Đẩy mạnh tích tụ đất đai phát triển sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Nam Định

Vietnam J. Agri. Sci. 2019, Vol. 17, No. 9: 687-695 Tạp chí Khoa học Nông nghiệp Việt Nam 2019, 17(9): 687-695 
www.vnua.edu.vn 
687 
ĐẨY MẠNH TÍCH TỤ ĐẤT ĐAI PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP 
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NAM ĐỊNH 
Nguyễn Tuấn Sơn*, Nguyễn Anh Đức, Vũ Thị Mỹ Huệ 
Khoa Kinh tế và Phát triển nông thôn, Học viện Nông nghiệp Việt Nam 
*
Tác giả liên hệ: nguyentuanson@vnua.edu.vn 
Ngày nhận bài: 25.09.2019 Ngày chấp nhận đăng: 04.11.2019 
TÓM TẮT 
Trên địa bàn tỉnh Nam Định trong thời gian qua đã xuất hiện một số mô hình tích tụ đất đai, trong đó mô hình 
tích tụ đất để phát triển sản xuất trang trại và gia trại chiếm ưu thế. Nghiên cứu này phân tích thực trạng tích tụ đất 
đai của các trang trại và gia trại trên địa bàn ba huyện Hải Hậu, Trực Ninh và Ý Yên. Nghiên cứu sử dụng phương 
pháp tiếp cận có sự tham gia để thu thập thông tin về thực trạng, các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tích tụ đất đai 
của các trang trại và gia trại tại địa phương. Từ kết quả phân tích thực trạng tích tụ đất đai theo các mô hình tích tụ 
và các nhóm đối tượng kinh tế, nghiên cứu đã chỉ ra những vấn đề tồn tại, và đề xuất một số giải pháp cụ thể nhằm 
đẩy mạnh tích tụ đất đai phát triển sản xuất nông nghiệp, thủy sản trên địa bàn tỉnh Nam Định. 
Từ khóa: Tích tụ đất đai, phát triển sản xuất nông nghiệp, Nam Định. 
Promotion of Land Accumlation for Agricultural Production Development 
in Nam Dinh Province 
ABSTRACT 
The process of land accumulation has occurred in Nam Dinh province in recent years, in which farm production 
has dominated. This study focuses on analysing the situation of land accumlation for these farms in 3 districts namely 
Hai Hau, Truc Ninh, and Y Yen. Using participatory approach method, this study collected information on situation, 
and factors affecting land accumulation process of large- and small-scale farms in Nam Dinh province in recent times. 
This study applied conventional statistical methods to analyse the situation of land accumulation according to the 
different land accumulation models and stakeholders. Based on the survey results, the paper proposes some 
recommendations to promote land accumulation for agricultural and aquacultural productions in Nam Dinh province. 
Keywords: Land accumulation, agricultural production development, Nam Dinh. 
1. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Sau hćn 30 nëm đùi mĉi, nông nghiệp Việt 
Nam đã đät đāợc nhąng kết quâ tích cĆc không 
nhąng đâm bâo an ninh lāćng thĆc quøc gia, mà 
còn nhiều mðt hàng nông sân xuçt khèu có giá 
trð. Theo báo cáo cþa Bû Nông nghiệp và Phát 
triển nông thôn, các chî tiêu nëm 2018 đều vāợt 
kế hoäch, cĀ thể giá trð sân xuçt tëng 3,86%, 
kim ngäch xuçt khèu đät 40 tỷ USD, thðng dā 
thāćng mäi đät 8,72 tỷ USD (Thanh Trà, 2019). 
Tuy nhiên, nông nghiệp Việt Nam phát triển 
chāa bền vąng, sĆ tëng trāĊng chþ yếu dĆa trên 
các yếu tø về lāợng hćn là chçt (Đú Kim Chung, 
2018). Sân xuçt nông nghiệp vén còn phĀ thuûc 
nhiều vào săc lao đûng, tài nguyên thiên nhiên 
và phĀ thuûc câ vào hóa chçt. Bên cänh đò, 
nông nghiệp nāĉc ta chþ yếu vén còn là sân 
xuçt nhó lẻ, phån tán, phāćng pháp sân xuçt 
truyền thøng, do đò nëng suçt, chçt lāợng sân 
phèm chāa cao và khâ nëng cänh tranh còn 
thçp (Đú Hoài Nam, 2017). 
Sân xuçt nông nghiệp theo hāĉng têp trung 
quy mô lĉn đāợc cho là xu thế tçt yếu để tiến lên 
sân xuçt hàng hòa trong điều kiện các ngu÷n lĆc 
trĊ nên khan hiếm (Carter & Olinto, 1998). Mût 
Đẩy mạnh tích tụ đất đai phát triển sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Nam Định 
688 
trong nhąng điều kiện để chuyển đùi nền nông 
nghiệp tĂ sân xuçt manh mún, nhó lẻ sang phát 
triển mût nền nông nghiệp têp trung quy mô lĉn 
là thông qua quá trình tích tĀ và têp trung đçt 
đai theo hình thăc thð trāĈng (Deininger & Jin, 
2008; Henderson & cs., 2015). Quá trình này 
giúp cho nông dân có thể tên dĀng tøi đa ngu÷n 
lĆc sïn có và chuyên môn hóa sân xuçt, góp 
phæn tëng nëng suçt sĄ dĀng đçt. Nhên thçy 
tæm quan trõng cþa vçn đề này, Đâng và Nhà 
nāĉc ta đã cò nhiều chþ trāćng và giâi pháp 
thýc đèy quá trình tích tĀ và têp trung đçt đai, 
tiêu biểu nhā Nghð quyết Đäi hûi Đâng toàn 
quøc læn thă XII đã nêu rô: “Khuyến khích tích 
tĀ, têp trung ruûng đçt, phát triển các vùng sân 
xuçt quy mô lĉn vĉi hình thăc đa däng, phù hợp 
vĉi quy hoäch và điều kiện cþa tĂng vüng, đðc 
điểm cþa tĂng sân phèm”. Tuy nhiên, quá trình 
tích tĀ và têp trung đçt đai Ċ nhiều đða phāćng 
còn diễn ra khá chêm và chāa mang läi hiệu 
quâ nhā mong muøn. 
Trong khi tích tĀ đçt đai (land accumulation) 
đāợc hiểu là quá trình tích lÿy dæn quyền sĊ hąu 
hoðc quyền sĄ dĀng đçt cho các mĀc đích sân 
xuçt nông nghiệp (Henderson & cs., 2015) thì têp 
trung ruûng đçt (land concentration) chî làm tëng 
quy mô diện tích nhāng khöng thay đùi quyền sĊ 
hąu hay quyền sĄ dĀng đçt (Đú Kim Chung, 
2018). Cÿng theo Henderson & cs. (2015), việc 
tích tĀ đçt đai bao g÷m chuyển nhāợng quyền sĊ 
hąu (ownership) hoðc thuê quyền sĄ d ...  
Ý Yên 
(n = 20) 
Tỷ lệ có diện tích tăng lên % 96,55 71,42 93,75 73,33 38,46 85,00 
Nguyên nhân tăng DT 
- Do mua thêm đất % 34,48 28,57 37,50 30,00 15,38 30,00 
- Do thuê thêm đất % 41,37 21,42 18,75 23,33 7,69 10,00 
- Do đấu thầu thêm đất % 34,48 35,71 25,00 20,00 7,69 15,00 
- Do mượn thêm đất % 6,89 14,28 18,75 0,00 7,69 20,00 
3.3. Các yếu tố ânh hưởng và khó khăn trong 
tích tụ đất nông nghiệp ở tỉnh Nam Định 
3.3.1. Các yếu tố ânh hưởng đến tích tụ đất 
sân xuất nông nghiệp ở Nam Định 
Kết quâ thâo luên nhóm cho thçy có 7 nhóm 
yếu tø ânh hāĊng đến quá trình tích tĀ đçt Ċ các 
đða phāćng cþa tînh Nam Đðnh g÷m (i) Thu nhêp 
hàng nëm cþa trang träi sẽ quyết đðnh khâ nëng 
tích lÿy vøn cÿng nhā tåm lý cho việc ra quyết 
đðnh mĊ rûng diện tích sân xuçt; (ii) Chính sách 
cþa Nhà nāĉc đðc biệt là các chính sách liên 
quan đến đçt đai, cho vay vøn; (iii) Cć sĊ hä tæng 
nông thôn, đðc biệt là cć sĊ hä tæng liên quan đến 
khu vĆc sân xuçt nhā hệ thøng giao thông, 
đāĈng điện, hệ thøng thþy lợi; (iv) Khâ nëng vay 
vøn bao g÷m khâ nëng tiếp cên các ngu÷n vøn và 
măc vøn vay đāợc cò đáp ăng nhu cæu đæu tā cho 
sân xuçt hay khöng; (v) Trình đû hõc vçn cþa chþ 
hû liên quan đến việc ra quyết đðnh phāćng 
hāĉng sân xuçt; (vi) Giá nông sân phâi đâm bâo 
ùn đðnh, sân phèm làm ra tiêu thĀ thuên lợi để 
cò điều kiện tái đæu tā trong tāćng lai và (vii) SĆ 
đa däng về sinh kế cþa hû. 
SĄ dĀng phāćng pháp cho điểm vĉi 5 măc 
thang đo tĂ 1 (không quan trõng) đến 5 (rçt 
quan trõng) vĉi sĆ đánh giá cþa các chþ trang 
träi cho thçy thçy nhąng yếu tø sau đòng vai trñ 
quan trõng chi phøi quá trình tích tĀ mĊ rûng 
diện tích cþa trang träi Ċ các đða phāćng khâo 
sát cþa tînh Nam Đðnh (i) Thu nhêp cþa trang 
träi; (ii) Các chính sách cþa Nhà nāĉc đðc biệt 
là các chính sách liên quan đến đçt đai và vay 
vøn đæu tā cþa các trang träi; (iii) Cć sĊ hä tæng 
nông thôn; (iv) Giá nông sân phâi đâm bâo ùn 
đðnh và sân phèm làm ra tiêu thĀ thuên lợi 
(Bâng 6). 
Theo đánh giá cþa các chþ gia träi, yếu tø 
quan trõng nhçt ânh hāĊng đến quá trình tích 
tĀ đçt phát triển mô hình kinh tế gia träi là sĆ 
ùn đðnh cþa giá nông sân (Bâng 7). Tiếp theo là 
trình đû hõc vçn và kinh nghiệm cþa chþ gia 
träi và cć sĊ hä tæng nông thôn. TĂ kết quâ thâo 
luên cho thçy thāĈng các gia träi Ċ xa khu dân 
cā nên ânh hāĊng đến quá trình vên chuyển 
đæu vào và sân phèm đi tiêu thĀ, cÿng do Ċ xa 
khu dån cā nên việc kéo điện ra gia träi cÿng 
gðp nhiều khò khën. 
3.3.2. Khó khăn trong tích tụ đất sân xuất 
nông nghiệp ở Nam Định 
TĂ kết quâ thâo luên nhòm và điều tra, 
nghiên cău đã xác đðnh đāợc 4 nhòm khò khën mà 
các trang träi và gia träi gðp phâi trong quá trình 
tích tĀ đçt sân xuçt nông nghiệp Ċ Nam Đðnh: 
- Khò xác đðnh giá chuyển nhāợng (thuê) 
quyền sĄ dĀng đçt: Đøi vĉi việc mua (thuê) thêm 
đçt, khò khën lĉn nhçt là khò xác đðnh giá. Giá 
chuyển nhāợng (cho thuê) cþa các hû phĀ thuûc 
vào chçt lāợng đçt, diện tích (thāĈng diện tích 
nhó, phân tán khó bán và giá thçp hćn), khoâng 
cách tĂ ruûng đến đāĈng giao thông , tâm lý và 
điều kiện kinh tế cþa ngāĈi bán đçt, quan hệ 
cung cæu về loäi đçt đò Ċ đða phāćng. 
- Thông tin về thð trāĈng đçt nông nghiệp 
còn hän chế: Đa sø trang träi, gia träi cò đāợc 
thông tin về giao dðch đçt nông nghiệp là thông 
qua sĆ giĉi thiệu cþa bän bè, hàng xóm; hoðc là 
do hõ tĆ đến nhà để hói mua, cho thuê. 
Nguyễn Tuấn Sơn, Nguyễn Anh Đức, Vũ Thị Mỹ Huệ 
693 
Bâng 6. Mức độ quan trọng của các yếu tố ânh hưởng đến tích tụ đất của trang trại 
(ĐVT: Điểm bình quân) 
Yếu tố Hải Hậu Trực Ninh Ý Yên 
Thu nhập của trang trại 3,50 3,63 2,14 
Chính sách pháp luật 3,67 4,00 3,36 
Cơ sở hạ tầng nông thôn 3,52 3,75 2,38 
Khả năng vay vốn 3,09 3,70 2,53 
Trình độ học vấn 2,91 2,28 3,31 
Đa dạng các nguồn sinh kế 2,87 2,80 3,33 
Giá nông sản ổn định 3,48 3,93 3,38 
 Bâng 7. Mức độ quan trọng của các yếu tố ânh hưởng đến tích tụ đất của gia trại 
(ĐVT: Điểm bình quân) 
Yếu tố Hải Hậu Trực Ninh Ý Yên 
Thu nhập của gia trại 2,55 2,75 3,75 
Chính sách pháp luật 2,96 3,25 4,22 
Cơ sở hạ tầng nông thôn 3,36 3,44 3,22 
Khả năng vay vốn 2,90 3,20 3,15 
Trình độ học vấn 3,00 3,70 3,14 
Đa dạng các nguồn sinh kế 2,94 3,00 2,73 
Giá nông sản ổn định 3,46 3,08 3,54 
- Măc phí và lệ phí để thĆc hiện chuyển 
nhāợng quyền sĄ dĀng đçt nông nghiệp cao, 
đāợc áp dĀng chung nhā các bçt đûng sân khác 
làm giâm đûng lĆc kinh tế cþa ngāĈi mua. CĀ 
thể, việc chuyển nhāợng đçt nông nghiệp sẽ 
phâi nûp thuế thu nhêp cá nhân Ċ măc 25% tính 
theo chênh lệch giąa giá chuyển nhāợng trĂ đi 
giá mua và chi phí hoðc 2% cþa giá chuyển 
nhāợng (trong trāĈng hợp khöng xác đðnh đāợc 
giá mua và chi phí) và 0,5% lệ phí trāĉc bä (Bû 
Tài nguyên và Möi trāĈng, 2017). 
- Đçt công ích còn manh mún, phân tán nên 
ngāĈi dân gðp khò khën trong quá trình thĆc 
hiện đçu thæu đçt cöng để mĊ rûng qui mô sân 
xuçt. Việc đçu thæu sẽ thuên lợi hćn khi đçt 
cöng đāợc d÷n đùi thành nhąng mânh tāćng đøi 
lĉn và têp trung liền vùng liền khoânh. Tuy 
nhiên, hiện nay quy mö đçt công cþa các xã còn 
phân tán nên rçt khò đçu thæu để ghép vào diện 
tích đçt hiện có. 
3.4. Giâi pháp đẩy mạnh tích tụ đất nông 
nghiệp ở tỉnh Nam Định thời gian tới 
Trên cć sĊ phân tích thĆc träng và các yếu 
tø ânh hāĊng đến tích tĀ đçt đai Ċ tînh Nam 
Đðnh thĈi gian qua, nghiên cău đề xuçt mût sø 
giâi pháp đèy mänh tích tĀ đçt đai phát triển 
mô hình kinh tế trang träi và gia träi Ċ tînh 
Nam Đðnh thĈi gian tĉi nhā sau: 
3.4.1. Xác định khung giá đất nông nghiệp 
cho từng vùng làm cơ sở cho người bán, 
người mua và người thuê đất xác định giá 
giao dịch thực tế phù hợp 
- Cơ sở đề xuất giải pháp: TĂ các kết quâ 
nêu trên, nghiên cău cho rìng hai khò khën 
chính trong quá trình tích tĀ đçt mà các trang 
träi và gia träi Ċ Nam Đðnh đang gðp phâi là 
xác đðnh giá chuyển nhāợng (thuê) quyền sĄ 
dĀng đçt phù hợp, và thiếu thông tin về thð 
trāĈng đçt nông nghiệp. Việc đðnh giá cæn dĆa 
Đẩy mạnh tích tụ đất đai phát triển sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Nam Định 
694 
trên cć sĊ thông tin về thð trāĈng là đæy đþ và 
minh bäch. Xây dĆng khung giá đçt nông 
nghiệp theo tĂng vùng sẽ giúp cho câ ngāĈi mua 
và ngāĈi bán cò đāợc thông tin về thð trāĈng 
mût cách chính thøng nhçt. Tuy nhiên, việc xây 
dĆng khung giá đçt là không dễ thĆc hiện vì giá 
biến đûng liên tĀc và có thể có yếu tø lợi ích xen 
vào. Vì vêy, cæn đâm bâo việc xây dĆng khung 
giá đçt sẽ đáp ăng linh hoät theo tình hình biến 
đûng cþa thð trāĈng theo cć chế giám sát và phøi 
hợp đæy đþ giąa các cć quan chuyên mön. 
- Nội dung và cách thực hiện giải pháp: SĊ 
Tài nguyên và Möi trāĈng kết hợp vĉi các đćn vð 
có liên quan xác đðnh khung giá đçt nông 
nghiệp cho các vüng. Khung giá đçt phâi đāợc 
xây dĆng sát vĉi biến đûng cþa giá thð trāĈng và 
công khai phù biến đến mõi ngāĈi dån. Để thĆc 
hiện điều này cæn xây dĆng mût bû cć sĊ dą liệu 
cêp nhêt theo tháng hoðc quý cho các vùng sân 
xuçt nông nghiệp. Dą liệu này bao g÷m các 
thông tin về giá chuyển nhāợng (thuê), nhąng 
ngāĈi cò đçt muøn bán hoðc muøn cho thuê, vð 
trí lö đçt và các thông tin liên hệ để khi cæn 
ngāĈi mua có thể truy cêp tham khâo. Các vùng 
sân xuçt nông nghiệp cÿng cæn đāợc xác đðnh 
trên cć sĊ là tính chçt và đðc điểm cþa đçt hćn 
là theo vùng đða lý. 
3.4.2. Tăng cường hướng dẫn các thủ tục 
pháp lý về mua bán quyền sử dụng đất 
- Cơ sở đề xuất giải pháp: Hiện nay việc 
thĆc hiện các giao dðch chuyển nhāợng hoðc 
thuê quyền sĄ dĀng đçt còn gðp nhiều khò khën 
vì lý do nhā thiếu hiểu biết về thþ tĀc giçy tĈ 
cæn thiết khi mua bán đçt, thþ tĀc làm các giçy 
tĈ sang tên trong giçy chăng nhên quyền sĄ 
dĀng đçt còn khò khën phăc täp và tøn nhiều 
thĈi gian, và măc thuế và phí đçt nông nghiệp 
chāa phü hợp. Điều này dén đến tình träng 
“giao dðch ngæm” tăc là ngāĈi mua trao tiền cho 
ngāĈi bán làm giçy biên nhên r÷i nhên đçt. Việc 
này tiềm èn nguy cć xây ra tranh chçp về đçt 
đai gåy mçt ùn đðnh an ninh trêt tĆ đða phāćng, 
và gây thçt thu thuế cho Nhà nāĉc. 
- Nội dung và cách thực hiện giải pháp: 
Theo quy đðnh cþa Luêt đçt đai, chî khi có giçy 
chăng nhên quyền sĄ dĀng đçt (sù đó) thì ngāĈi 
sĄ dĀng đçt mĉi đāợc thĆc hiện các quyền 
chuyển nhāợng, cho thuê, tðng, thế chçp, và góp 
vøn quyền sĄ dĀng đçt (Điều 168). Do vêy cæn 
rà soát, cçp giçy chăng nhên quyền sĄ dĀng đçt 
cho nhąng khu đçt đþ điều kiện nhāng chāa 
đāợc cçp. SĊ tài nguyên möi trāĈng và CĀc thuế 
cæn cung cçp thöng tin và hāĉng dén ngāĈi dân 
các thþ tĀc cæn thiết khi thĆc hiện giao dðch 
mua bán quyền sĄ dĀng đçt để có thể sang tên 
đùi chþ sau khi đã giao dðch thành công. Cæn 
tiếp tĀc câi cách thþ tĀc hành chính để việc xác 
nhên và cçp giçy chăng nhên quyền sĄ dĀng 
đçt (hoðc cçp läi) đāợc nhanh chóng thuên lợi. 
3.4.3. Khuyến khích liên kết trong sân xuất 
và tiêu thụ hình thành chuỗi giá trị nông 
sân, tuân thủ quy trình sân xuất VietGap, 
ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, và 
gắn với bài toán thị trường 
- Cơ sở đề xuất giải pháp: Do chāa hình các 
møi liên kết chðt chẽ trong sân xuçt và tiêu thĀ 
sân phèm cho nên trang träi và gia träi gðp 
nhiều khò khën trong việc tiêu thĀ sân phèm. 
Muøn phát triển kinh tế trang träi, gia träi hiệu 
quâ đñi hói phâi xây dĆng các møi liên kết bền 
vąng giąa các tác nhân này vĉi doanh nghiệp và 
các chþ thể khác nhā ngån hàng, nhà cung ăng 
đæu vào, và trāĈng/viện nghiên cău. TĂ đò hình 
thành nên các chuúi có sĆ chia sẻ câ về trách 
nhiệm, nghïa vĀ, lợi ích và rþi ro giąa ngāĈi sân 
xuçt vĉi các bên liên quan. Ngoài ra, các trang 
träi, gia träi cæn tuân thþ qui trình VietGap, 
ăng dĀng công nghệ cao vào sân xuçt nông 
nghiệp để nâng cao giá trð sân phèm, täo đāợc 
thāćng hiệu cho các nông sân đða phāćng tĂ đò 
góp phæn làm tëng giá trð và hiệu quâ sân xuçt. 
- Nội dung và cách thực hiện giải pháp: 
Tînh cæn ban hành các chính sách thu hýt đæu 
tā sân xuçt các sân phèm có thế mänh cþa các 
đða phāćng nhā cåy dāợc liệu, cá, tôm, ngao, 
lợn, gia cæm theo qui trình VietGap, hoðc ăng 
dĀng công nghệ cao. Cæn āu tiên về vøn cho các 
trang träi, gia träi đã ăng dĀng kỹ thuêt tiên 
tiến trong sân xuçt. Tù chăc các hûi nghð xúc 
tiến đæu tā để mĈi gõi các doanh nghiệp lĉn đæu 
tā vào sân xuçt, chế biến nông sân, tĂ đò täo 
điều kiện hình thành các chuúi giá trð nông sân. 
Hú trợ các trang träi, gia träi tiêu biểu tham gia 
các hûi chợ nông nghiệp và thāćng mäi. ThĆc 
hiện kết nøi vĉi các đða phāćng cò nhu cæu tiêu 
Nguyễn Tuấn Sơn, Nguyễn Anh Đức, Vũ Thị Mỹ Huệ 
695 
thĀ nông sân lĉn nhā Hà Nûi, Hâi Phòng, 
Quâng Ninh để ký kết các hợp đ÷ng tiêu thĀ sân 
phèm. Hú trợ xây dĆng thāćng hiệu, chî dén đða 
lý cho các nông sân chþ lĆc cþa đða phāćng. 
3.4.4. Thực hiện dồn đổi đất công ích tạo quĩ 
đất công tập trung để thuận lợi cho thực 
hiện tích tụ đất đai và tổ chức sân xuất 
- Cơ sở đề xuất giải pháp: Nhiều trang träi, 
gia träi muøn đçu thæu đçt cöng ích để sân xuçt 
vì đçu thæu đçt công có nhiều thuên lợi nhā thĈi 
gian ùn đðnh, giá thæu cÿng dễ thøng nhçt. Tuy 
nhiên do diện tích đçt công ích còn phân tán 
nên nhiều đða phāćng tuy cñn dā quï đçt nhāng 
khöng cò ngāĈi thuê gây lãng phí và thçt thu 
cho ngån sách đða phāćng. 
- Nội dung và cách thực hiện giải pháp: 
Thành lêp ban chî đäo các cçp để tuyên truyền 
vên đûng nhân dân thĆc hiện d÷n điền đùi thĄa, 
d÷n đùi đçt công Ċ nhąng diện tích đçt có thể để 
têp trung đçt công về mût sø khu vĆc täo thuên 
lợi cho việc đçu thæu sĄ dĀng. Vên đûng cán bû, 
đâng viên gāćng méu thĆc hiện täo săc lan tóa 
trong cûng đ÷ng. Gín cuûc vên đûng nhân dân 
thĆc hiện d÷n điền đùi thĄa vĉi phong trào xây 
dĆng nông thôn mĉi Ċ các đða phāćng. 
4. KẾT LUẬN 
Trên đða bàn tînh Nam Đðnh trong thĈi gian 
qua, các trang träi và gia träi đã thĆc hiện việc 
tích tĀ đçt nông nghiệp thöng qua các phāćng 
thăc nhā mua thêm, thuê quyền sĄ dĀng đçt, 
đçu thæu đçt công, hoðc māợn thêm đçt cþa các 
hû xung quanh. Tuy nhiên, có sĆ khác biệt trong 
hình thăc và măc đû tích tĀ giąa các trang träi 
và gia träi. Trang träi cò điều kiện mĊ rûng diện 
tích lĉn hćn nhĈ mua thêm đçt, thuê hoðc đçu 
thæu đçt vĉi diện tích lĉn trong khi gia träi têp 
trung sân xuçt theo chiều sâu, không mĊ rûng 
quy mö đçt nông nghiệp. Việc mĊ rûng diện tích 
đçt cÿng phĀ thuûc vào quy mô diện tích hiện täi 
cþa trang träi, gia träi. Yếu tø thð trāĈng cÿng 
đòng mût vai trò quan trõng trong việc thýc đèy 
quá trình tích tĀ đçt đai Ċ đða phāćng. Nhiều 
trang träi, gia träi có nhu cæu tích tĀ đçt nhāng 
gðp phâi khò khën trong việc xác đðnh giá trð đçt 
hoðc thĆc hiện các giao dðch chính thøng. Có thể 
thçy còn tình träng còn nhiều giao dðch chāa cò 
xác nhên cþa chính quyền đða phāćng dén đến 
rþi ro kinh tế và pháp lý. 
LỜI CẢM ƠN 
Nhóm nghiên cău xin đāợc câm ćn các cć 
quan cþa tînh Nam Đðnh g÷m SĊ Khoa hõc và 
Công nghệ, SĊ Nông nghiệp và Phát triển nông 
thôn, Hûi Nông dân tînh, CĀc Thøng kê tînh và 
các cán bû phĀ trách nông nghiệp, tài nguyên môi 
trāĈng cþa các huyện, xã đāợc điều tra đã hú trợ 
phøi hợp thu thêp dą liệu. Nghiên cău này đāợc 
tài trợ cþa đề tài nghiên cău khoa hõc cçp tînh. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
Deininger K. & Jin S. (2008). Land sales and rental 
markets in transition: Evidence from rural 
Vietnam. Oxford Bulletin of Economics and 
Statistics. 70: 67-101. 
Đăng Hùng (2018). Thái Bình: Tích tụ gần 15.000 ha 
đất nông nghiệp. Truy cập từ https://baomoi.com/ 
thai-binh-tich-tu-gan-15-000-ha-dat-nong-nghiep/ 
c/ 26235008.epi, ngày 07/09/2019 
Đỗ Hoài Nam (2017). Tích tụ và tập trung ruộng đất để 
đẩy mạnh liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân. 
Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam. 11. 
Đỗ Kim Chung (2018). Tích tụ và tập trung đất đai: Cơ 
sở lý luận và thực tiễn cho phát triển nông nghiệp 
hàng hóa ở Việt Nam. Tạp chí Khoa học Nông 
nghiệp Việt Nam. 16(4): 412-424. 
Heath Henderson, Leonardo Corral, Eric Simning & 
Paul Winters (2015). Land accumulation dynamics 
in developing country agriculture. Journal of 
Development Studies. 25(6): 743-761. 
Michael R. Carter & Pedro Olinto (1998). Do the “Poor 
but Efficient” survive in the Land market Capital 
Access and Land Accumlation in Paraguay. In 
Proceedings of XXI International Congress of the 
Latin American Studies Association. 
Minh Bắc (2016). Mô hình mới nhờ tích tụ đất đai. 
Truy cập từ 
te/827888/mo-hinh-moi-nho-tich-tu-dat-dai, ngày 
07/09/2019 
Niên giám thống kê tỉnh Nam Định (2018). 
Nguyễn Đình Bồng & Nguyễn Thị Thu Hồng (2017). 
Một số vấn đề về tích tụ, tập trung đất đai trong 
phát triển nông nghiệp và nông thôn hiện nay. Tạp 
chí Cộng sản. 896: 39-44. 
Thanh Trà (2019). Năm 2018, tăng trưởng nông nghiệp 
cao nhất trong bảy năm qua. Truy cập từ 
https://nhandan.com.vn/kinhte/item/38782302-nam 
-2018-tang-truong-nong-nghiep-cao-nhat-trong-
bay-nam-qua.html, ngày 07/09/2019.