoa viên ngươi dân tôc Khmer, nhăm bô sung diên 
thu, rôi thưc tinh ma quay vê vơi Tô quôc thân yêu nghê thuât sân khâu kich hát Du kê ây, co nghia la hoc đê đáp ưng nhu câu tinh thân đa dang va lanh viên cho các đoan nghê thuât Khmer Nam Bô, đê 
của minh. Điêu đo đung như lơi noi của Bác Hô phủ nhân moi tầng lơp khán gia đa va đang mên manh của nhân dân, gop phân bôi dương nhân cách phuc vu công chung va khách du il ch.
đa day “Văn hoa nghê thuât cung la môt măt trân. mô loai hinh nghê thuât sân khâu nay. va tâm hôn của ngươi Viêt Nam, nhăm phuc vu sư Cân thanh lâp Hôi Văn hoc – Nghê thuât 
Anh chi em la chiên si trên măt trân ây”9. Vơi sư Vơi nhưng kêt qua to lơn ma các đoan nghê nghiêp phát triên kinh tê - văn hoá - xa hôi, co nghia Khmer ơ Đông băng sông Cưu Long đê sưu tâm, 
kiên nay lam cho ông Chhêng Phun – Bô tương Bô thuât Khmer đa gianh đươc như trên chinh la đươc la: cân phai co đây đủ cán bô chuyên môn của tưng nghiên cưu, sáng tác, inâ n xuât ban phát hanh rông 
Văn hoá -Thông tin  luc  bây giờ phai ngac nhiên   sư quan tâm, chi đao đung đăn vê chủ trương bô phân, bô môn. Do đo, chung tôi co vai y kiên  rai, kiêm tra va quan ly các loai văn hoá phâm nay.
và thán phuc: đương lôi văn nghê của Đang, Nha nươc, của Tinh đê xuât va kiên nghi đên Hôi đông Dân tôc Quôc 4. Kết luận
“Xưa nay, ơ đât nươc Campuchia chung tôi uy, Uy ban Nhân dân tinh, trưc tiêp la Sơ Văn hoá hôi, Uy ban Dân tôc, Ban Văn hoá Tư tương Trung Qua viêc sưu tâm, nghiên cưu, hoc thuât, nhưng 
chưa tưng dan dưng đươc vơ diên Lkhôn Ba Săc - Thê thao - Du lich các tinh, cung vơi sư yêu thich ương, Hôi Nghê si Sân khâu Viêt Nam, Hôi Văn đê xuât va kiên nghi trên đây, chung tôi tin chăc 
(Du kê) mang đê tai hiên đai như cac ban. Do đo nghê thuât cách mang, yêu thich nghê thuât dân hoc - Nghê thuât các Dân tôc Thiêu sô Viêt Nam, răng nghê thuât sân khâu Du kê Khmer Nam Bô 
chung tôi cân phai hoc hỏi nghê thuât sân khâu tôc Khmer của tât ca anh, chi, em nghê nhân, nghê Cuc Nghê thuât Biêu diên, Bô Văn hoá – Thê thao se đươc Đang, Nha nươc, đăc biêt la Ban Chi đao 
Lkhôn Ba Săc tư cac ban thêm nhiêu hơn nưa, đê si va diên viên tư trong công tác thưc tiên, cung vơi – Du lich va Ban Chi đao Tây Nam Bô như sau: Tây Nam Bô chu y, quan tâm, chăm soc, giup đơ 
cung xây dưng cac vơ diên mang đê tai hiên đai, năng khiêu của môi cá nhân đa xây dưng nên va đa Cân đao tao đôi ngu cán bô nghê thuât sân đê nghê thuât sân khâu Du kê nay đat đên nguyên 
nhăm phục vụ đap ưng đung theo tinh hinh mơi, gianh đươc moi sư thăng lơi thât đáng biêu dương. khâu chuyên môn như: Ly luân phê binh sân khâu, vong như trên, đê cung gop thêm nhưng đoá hoa 
nhiêm vụ mơi cua đât nươc”. Trong thơi đai khoa hoc ky thuât công nghiêp đao diên, nhac si, hoa si, biên đao mua la ngươi tươi thăm đây hương săc của minh vao vươn hoa 
Du kê la môt loai hinh nghê thuât sân khâu hoá – hiên đai hoá ngay nay, lam theo vôn sông dân tôc Khmer đê nghiên cưu, sưu tâm, dan dưng, nghê thuât của đai gia đinh dân tôc Viêt Nam.
kich hát đông cam của dân tôc Khmer ơ Đông băng phương pháp kinh nghiêm không thi chưa 
băng sông Cưu Long hay con goi la vung sông Ba 
đủ, cân phai co phương pháp khoa hoc ky thuât Tài liệu tham khảo 
Săc, nghê thuât sân khâu Du kê nay hinh thanh va đê khai thác ơm i đáp ưng kip thơi, đung theo nhip 
phát triên theo nhip sông của ax hôi, co lai lich cu 
sông của con ngươi hiên đai. Hội Nhà văn. 1985. Bac Hô vơi văn nghê si. NXB Tác Phâm Mơi. Hà Nội.
thê, đây la môt loai hinh nghê thuât sân khâu mơi, Ơ trong linh vưc khoa hoc tư nhiên, tuy chung 
rât đôc đáo đã và đang đươc chu y quan tâm va Bao cao cua Đoan nghê thuât Khmer Anh Binh Minh tinh Tra Vinh. Ky niêm 37 năm (1963-2000) 
ta co rât nhiêu tai nguyên thiên nhiên, nhưng nêu thanh lâp, tôn tai va phát triên.      
cang ngay cang đươc phát triên. Du kê co sưc sông chung ta thiêu tinh khoa hoc, không co cán ô b 
manh liêt, co đây đủ kha năng đê giai quyêt moi Sỹ Tiến.1984. Bươc đâu tim hiêu sân khâu Cai lương. NXB Thanh phô Hô Chi Minh.
chuyên môn dung phương pháp khoa hoc ky thuât Hội Khoa học lịch sử Việt Nam. 2006. Lươc sư vung đât Nam Bô Viêt Nam. NXB Thê Giơi. Hà Nội.
vân đê ca vê măt thâm my, ca vê măt chinh tri, đáp đê khai thác tai nguyên phong phu đo, thi chung 
ưng đung theo sư yêu câu  thương  thưc  nghê thuât   Khu di tích phủ chủ tịch.1997. 105 lơi noi của Bác Hô. NXB Văn hoá - Thông tin
ta ăt hăn se bi giơi han tai môt thơi điêm nao đo 
của moi tầng lơp khán giả trong quá khư, hiên tai Trần Văn Phác. 1985. Mây vân đê câp bach vê công tac Văn Hoa-Nghê thuât. NXB Văn hoá.
va biêt đên bao giơ chung ta se tiên tơi muc đich 
cung như trong tương lai lâu dai.  Huỳnh Ngọc Trảng, Văn Xuân Chí, Hoàng Túc, Đặng Vũ Thị Thảo, Phan Thị Yến Tuyết. 1987. 
đươc? Trong linh vưc văn hoá – nghê thuât cung 
3. Đề xuất và kiến nghị Ngươi Khmer tỉnh Cưu Long. Sơ Văn hoá - Thông tin Cưu Long xuất bản.
thê, tuy dân tôc Khmer ơ vung Đông băng sông 
Du kê la môt loai hinh nghê thuât sân khâu Hoàng Như Mai. 1986. Sân khâu Cai lương. NXB Tông hơp Đông Tháp. 
Cưu Long co rât nhiêu loai hinh nghê thuât sân 
kich hát co đây đủ truyên kich, tinh kich, vu đao, Thach Sêt (Sang Sêt). 2004. Đê án thanh lâp trương Cao đăng văn hoá -ngh ê thuât Khmer Nam Bô. 
khâu biêu diên, nhât la nghê thuât sân khâu Du kê, 
vo thuât đung theo moi tinh huông kich. Du kê Luân văn tôt nghiêp Chuyên viên cao câp.
nhưng lai thiêu tinh khoa hoc, thiêu cán bô chuyên 
co đât dưng vo, co sân khâu đê đao tao diên viên, Nhiều tác giả. 1988. Tim hiêu vôn văn hoa dân tôc Khmer Nam Bô. NXB Tông hơp Hâu Giang
môn thi chăc chăn nghê thuât sân khâu Du kê ây 
co nghê nhân, nghê si giang day vềky thuât biêu Nguyễn Đình Phúc. 1981. Vai net vê văn nghê truyên thông Cămpuchia. NXB Khoa hoc Xa hôi.
rât kho phát triên môt cách đung đăn theo nguyên 
diên đê phuc vu công chung thương thưc. Hinh Vũ Tuyết Loan. 1986. Tuyên tâp văn hoc Cămpuchia. NXB Văn hoc. Ha Nôi.
vong đươc.
thưc va nôi dung của nghê thuât sân khâu Du kê Đặng Vũ Thị Thảo. 1993. Lễ hội của người Khmer vùng Đồng bằng sông Cửu Long (Về văn hoa 
Nghê thuât sân khâu kich hát Du kê la môt loai 
nay đa xuât thân tư mảnh đât Nam Bô thân yêu của đồng bào Khmer ở đông băng sông Cưu Long). NXB Văn hóa dân tôc. Hà Nội
hinh nghê thuât biêu diên tông hơp của dân tôc 
của chung ta hoa nhâp vao đât nươc Campuchia Nhiều tác giả. 1998. Vê sân khâu truyên thông Khmer Nam Bộ. Sơ Văn hoá - Thông tin tỉnh Soc Trăng.
Khmer Nam Bô. Nguyên vong của nhưng ngươi 
tư năm 1927, gop phân lam giau đep thêm nên văn Vông Phlêng Khmer. NXB Bô Văn hoá - Nghê thuât Campuchia.
lam nghê thuât sân khâu Du kê là dưa theo quan 
9 105 lơi noi của Bác Hô, T.73, NXB Văn hoá Thông tin  1997 điêm my hoc Mác-xit, cô găng phân đâu đưa nghê 
16 Soá 13, thaùng 3/2014 Soá 13, thaùng 3/2014 17