Bài giảng Thủy năng thủy điện - Chương 5: Đập dâng & công trình tháo lũ

1 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
1 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA TPỒ CHÍ MINH 
KHOA KỸ THUẬT XÂY DỰNG 
BỘ MÔN KỸ THUẬT TÀI NGUYÊN NƯỚC 
 PGS. TS. NGUYỄN THỐNG 
Email: nguyenthong@hcmut.edu.vn or nthong56@yahoo.fr 
Web: //www4.hcmut.edu.vn/~nguyenthong/ 
 Tél. (08) 38 640 979 - 098 99 66 719 PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
2 
THUỶ NĂNG & THUỶ ĐIỆN 
Chương 1 : Tổng quan. 
Chương 2 : Tài nguyên nước và quy hoạch 
 khai thác. 
Chương 3 : Các phương pháp khai thác năng 
 lượng nước. 
Chương 4 : Điều tiết hồ chứa thuỷ điện. 
Chương 5 : Đập dâng & công trình tháo lũ. 
Chương 6 : Công trình lấy nước và dẫn nước. 
Chương 7 : Tháp (giếng) điều áp. 
Chương 8 : Đường ống áp lực & hiện tượng 
 nước va. 
Chương 9 : Nhà máy Thuỷ điện. 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
3 
ĐẬP DÂNG & CÔNG TRÌNH 
THÁO LŨ 
1. Tổng quát. 
2. Đập dâng. 
3. Công trình tháo lũ. 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
4/4/2013 4 
ĐẬP DÂNG 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
5 
TAØI NGUYEÂN NÖÔÙC VIEÄT NAM 
. Dr. Nguyễn Thống PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
6 
TAØI NGUYEÂN NÖÔÙC VIEÄT NAM 
2 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
7 
TAØI NGUYEÂN NÖÔÙC VIEÄT NAM 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
8 
TỖNG QUAN VỀ ĐẬP DÂNG 
Nhiệm vụ: Đập dâng là một công trình 
thuỷ được xây dựng nhằm để giữ 
nước nhằm mục đích: 
 Đổi hướng dòng chảy. 
 Nâng cao mực nước. 
 Tạo hồ chứa. 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
9 
TỖNG QUAN VỀ ĐẬP DÂNG 
Hạ lưu sau NM: 
 Điều hoà dòng chảy. 
 Giảm lưu lượng đỉnh lũ. 
 Tăng cường lưu lượng mùa kiệt. 
Hạ lưu đoạn sông sau đập NM 
 Khúc sông chết (nếu không có lưu 
lượng hoàn trả ngay sau đập, nhất là 
về mùa khô). 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
10 
Mực nước khi 
chưa có đập 
Đường nước dâng 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
11 
MNGC 
MNDBT 
MNC 
MN KHI THÁO CẠN HỒ 
Whi 
Wp.lũ 
WCHẾT 
CÁC ĐỊNH NGHĨA VỀ THÔNG SỐ 
HỒ CHỨA 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
12 
CHỌN VỊ TRÍ ĐẬP DÂNG 
Phụ thuộc vào: 
 Điều kiện địa hình; 
 Điều kiện địa chất; 
 Điều kiện thuỷ văn; 
 Điều kiện dân sinh; 
 Điều kiện hiệu quả kinh tế-xã hội, tài 
chính. 
3 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
13 
ĐIỀU KIỆN ĐỊA HÌNH 
Thường sử dụng bản đồ tỷ lệ 1/10.000 (bản 
đồ không ảnh). 
Nguyên tắc chọn vị trí đập: 
 Tạo thành hồ chứa phía thượng lưu lớn 
nhất có thể, 
 Tuyến công trình ngắn (kết hợp đủ chổ 
để bố trí các công trình khác: tháo lũ, lấy 
nước,...). 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
14 
ĐIỀU KIỆN ĐỊA CHẤT 
 Ít hoặc không bị nứt nẻ, 
 Đàn hồi nhỏ, 
 Chịu lực cao. 
Các bước nghiên cứu: 
 Đi thực địa quan sát trực giác (giai đoạn quy 
hoạch), 
 Khảo sát thăm dò với mật độ hố khoan, hố đào 
phù hợp với yêu cầu theo quy phạm theo từng 
giai đoạn, (giai đoạn Lập dự án đầu tư). 
 Thí nghiệm trong phòng, hiện tường (thiết kế 
kỹ thuật). 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
15 
ĐIỀU KIỆN THUỶ VĂN 
 Lưu vực đủ lớn (càng lớn càng tốt về 
mặt thu nước). 
 Lưu lượng bùn cát nhỏ có thể (dung tích 
chết MNC cao trình cửa lấy nước). 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
16 
ĐIỀU KIỆN DÂN SINH 
 Hiện tượng đường nước dâng khi có lũ 
kiểm tra di dân. 
Mực nước khi 
chưa có đập 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
17 
Ví dụ: Sơ bộ với đập cao 60m, độ dốc mặt 
thoáng TB là 4m/km chiều dài ảnh 
hưởng về thượng lưu hồ là: 
 60/4 = 15km. 
 Mất đất ở và nông nghiệp 
 Ngập đường giao thông 
 Ngập lòng hồ (môi trường) 
 Bảo đảm lưu lượng tối thiểu ở hạ lưu đập 
nếu cần sau khi xây dựng hồ (hiện tượng 
đoạn sông chết). 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
18 
ĐẬP DÂNG 
Định nghĩa: Là một kiến trúc giới 
hạn bởi 2 mặt (thượng lưu và hạ 
lưu). Phía trên là kết cấu của một 
đường giao thông. Phía dưới là 
giới hạn nền và 2 bên bờ. 
4 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâng & Công trình tháo lũ 
19 BÌNH ĐỒ KHU ĐẦU MỐI 
TL 
HL 
Đập dâng 
Đê quay TL 
NMTĐ 
Kênh dẫn 
nước 
PGS. TS. Nguyễn Thống 
THỦY NĂNG & THỦY ĐIỆN 
Chương 5: Đập dâ