Bảo tồn và phát triển nghệ thuật sân khấu dù kê Khmer nam bộ - di sản văn hóa của dân tộc

Tạp chí Khoa học Chuyên đề “Nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ - Di sản văn hóa dân tộc”
Do đó, đẩy mạnh việc giữ gìn và phát huy bản tại Trường Đại học Trà Vinh đáp ứng nhiệm vụ BẢO TỒN VÀ PHÁT TRIỂN NGHỆ THUẬT SÂN KHẤU 
sắc văn hóa dân tộc Khmer, trong đó có các loại phát triển văn hóa - xã hội ở Nam Bộ là nhiệm vụ DÙ KÊ KHMER NAM BỘ - DI SẢN VĂN HÓA CỦA DÂN TỘC
hình nghệ thuật dân tộc Khmer là việc làm cấp chung, là cách thức đào tạo chung theo quy định Lê Tiến Thọ1 
bách và lâu dài, là cách ứng xử tốt đẹp của toàn hiện hành như các trường đại học khác được giao 
xã hội đối với một dân tộc đã từng có nhiều đóng nhiệm vụ đào tạo đội ngũ này, nhưng ở đây chỉ có Tóm tắt
góp cho sự phát triển của vùng đất Nam Bộ, đồng thêm sắc thái văn hóa dân tộc Khmer Nam Bộ. Bài viết giới thiệu một số đặc trưng tiêu biểu của nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ, một số 
thời là cách giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi dành Đào tạo đội ngũ diễn viên, nhạc công để có khó khăn hiện nay của loại hình nghệ thuật này. Từ đó, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm cải tiến 
cho dân tộc thiểu số đã, đang và sẽ chung sống gần kỹ năng diễn xướng, diễn tấu các loại hình nghệ và nâng cao chất lượng nghệ thuật sân khấu Dù kê, góp phần bảo tồn và phát triển các giá trị văn hóa 
gũi, xen kẽ lâu dài với dân tộc đa số, nghĩa là tạo thuật Khmer tại một số trường văn hóa nghệ thuật truyền thống của đồng bào Khmer Nam Bộ, tạo tiền đề vững chắc cho bước phát triển, hòa nhập cùng 
điều kiện thuận lợi nhất để dân tộc thiểu số phát hiện có ở các tỉnh/thành Tây Nam Bộ là nhiệm vụ với cộng đồng thế giới và thời đại.
triển, hòa nhập với xu thế phát triển chung, nhưng chung, là cách thức đào tạo chung theo quy định Từ khoá: Nghệ thuật Sân khấu Dù kê, dân tộc Khmer Nam Bộ
vẫn giữ được bản sắc văn hóa dân tộc của mình, hiện hành như cách đào tạo đội ngũ diễn xướng, 
nói nôm na là: “hòa nhập được, nhưng không bị diễn tấu các loại hình hình nghệ thuật của đồng Abstract
hòa tan”. bào Kinh (chèo, tuồng, kịch, Cải lương, ca, múa, This paper is to introduce some typical features of Southern Khmer Du ke theatre and show its 
 Đẩy mạnh việc giữ gìn và phát huy bản sắc nhạc, hát xoan, hát chầu văn, hát bài chòi, múa current facing difficulties. Since then, the paper will propose solutions to improve quality of Duke
văn hóa dân tộc Khmer, trong đó có các loại hình rối nước). theatre, contributing to preserve and develop traditional values of Southern Khmer people and creating 
nghệ thuật dân tộc Khmer không phải tạo ra các Việc nâng một số đoàn nghệ thuật Khmer hiện an important premise for the development and integration into the world community. 
chính sách riêng, quy định riêng, điều kiện riêng có thành nhà hát là việc làm theo quy định chung, Keywords: Du ke theatre, Southern Khmer people 
mà dựa vào các chính sách chung, quy định chung, mô hình chung, nhưng ở đây chỉ mang sắc thái văn 
điều kiện sẵn có, nhưng chỉ là sự quan tâm nhiều hóa, nghệ thuật dân tộc Khmer mà thôi. 
 1. Đặt vấn đề vực nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer. Làm cách 
hơn, có định hướng rõ ràng hơn, có cách thức thực Việc thành lập một số đội thông tin văn nghệ 
 nào để giữ gìn và phát triển nghệ thuật sân khấu 
hiện cụ thể hơn và đảm bảo hài hòa giữa một bên Khmer ở một số địa phương có điều kiện và có Từ bao đời nay, mảnh đất Đồng bằng sông 
là sự sáng tạo, nỗ lực, vươn lên của chính đồng nhu cầu là trách nhiệm chung, là việc làm theo Cửu Long cây xanh trái ngọt, lúa gạo trĩu bông, truyền thống trong cơ chế thị trường, làm sao để 
bào Khmer và một bên là sự hỗ trợ, đầu tư của quy định chung, mô hình chung (như mô hình Đội ruộng đồng cò bay thẳng cánh với những con tìm ra các giải pháp cho sáng tạo để có nhiều tác 
Nhà nước bằng các chính sách, quy định chung Thông tin Lưu động của Trung tâm Văn hóa thuộc người trọng nghĩa, khinh tài, chân chất, sống thân phẩm nghệ thuật sân khấu Dù kê có chất lượng 
hiện hành. Ví dụ: Đào tạo đội ngũ nghiên cứu về Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các tỉnh/thành tình giữa các dân tộc: Kinh, Khmer, Hoa, Chăm phục vụ nhân dân góp phần xây dựng và phát triển 
ngôn ngữ - văn hóa - nghệ thuật Khmer Nam Bộ trong cả nước). đã tạo nên một bản sắc văn hóa độc đáo, phong nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân 
 phú. Xuất phát từ nhu cầu sinh hoạt văn hóa và tín tộc trong xu thế hội nhập.
Tài liệu tham khảo ngưỡng thờ cúng thần linh mà mỗi dân tộc nơi đây 2. Bảo tồn và phát triển nghệ thuật sân khấu Dù 
 hình thành những loại hình nghệ thuật diễn xướng kê Khmer Nam Bộ - Di sản văn hoá của dân tộc
 và sân khấu dân gian riêng biệt. Người dân Khmer 
Huỳnh Thanh Quang. 2011. Giá trị văn hóa Khmer vùng Đồng bằng sông Cửu Long. NXB Chính Nghệ thuật sân khấu Dù kê ra đời trên cơ 
 Nam Bộ có quyền tự hào vì đã góp vào bản sắc văn 
trị Quốc gia. sở kế thừa những loại hình nghệ thuật đã có trước 
Nguyễn Công Bình, Lê Xuân Diệm, Mạc Đường.1990. Văn hóa và cư dân Đồng bằng sông C ...  viên nghệ thuật sân khấu Dù kê 
với những nét vẽ để thành những bậc đế vương, - Thông tin công nhận là loại hình sân khấu dân 
thần anh hùng, tài ba và lòng đức độ; tuyến bên của các đoàn hiện nay chủ yếu là học truyền nghề, 
ông hoàng, bà chúa và những nhân vật khác (như tộc Khmer Nam Bộ nằm trong hệ thống sân khấu 
Chằn tiêu biểu cho cái ác, cái xấu xa tồn tại trong trong khi đó, tiêu chuẩn diễn viên chuyên nghiệp 
Chằn) trong tích truyện có tính khoa trương, cách truyền thống Việt Nam.
thiên nhiên và xã hội; bên cạnh hai tuyến chính ta đòi hỏi phải được đào tạo cơ bản cả văn hóa và 
điệu rất cao. Để góp phần bảo tồn và phát triển nghệ 
còn thấy tuyến động vật tích cực (Khỉ) tiêu biểu nghề nghiệp. Để biểu diễn được nghệ thuật Dù kê 
Với những cốt truyện mang tính kinh điển thuật sân khấu đặc sắc của đồng bào Khmer, Hội 
cho lòng trung thành, sự thông minh và mưu lược. không dễ, vì để thể hiện được hệ thống nhân vật 
của nhà Phật được mô hình hóa thành nghệ thuật Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam đã chủ trì phối hợp 
Những tác phẩm này có giá trị nghệ thuật cao và của sân khấu Dù kê đòi hỏi người diễn viên phải có 
biểu diễn mang tính cách điệu và ước lệ cao, kết với Ủy ban Nhân dân tỉnh Sóc Trăng (Sở Văn hóa, 
ảnh hưởng lớn tới đời sống tinh thần trong cộng năng khiếu về ca, múa, nhạc và cộng với tài năng 
hợp với vũ đạo, làn điệu và những bản nhạc du Thể thao và Du lịch tỉnh Sóc Trăng) tổ chức “Liên 
đồng và nền văn hóa Khmer. diễn xuất. Vì vậy, người theo nghề phải có niềm 
dương mang bản sắc văn hóa của người dân Khmer hoan Sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ lần thứ nhất 
Dù kê là loại hình nghệ thuật sân khấu tổng đam mê mãnh liệt với sân khấu truyền thống dân 
được thể hiện một cách điêu luyện, nghệ thuật sân - 2013” vào tháng 11-2013. Đây là lần đầu tiên 
hợp, nó được kết hợp nhuần nhuyễn với nhiều yếu tộc, lại phải có trình độ biểu diễn nghệ thuật một 
khấu Dù kê Khmer thường được biểu diễn trong loại hình nghệ thuật sân khấu Dù kê đặc sắc của 
tố cấu thành. Từ kết cấu kịch bản với những tuyến cách điêu luyện. Hiện nay, công tác đào tạo cho 
các lễ hội như Tết Chôl Chnăm Thmây (Mừng năm đồng bào Khmer Nam Bộ được tổ chức tại tỉnh 
 nghệ thuật sân khấu Dù kê chủ yếu dựa vào việc 
nhân vật, thông qua những mâu thuẫn xung đột mới), lễ Ook Oom Book (Lễ cúng trăng), lễ Đôlta Sóc Trăng với quy mô toàn quốc. Liên hoan nhằm 
 truyền nghề tại các đoàn, nhưng rất ít người theo 
(thiện ác, tốt xấu) được thể hiện qua ngôn ngữ đối (lễ Báo hiếu), luôn luôn thu hút khán giả. Có thể giới thiệu nghệ thuật sân khấu Dù kê độc đáo của 
 học, vì vậy đang đứng trước tình cảnh “tre đã già, 
thoại của các nhân vật, diễn ra qua từng màn lớp, nói, lối sống chân chất, mộc mạc của người Khmer đồng bào Khmer Nam Bộ tới công chúng trong và 
 nhưng măng chưa mọc”. 
được trình diễn trước người xem. Về nghệ thuật Nam Bộ, tình làng nghĩa xóm được duy trì, vun ngoài nước. Đồng thời là dịp để các nghệ sĩ gặp 
biểu diễn, Dù kê đã dùng thủ pháp ước lệ, cách đắp cho đến ngày nay có phần đóng góp của các gỡ, trao đổi kinh nghiệm nhằm bảo tồn và phát Ngoài việc thiếu lực lượng nghệ sĩ biểu 
điệu của sân khấu truyền thống phương Đông làm tích truyện từ sân khấu Dù kê. Và nghệ thuật sân huy loại hình nghệ thuật sân khấu truyền thống của diễn, chúng ta còn rất thiếu đội ngũ sáng tác kịch 
ngôn ngữ thể hiện. Vì vậy, lời thoại của các nhân khấu Dù kê đã góp phần làm phong phú thêm cho Việt Nam, góp phần đề cao văn hóa, cái đẹp và các bản và đạo diễn cho sân khấu Dù kê. Sự thiếu hụt 
vật đã được mỹ lệ hóa thành thơ, thành vần điệu nền nghệ thuật sân khấu truyền thống Việt Nam giá trị nhân văn, tình đoàn kết hữu nghị của các này đã ảnh hưởng rất lớn đến việc bảo tồn và phát 
và được tổ chức sáng tác thành các bài bản, làn trong suốt gần mười thập kỷ qua. dân tộc. triển nghệ thuật này. Ngày nay, muốn nghệ thuật 
28 Soá 13, thaùng 3/2014 Soá 13, thaùng 3/2014 29
Tạp chí Khoa học Chuyên đề “Nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ - Di sản văn hóa dân tộc”
Dù kê phát triển, ngoài việc đào tạo đội ngũ chúng yêu cầu phát triển của văn hoá - văn nghệ trong độc đáo của nghệ thuật Dù kê lên các phương của người dân Nam Bộ. Đảng và Nhà nước 
ta cần phải đẩy mạnh việc nghiên cứu sưu tầm, giai đoạn mới. tiện truyền thông đại chúng. luôn luôn quan tâm đến các giá trị văn hóa - 
phục hồi các tác phẩm nghệ thuật đã sáng tác, 2.2 Thường xuyên mở trại sáng tác kịch Mở chương trình xây dựng các trích đoạn nghệ thuật truyền thống, phong tục tập quán và 
biểu diễn trong thời gian vừa qua. Bên cạnh đó, bản, tổ chức Liên hoan để tạo động lực bảo tồn, sân khấu Dù kê tiêu biểu để đưa vào sân khấu lễ hội của đồng bào các dân tộc lên một tầm 
để làm tốt việc đào tạo đội ngũ sáng tác và biểu phát triển học đường nhằm giới thiệu cái hay cái đẹp với cao mới, trong đó có văn hóa của đồng bào dân 
 tộc Khmer Nam Bộ. Việc bảo tồn và phát triển 
diễn cần tập trung biên soạn các tài liệu nghệ thuật Cần tổ chức Liên hoan Dù kê Khmer thường khán giả trẻ tại các trường trung học phổ thông.
 nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ 
truyền thống làm cơ sở cho việc truyền dạy, tập xuyên hai năm một lần để tạo điều kiện cho các nghệ 3. Kết luận
 - Di sản văn hóa dân tộc là việc làm có tính 
huấn nghệ thuật. Về công tác khán giả, cần có sự sĩ, các đơn vị nghệ thuật khai thác, dàn dựng mới 
 Nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer tồn cấp bách nhằm góp phần tích cực thực hiện 
nghiên cứu thị hiếu, nhu cầu hưởng thụ nghệ thuật nhiều tác phẩm nghệ thuật. Bộ VH,TT&DL cần đưa 
 tại và phát triển theo chiều dài lịch sử của vùng Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị về việc “tiếp 
của đồng bào Khmer Nam Bộ để trên cơ sở đó cần Liên hoan Sân khấu Dù kê Khmer như những loại 
 đất Đồng bằng sông Cửu Long, nó đã góp phần tục xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật 
mạnh dạn đầu tư sáng tác thể nghiệm nhằm tạo ra hình nghệ thuật sân khấu truyền thống khác.
 làm giàu thêm tính cách trọng nghĩa khinh tài trong thời kỳ mới”.
những tác phẩm mới có giá trị thời đại, phù hợp Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam cần phối hợp 
với thị hiếu của đông đảo công chúng, nhưng phải 
 với các Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch các tỉnh Tài liệu tham khảo
giữ cho được bản sắc nghệ thuật sân khấu Dù kê Đồng bằng sông Cửu Long thường xuyên mở trại 
Khmer Nam Bộ.
 sáng tác để hạn chế nạn khan hiếm kịch bản. Trần Văn Bổn 1999. Một số lễ tục dân gian người Khmer đồng bằng Sông Cửu Long. NXB Văn 
 Với sự độc đáo và hấp dẫn, nghệ thuật sân Thường xuyên tổ chức biểu diễn giao hóa Dân tộc.
khấu Dù kê Khmer Nam Bộ nằm trong danh sách lưu với nước Campuchia để trao đổi rút kinh Trần Văn Bổn. 2002. Phong tục và nghi lễ vòng đời của người Khmer Nam Bộ. NXB Đại học Quốc 
12 di sản văn hoá phi vật thể được Bộ Văn hóa, nghiệm sáng tạo nghệ thuật. gia Hà Nội.
Thể thao và Du lịch lập hồ sơ trình UNESCO đánh 
 2.3. Có chế độ chính sách đầu tư cơ sở vật Trường Lưu (Chủ biên). 1993. Văn hóa người Khmer vùng đồng bằng sông Cửu Long. NXB Văn 
giá và công nhận là di sản của nhân loại giai đoạn 
 chất cho hoạt động hóa Dân tộc. Viện Văn hoá. 
2012-2016. Đây là tín hiệu vui mừng đối với các Viện Văn hóa. 1988. Tìm hiểu vốn văn hóa dân tộc Khmer Nam Bộ. NXB Tổng hợp Hậu Giang. 
 Cần có những chính sách, chế độ cho các 
nghệ sĩ sân khấu Dù kê và quyết định này là cơ sở 
 nghệ sĩ, nghệ nhân hoạt động trong các đoàn 
để chúng ta tiếp tục thực hiện một cách có hiệu quả 
 nghệ thuật sân khấu Dù kê được sống bằng 
cho việc bảo tồn và phát huy các giá trị nghệ thuật 
 nghề. Vấn đề nâng cao trình độ cho các nghệ sĩ, 
ở tầm quốc tế, nhằm góp phần quảng bá hình ảnh 
 nên lồng ghép trong các chương trình mục tiêu 
đất nước, thu hút khách du lịch, đáp ứng nguyện 
 để tạo điều kiện chuyển đổi ngành, nghề phù 
vọng của đồng bào Khmer Nam Bộ. Về việc xây 
 hợp với trình độ, năng lực của các nghệ sĩ. 
dựng hồ sơ công nhận di sản văn hóa phi vật thể 
 Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất trang 
của nghệ thuật sân khấu Dù kê, chúng ta cần phải 
 thiết bị kỹ thuật hiện đại để tạo ra những tác 
đề ra một số giải pháp trong thời gian tới như sau:
 phẩm nghệ thuật có giá trị đích thực, có hình 
2.1. Công tác đào tạo đội ngũ thức phong phú, đa dạng, hấp dẫn, lôi cuốn 
 Cần phải đào tạo có bằng cấp văn hóa và công chúng đến thưởng thức nghệ thuật ngày 
trình độ chuyên môn với những trường hợp diễn càng đông và tạo ra mức doanh thu từ hoạt động 
viên đã qua đào tạo truyền nghề tại các đơn vị nghệ biểu diễn nghệ thuật ngày càng cao.
thuật để nâng cao trình độ biểu diễn. Có chế độ chính sách để đào tạo được đội 
 Xây dựng quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng ngũ trẻ kế thừa (tác giả, đạo diễn, diễn viên,) 
nguồn nhân lực nhằm trẻ hóa đội ngũ và lực lượng và tổ chức các sân chơi xứng tầm để các nghệ 
kế thừa cho các đoàn nghệ thuật Dù kê ở các bộ sĩ, nghệ nhân có thể sống được với nghề diễn.
phận: lãnh đạo quản lý và chuyên môn nghiệp vụ. 2.4. Đầu tư cho việc sưu tầm nghiên cứu và tổ 
 Có kế hoạch đưa cán bộ trẻ đi đào tạo (hoặc chức sân khấu học đường
đào tạo lại) theo mô hình chính quy, tại chức, tập Cần quan tâm tới việc nghiên cứu sưu tầm 
huấn, bồi dưỡng về kiến thức quản lý, chuyên tư liệu nghệ thuật Dù kê để làm tư liệu giảng 
môn nghiệp vụ cho phù hợp với tính đặc thù và dạy đào tạo đội ngũ văn nghệ sĩ và phổ biến nét 
 30 Soá 13, thaùng 3/2014 Soá 13, thaùng 3/2014 31
Tạp chí Khoa học Chuyên đề “Nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ - Di sản văn hóa dân tộc”
Dù kê phát triển, ngoài việc đào tạo đội ngũ chúng yêu cầu phát triển của văn hoá - văn nghệ trong độc đáo của nghệ thuật Dù kê lên các phương của người dân Nam Bộ. Đảng và Nhà nước 
ta cần phải đẩy mạnh việc nghiên cứu sưu tầm, giai đoạn mới. tiện truyền thông đại chúng. luôn luôn quan tâm đến các giá trị văn hóa - 
phục hồi các tác phẩm nghệ thuật đã sáng tác, 2.2 Thường xuyên mở trại sáng tác kịch Mở chương trình xây dựng các trích đoạn nghệ thuật truyền thống, phong tục tập quán và 
biểu diễn trong thời gian vừa qua. Bên cạnh đó, bản, tổ chức Liên hoan để tạo động lực bảo tồn, sân khấu Dù kê tiêu biểu để đưa vào sân khấu lễ hội của đồng bào các dân tộc lên một tầm 
để làm tốt việc đào tạo đội ngũ sáng tác và biểu phát triển học đường nhằm giới thiệu cái hay cái đẹp với cao mới, trong đó có văn hóa của đồng bào dân 
 tộc Khmer Nam Bộ. Việc bảo tồn và phát triển 
diễn cần tập trung biên soạn các tài liệu nghệ thuật Cần tổ chức Liên hoan Dù kê Khmer thường khán giả trẻ tại các trường trung học phổ thông.
 nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ 
truyền thống làm cơ sở cho việc truyền dạy, tập xuyên hai năm một lần để tạo điều kiện cho các nghệ 3. Kết luận
 - Di sản văn hóa dân tộc là việc làm có tính 
huấn nghệ thuật. Về công tác khán giả, cần có sự sĩ, các đơn vị nghệ thuật khai thác, dàn dựng mới 
 Nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer tồn cấp bách nhằm góp phần tích cực thực hiện 
nghiên cứu thị hiếu, nhu cầu hưởng thụ nghệ thuật nhiều tác phẩm nghệ thuật. Bộ VH,TT&DL cần đưa 
 tại và phát triển theo chiều dài lịch sử của vùng Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị về việc “tiếp 
của đồng bào Khmer Nam Bộ để trên cơ sở đó cần Liên hoan Sân khấu Dù kê Khmer như những loại 
 đất Đồng bằng sông Cửu Long, nó đã góp phần tục xây dựng và phát triển văn học nghệ thuật 
mạnh dạn đầu tư sáng tác thể nghiệm nhằm tạo ra hình nghệ thuật sân khấu truyền thống khác.
 làm giàu thêm tính cách trọng nghĩa khinh tài trong thời kỳ mới”.
những tác phẩm mới có giá trị thời đại, phù hợp Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam cần phối hợp 
với thị hiếu của đông đảo công chúng, nhưng phải 
với các Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch các tỉnh Tài liệu tham khảo
giữ cho được bản sắc nghệ thuật sân khấu Dù kê Đồng bằng sông Cửu Long thường xuyên mở trại 
Khmer Nam Bộ.
sáng tác để hạn chế nạn khan hiếm kịch bản. Trần Văn Bổn 1999. Một số lễ tục dân gian người Khmer đồng bằng Sông Cửu Long. NXB Văn 
 Với sự độc đáo và hấp dẫn, nghệ thuật sân Thường xuyên tổ chức biểu diễn giao hóa Dân tộc.
khấu Dù kê Khmer Nam Bộ nằm trong danh sách lưu với nước Campuchia để trao đổi rút kinh Trần Văn Bổn. 2002. Phong tục và nghi lễ vòng đời của người Khmer Nam Bộ. NXB Đại học Quốc 
12 di sản văn hoá phi vật thể được Bộ Văn hóa, nghiệm sáng tạo nghệ thuật. gia Hà Nội.
Thể thao và Du lịch lập hồ sơ trình UNESCO đánh 
2.3. Có chế độ chính sách đầu tư cơ sở vật Trường Lưu (Chủ biên). 1993. Văn hóa người Khmer vùng đồng bằng sông Cửu Long. NXB Văn 
giá và công nhận là di sản của nhân loại giai đoạn 
chất cho hoạt động hóa Dân tộc. Viện Văn hoá. 
2012-2016. Đây là tín hiệu vui mừng đối với các Viện Văn hóa. 1988. Tìm hiểu vốn văn hóa dân tộc Khmer Nam Bộ. NXB Tổng hợp Hậu Giang. 
Cần có những chính sách, chế độ cho các 
nghệ sĩ sân khấu Dù kê và quyết định này là cơ sở 
nghệ sĩ, nghệ nhân hoạt động trong các đoàn 
để chúng ta tiếp tục thực hiện một cách có hiệu quả 
nghệ thuật sân khấu Dù kê được sống bằng 
cho việc bảo tồn và phát huy các giá trị nghệ thuật 
nghề. Vấn đề nâng cao trình độ cho các nghệ sĩ, 
ở tầm quốc tế, nhằm góp phần quảng bá hình ảnh 
nên lồng ghép trong các chương trình mục tiêu 
đất nước, thu hút khách du lịch, đáp ứng nguyện 
để tạo điều kiện chuyển đổi ngành, nghề phù 
vọng của đồng bào Khmer Nam Bộ. Về việc xây 
hợp với trình độ, năng lực của các nghệ sĩ. 
dựng hồ sơ công nhận di sản văn hóa phi vật thể 
Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất trang 
của nghệ thuật sân khấu Dù kê, chúng ta cần phải 
thiết bị kỹ thuật hiện đại để tạo ra những tác 
đề ra một số giải pháp trong thời gian tới như sau:
phẩm nghệ thuật có giá trị đích thực, có hình 
2.1. Công tác đào tạo đội ngũ thức phong phú, đa dạng, hấp dẫn, lôi cuốn 
Cần phải đào tạo có bằng cấp văn hóa và công chúng đến thưởng thức nghệ thuật ngày 
trình độ chuyên môn với những trường hợp diễn càng đông và tạo ra mức doanh thu từ hoạt động 
viên đã qua đào tạo truyền nghề tại các đơn vị nghệ biểu diễn nghệ thuật ngày càng cao.
thuật để nâng cao trình độ biểu diễn. Có chế độ chính sách để đào tạo được đội 
Xây dựng quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng ngũ trẻ kế thừa (tác giả, đạo diễn, diễn viên,) 
nguồn nhân lực nhằm trẻ hóa đội ngũ và lực lượng và tổ chức các sân chơi xứng tầm để các nghệ 
kế thừa cho các đoàn nghệ thuật Dù kê ở các bộ sĩ, nghệ nhân có thể sống được với nghề diễn.
phận: lãnh đạo quản lý và chuyên môn nghiệp vụ. 2.4. Đầu tư cho việc sưu tầm nghiên cứu và tổ 
 Có kế hoạch đưa cán bộ trẻ đi đào tạo (hoặc chức sân khấu học đường
đào tạo lại) theo mô hình chính quy, tại chức, tập Cần quan tâm tới việc nghiên cứu sưu tầm 
huấn, bồi dưỡng về kiến thức quản lý, chuyên tư liệu nghệ thuật Dù kê để làm tư liệu giảng 
môn nghiệp vụ cho phù hợp với tính đặc thù và dạy đào tạo đội ngũ văn nghệ sĩ và phổ biến nét 
30 Soá 13, thaùng 3/2014 Soá 13, thaùng 3/2014 31