Bài giảng Ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất Vaccine

ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SINH HỌC 
TRONG SẢN XUẤT VACCINE 
SEMINAR 
A. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Ngay từ khi xuất hiện sự sống, trong sự đấu tranh của các loài sinh vật thì bệnh tật đã xuất hiện. Đặc biệt là sự ký sinh của các loài vi sinh vật tới các động vật bậc cao đã gây ra những bệnh tật hiểm nghèo tạo ra những nạn dịch thảm khốc và cướp đi nhiều sinh mạng. 
Để giành giật sự sống con người đã tìm mọi biện pháp nhằm hạn chế tác động có hại đó của các đối tượng gây bệnh. Vacxin được coi là một tiến bộ y học quan trọng nhất của thế kỷ XX 
Ngày nay cùng với sự phát triển không ngừng của công nghệ sinh học con người đã tìm ra được vũ khí hữu hiệu để bảo vệ chính mình với số lượng nhiều , an toàn và nhanh chóng . Để hiểu rõ hơn vấn đề này , chúng em tiến hành tìm hiểu đề tài : 
“ Ứng dụng công nghệ sinh học 
trong sản xuất vacxin ” 
SẢN XUẤT 
VACCINE 
Hướng phát triển 
 của các vaccine 
mới ? 
Công nghệ sinh 
 học ứng dụng 
 gì trong sản 
xuất vaccine ? 
Cơ sở của việc sản 
xuất vaccine? 
Vaccine có tác 
dụng như thế 
nào ? 
Vaccine là gì ? 
1.1. Vài nét về lịch sử và hướng phát triển của công nghệ vacxin  
Thế kỷ 18, thế giới chứng kiến ba đại dịch cúm 
Các dịch cúm vẫn tiếp diễn trong thế kỷ 19, khi các thành phố lớn dần lên và giao thông đường biển giúp cho việc đi lại được thuận tiện - đồng nghĩa với khả năng lây lan tăng hơn . Dịch cúm năm 1837 nghiêm trọng đến mức ở Berlin, số người chết nhiều hơn số người được sinh ra , và ở Barcelona thì toàn bộ các hoạt động kinh doanh bị đình đốn .  
Năm 1918 chứng kiến đại dịch cúm nghiêm trọng nhất lịch sử thế giới , thậm chí còn được cho là đại dịch kinh hoàng nhất trong các loại bệnh dịch . Khoảng 50 triệu người chết , trong đó riêng ở Tây Ban Nha có 8 triệu , vì thế dịch cúm này mang tên cúm Tây Ban Nha . Trong ảnh , bệnh nhân cúm nằm la liệt trong một bệnh viện ở Kansas, 
Năm 1957 đánh dấu dịch cúm châu Á. Nhờ các tiến bộ khoa học , dịch bệnh nhanh chóng được xác định , các biện pháp y tế cần thiết được triển khai , trong đó có việc sử dụng vắc xin . Tuy vậy số lượng người chết vì cúm vẫn ở mức 2 triệu . Trong ảnh , các bệnh nhân cúm ở Đan Mạch nằm trong khu nghỉ tạm ở nhà thi đấu của hải quân ở Copenhagen 
Năm 2003, Bùng nổ dịch cúm gia cầm 
 Việc tạo ra những loại vaccine để phòng và chữa bệnh là thực sự cần thiết khi mà dịch bệnh phát triển ngày một phức tạp và xuất hiện thêm nhiều bệnh nguy hiểm 
	 1.1. L ịch sử vacxin 
Edward Jenner được công nhận là người đầu tiên dùng vắc-xin để ngừa bệnh cho con người ngay từ khi người ta còn chưa biết bản chất của các tác nhân gây bệnh . 
N ăm 1796 ô ng đã thực hiện thành công thử nghiệm vắc-xin ngừa căn bệnh đậu mùa , những nông dân vắt sữa bò có thể bị lây bệnh đậu bò , nhưng sau khi khỏi bệnh, họ trở nên miễn nhiễm đối với bệnh đậu mùa 
Edward Jenner 
Louis Pasteur với các công trình nghiên cứu về vi sinh học và miễn dịch học đã mở đường cho những kiến thức hiện đại về vắc-xin. 
Louis Pasteur 
1.2 Khái niệm về vaccine 
	 Vắc-xin là chế phẩm có tính kháng nguyên dùng để tạo miễn dịch đặc hiệu chủ động, nhằm tăng sức đề kháng của cơ thể đối với một số tác nhân gây bệnh cụ thể . 
1.3. Nguyên lý sử dụng vacxin 
Sử dụng vacxin là đưa vào cơ thể kháng nguyên có nguồn gốc từ vi sinh vật gây bệnh hoặc vi sinh vật có cấu trúc kháng nguyên giống vi sinh vật gây bệnh , đã được bào chế đảm bảo độ an toàn cần thiết , làm cho cơ thể tự tạo ra tình trạng miễn dịch chống lại tác nhân gây bệnh . 
Nói một cách khác : sử dụng vacxin là tạo miễn dịch chủ động nhân tạo 
1.4 Đặc tính cơ bản của một vaccine  
	 1.4.1 An toàn 
Vô trùng : không được nhiễm các vi sinh vật khác 
Thuần khiết : không được lẫn các thành phần kháng nguyên khác 
Không độc Liều sử dụng phải thấp hơn rất nhiều so với liều gây độc Tuy nhiên cũng có thể gây ra phản ứng phụ ở một số người 
Phản ứng tại chỗ : N ơi tiêm vaccine có thể hơi đau, mẩn đỏ, hơi sưng hoặc nổi cục nhỏ 
Phản ứng toàn thân : Sốt thường , co giật với tỷ lệ nhỏ có thể sốc phản vệ với khả năng xảy ra hiếm 
1.4.1 Hiệu lực  
	 Vacxin có hiệu lực lớn là vacxin gây được miễn dịch ở mức độ cao và tồn tại trong một thời gian dài. Hiệu lực gây miễn dịch của vacxin trước hết được đánh giá trên động vật thí nghiệm, sau đó trên thực địa. 	 	 
Trên động vật thí nghiệm 
Cách 1: Đánh giá mức độ đáp ứng miễn dịch thông qua việc xác định hiệu giá kháng thể hoặc xác định mức độ dương tính của phản ứng da. Cách đánh giá này chưa cho biết hiệu lực bảo vệ, mới chỉ cho biết mức độ đáp ứng miễn dịch của cơ thể động vật đối với loại vacxin thử nghiệm. 
Cách 2: X ác định tỷ lệ động vật đã được tiêm chủng sống sót sau khi thử thách bằng vi sinh vật gây bệnh. 
Trên thực địa (field test): 
Vacxin được tiêm chủng cho một cộng đồng , theo dõi thống kê tất cả các phản ứng phụ và đánh giá khả năng bảo vệ khi mùa dịch tới . 
1.4 Đặc tính cơ bản của một vaccine 
	1.4.3 Tính kháng nguyên 
Là khả năng kích thích cơ thể tạo thành kháng thể . 
Kháng nguyên mạnh là kháng nguyên khi đưa vào