Các yếu tố ảnh hưởng tới khả năng tiếp cận tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Lào

TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số137(05/2021) 1
CÁCYẾUTỐẢNHHƯỞNGTỚI 
KHẢNĂNGTIẾPCẬNTÍNDỤNGNGÂNHÀNG 
ĐỐIVỚIDOANHNGHIỆPNHỎVÀVỪATẠILÀO
NguyễnThịHồngHải1
HọcviệnNgânhàng,HàNội,ViệtNam
VongphakoneVongsouphanh
HọcviệnNgânhàng,HàNội,ViệtNam
Ngàynhận:07/04/2021; Ngàyhoànthànhbiêntập:12/05/2021; Ngàyduyệtđăng:24/05/2021
Tómtắt:Bàiviếtnghiêncứucácyếutốảnhhưởngtớikhảnăngtiếpcậntíndụng
ngânhàngcủadoanhnghiệpnhỏvàvừa(DNNVV)tạiLào.Cáctácgiảsửdụng
dữliệuđiềutracủaNgânhàngThếgiới(WB)năm2018vớikhoảng300quansát
vàápdụngmôhìnhhồiquyProbit.Nghiêncứuthựcnghiệmchothấy,cácyếu
tốnhưnăngsuấtlaođộngvàcácloạitàisảnđảmbảoảnhhưởngtíchcựctớikhả
năngtiếpcậnvốnngânhàngcủaDNNVVtạiLào.KhiDNNVVgặpràocảntài
chính,sửdụngtàisảncánhâncủachủsởhữudoanhnghiệplàmtàisảnđảmbảo
đóngvaitròquantrọng.
Từkhóa:Doanhnghiệpnhỏvàvừa,Lào,Tíndụngngânhàng,Ràocảntàichính
DETERMINANTSOFSMALL-ANDMEDIUM-SIZED
ENTERPRISES’ACCESSTOBANKCREDITSINLAOS
Abstract:Thisstudyanalyzes the factors that impact the accessibility to bank
creditsofsmall-andmedium-sizedenterprises(SMEs)operating inLaos.Data
fromthesurveyofWorldBank(2018)with300observationswereemployed.The
Probitregressionmodelwasappliedtoexaminethee൵ects.Theresultsshowthat
factorssuchaslaborproductivityandtypesofcollateralpositivelya൵ectSMEs'
ability to access bank capital inLaos. In the presence of ¿nancial constraints,
usingpersonalassetsofSMEs’ownersascollateralplaysanimportantrole.
Keywords:SMEs,Laos,Bankcredits,Financialconstraints
1 Tácgiảliênhệ,Email:hainth@hvnh.edu.vn
TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế
Trangchủ:
TẠPCHÍ
QUẢNLÝ
VÀKINHTẾQUỐCTẾ
1.Mởđầu
Cácnghiêncứuthựcnghiệmchothấytiếpcậntàichínhgópphầnthúcđẩytăng
trưởngkinhtếvàgiảmđóinghèo(Rajan&Zingles,1998;Beck&cộngsự,2005).
Vìvậy,việctiếpcậnvốntíndụngđãđượccácnhàhoạchđịnhchínhsáchquantâm
2 TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số137(05/2021)
nhằmhỗtrợsựpháttriểncủacácDNNVV.Tuynhiên,tiếpcậntíndụnglàmộtvấn
đềphứctạpvàcầnđượctiếpcậntừcảhaiphíacungvàcầu.Hệthốngtàichính
củaLàocònyếuvàđónggópvàotăngtrưởngkinhtếcònhạnchế.Năm2019,tổng
tàisảncủahệthốngngânhàngLàolà144,318tỷKípLào,tươngđươngvới95%
GDP,còndưnợchovaykhuvựctưnhânchiếm40%GDP(Hee&cộngsự,2020).
Ngoàira,ngânhàngthươngmạinhànước(NHTMNN)ởLàođangchiếmưuthế
vớihơn43%thịphầnvềtàisản,tiềngửivàchovay(WorldBank,2020).NHTM
NNvàNHTMcổphầnchủyếucungcấpcác khoảnvaychocácdoanhnghiệp
(DN)lớnvàDNnhànước.Dođó,cácDNNVVkhótiếpcậnđượcnguồntàichính
từcácngânhàng.CácDNNVVởLàovẫnđangởgiaiđoạnpháttriểnvàphảiđối
mặtvớinhiềuvấnđềkhácnhau.Trongđó,tiếpcậnvốntíndụngđượccoilàvấnđề
lớnnhất.ChínhphủLàocũngđãthựchiệncáckếhoạchvàđãcóchiếnlượcđểhỗ
trợcácDNNVVtiếpcậntíndụngnhằmtănghiệusuấtvànăngsuấtcủaDNNVV.
Điềunàyđặtranhucầuvềtìmhiểucácđặcđiểmtiếpcậnvốntíndụngđốivớicác
DNNVVLào.
Mặcdùtiếpcậnvốntíndụngđóngvaitròquantrọng,cácnghiêncứuliênquan
đếnvấnđềnàycủaDNNVVtạiLàocònrấthạnchế.Uchikawa&Keola(2009)sử
dụngphươngphápnghiêncứuđịnhtínhvềcácchínhsáchpháttriểnDNNVVcủa
Lào.Kyophilavong(2011)sửdụngsốliệuđiềutracủaERIAnăm2010đểđánh
giácácnhântốảnhhưởngtớitiếpcậntíndụng.Tuynhiên,sốliệunàychỉđược
thuthậpở3tỉnhvớikhoảng200phiếuđiềutranêntínhđạidiệnchotổngthểthấp.
Bêncạnhđó,nghiêncứucủaKyophilavong(2011)gặpphảihạnchếsốliệuvềcác
loạitàisảnđảmbảovàthôngtinvềràocảntàichính.Dođó,bàiviếtnàynhằmgiải
quyếtkhoảngtrốngnghiêncứuvớibamụctiêu,baogồm:(1)Đánhgiáthựctrạng
tiếpcậnvốntíndụngngânhàngtạiLào;(2)Xácđịnhcácyếutốtácđộngtạikhả
năngtiếpcậntíndụngcủaDNNVVvà(3)Phântíchcácyếutốảnhhưởngđếnkhả
năngtiếpcậntíndụngngânhàng.NghiêncứusửdụngsốliệuđiềutracủaWBnăm
2018chocácDNtạiLào.
2.Tổngquannghiêncứu
Hiệnnay,khôngcólýthuyếtnàomôtảtổngthểcáchthứccáccôngtytiếpcận
vốntíndụngngânhàng.CụthểRomano&cộngsự(2001)nhậnđịnhrằngcáclý
thuyếttàichínhkhônggiảithíchđầyđủhànhvicủacácdoanhnghiệp.Dođó,các
nhànghiêncứuđãsửdụngcáclýthuyếtkhácnhauđểgiảithíchcáchthứccácDN
nhỏtiếpcậnnguồntàichínhbênngoài.
2.1NhântốtàisảnđảmbảotrongLýthuyếtbấtcânxứngthôngtin
NguồntàichínhchínhthứcchocácDNNVVlàngânhàng.Theođiềutracủa
NgânhàngTrungươngChâuÂuvàonăm2011,tổngsố40%cáccôngtysửdụng
phươngtiệnthấu ... ởLàocótính
phânbiệtvớicácDNcóvốnnướcngoài.Khisửdụngtàisảnđảmbảolàđấtđaivà
tàisảncánhâncủachủsởhữunhưsổtiếtkiệmsẽlàmtăngxácsuấtvayvốntạingân
hànglên0,88%và0,58%.KếtquảnàyxácnhậndựđoáncủatácgiảởgiảthuyếtH1.
TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số137(05/2021) 11
QuymôcủaDNvàkinhnghiệmcủaquảnlýDNkhôngcótácđộngtớikhảnăngnộp
hồsơvayvốncủaDN.ĐiềunàybácbỏcácgiảthuyếtH2vàH3.Cácyếutốkhácnhư
tuổicủaDN,giớitínhcủangườiquảnlý,đổimớisángtạo,đăngkýchínhthứcvàtỷ
lệlaođộngtạmthờikhôngcóảnhhưởngtớikhảnăngvayvốncủaDN.
Bảng6.Kếtquảhồiquy
 (1)
Biếnnghiêncứu Application
LnSale 0,14**
(0,071)
LnSize -0,01
(0.130)
LnAge -0,11
(0.167)
Female -0,10
(0,218)
LnManager 0,27
(0,189)
Foreign -1,18***
(0,443)
Innovation 0,15
(0,218)
FormalRegister 0,02
(0,283)
Temporary 0,32
(0,302)
Collateral_Land 0,88***
(0,250)
Collateral_Accounts 0,79
(0,614)
Collateral_Personal 0,58**
(0,283)
Constant -4,11***
(1,432)
Sốquansát 277
Saisốchuẩnmạnhởtrongdấungoặcđơn
***p<0,01,**p<0,05,*p<0,1
Nguồn:NhómtácgiảtínhtoánbằngphầnmềmStata14
12 TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số137(05/2021)
Bảng7.Hồiquytheomẫucon:trởngạikhitiếpcậnnguồnvốn
 (1) (2) (3) (4)
Khôngcó 
trởngại Cótrởngại
Khôngcó 
trởngại Cótrởngại
Biếnnghiêncứu Application Application Application Application
LnSale 0,22*** -0,06 0,23** 0,02
(0,082) (0,152) (0,090) (0,124)
LnSize 0,04 -0,32 0,11 -0,33
(0,161) (0,314) (0,165) (0,266)
LnAge 0,11 -0,20 0,05 -0,14
(0,182) (0,375) (0,222) (0,280)
Female 0,15 -0,43 0,21 -0,37
(0,265) (0,433) (0,283) (0,368)
LnManager 0,10 0,13 0,18 0,11
(0,237) (0,446) (0,292) (0,307)
Foreign -0,91* -1,67***
(0,517) (0,508)
Innovation 0,03 0,57 0,19 0,16
(0,285) (0,419) (0,304) (0,373)
FormalRegister 0,77 -0,49 0,78 -0,54
(0,478) (0,445) (0,523) (0,402)
Temporary 0,58 0,28 0,81 -0,10
(0,410) (0,491) (0,513) (0,489)
Collateral_Land 1,19*** 0,69 1,46*** 0,37
(0,333) (0,475) (0,380) (0,413)
Collateral_Accounts 1,27 3,05*** 0,80
(0,966) (0,762) (0,863)
Collateral_Personal -0,29 1,01** -0,92 1,09***
(0,478) (0,473) (0,573) (0,406)
Constant -6,90*** 1,57 -7,36*** 0,11
(1,595) (2,851) (1,766) (2,416)
Sốquansát 214 61 190 84
(1,595) (2,851) (1,766) (2,416)
Sốquansát 214 61 190
Saisốchuẩnmạnhởtrongdấungoặcđơn
***p<0,01,**p<0,05,*p<0,1
Nguồn:NhómtácgiảtínhtoánbằngphầnmềmStata14
ĐểnghiêncứuảnhhưởngcủacácyếutốnàykhiDNđốimặtvớicácràocản
tàichính,cáctácgiảtiếnhànhhồiquymôhình(1)theocácmẫucontheotrởngại
TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số137(05/2021) 13
tàichính.NhómnghiêncứudựavàobáocáocủaDNvềmứcđộtrởngạikhitiếp
cậnnguồnvốnđểphânloạiDNcóràocảntàichínhhaykhông.Theođó,DNđược
xemlàgặpràocảntàichínhkhiDNnàybáocáomứcđộtrởngạilàchính(major
obstacle)hoặcmứcđộtrởngạinghiêmtrọng(severeobstacle)ởcâuhỏiK30trong
Bảnghỏi(Nuccivàcộngsự,2020).Kếtquảhồiquyđượcmôtảởcột1-2Bảng
7.Đểkiểmtratínhbềnvữngcủakếtquả,tácgiảdựavàonghiêncứucủaMinetti
&cộngsự(2019)đểđưaracáchđịnhnghĩakhácvềràocảntàichínhlàkhiDN: 
(i)tựbáocáogặpmứcđộtrởngạichínhhoặctrởngạinghiêmtrọng;hoặc(ii)nêu
lýdokhôngnộphồsơvayvốnởcâuhỏisốK17trongBảnghỏi.Kếtquảhồiquy
theođịnhnghĩanàyđượcthểhiệnởcột3-4Bảng7.Ràocảntàichínhtheocách
địnhnghĩanàysẽrộnghơnsovớicáchthứnhất.
Kếtquảhồiquychothấy,năngsuấtlaođộngchỉđóngvaitròquantrọngkhi
DNNVVkhônggặpràocảntàichính.Tàisảnđảmbảolàđấtđaitiếptụcđóngvai
tròquantrọngtrongviệcvayvốn.Tuynhiên,khigặpràocảntàichính(cột2và4
củaBảng7),thìbảođảmbằngđấtđaicủaDNkhôngảnhhưởngtớikhảnăngtiếp
cậnvốnngânhàng.Trongkhiđó,đảmbảobằngtàisảncánhâncủachủsởhữu
đóngvaitròquantrọngkhiDNNVVgặpcácràocảnlớnvềtàichính.Cụthể,sử
dụngloạitàisảnđảmbảonàylàmtăngkhoảng1%khảnăngtiếpcậnvốn.
Đểkhắcphụcnhữngnhượcđiểmkhisửdụngdữliệuchéonhưkhôngphảnánhtác
độngcủacácyếutốtớikhảnăngtiếpcậntíndụngcủaDNNNVtheothờigian,nhóm
tácgiảsửdụngsốliệumảngtheocácnămđiềutra2009,2012,2016và2018vớihơn
1200quansát.Tuynhiên,khidùngdữliệumảng,cácbiếnvềtàisảnđảmbảobịthiếu.
KếtquảhồiquyđượcbáocáoởBảng8chothấykếtquảcủacácbiếnvềnăngsuấtlao
độngvàsởhữunướcngoàiphùhợpvớikếtquảởBảng6.BiếnquymôDN(LnSize)
thểhiệntácđộngtíchcựctớikhảnăngtiếpcậntíndụngcủaDNNNVcủaLào.
Bảng8.Kếtquảhồiquytheodữliệumảng
 (1)
Biếnnghiêncứu Application
LnSale 0,19***
(0,041)
LnSize 0,27***
(0.060)
LnAge -0,07
(0.090)
Female -0,06
(0,108)
LnManager 0,02
(0,088)
14 TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số137(05/2021)
 (1)
Biếnnghiêncứu Application
Foreign -0,74***
(0,236)
Innovation 0,07
(0,180)
FormalRegister -0,14
(0.149)
Temporary 0,19
(0.089)
Constant -4.84***
(0,857)
Sốquansát 1161
Saisốchuẩnmạnhởtrongdấungoặcđơn
***p<0,01,**p<0,05,*p<0,1
Nguồn:NhómtácgiảtínhtoánbằngphầnmềmStata14
5.Kếtluận
Bàiviếtnghiêncứucácyếutốảnhhưởngtớikhảnăngtiếpcậntíndụngtừngân
hàngcủacácDNNVVtạiLàobằngviệcsửdụngsốliệuđiềutracủaWBnăm2018.
KếtquảhồiquybằngphươngphápProbitchothấynăngsuấtlaođộngvàsửdụng
tàisảnđảmbảolàđấtđaihoặctàisảncánhâncủachủDNcótácđộngtíchcựctới
khảnăngvayvốncủaDN.Trongkhiđó,yếutốsởhữunướcngoàicótácđộngtiêu
cựctớiviệctiếpcậnnguồnvốn.KhiDNNVVgặpràocảntàichính,sửdụngtàisản
cánhâncủachủsởhữuDNlàmtàisảnđảmbảotrởnênquantrọnghơn.
KếtquảnàycóhàmýchínhsáchquantrọngchocácDNNVVởLàotrongviệc
nângcaokhảnăng tiếpcậnnguồnvốnngânhàng.Cải thiệnnăngsuất laođộng
củaDNlàchiếnlượcquantrọngnhằmnângcaoxácsuấttiếpcậnvốnvaytừngân
hàng.CácDNNVVcũngcầnquantâmđếnchủngloạivàchấtlượngtàisảnđảm
bảokhithựchiệnvayvốn.KếtquảcũngchothấycácDNNVVcóvốnnướcngoài
ởLàogặpkhókhăntrongviệctiếpcậnvốntíndụng.Ngoàira,khicácDNgặprào
cảntàichínhthìvaitròcủatàisảnđảmbảocàngtrởnênlớnhơn.DocácDNNVV
thườngcóíttàisảnđảmbảo,vìvậy,đểlàmgiảmtácđộngcủatàisảnđảmbảotới
khảnăngtiếpcậntíndụng,ChínhphủLàocầnthựchiệncácchínhsáchnhằmhạn
chếcácràocảntàichính.
Kếtquảnghiêncứusửdụngdữliệumảngchothấytínhbềnvữngcủacácyếutố
năngsuấtlaođộngvàsởhữunướcngoài.Tuynhiên,dothiếubiếncácloạitàisản
đảmbảotrongdữliệumảngnênnghiêncứunàychưađánhgiáđượcảnhhưởngđến
quátrìnhtiếpcậntíndụngngânhàngtheothờigian.
Bảng8.Kếtquảhồiquytheodữliệumảng (tiếptheo)
TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số137(05/2021) 15
Tàiliệuthamkhảo
Alam, M.N. (2003), “Micro credit through ‘Bai-Muajjal’ Mode of islamic banking
¿nancing system”, Paper presented at First annual conference of SANABEL,
Islamicmicro¿nanceintheArabWorld:ShapingtheindustriesFuture.
Bhaird,C.M.&Lucey,B.(2010),“DeterminantsofcapitalstructureinIrishSMEs”,Small
BusinessEconomics,Vol.35No.3,pp.357-375.
Beck, T., Demirgüç‐Kunt, A.S.L.I. & Maksimovic, V. (2005), “Financial and legal
constraintstogrowth:does¿rmsizematter?”,TheJournalofFinance,Vol.60
No.1,pp.137-177.
Behr, P.,Entzian,A.&Güttler,A. (2011), “Howdo lending relationshipsa൵ect access
tocreditand loanconditionsinmicrolending?”,JournalofBanking&Finance, 
Vol.35No.8,pp.2169-2178.
Campos,F.,Goldstein,M.&McKenzie,D.(2018),“Theimpactsofformalregistration
of businesses in Malawi”, 3ie Grantee Final Report, New Delhi: International
InitiativeforImpactEvaluation.
Cassar,G.(2004),“The¿nancingofbusinessstart-ups”,JournalofBusinessVenturing,
Vol.19No.2,pp.261-283.
Claessens,S.&Tzioumis,K.(2006),“Measuring¿rms’accesstoFinance”,WorldBank,
pp.1-25.
Cohn,R.&Coleman,S.(2000),“Small¿rms’useof¿nancialleverage:Evidencefrom
the 1993NationalSurveyofSmallBusinessFinance”, Journal ofBusinessand
Entrepreneurship,Vol.12No.3,pp.87-103.
DiTommaso,M.R.&Dubbini,S.(2000),Towardsatheoryofthesmall¿rm:theoretical
aspectsandsomepolicyimplications,CEPAL:SerieDesarrolloProductivo.
Dabo,D.A.(2006),FinancingofsmallandmediumsizedenterprisesinNigeria,Doctoral
dissertation,LoughboroughUniversity.
Daskalakis,N.,Jarvis,R.&Schizas,E.(2013),“Financingpracticesandpreferencesfor
microandsmall¿rms”,JournalofSmallBusinessandEnterpriseDevelopment,
Vol.20,pp.80-101.
Davenport,T.O.(1999),Humancapital:whatitisandwhypeopleinvestit,Jossey-Bass.
Dobbs,M.& Hamilton, R.T. (2007), “Small business growth: recent evidence and new
directions”,InternationalJournalofEntrepreneurialBehavior&Research,Vol.12,
pp.296-322.
Du,J.&Girma,S.(2012),“Firmsize,sourceof¿nance,andgrowth-evidencefromChina”,
InternationalJournaloftheEconomicsofBusiness,Vol.19No.3,pp.397-419.
Eltaweel,M.E.(2012),“HowaresmallbusinessesinLibya¿nanced?”,paperpresented
atInternationalConferenceonBusiness,FinanceandGeography(ICBFG'2012),
Phuket(Thailand).
EuropeanCentralBank. (2011),“Surveyon theaccess to¿nance ofSMEs in theEoru
area”, https://www.ecb.europa.eu/stats/accessto¿nancesofenterprises/pdf/accessto
financesmallmediumsizedenterprises201104en.pdf?576404023bea9d7f632ffe
1ec56c19d2,truycậpngày28/01/2021.
Florin, J., Lubatkin,M,&Schulze,W. (2003),“A social capitalmodelof highgrowth
ventures”,AcademicManagementJournal,Vol.46,pp.374-384.
Gou,Q.,Huang,Y.&Xu,J.(2018),“Doesownershipmatterinaccesstobankcreditin
China?”,TheEuropeanJournalofFinance,Vol.24No.16,pp.1409-1427.
16 TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số137(05/2021)
Hee,K.M.,Joel,H.&Richard.N.(2020),“Risk-basedBankingSupervision”,IMFCountry
ReportNo.20/206.
Hương,Đ.T.H.(2017),“Cácnhântốbêntrongảnhhưởngđếnsựtiếpcậnnguồnvốnvay
chínhthứccủacácdoanhnghiệpnhỏvàvừaHàNội”,TạpchíKinhtếđốingoại,
Số93,tr.79-87.
Hương,P.T.L.(2020),“TăngcườngtiếpcậntíndụngcủadoanhnghiệpvừavànhỏViệt
Namthôngquanângcaonănglựcquảntrịdoanhnghiệp”,TạpchíQuảnlývàKinh
tếquốctế,Số129,tr.111-121.
Irwin,D.&Scott,J.M.(2010),“BarriersfacedbySMEsinraisingbank¿nance”,International
JournalofEntrepreneurialBehavior&Research,Vol.16,pp.245-259.
Kyophilavong,P.(2011),“SMEsaccess to¿nance:evidencefromLaos”, inHarvie,C.,
Oum,S.&Narjoko,D.(eds.),SmallandMediumEnterprises(SMEs)Accessto
FinanceinSelectedEastAsianEconomies,ERIAResearchProjectReport2010-
14,Jakarta:ERIA,pp.117-150.
Longenecker, J.G., Moore, C.W., Petty, J.W. & Palich, L.E. (2008), Small business
management:launchingandgrowingentrepreneurialventures,CengageLearning.
Manjón-Antolín,M.C.(2010),“Firmsizeandshort-termdynamicsinaggregateentryand
exit”,InternationalJournalofIndustrialOrganization,Vol.28No.5,pp.464-476.
Minetti,R.,Murro,P.,Rotondi,Z.&Zhu,S.C.(2019),“Financialconstraints,¿rms’supply
chains,andinternationalization”,JournaloftheEuropeanEconomicAssociation,
Vol.17No.2,pp.327-375.
Nichter,S.&Goldmark,L.(2009),“Small¿rmgrowthindevelopingcountries”,World
Development,Vol.37No.9,pp.1453-1464.
Nucci,F.,Pietrovito,F.&Pozzolo,A.F.(2020),“Importsandcreditrationing:a¿rm‐level
investigation”,TheWorldEconomy,https://doi.org/10.1111/twec.13059,ngàytruy
cập30/03/2021.
Nofsinger, J.R. &Wang,W. (2011), “Determinants of start-up ¿rm external ¿nancing
worldwide”,JournalofBanking&Finance,Vol.35No.9,pp.2282-2294.
Pickernell,D.,Senyard,J.,Jones,P.,Packham,G.&Ramsey,E.(2013),“Newandyoung
¿rms: entrepreneurship policy and the role of government - evidence from the
federationofsmallbusinessessurvey”,JournalofSmallBusinessandEnterprise
Development,Vol.20,pp.358-382.
Rahman,A.,Rahman,M.T.&Belas,J.(2017),“DeterminantsofSMEs¿nance:evidence
fromthreecentralEuropeancountries”,ReviewofEconomicPerspectives,Vol.17
No.3,pp.263-285.
Rajan,R.&Zingales,L.(1998),“Financialdevelopmentandgrowth”,AmericanEconomic
Review,Vol.88No.3,pp.559-586.
Riding, A., Orser, B.J., Spence, M. & Belanger, B. (2012), “Financing new venture
exporters”,SmallBusinessEconomics,Vol.38No.2,pp.147-163.
Romano, C.A., Tanewski, G.A. & Smyrnios, K.X. (2001), “Capital structure decision
making:amodelforfamilybusiness”,JournalofBusinessVenturing,Vol.16No.3, 
pp.285-310.
Rozali,M.B.,Taib,H.,Lati൵,R.A.&Salim,M.(2006),“Small¿rms’demandfor¿nancein
Malaysia”,InProceedingofInternationalConferenceonBusinessandInformation
(BAI),pp.12-14.
Sonnentag,S.(1998),“Expertiseinprofessionalsoftwaredesign:aprocessstudy”,Journal
ofAppliedPsychology,Vol.83No.5,pp.703-715.
TạpchíQuảnlývàKinhtếquốctế,số137(05/2021) 17
Storey,D.J.(2016),Understandingthesmallbusinesssector,Routledge.
Uchikawa, S.&Keola, S. (2009), “Small andmedium enterprises inCambodia, Laos,
andVietnam”, inKuchiki,A.&Uchikawa,S. (eds.),ResearchonDevelopment
Strategies forCLMVCountries,ERIAResearchProjectReport2008-5, Jakarta:
ERIA,pp.237-273.
Vos, E.,Yeh,A.J.Y.,Carter, S.&Tagg, S. (2007),“The happy story of smallbusiness
¿nancing”,JournalofBanking&Finance,Vol.31No.9,pp.2648-2672.
You, J.I. (1995), “Small ¿rms in economic theory”,Cambridge Journal of Economics, 
Vol.19No.3,pp.441-462.
Zhang,G. (2008), “Thechoice of formalor informal¿nance: evidence fromChengdu,
China”,ChinaEconomicReview,Vol.19No.4,pp.659-678.
WorldBank.(2018),“LaoPDR-EnterpriseSurvey(ES)2018,Ref.LAO_2018_ES_v01_M”,
https://www.enterprisesurveys.org/portal/login.aspx,truycậpngày10/10/2020.
WorldBank.(2020),“LaoPDR¿nancialsectorsafetynetstrengthening”,WorkingPaper
P169194, 
pdf/Project-Information-Document-Lao-PDR-Financial-Sector-Safety-Net-
Strengthening-P169194.pdf,truycậpngày01/04/2021.