Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây dưa hấu

TS. Trần Danh Sửu (Chủ biên), TS. Tô Thị Thu Hà,
ThS. Phạm Thị Xuân, ThS. Đỗ Thị Thu Trang
Hà Nội, 2017
KỸ THUẬT 
TRỒNG VÀ CHĂM SÓC 
CÂY DƯA HẤU
VIỆN KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM TRUNG TÂM KHUYẾN NÔNG QUỐC GIA
3Dưa hấu (Citrullus lanatus) là một loài thực vật thuộc họ Bầu bí 
(Cucurbitaceae), có giá trị dinh dưỡng và thương mại cao. Ở Việt 
Nam, diện tích trồng dưa hấu ngày càng tăng, sản xuất dưa hấu 
mang lại thu nhập cao, giải quyết công ăn việc làm và tăng thu nhập 
cho người dân.
Cuốn sách “Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây dưa hấu” được xuất bản 
nhằm giúp cho cán bộ kỹ thuật và người trồng nắm được các kỹ thuật 
trồng, chăm sóc và quản lý sâu bệnh hại trên cây dưa hấu một cách 
hiệu quả. 
Mặc dù nhóm tác giả đã cố gắng tổng hợp và biên soạn tài liệu 
nhưng không thể tránh khỏi thiếu sót. Nhóm tác giả rất mong nhận 
được những góp ý của độc giả để hoàn thiện và hy vọng cuốn sách 
sẽ trở thành tài liệu hữu ích cho sản xuất và phát triển cây dưa hấu 
ở Việt Nam. 
Nhóm tác giả
LỜI NÓI ĐẦU
5I. KỸ THUẬT TRỒNG 
VÀ CHĂM SÓC 
CÂY DƯA HẤU
6 Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây dưa hấu
1.1. CHỌN ĐẤT VÀ CHUẨN BỊ ĐẤT
a) Chọn đất
Đất trồng dưa nên luân canh với cây trồng khác họ (lúa, ngô, cây 
họ đậu). 
b) Chuẩn bị đất
Thu dọn tàn dư cây vụ trước, cày phay tơi nhỏ, nhặt sạch cỏ dại. Lên 
luống rộng 2,5 - 3 m loại luống đơn, 4,5 - 6 m với luống kép, hình mui 
luyện (Hình 1). Rãnh rộng 30 cm, sâu 25 cm. Hướng luống đông - tây 
để có nhiều ánh sáng. Xử lý đất bằng vôi bột 300 kg/ha, Vicarben 30 
kg/ha để chống sâu xám và nhộng của các loại côn trùng khác. 
Sau khi bón lót tiến hành phủ màng nông nghiệp. Hướng mặt bạc lên 
trên luống, mặt đen xuống dưới trước khi trồng cây để giữ đất tơi 
xốp, giữ ẩm, ấm cho cây, tránh rửa trôi dinh dưỡng khi mưa to, tránh 
cỏ dại. Cách trải màng phủ: kéo căng, ghim chặt bằng dây thép, chặn 
mép luống và màng phủ bằng đất sát mép.
Hình 1. Làm đất, lên luống và trồng dưa hấu
a b
71.2. THỜI VỤ TRỒNG
a) Các tỉnh phía Bắc 
Vụ Xuân Hè: Do có mùa đông lạnh nên vụ này là vụ chính. Gieo vào 
cuối tháng 2, trồng 10 - 15/3, thu hoạch cuối tháng 5. Vụ này điều 
kiện thời tiết thích hợp cho dưa hấu, nhưng cần đề phòng con nước 
Tiểu mãn vào tháng 5 làm ngập.
Vụ Hè: Trồng khi gặt xong lúa Đông Xuân sớm, giữa tháng 6, thu 
hoạch cuối tháng 7. Thời vụ này thích hợp cho vùng trồng dưa hấu 
ở Đồng bằng sông Hồng (Hải Dương, Hải Phòng). Nhược điểm của vụ 
này là mưa nhiều nên các chân đất trũng hay bị ngập. Cần trồng dưa 
hấu ghép lên gốc bầu để chịu úng và chống bệnh héo vàng.
Vụ Đông: Từ khi có cơ cấu các giống lúa ngắn ngày, ở Đồng bằng sông 
Hồng có thêm vụ dưa hấu Đông. Tuy nhiên, vụ này nghiêm ngặt về 
thời gian nên chỉ vùng nào người dân có kinh nghiệm thâm canh mới 
nên trồng. Gieo hạt cuối tháng 8, trồng đầu tháng 9, thu hoạch cuối 
tháng 11, đầu tháng 12.
b) Các tỉnh miền Trung và miền Nam 
Vụ sớm: Gieo trồng tháng 10, thu hoạch cuối tháng 12, trồng trên 
chân đất thoát nước, do ảnh hưởng mưa đầu vụ.
Vụ chính: Gieo trồng tháng 11, thu hoạch tết âm lịch. Mùa này cây 
sinh trưởng thuận lợi nên năng suất cao.
Vụ Hè: thu hoạch sau tết âm lịch, trồng trên đất sau lúa ở An Giang, 
Kiên Giang, Đồng Tháp, các tỉnh miền Trung, thời tiết thuận lợi nên 
cây sinh trưởng tốt, năng suất cao.
8 Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây dưa hấu
1.3. KỸ THUẬT LÀM VƯỜN ƯƠM
Lượng hạt giống cần dùng cho trồng 1 ha là 0,5 - 1 kg, tùy theo hạt 
nhỏ hay hạt to. Ngâm hạt trong nước ấm (2 sôi 3 lạnh) từ 4 - 5 giờ. 
Vớt hạt rửa sạch hết nhớt. Ủ hạt trong khăn bông 2 - 3 ngày ở nhiệt 
độ 28 - 30oC cho nứt nanh, đảm bảo đủ ẩm cho hạt. Sau đó đem gieo 
vào bầu, đặt hạt nằm ngang, rễ quay xuống dưới.
Túi bầu làm bằng plastic đường kính 10 cm, cao 10 - 12 cm hoặc có 
thể làm đơn giản bằng lá chuối cuộn. Đất trộn bầu gồm đất, phân 
chuồng mục, trấu tỉ lệ 6:4:1. Sau khi gieo hạt xong lấp lớp đất mỏng 
phủ hạt. Cần đề phòng chuột, kiến tha hạt. Tưới đủ ẩm, không nên 
tưới nhiều nước, cây dễ bị chết thắt vào mùa nóng. Sau 3 ngày cây 
con mọc, mùa mưa cần che mưa cho cây con, để cây con nơi có nhiều 
nắng cho cây khỏe. Sau mọc 1 tuần vào mùa ấm có thể trồng ra 
đồng. Vụ Xuân, sau gieo khoảng 20 ngày có thể trồng được.
Ghép dưa hấu lên gốc bầu: Đây là phương pháp tiên tiến để tránh 
bệnh héo vàng do nấm Fusarium oxysporum niveum sp. và các bệnh 
từ đất gây ra khi trồng dưa hấu vào mùa nóng ẩm. Ở nước ta, các 
tỉnh phía Nam hay dùng biện pháp này, một số tỉnh phía Bắc và miền 
Trung như Nghệ An, Lạng Sơn, Bắc Giang hiện nay cũng đã dùng biện 
pháp ghép để chống bệnh héo.
Cách ghép: Dùng giống bầu khỏe, dễ thích nghi, nhân giống để làm 
gốc ghép. Gieo hạt bầu vào bầu đất như dưa hấu. Khi cây bầu mọc 
b c
Hình 2. Ghép dưa hấu trên gốc bầu
a
9hai lá mầm thì gieo hạt dưa hấu. Hạt dưa hấu gieo trong trấu hoặc 
cát đãi sạch, lấp lượt trấu hoặc cát dày 2 - 4 cm. Để hạt dưa hấu nơi 
ít ánh nắng để mầm mọc dài, lá mầm chậm mở. Khi cây bầu có lá thật, 
cắt phần  ... ón thúc nuôi quả, chia làm 3 lần, cứ 1 tuần tưới 1 lần, hay bón vào 
Loại phân Bón lót
Bón thúc
Lần 1 Lần 2 Lần 3 Lần 4 Lần 5 Lần 6
Phân chuồng 
(tấn/ha) 20 - 30
Lân Supe (kg) 100
Đạm urê (kg) 10-20 20-30 20-30 10-30 10-20 10-20
Kali clorua (kg) 10-15 20-25 20-25 10-20 10-15 10
NPK 13-13-0 
(kg) 250-300
11
gốc, sau đó tưới tràn. Trước khi thu hoạch 10 ngày (lần thứ 6), hòa 
loãng phần kali còn lại để tưới gốc cho quả ngọt.
Lưu ý:
Nếu trồng dưa hấu ghép: Cách chăm sóc cây đòi hỏi khác cây 
không ghép. Giai đoạn đầu không nên bón thúc nhiều cho cây để 
tránh thân dưa lớn nhanh hơn thân bầu. Khi dưa ngả ngọn bắt 
đầu thúc từ từ, tăng dần lượng phân bón.
Khi bón phân tránh để phân dính lên lá làm cháy lá, tránh làm tổn 
thương rễ khi chăm sóc.
1.7. TƯỚI NƯỚC, CHĂM SÓC
a) Tưới nước
Có thể tưới tràn vào rãnh, để đủ ngấm, sau đó phải tháo ngay, mùa 
hanh khô 1 tuần tưới 1 lần. Khi dưa có quả cần tưới đều đặn, không 
tưới ồ ạt tránh làm nứt quả (Hình 3). Trước khi thu hoạch 5 ngày 
ngừng tưới nước.
Hình 3. Tưới nước cho dưa hấu
a b
12 Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây dưa hấu
b) Chăm sóc
Nếu dùng màng phủ nông nghiệp, chỉ cần làm cỏ rãnh dưa, không nên 
dùng thuốc trừ cỏ ở rãnh dễ làm tổn thương lá.
Tỉa nhánh: Khi dưa ngả ngọn, cần tỉa bớt nhánh để tránh tiêu hao 
dinh dưỡng, dây khỏe, giảm sâu bệnh, quang hợp tốt. Nếu mật độ 
trồng trên 10.000 cây/ha, mỗi cây để 1 nhánh. Nếu mật độ trồng ít 
hơn 10.000/ha, mỗi cây để 2 nhánh. Thường xuyên tỉa nhánh, nhất 
là các nhánh gốc và nhánh cấp 2, cắt bằng kéo vào lúc trời nắng.
Định hướng dây bằng cách lấy que tre ghim dây vào sát mặt đất để 
gió không làm lật dây.
Khi cây ngả ngọn cần trải rơm, rạ để tua bám tránh gió lật dây.
Thụ phấn: Thụ phấn là biện pháp kỹ thuật quan trọng để chăm sóc 
cây. Ong và côn trùng có thể thụ phấn cho hoa dưa hấu ở ngoài tự 
nhiên (Hình 4a). Tuy nhiên, để thúc nuôi quả phát triển đều và thu 
hoạch cùng lúc, có thể thụ phấn bổ sung bằng tay (Hình 4b). Thụ 
phấn vào buổi sáng 6 - 9 giờ, khi dây dài 1,5 m, sau trồng 25 - 30 
ngày. Ngắt hoa đực nở to, chấm phấn đều lên nhụy hoa cái to, thời 
gian thụ phấn nên kéo dài 5 - 7 ngày. Khi quả to như quả chanh tiến 
hành định quả.
Hình 4. Thụ phấn bằng ong (a) và thụ phấn bổ sung bằng tay (b)
a b
13
Hình 5. Định quả - ngắt bỏ trái xấu, chỉ để lại 1 quả trên dây
a b
Chọn quả: Nên để mỗi dây 1 quả, ở vị trí hoa 3 - 4, quả có cuống to, 
dài, bầu to, không sâu bệnh (Hình 5). Chọn hoa cái trên dây to, khỏe, 
cắm que đánh dấu, tỉa bỏ các quả khác trên cây. Nếu quả nằm chỗ 
trũng nên kê lên rơm cho khỏi thối. 
1.8. PHÒNG TRỪ SÂU BỆNH
Thường xuyên kiểm tra đồng ruộng và khuyến khích áp dụng các 
biện pháp quản lý cây trồng tổng hợp (sử dụng giống kháng bệnh, 
thuốc bảo vệ thực vật có nguồn gốc sinh học, kỹ thuật làm đất, bón 
phân, luân xen canh cây trồng hợp lý, vệ sinh đồng ruộng, bắt sâu 
bằng tay )
a) Sâu hại dưa hấu
Bọ dưa 
Bọ trưởng thành có cánh cứng, màu vàng nhạt to bằng hạt đậu xanh, 
đẻ trứng quanh gốc dưa, cắn phá vào sáng sớm hoặc chiều mát 
(Hình 6). Bọ dưa gây hại nặng khi cây còn nhỏ, lúc 4 - 5 lá. Ấu trùng sau 
khi nở, sống dưới đất, ăn gặm rễ cây và đục vào gốc làm dưa chết héo.
Phòng trừ: Sau khi thu hoạch, gom dây dưa lại để thu hút thành 
trùng tới, xong dùng thuốc trừ sâu để tiêu diệt. Bảo vệ cây con tích 
14 Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây dưa hấu
cực lúc ban đầu. Khi thấy thành trùng bay trong ruộng dưa mà mật 
số còn ít, sáng sớm hay chiều tối nên soi đèn bắt. Sử dụng thuốc 
Polytrin, Selecron... phun lúc chiều mát.
Sâu vẽ bùa
Sâu trưởng thành màu đen, họ cánh màng, đẻ trứng trên lá, dòi đục 
giữa hai lớp biểu bì lá thành đường hầm, làm lá bị tổn thương, giảm 
diện tích quang hợp (Hình 7). Sâu gây hại vào vụ Xuân Hè. Thành 
trùng hoạt động mạnh từ 7 - 9 giờ sáng và từ 4 - 5 giờ chiều.
Phòng trừ :
- Biện pháp canh tác: Làm sạch cỏ xung quanh ruộng dưa trước 
khi xuống giống. Cày sâu sau khi thu hoạch. Sử dụng màng phủ 
nông nghiệp. Xuống giống đồng loạt.
- Biện pháp sinh học: Ngoài thiên nhiên ruồi có rất nhiều thiên 
địch. Nếu áp dụng thuốc trừ sâu nhiều sẽ làm cho mật độ (mật 
số) ruồi tăng cao và tạo thành dịch dễ dàng.
- Biện pháp hoá học: Nếu mật độ thiên địch trên 50% không cần 
áp dụng thuốc để trừ ruồi. Nhưng nếu mật độ thiên địch thấp, 
không thể khống chế mật độ ruồi thì nên sử dụng thuốc khi cây 
Hình 6. Bọ dưa
15
con bắt đầu có lá mầm và lá thật đầu tiên. Ở những vùng ruồi 
có điều kiện nhân mật số nhanh thì cần phun thuốc lại khi cần. 
Sử dụng thuốc nhóm gốc lân hoặc gốc cúc như Oncol, Regent, 
Selecron, kết hợp với sử dụng dầu khoáng.
Bọ trĩ
Gây hại vào vụ Xuân, nhất là thời tiết khô hạn, ấu trùng trắng, sau 
trưởng thành màu sẫm, chích hút ngọn dưa làm chùn ngọn, khô nõn.
Bọ trĩ kháng thuốc mạnh, là trung gian truyền vi rút.
Phòng trừ : Kiểm tra đồng ruộng thường xuyên; vệ sinh đồng ruộng 
để giảm nguồn bọ trĩ sọc vàng tồn tại và lây lan. Trồng cây trong nhà 
lưới. Gieo trồng cây con khỏe, phủ đất bằng màng phủ nông nghiệp 
màu bạc. Điều tra chính xác, phun trừ kịp thời những lứa bọ trĩ sọc 
vàng gây hại giai đoạn đầu ở trên cây. Các loại thuốc sử dụng để 
phòng trừ bọ trĩ sọc vàng là Confidor 40 SC, Oncol 5EC, Regent 800 
WG, Bulldock 2,5EC. Nên phun lúc sáng sớm, khi còn sương, lúc đó 
chúng khó di chuyển.
Ngoài ra còn một số loại sâu ăn lá, rệp phá cây lúc cây phát triển thân 
lá mạnh, cần phòng trừ kịp thời ngay từ lúc mật độ sâu còn ít.
Hình 7. Sâu vẽ bùa hại dưa hấu
16 Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây dưa hấu
b) Bệnh hại dưa hấu 
Bệnh chết thắt cây con
Do nấm trong đất Rhizoctonia solani, Pythium spp., Fusarium solani 
gây ra, thường xuất hiện lúc cây 2 lá mầm đến có lá thật, khi thời tiết 
nóng, ẩm, tưới quá nhiều, đất làm bầu chặt dí (Hình 8). 
Phòng trừ : 
- Biện pháp canh tác: Tạo điều kiện thoát nước tốt cho ruộng 
trồng, liếp cao, dễ thoát nước mặt. Nên ươm cây trong bầu và 
áp dụng các biện pháp phòng trừ ngay khi gieo hạt: đất nhẹ 
sạch, phân bón cân đối, phân chuồng ủ hoai mục.
- Biện pháp hoá học: Phát hiện sớm, nếu thấy bệnh có thể sử 
dụng một trong các thuốc như Validan 3 DD - 5 DD , Bonaza 
100DD, Folpan 50 SC, Topan 70 WP.
Hình 8. Bệnh chết thắt cây con
17
Bệnh chảy nhựa thân
Do nấm Mycosphaerella melonis gây ra. Vết bệnh hình bầu dục, lõm, 
màu vàng nhạt, nhựa cây tứa ra màu nâu đỏ. Trên lá dưa hấu đốm 
bệnh úng nước không góc canh thường xuất hiện từ bìa với vòng 
đồng tâm nâu sậm, sau chuyển nâu đen hay đen. Tâm vết bệnh có 
nhiều quả thể nhỏ (thể sinh sản hữu tính). Trên thân, vết bệnh hình 
bầu dục, xám trắng hơi lõm ứa ra những giọt nhựa màu nâu đỏ sau 
chuyển thành nâu đen và khô cứng. Bệnh già vỏ thân bị nứt nẻ trên 
có nhiều quả thể nấm đen nhỏ. Trên trái lúc đầu vết bệnh là những 
đốm nhũn nước, sau đó khô nâu và nứt nẻ.
Phòng trừ : 
- Biện pháp canh tác: Thường xuyên dọn sạch cỏ dại trong ruộng, 
tạo điều kiện thông thoáng cho cây. Tốt nhất sử dụng màng 
phủ đất hạn chế mưa bắn. 
- Biện pháp hoá học: Thường xuyên thăm đồng phát hiện bệnh 
sớm và phun thuốc Carban 50 SC, Zineb Bul 80 WP hoặc Topan 
70 WP kịp thời. Ngừng bón phân khi cây bị bệnh.
Hình 9. Bệnh chảy nhựa thân
18 Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây dưa hấu
Bệnh thán thư
Do nấm Colletotrichum lagenarium gây hại trên lá, thân, quả trong 
điều kiện nhiệt độ không khí cao, bệnh nặng gây thối quả. Bệnh 
thuộc loại lây truyền qua giống, tồn tại trên tàn dư cây trồng, trên 
cây trồng mới hoặc cỏ thuộc họ bầu bí. Bào tử phát tán nhờ gió và 
mưa bắn nước (Hình 10).
Phòng trừ:
- Biện pháp canh tác: Trồng giống chống bệnh. Hạn chế cỏ dại 
trong ruộng để ruộng thông thoáng và giảm ẩm độ. Nên sử 
dụng màng phủ đất hạn chế bệnh. Khi cây bị bệnh ngưng bón 
đạm và ngưng tưới phun. 
- Biện pháp hoá học: Phun các thuốc trừ bệnh Folpan 50 SC, 
Score 250 ND, Topan 70 WP đến khi bệnh không lây lan.
Bệnh phấn trắng
Do nấm Erysiphe cichoracearum, Sphaerotheca fuligena gây ra. Đầu 
tiên là các đốm vàng nhợt trên lá và thân. Trên bề mặt, vết bệnh 
hình thành các đám phấn bào tử trắng thấy rõ. Đám bào tử phát triển 
bao phủ toàn bộ bề mặt lá. Lá đổi màu sang nâu và héo nhanh chóng. 
Bệnh phát triển ở mọi điều kiện nhiệt độ miễn sao đủ độ ẩm và có 
bào tử nấm có thể nẩy mầm.
Hình 10. Bệnh thán thư
19
Phòng trừ : Dọn sạch cỏ trong vườn (nhất là những cây hoang dại 
thuộc họ bầu bí) để ruộng đủ độ thông thoáng, hạn chế ẩm độ. Dùng 
màng phủ đất để hạn chế cỏ dại. Phát hiện sớm phun thuốc Topan 70 
WP hoặc Zineb Bul 80 WP có thể phòng trừ bệnh. 
Bệnh héo vàng hay héo rũ
Do nấm Fusarium oxysporum niveum gây ra. Nấm có thể tấn công 
vào cây ở mọi giai đoạn sinh trưởng. Bệnh làm chết hoặc lùn cây con. 
Trên cây lớn bệnh gây héo cây vào trưa trong vài ngày rồi chết rũ. 
Bó mạch thân biến màu trở thành vàng hoặc nâu. Nấm này tồn tại 
trong đất khá lâu.
Hình 11. Bệnh phấn trắng
Hình 12. Bệnh héo vàng
20 Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây dưa hấu
Phòng trừ : 
- Biện pháp canh tác: Luân canh dưa hấu với cây khác họ, nếu đất 
đã bị nhiễm, ngừng trồng dưa 3 - 5 năm, ghép dưa hấu lên gốc 
bầu. 
- Biện pháp hoá học: Phun phòng cho cây khi chưa có bệnh xuất 
hiện. Sử dụng thuốc Appencarb super 50 FL hoặc Carban 50 
SC. Các loại thuốc bệnh nên phun lúc sáng sớm để diệt hết các 
bào tử nấm đang nảy mầm nhờ sương đọng trên lá.
Bệnh héo vi khuẩn 
Do vi khuẩn Erwinia 
tracheiphila gây ra. 
Lá bị bệnh héo đột 
ngột sau đó héo cả 
dây và dẫn đến tình 
trạng héo vĩnh viễn, 
chết nhanh trong 2 
ngày. Vi khuẩn được 
sinh sôi ở bó mạch 
của cây. Khi cắt 
ngang thân có thể 
thấy keo trong; nếu nhúng vào ly nước trong từ vết cắt sẽ tuôn các 
dòng keo trắng.
Phòng trừ : Bệnh rất khó trừ nên phòng bệnh bằng biện pháp tổng 
hợp, luân canh, vệ sinh đồng ruộng. Chọn giống ít nhiễm, tỉa bỏ 
những cây bệnh nhằm ngăn chặn sự lan truyền thứ cấp. Phòng trừ 
bọ cánh cứng (môi giới truyền bệnh) bằng một trong các loại thuốc 
sau: Polytrin P440ND, Alphan 5EC, Peran 50EC, Forvin 85WP, Forsan 
50EC, Forwathion 50EC. 
Hình 13. Bệnh héo vi khuẩn
21
Bệnh loang lổ quả
Do vi khuẩn Pseudomonas pseudoalcaligenes gây ra. Trên vỏ quả 
có các vệt hay đám màu lục vàng sẫm màu. Vết bệnh thoạt đầu 
thể hiện như bị dính vệt nước nhỏ hơn 1 cm, nhưng sau 7 - 10 ngày 
vết bệnh loang nhanh che phủ khắp vỏ quả. Khi vết bệnh tăng kích 
thước, thì quanh chỗ nhiễm ban đầu chuyển thành hư thối. Giai đoạn 
tiếp theo, biểu bì vỏ quả bị vỡ và từ chỗ vỡ chảy ra một chất dịch mầu 
hổ phách trong suốt. Bệnh truyền qua hạt giống. Điều kiện cho bệnh 
phát triển mạnh là thời tiết nóng và ẩm.
Phòng trừ : Sử dụng giống và cây con sạch bệnh. Cánh đồng bị nhiễm 
bệnh cần được luân canh với cây khác họ bầu bí trong 3 năm. Áp 
dụng định kỳ phun thuốc gốc đồng để giảm bớt nguồn bệnh.
Hình 14. Bệnh loang lổ quả dưa hấu
22 Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây dưa hấu
1.9. THU HOẠCH, BẢO QUẢN
a) Thu hoạch
Ngày thu hoạch tùy theo đặc tính giống và thời tiết. Thông thường, 
sau khi thụ phấn bổ sung 30 - 35 ngày ở miền Bắc và khoảng 25 - 30 
ngày ở miền Nam, khi quả chín 70 - 80% thì thu hoạch (Hình 15). Để 
cho chất lượng trái đảm bảo ngon ngọt, trước khi thu hoạch 7 - 10 
ngày cần phải giảm, cắt nước tùy theo vùng đất. Sau đó cắt, vận 
chuyển nhẹ nhàng. Dùng rơm lót dưa hấu để tránh dập nát.
Cách nhận biết quả chín: Quả đạt kích thước tối đa của giống, vỏ quả 
thể hiện màu sắc của giống, vỏ nhiều phấn trắng, chỗ tiếp giáp đất 
có màu vàng. Dây, lá dưa, đầu tua ngay đốt quả chuyển vàng. Gõ nhẹ 
lên quả có tiếng kêu trầm đục. Cắt cuống dài 8 - 10 cm.
b) Bảo quản 
Cho mỗi quả dưa vào một túi nilon, túm chặt lại, để vào chỗ râm mát, 
không cho ánh nắng chiếu vào. Trường hợp dùng hầm rau hay hầm ở 
dưới đất để bảo quản dưa thì càng tốt; phải luôn luôn giữ dưa ở trong 
trạng thái thiếu oxy tự nhiên và ở chỗ có nhiệt độ thấp. Có thể chồng 
tầng lên nhau nếu bảo quản số lượng nhiều, lót rơm hay cỏ khô giữa 
các tầng và lớp đáy cuối cùng. Trong quá trình bảo quản, phải thường 
Hình 15. Thu hoạch dưa hấu
23
xuyên kiểm tra, nếu thấy quả nào có hiện tượng xấu thì loại bỏ để 
tránh lây lan. Dưa đủ tiêu chuẩn có thể bảo quản 15 - 20 ngày.
Sử dụng kho lạnh bảo quản dưa hấu có thể giữ được lâu hơn từ 30 - 
35 ngày trở lên. Dưa để bảo quản chọn loại cứng vỏ, cứng cùi, chín 
8/10, loại bỏ cuống ở núm. Dùng rượu trắng hay nước muối nồng độ 
5% vừa lau vừa rửa vỏ quả. Để vào kho lạnh khô ráo sạch sẽ, không 
khí lưu thông, điều chỉnh nhiệt độ vừa phải, tốt nhất là khoảng 15oC.
Hình 16. Bảo quản dưa hấu ở điều kiện thường và trong nhà lạnh
25
II. MỘT SỐ GIỐNG DƯA HẤU 
hiện TRỒNG PHỔ BIẾN 
Ở VIỆT NAM
26 Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây dưa hấu
2.1. GIỐNG HẮC MỸ NHÂN
Có nhiều loại Hắc Mỹ Nhân của nhiều công ty như Trang Nông, 
Nông Hữu, Sygenta, Công ty CP Giống Cây trồng miền Nam... Đặc 
điểm chung của giống này là quả hình oval dài, vỏ xanh đen, vỏ có 
hoa văn mờ, ruột đỏ, ít hạt, hạt nhỏ, độ đường 12 - 14%, khối lượng 
quả trung bình 3 - 4 kg, vỏ dày thích hợp cho vận chuyển và bảo 
quản (Hình 17). Thời gian sinh trưởng 55 - 60 ngày, thích hợp cho 
vùng thâm canh, tăng vụ quay vòng đất nhanh. Năng suất trung 
bình đạt 35 - 40 tấn/ha. Cây sinh trưởng khỏe, chống bệnh thán 
thư, héo vàng, khả năng thích ứng rộng với nhiều vùng trồng dưa 
hấu mới như Gia Lộc (Hải Dương), Bắc Giang, sông Bôi (Hòa Bình).
2.2. CÁC GIỐNG DƯA HẤU RUỘT VÀNG, VÀNG NGHỆ
Các giống của Công ty Nông Hữu như Kim Cô Nương, các giống ruột 
vàng của Sygenta hoặc giống nhập khẩu từ Nga. Thời gian sinh trưởng 
70 ngày, đều có chất lượng tốt, năng suất 40 - 45 tấn/ha (Hình 18). 
Tuy nhiên, một số giống ruột vàng có vỏ mỏng, trồng trong mùa mưa 
hay bị nứt quả, chỉ thích hợp ở vùng ít mưa.
Hình 17. Giống dưa hấu Hắc mỹ nhân
27
Hình 19. Dưa hấu vỏ vàng, ruột đỏ
2.3. GIỐNG DƯA HẤU VỎ VÀNG, RUỘT ĐỎ
Giống nhập của các công ty Hạt Giống, Tháp Xanh Dạng quả Hắc Mỹ 
Nhân, độ đường 12%, khối lượng trung bình quả 2 - 3 kg, thời gian 
sinh trưởng 60 - 65 ngày, năng suất có thể đạt 40 tấn/ha (Hình 19).
Hình 18. Dưa hấu ruột vàng, vàng nghệ
28 Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây dưa hấu
 LỜI NÓI ĐẦU 3
I. KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SÓC CÂY DƯA HẤU 5
1.1. Chọn đất và chuẩn bị đất 6
1.2. Thời vụ trồng 7
1.3. Kỹ thuật làm vườn ươm 8
1.4. Mật độ, khoảng cách 9
1.5. Cách trồng 9
1.6. Phân bón 9
1.7. Tưới nước, chăm sóc 11
1.8. Phòng trừ sâu bệnh 13
1.9. Thu hoạch, bảo quản 22
II. MỘT SỐ GIỐNG DƯA HẤU HIỆN TRỒNG PHỔ BIẾN 25
 Ở VIỆT NAM
2.1. Giống Hắc mỹ nhân 26
2.2. Các giống dưa hấu ruột vàng, vàng nghệ 26
2.3. Giống dưa hấu vỏ vàng, ruột đỏ 27
MỤC LỤC
In 1.000 bản khổ 14,5 x 20,5 tại Công ty TNHH Thiên Ấn
Địa chỉ: Số 211, phố Chùa Láng, phường Láng Thượng, quận Đống Đa, Hà Nội
Giấy phép xuất bản số 30A/GP-CXBIPH do Cục Xuất bản, In và Phát hành 
cấp ngày 08/12/2017
ISBN: 978-604-9803-15-4
In xong và nộp lưu chiểu quý IV năm 2017
Xuất bản phẩm không bán.
KỸ THUẬT 
TRỒNG VÀ CHĂM SÓC 
CÂY DƯA HẤU