Mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến lựa chọn dịch vụ ngân hàng trực tuyến của khách hàng cá nhân

47
Mô hình nghiên cứu các nhân tố ...
MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN 
LỰA CHỌN DỊCH VỤ NGÂN HÀNG TRỰC TUYẾN CỦA 
KHÁCH HÀNG CÁ NHÂN
 Nguyễn Thị Cẩm Phú*, Trần Anh Minh**
TÓM TẮT
Tác giả trình bày hiện trạng việc lựa chọn dịch vụ ngân hàng trực tuyến của khách hàng cá nhân, 
tổng hợp xem xét, đánh giá các nghiên cứu và các mô hình trước đây có liên quan đến việc lựa chọn 
dịch vụ ngân hàng trực tuyến của khách hàng cá nhân, trên cơ sở đó xác định các nhân tố ảnh hưởng 
đến việc lựa chọn dịch vụ ngân hàng trực tuyến của khách hàng cá nhân. Từ đó, tác giả đề xuất mô 
hình nghiên cứu.
Từ khóa: Dịch vụ ngân hàng trực tuyến, Ebanking, khách hàng cá nhân, các nhân tố ảnh hưởng 
đến việc lựa chọn.
THE MODEL STUDIES THE FACTORS AFFECTING ELECTRONIC 
BANKING SERVICE CHOICE OF INDIVIDUAL CUSTOMERS
ABSTRACT
The author presents the current status of individual Electronic banking choice of customers, 
summarizes and reviews previous studies and models related to the choice of Electronic banking 
services. of individual customers, based on which determine the factors that influence the choice of 
Electronic banking services of individual customers. From there, the author proposed a research model.
Keywords: Electronic banking services, Ebanking, individual customers, factors affecting 
the choice.
* ThS. Giảng viên Trường ĐH. Ngân hàng Tp.HCM; NCS. Trường ĐH Lạc Hồng
** TS. GV. Trường ĐH. Vĕn Lang, Tp.HCM
48
Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Cùng với xu thế toàn cầu hóa, Việt Nam 
đang từng bước hội nhập kinh tế thế giới, vấn 
đề cạnh tranh được đặt ra là hết sức quan trọng 
trong hầu hết các lĩnh vực. Sự thâm nhập của 
ứng dụng công nghệ, điện tử viễn thông vào 
ngành tài chính ngân hàng đã tạo ra nhiều dịch 
vụ mới với hàm lượng công nghệ cao, trong đó 
có dịch vụ Ebanking.
Dịch vụ ngân hàng trực tuyến (Ebanking) 
là sản phẩm tiêu biểu trong nhiều ứng dụng công 
nghệ hiện đại của ngân hàng, nó cho phép cung 
cấp các dịch vụ ngân hàng một cách trực tiếp 
đến tận tay mọi đối tượng khách hàng; mang lại 
nhiều thuận tiện cho người sử dụng cũng như 
giúp khách hàng tiết kiệm thời gian và chi phí 
giao dịch. Thực tế đã cho thấy xu hướng sử dụng 
các dịch vụ Ebanking, đặc biệt qua các kênh 
thông qua mạng Internet hay điện thoại di động 
thông minh ngày càng phổ biến. Trong thập kỷ 
qua, các nhà nghiên cứu trên thế giới đã nghiên 
cứu nhiều vấn đề liên quan đến Internet, dịch 
vụ ngân hàng thông qua kênh Internet (Internet 
banking) và dịch vụ ngân hàng thông qua kênh 
điện thoại di động (Mobile banking).
Ở Việt Nam, với dân số trên 96 triệu 
người có đến 84% người sử dụng smartphone và 
xu hướng mua hàng trực tuyến đang có xu hướng 
tĕng. Ngoài ra, với tốc độ tĕng trưởng mạnh mẽ 
của thị trường thẻ ngân hàng cũng cho thấy xu 
hướng tiêu dùng không bằng tiền mặt, góp phần 
phát triển các dịch vụ thanh toán trên di động. 
Đến nay, có khoảng 45 ngân hàng cung cấp dịch 
vụ SMS banking, Internet Banking và 32 ngân 
hàng phát triển ứng dụng Mobile Banking. Hiện 
nay, hầu hết các ngân hàng đã triển khai dịch 
vụ Ebanking (trong đó 74% ngân hàng thương 
mại phát triển dịch vụ Internet Banking, 38% 
ngân hàng thương mại phát triển dịch vụ Mobile 
banking). Tuy nhiên, số lượng khách hàng sử 
dụng dịch vụ ngân hàng trực tuyến còn ít so với 
tiềm nĕng phát triển, tần suất sử dụng còn nhiều 
hạn chế. 
Xác định vai trò và tầm quan trọng của 
khách hàng trong phát triển dịch vụ Ebanking, 
nhiều nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng đến lựa 
chọn sử dụng dịch vụ Ebanking của khách hàng 
đã và đang được nhiều nhà nghiên cứu trong và 
ngoài nước quan tâm nghiên cứu và phát triển 
các lý thuyết nghiên cứu. Một số nhà nghiên cứu 
sử dụng các lý thuyết nền tảng như: TRA, TPB, 
TPR, TAM, IDT đưa ra nhiều yếu tố ảnh hưởng 
đến lựa chọn sử dụng dịch vụ Ebanking. Hơn 
nữa, việc áp dụng một mô hình lý thuyết trên thế 
giới vào ngữ cảnh của Việt Nam có thể không 
phù hợp do các điều kiện đặc thù riêng về kinh 
tế, vĕn hóa, xã hội
Do đó việc nghiên cứu để xây dựng mô 
hình các yếu tố ảnh hưởng đến việc lựa chọn dịch 
vụ Ebanking của khách hàng cá nhân ở Việt Nam 
là việc làm có ý nghĩa thiết thực cả đối với khách 
hàng sử dụng và ngân hàng cung cấp dịch vụ.
2. MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ 
ẢNH HƯỞNG ĐẾN LỰA CHỌN DỊCH VỤ 
NGÂN HÀNG TRỰC TUYẾN (Ebanking)
2.1. Các nghiên cứu thực nghiệm
2.1.1. Nhân tố cảm nhận tính dễ sử 
dụng và tính hữu ích của dịch vụ
Một số mô hình nghiên cứu lý thuyết 
hành động hợp lý (TRA), Lý thuyết hành vi có 
kế hoạch (TPB), Mô hình chấp nhận công nghệ 
(TAM2), mô hình UTAUT,... nghiên cứu hành 
vi người tiêu dùng chấp nhận và sử dụng sản 
phẩm mới, hiện đại trong lĩnh vực ngân hàng 
đưa ra 2 yếu tố cảm nhận tính dễ sử dụng và cảm 
nhận tính hữu ích ảnh hưởng đến lựa chọn sử 
dụng dịch vụ Ebanking.
Amin và cộng sự (2008) áp dụng mô 
hình TAM nghiên cứu tại thị trường Malaysia 
và kết luận các nhân tố ảnh hưở ... mại điện tử sẽ thấp hơn (Lee, 2001). 
Rủi ro về an ninh và tính bảo mật qua các giao 
dịch qua internet làm giảm cảm nhận tính hữu 
ích đối với khách hàng (Chan và Lu (2004)). 
Chính vì vậy, tác giả đề xuất hai giả thuyết sau:
Giả thuyết 4 (H4): Cảm nhận tính rủi ro 
tác động ngược chiều với lựa chọn sử dụng dịch 
vụ Ebanking.
2.2.4. Ảnh hưởng xã hội
Ảnh hưởng xã hội là mức độ mà một 
cá nhân nhận thức được tầm quan trọng của 
những người khác tin rằng họ nên sử dụng một 
hệ thống mới. Nhiều lý thuyết khác nhau khẳng 
định ảnh hưởng của yếu tố tính xã hội đến lựa 
chọn sử dụng /lựa chọn mua hàng như: Mô hình 
TRA (Fishbein & Ajzen, 1975), TAM (Davis, 
1989), TPB (Ajzen, 1991), IDT (Roger, 2003), 
UTAUT (Venkatesh, 2003), lý thuyết Marketing 
của Kolter (2004).
Ảnh hưởng xã hội xảy ra khi một người 
làm ảnh hưởng đến hành vi của một người khác 
(Rice, Grant, Schimitz và Torobin, 1990). Ảnh 
53
Mô hình nghiên cứu các nhân tố ...
hưởng xã hội là mức độ mà người khác có liên 
quan ảnh hưởng đến lựa chọn sử dụng của một 
cá nhân nào đó (Venkatesh, 2003). Cá nhân sẽ 
cảm thấy thoải mái khi chấp nhận những hệ 
thống công nghệ đã được xã hội công nhận bởi 
vì họ tin rằng họ sẽ cảm nhận được như những 
người đã sử dụng hệ thống (Anandarajan, 
Igbaria & Anakwe, 2000); Igbaria, Parasuraman 
& Baroudi, 1996). Theo Ming chi lee (2008), 
Forsythe và Shi (2003) nhận thức không thuận 
lợi về Ebanking của những người thân, người 
quen, hoặc người có ảnh hưởng đến quan điểm 
của khách hàng về hoạt động Ebanking sẽ ảnh 
hưởng đến quan điểm, thái độ của khách hàng 
về dịch vụ.
Nghiên cứu ảnh hưởng của yếu tố xã hội, 
nhiều nghiên cứu tại các quốc gia khác nhau đã 
khẳng định yếu tố xã hội ảnh hưởng thuận chiều 
đến lựa chọn sử dụng dịch vụ Ebanking của 
khách hàng như: Amin và cộng sự (2008), Emad 
(2009), Lee (2009), Puschel và cộng sự (2010), 
Sripalawat và cộng sự (2011).
Việt Nam là quốc gia đang phát triển, 
trình độ dân trí còn chưa cao như các nước tiên 
tiến trên thế giới, tâm lý đám đông trở nên rất 
phổ biến. Những ảnh hưởng của người thân, bạn 
bè, hay các chủ thể khác trong xã hội sẽ có tác 
động rất lớn đến thái độ hay cảm nhận về rủi 
ro đối với các khách hàng sử dụng dịch vụ của 
ngân hàng, từ đó tác động tạo ra hiệu ứng dây 
chuyền. Ảnh hưởng xã hội, cảm nhận của người 
người xung quanh tốt sẽ làm giảm tính e ngại 
về rủi ro khi sử dụng, gia tĕng số lượng khách 
hàng mới tạo đà cho sự tĕng trưởng doanh thu, 
lợi nhuận và cả thị phần cho các doanh nghiệp. 
Chính vì vậy, tác giả đề xuất giả thuyết sau:
Giả thuyết 5 (H5): Yếu tố ảnh hưởng 
xã hội có tác động thuận chiều với lựa chọn sử 
dụng dịch vụ Ebanking.
2.3. Mô hình nghiên cứu đề xuất
Qua phân tích cho thấy có nhiều yếu 
tố ảnh hưởng đến hành vi lựa chọn dịch vụ 
Ebanking tại các ngân hàng thương mại, trong 
đó tập trung vào 04 yếu tố ảnh hưởng (Cảm 
nhận tính dễ sử dụng, Cảm nhận tính hữu ích, 
Tính đổi mới, Cảm nhận rủi ro). Các nghiên 
cứu lựa chọn sử dụng của khách hàng cũng cho 
thấy các nghiên cứu của các nhà khoa học diễn 
ra tại các quốc gia khác nhau, có những nghiên 
cứu đưa ra một số nhân tố có ý nghĩa tác động 
đến lựa chọn hành vi của khách hàng nhưng 
với một số nghiên cứu khác những yếu tố đó lại 
không có ảnh hưởng hoặc ảnh hưởng rất nhỏ. 
Trên cơ sở nghiên cứu các yếu tố ảnh hưởng 
trong các bài nghiên cứu nước ngoài, kết hợp 
với thực tế dịch vụ Ebanking tại các ngân hàng 
thương mại Việt Nam với đặc thù dịch vụ 
Ebanking mới phát triển tại một số nĕm gần 
đây, dịch vụ Ebanking còn tiềm ẩn nhiều cơ 
hội phát triển thị trường, khách hàng, các tính 
nĕng của ứng dụng Mobile Banking, Internet 
banking được ngân hàng phát triển dựa trên 
nhu cầu của người Việt sẽ ngày càng phát triển 
trong thời gian tới, nghiên cứu tập trung nghiên 
cứu để tìm mô hình những nhân tố cùng tác 
động đến dịch vụ Ebanking nói chung trong bối 
cảnh Việt Nam khắc phục một số những nghiên 
cứu trước đã có tại Việt Nam và đưa ra một số 
biến ít được đề cập: Yếu tố ảnh hưởng xã hội 
và tác động của các biến nhân khẩu học (biến 
kiểm soát) ảnh hưởng đến mức độ ảnh hưởng 
của các nhân tố đến lựa chọn sử dụng dịch vụ 
Ebanking của khách hàng, cụ thể: Dựa vào các 
lý thuyết liên quan đến hành vi và kết quả từ 
các công trình nghiên cứu trước từ tổng quan 
ở trên, nghiên cứu đề xuất một số biến độc lập 
(nhân tố tác động đến lựa chọn sử dụng dịch vụ 
Ebanking trong bối cảnh các ngân hàng thương 
mại Việt Nam) đó là các nhân tố: (1) Cảm nhận 
dễ sử dụng, (2) Cảm nhận Tính hữu ích, (3) Tính 
đổi mới, (4) Nhận định rủi ro, (5) Ảnh hưởng xã 
hội. Biến phụ thuộc là lựa chọn sử dụng dịch vụ 
Ebanking. Biến kiểm soát: Giới tính, tuổi, học 
vấn, thu nhập, vùng miền.
Trên cơ sở tổng quan nghiên cứu của các 
công trình khoa học tại các quốc gia và đặc thù 
54
Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật
phát triển dịch vụ Ebanking tại Việt Nam, tác 
giả kế thừa các nghiên cứu trước đây để đưa vào 
mô hình nghiên cứu cụ thể như sau:
49 
Trên cơ sở tổng quan nghiên cứu của các công trình khoa học tại các quốc gia và đặc thù 
phát triển dịch vụ Ebanking tại Việt Nam, tác giả kế thừa các nghiên cứu trước đây để đưa vào 
mô hình nghiên cứu cụ thể như sau: 
Hình 1: Mô hình nghiên cứu đề xuất 
Nguồn: Tác giả 
ẾT LUẬ
Mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng lựa chọn sử dụng dịch vụ ngân hàng trực 
tuyến (Ebanking), tác giả mong muốn sẽ tìm và phân tích để xác định các nhân tố có vai trò 
quyết định đối với quyết định sử dụng dich vụ thanh toán của khách hàng cá nhân. Thông qua 
đó, có thể giúp các ngân hàng thương mại cung cấp dịch vụ thanh toán trực tuyến xác định các 
chiến lược xây dựng và phát triển và nâng cao hơn nữa các dịch vụ thanh toán trực tuyến.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
Tài liệu tham khảo Tiếng Việ
1. Lê Vĕn Huy và Trương Thị Vân Anh (2008), “Mô hình nghiên cứu chấp nhận Ebanking tạ
Việt Nam”, Tạp chí nghiên cứu kinh tế, Số 352- tháng 7/2008.
2. Nguyễn Duy Thanh, Cao Hào Thi (2011), “Đề xuất mô hình chấp nhận và sử dụng Ebanking 
ở Việt Nam”, Tạp chí phát triển khoa học và công nghệ, 14 (2) 97- 105.
3. Nguyễn Duy Thanh, Cao Hào Thi (2014), “Mô hình cấu trúc cho sự ấp nhận và sử dụ
Ebanking ở Việt Nam”. Tạp chí Phát triển kinh tế, 281, 57 75.
Nguyễn Mạnh Hà, Bùi Hải Yến (2013), “ ếu tố ảnh hưởng đến hành vi sử dụng Internet 
banking của khách hàng cá nhân”, Tạp chí Kinh tế và Dự báo, số 6, trang 34-38.
5. Phạ Thùy Giang (2014), “ ếu tố ảnh hưởng đến dự định sử dụng dịch vụ internet banking”, 
Tạp chí Kinh tế Phát triển, số 216 (II), trang 105-115.
6. Nguyễn Đình Thọ & Nguyễn Thị Mai Trang (2007), “ ứu khoa học trong Quản trị
Kinh doanh”, NXB Thống Kê, Tp.HCM.
Tài liệu tham khảo Tiếng Anh
Cảm nhận tính hữu ích 
Cảm nhận tính dễ sử 
dụng 
 Tính đổi mới 
Nhận thức về rủi ro 
Ảnh hưởng xã hội 
LỰA CHỌN 
SỬ DỤNG 
DỊCH VỤ 
EBANKING 
H1
=H2 
H3 
H4 
H5 
Hình 1: Mô hình nghiên cứu đề xuất
Nguồn: Tác giả
2. KẾT LUẬN
Mô hình nghiên cứu các nhân tố ảnh 
hưởng lựa chọn sử dụng dịch vụ ngân hàng trực 
tuyến (Ebanking), tác giả mong muốn sẽ tìm 
và phân tích để xác định các hân tố có vai trò 
quyết định đối với quyết định sử dụng dich vụ 
thanh toán của khách hàng cá nhân. Thông qua 
đó, có t ể giúp các ngân hàng thương mại cung 
cấp dịch vụ thanh toán trực tuyến xác định các 
chiến lược xây dựng và phát triển và nâng cao 
hơn nữa các dịch vụ thanh toán trực tuyến.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
Tài liệu tham khảo Tiếng Việt
1. Lê Vĕn Huy và Trương Thị Vân Anh (2008), 
“Mô hình nghiên cứu hấp nhận Ebanking 
tại Việt Nam”, Tạp chí nghiên cứu kinh tế, 
Số 352- t áng 7/2008.
2. Nguyễn Duy Thanh, Cao Hào Thi (2011), 
“Đề xuất mô hình chấp nhận và sử dụng 
Ebanking ở Việt Nam”, Tạp chí phát triển 
khoa học và công nghệ, 14 (2) 97- 105.
3. Nguyễn Duy Thanh, Cao Hào Thi (2014), 
“Mô hình cấu trúc cho sự chấp nhận và sử 
dụng Ebanking ở Việt Nam”. Tạp chí Phát 
triển kinh tế, 281, 57–75.
4. Nguyễn Mạnh Hà, Bùi Hải Yến (2013), “Yếu 
tố ảnh hưởng đến hành vi sử dụng Internet 
banking của khách hàng cá nhân”, Tạp chí 
Kin tế và Dự báo, số 6, trang 34-38.
5. Phạm Thùy Gia g (2014), “Yếu tố ảnh 
hưởng đến dự định sử dụng dịch vụ internet 
banking”, Tạp chí Kinh tế Phát triển, số 216 
(II), trang 105-115.
6. Nguyễn Đình Thọ & Nguyễn Thị Mai Trang 
( 7), “Nghiên cứu khoa học trong Quản 
trị Kinh doa ”, NXB Thố Kê, Tp.HCM.
Tài liệu tham khảo Tiếng Anh
1. Ajzen I & Fishbein M. (1980), Understanding 
Attitudes and Predicting Social Behavior, 
Prentice-Hal, Englewood Cliffs, New Jersey.
2. Ajzen I. (1991), “The Theory of Planned 
Be avior”, Organizational Behavior & 
Human Decision Processes, 50, 179-211.
3. Amin, H. Hamid, M., Lada, S. and Anis, Z. 
(2008), “The adoption of mobile banking in 
Malaysia: the case of Bank Islam Malaysia 
Berhad (BIMB)”, International Journal of 
Business and Society, Vol. 9 No. 2, 43-53.
4. Anandarajan, M., Igbaria, M., & Anakwe, 
U. P. (2000), “Technology acceptance in 
the banking industry: A perspective from 
55
Mô hình nghiên cứu các nhân tố ...
a less developed country”, Information 
Technology & People, 13 (4), 298-312.
7. Chan, S. and Lu, M. (2004), “Understanding 
internet banking adoption and use behavior: 
a Hong Kong perspective”, Journal of 
Global Information Management, Vol. 12, 
21-43.
8. Chao và cộng sự (2012), “Consumer 
innovativeness influence on really new 
product adoption”, Australasian Marketing 
Journal, 20, 211–217.
9. Clegg B., Abdullah S., Gholami R. (2010), 
Internet banking acceptance in the context 
of developing countries: An extension of 
the technology acceptance model. Aston 
business school, U.K.
10. Dasgupta, S. P., Rik; Fuloria, S. (2011), 
“Factors Affecting Behavioral Intentions 
towards Mobile Banking Usage: Empirical 
Evidence from India”. Romanian Journal of 
Marketing, (1), 6-28.
11. Davis F. D., (1993), “User acceptance 
of information technology: System 
characteristics, user perceptions & 
behavioural impacts”, International journal 
of Man- Machine, 38, 475-487.
12. Davis, F.D. (1989), “Perceived usefulness, 
perceived ease of use, & user acceptance of 
information technology”, MIS Quarterly, 
319-340.
13. Davis, F.D., Bagozzi, R.P. & Warshaw, 
P.R. (1989), “User acceptance o f computer 
technology: A comparison of two theoretical 
models”, Management Science, 35(8), 982-
1003. Denzin and Lincoln (1998), The fifth 
movement. In the Landscape of Qualitative 
Research, Thousand Oaks, CA: Sage.
14. Dickerson, M.D. và Gentry, J.W. (1983), 
“Characteristics of adopters and non- 
adopters of home computers”, Journal of 
Consumer Reseach, 10, 225-35.
15. Emad, A. and Michael, P. (2009), “Internet 
Banking in Jordan: An Arabic Instrument 
Validation Process”, The International Arab 
Journal of Information Technology, Vol. 6, 
No. 3, 235-247.
16. Forsythe SM, Shi B (2003), “Consumer 
patronage and risk perceptions in internet 
shopping”, Journal of Business Research 
56(11), 867-875.
17. Foxall và Bhate (1991), “Cognitive 
style, personal involvement and situation 
as determinants of computer use”, 
Technovation, 11, 183–200.
18. Gu, J.C., Lee, S.C., and Suh, YH (2009), 
“Determinants of behavioral intention to 
mobile banking”, Expert Systems with 
Applications, Vol. 36 No. 9, 11605- 11616.
19. Herzberg, F., Mausner, B., Snyderman 
(1959), The motivation to work. New York: 
John Wiley&Son.
20. Ho, Wu (2011), “Role of innovativeness of 
consumer in relationship between perceived 
attributes of new products and intention to 
adopt”, International Journal of Electronic 
Business Management, No. 9, 258-266.
21. Igbaria, M., Parasuraman, S., & Baroudi, 
J. J. (1996), “A motivational model 
of microcomputer usage”, Journal of 
management information systems, 13(1), 
127- 143.
22. Im, S., Bayus, B.L. và Mason, C.H. (2003), 
“An empirical study of innate consumer 
innovativeness, personal characteristics, 
and new product adoption behavior”, 
Journal of the Academy of Marketing 
Science, No. 31, 61-73.
23. Joshua (2009), “Usage Patterns of Electronic 
Banking Services by Urban Educated 
Customers: Glimpses from India”, Journal 
of Internet Banking and Commerce, Vol. 16, 
No.1, 336- 351.
24. Kirton, Michael J (1976), “Adaptors and 
Innovator: A Description and Measure”. 
Joural of Applied Psychology, 61(5), 
622- 629.
56
Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật
25. Koenig-Lewis N., Palmer A., Moll A. (2010), 
“Predicting young consumers’ take up of 
mobile banking services”, International 
Journal of Bank Marketing, vol. 28, no 5, 
pp. 410–432.
26. Laforet, S. and Li, Xiaoyan (2005), 
“Consumers’ attitudes towards online and 
mobile banking in China”, The International 
Journal of Bank Marketing, Vol. 23 No. 4/5, 
362-380.
27. Luarn, P., & Lin, H. H. (2005), “Toward an 
understanding of the behavioral intention to 
use mobile banking” Computers in human 
behavior, 21(6), 873-891.
28. Maslow, Abraham H. (1943), “A Theory 
of Human Motivation”, Pyschological 
Review, Vol. 50, No.4, pp. 370-396
29. Mohammad O. Al-Smadi (2012), “Factors 
affecting Adoption of Electronic Banking: 
An analysis of theperspectives of banks’ 
customers”, International journal of 
business and social science, 3 (17) 294-309.
30. Njuguna, P. K., Ritho, C., Olweny, T., & 
Wanderi, M. P. (2012), “Internet banking 
adoption in Kenya: The case of Nairobi 
County”, International Journal of Business 
and Social Science, 3(18), 903- 930.
31. Paswan và Hirunyawipada (2006), 
“Consumer innovativeness and perceived 
risk: implications for high technology 
product adoption”, Journal of Consumer 
Marketing, No. 23/4, 182–198.
32. Pham Long, Cao Y. Nhi, Nguyen D. Thanh, 
Tran T. Phong (2013), “Structural models 
for E-Banking Adoption in Vietnam”, 
International journal of enterprise 
information system, 9 (1) 31-48.
33. Pikkarainen, T., Pikkarainen, K., Karjaluoto, 
H., & Pahnila, S. (2004), “Consumer 
acceptance of online banking: an extension 
of the technology acceptance model”, 
Internet research, 14(3), 224-235.
34. Puschel, J., Mazzon, J. & Hern&ez, J. 
(2010), “Mobile banking: Proposition of an 
integrated adoption intention framework”, 
International Journal of Bank Marketing, 
28(5), 389 - 409.
35. Schwartz, S.H. (1992), “Universals in the 
content and structure of values: theoretical 
advances and empirical tests in 20 countries, in 
Zanna, M. (Ed.)”, Advances in Experimental 
Social Psychology, 28(5), 1-65.
36. Sripalawat, J. T., Mathupayas; Ngramyarn, 
Atcharawan, (2011), “M- banking in 
metropolitan bangkok & a comparison with 
other countries”, The Journal of Computer 
Information Systems 51(3), 67-76.
37. Venkatesh V., Morris M., Davis F. -User 
acceptance of information technology: 
Toward a unified view, MIS quarterly: 
Management information systems, 27 
(2003) 425-478.