Bài giảng Thủy năng thủy điện - Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước

1 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
1 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH K OA TPỒ CHÍ MINH 
KHOA KỸ THUẬT XÂY DỰNG 
BỘ MÔN KỸ THUẬT TÀI NGUYÊN NƯỚC 
 PGS. TS. NGUYỄN THỐNG 
Email: nguyenthong@hcmut.edu.vn or nthong56@yahoo.fr 
Web: //www4.hcmut.edu.vn/~nguyenthong 
 Tél. (08) 38 640 979 - 098 99 66 719 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
2 
Chương 1 : Tổng quan. 
Chương 2 : Tài nguyên nước và quy hoạch 
 khai thác 
Chương 3 : Các phương pháp khai thác năng 
 lượng nước. 
Chương 4 : Điều tiết hồ chứa thuỷ điện. 
Chương 5 : Đập dâng & công trình tháo lũ. 
Chương 6 : Công trình lấy nước và dẫn nước. 
Chương 7 : Tháp (giếng) điều áp. 
Chương 8 : Đường ống áp lực & hiện tượng 
 nước va. 
Chương 9 : Nhà máy Thuỷ điện. 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
3 
CÔNG TRÌNH LẤY NƯỚC, DẪN NƯỚC 
1. Tổng quát. 
2. Lấy nước từ sông. 
3. Lấy nước từ hồ chứa. 
4. Công trình dẫn nước. 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
4 
TỔNG QUÁT 
 Lấy nước từ sông hoặc hồ chứa 
với lưu lượng yêu cầu nhằm 
cung cấp cho tuabin. 
 Loại bỏ được các hạt lơ lửng 
(kích thước >= 0.1 mm). 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
5 
LẤY NƯỚC TỪ SÔNG 
- Cửa lấy nước, 
- Cửa van điều tiết lưu lượng, 
mực nước, 
- Công trình lắng. 
 Cửa lấy nước nên đặt tại vị trí có 
lợi về mặt thuỷ lực (có chú ý về 
mặt điạ chất). 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
6 
BỐ TRÍ CỬA LẤY NƯỚC 
Bể lắng cát 
Công trình nâng mực nước 
Lưới chắn 
rác “thô” Lưới chắn 
rác “tinh” 
Van xã cát 
2 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
7 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
8 
BỂ LẮNG CÁT 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
9 
BỂ LẮNG CÁT 
Bùn cát lắng đọng 
Vị trí nạo vét 
bùn cát lắng 
đọng 
Lưới chắn rác “mịn” 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
10 
Kè hướng 
dòng (tạo 
dòng chủ 
lưu) LẤY NƯỚC Ở ĐOẠN SÔNG THẲNG 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
11 
CÔNG TRÌNH NÂNG MỰC NƯỚC 
Chủ yếu sử dụng đập dâng để tạo mực 
nước cần thiết cho phép lấy nước. 
CÔNG TRÌNH LẮNG CÁT 
Nhằm mục đích loại các hạt (vật) lơ lửng 
(0.05 1.5mm) và bùn cát đáy ra khỏi 
nước. 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
12 
LẤY NƯỚC TỪ HỒ CHỨA 
Khi xây dựng đập tạo hồ chứa: 
 Tạo hiện tượng lắng đọng bùn cát trong 
hồ bắt đầu từ cuối hồ và di chuyển về 
phía đập. 
 Hạt lớn lắng đọng trước và các hạt bé 
theo sau. 
 Bùn cát lơ lửng sau khi lắng đọng có thể 
được nén chặt theo thời gian. 
 Dung tích chết. 
3 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
13 
Dung tích chết 
LẤY NƯỚC TỪ HỒ CHỨA 
MNC 
MNDBT 
Cao trình cửa lấy nước 
Cát, sỏi thô 
“Lưởi” bùn cát 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
14 
LẤY NƯỚC TỪ HỒ CHỨA 
 Thường là dòng chảy có áp qua cửa lấy 
nước DƯỚI SÂU (mực nước hồ dao 
động nhiều). 
 Cao trình ngưỡng cửa lấy nước phụ 
thuộc vào DUNG TÍCH CHẾT 
 Cao trình trần cửa nằm ĐỦ SÂU để 
không xảy ra hiện tượng không khí bị lôi 
vào cửa lấy nước (hồ ở MNC) 
a=(3 5)V2/2g. 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
15 
CỬA LẤY NƯỚC TỪ HỒ 
MNC 
a>(3-5)V
2
/2g 
Q, V 
Cao trình max bùn cát lắng đọng 
Lưới chắn 
rác 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
16 
CỬA LẤY NƯỚC TỪ HỒ 
Lưới chắn rác 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
17 
Lưới chắn rác 
(bê tông cốt thép) 
Khe van 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
18 
RM (MNC) 
Ống thép 
D=5.75m 
4 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
19 
CÔNG TRÌNH DẪN NƯỚC 
 Kênh dẫn (chảy không áp). Dùng khi mực 
nước hồ dao động bé. Địa hình đường 
dẫn đi qua tương đối bằng phẳng. 
 Đường hầm (chảy có áp). Dùng khi mực 
nước hồ dao động lớn. 
Mục đích: Đưa nước từ cửa lấy nước đến bể 
áp lực (kênh dẫn) hoặc giếng điều áp 
(đường hầm với dòng chảy có áp) đi 
vào NMTĐ. 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 6: Công trình lấy nước & dẫn nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
20 
KEÂNH DAÃN NÖÔÙC 
 Hình daïng keânh phuï thuoäc vaøo ñieàu kieän ñòa 
chaát, ñòa hình keânh ñi qua. 
 Thoâng thöôøng coù daïng hình thang caân. 
 m 
h 
m=ctg( )