Bài giảng Hướng dẫn sử dụng biểu đồ tăng trưởng trẻ em

ThoátSlide 1Design by Trinh Hong Son
HƯỚNG DẪN SỬ DỤNG
BIỂU ĐỒ TĂNG TRƯỞNG TRẺ EM
Thoát khỏi bài giảng
Đến Slide tiếp theo
Về Slide trước
Về mục lục nội dung bài giảng
Đến Slide cuối cùng
Về Slide đầu tiên
Slide counter
Chỉ dẫn các biểu tượng trên thanh công cụ
Thoát
Slide #
(Theo QĐ số 2555 của Bộ trưởng Bộ Y tế, ngày 14 tháng 4 năm 2008 )
ThoátSlide 2Design by Trinh Hong Son
Nội dung bài giảng
Tổng quan về hoạt động theo dõi sự phát triển của trẻ
Mô tả Biểu đồ tăng trưởng
Các bước ghi chép/sử dụng Biểu đồ tăng trưởng
Cách “đọc” các thông tin trên Biểu đồ tăng trưởng
Mục tiêu của bài học
Tư vấn cho Bà mẹ sau khi cân/đo, chấm BĐTT
ThoátSlide 3Design by Trinh Hong Son
Mục tiêu của bài học
1. Hiểu được thế nào là hoạt động theo dõi quá trình phát triển
của trẻ và nắm được mục đích của chương trình theo dõi sự
phát triển của trẻ.
2. Biết mô tả các thành phần của Biểu đồ tăng trưởng (BĐTT) và
hiểu được ý nghĩa của các thành phần đó.
3. Biết cách ghi chép, chấm kênh và nối đường phát triển trên
biểu đồ.
4. Biết dựa vào kết quả theo dõi về chiều cao, cân nặng của trẻ
trên biểu đồ để đánh giá, nhận xét về tình trạng dinh dưỡng
của trẻ.
5. Biết cách khai thác, sử dụng các thông tin trên biểu đồ để tư
vấn cho bà mẹ và người chăm sóc trẻ về dinh dưỡng và sự
phát triển/tăng trưởng của trẻ.
ThoátSlide 4Design by Trinh Hong Son
Tổng quan
ThoátSlide 5Design by Trinh Hong Son
Hoạt động theo dõi quá trình
phát triển thể lực của trẻ là gì?
Theo dõi quá trình phát triển thể lực của trẻ là quá trình tiến
hành đo cân nặng, đo chiều cao của trẻ dưới 5 tuổi một cách
thường xuyên, liên tục theo định kỳ và có hệ thống; có sử
dụng Biểu đồ tăng trưởng của trẻ em để đánh giá xem trẻ có
phát triển bình thường hay không. Sau đó sử dụng kết quả
này để tư vấn cho bà mẹ và người chăm sóc trẻ biết cách nuôi
dưỡng trẻ hợp lý. .
Quá trình theo dõi sự phát triển này của trẻ được tiến hành từ
khi trẻ mới sinh cho đến 5 tuổi.
ThoátSlide 6Design by Trinh Hong Son
Một đứa trẻ được coi là phát triển bình thường không
những phải tăng cân mà còn phải tăng cả chiều cao
đều đặn. Nếu chúng ta theo dõi cân nặng và chiều cao
hàng tháng cùng với việc sử dụng Biểu đồ tăng trưởng
trẻ em, chúng ta sẽ biết được đứa trẻ đó có phát triển
bình thường hay không. Từ đó kịp thời tư vấn cho bà
mẹ và người chăm sóc trẻ biết cách chăm sóc dinh
dưỡng phù hợp cho trẻ. 
Tại sao lại phải tiến hành chương
trình theo dõi sự phát triển của trẻ?
ThoátSlide 7Design by Trinh Hong Son
Là công cụ để theo dõi liên tục sự phát triển thể lực của
trẻ từ khi mới sinh đến khi tròn 5 tuổi, thông qua việc
cân, đo và chấm lên biểu đồ để biểu diễn quá trình phát
triển của trẻ, so sánh kết quả này với quần thể tham
khảo để đánh giá tình trạng phát triển thể lực của trẻ. 
Như vậy, BĐTT là các đồ thị theo dõi sự phát triển
về cân nặng và chiều cao của trẻ từ 0 cho đến 5 
tuổi.
Biểu đồ tăng trưởng là gì?
ThoátSlide 8Design by Trinh Hong Son
 CTV Dinh dưỡng cân trẻ và chấm
vào BĐTT. CTV sẽ khai thác các
thông tin và số liệu ghi chép trên 
BĐTT để tư vấn kịp thời cho bà mẹ
và người chăm sóc trẻ.
Ai sử dụng BĐTT?
 Mỗi trẻ ngay từ khi sinh ra sẽ được
phát 1 tờ BĐTT. Các bà mẹ và gia
đình có trẻ dưới 5 tuổi sẽ là người
giữ BĐTT.
 CTV có trách nhiệm cùng gia đình
quản lý BĐTT, hàng tháng tổng hợp
số liệu về cân, đo và phân loại theo
các kênh để báo cáo cho chuyên
trách dinh dưỡng xã/phường. 
ThoátSlide 9Design by Trinh Hong Son
Mô tả Biểu đồ tăng trưởng
ThoátSlide 10Design by Trinh Hong Son
Các loại Biểu đồ tăng trưởng
Có hai loại biểu đồ (in trên 2 mặt của 1 tờ biểu đồ):
 Biểu đồ theo dõi Cân nặng theo tuổi (Mặt A)
 Biểu đồ theo dõi Chiều cao theo tuổi (Mặt B)
 Chiều cao của trẻ dưới 24 tháng tuổi được đo nằm trên thước đo
nằm,
 Chiều cao của trẻ từ 24 tháng tuổi trở lên được đo đứng bằng
thước đo đứng
Các biểu đồ trên còn được phân chia theo giới (của trẻ trai
riêng và của trẻ gái riêng): Biểu đồ dành cho trẻ TRAI có
màu xanh, Biểu đồ dành cho bé GÁI có màu hồng.
ThoátSlide 11Design by Trinh Hong Son
ThoátSlide 12Design by Trinh Hong Son
 Mặt A in biểu đồ Cân
nặng theo tuổi và
 Mặt B in biểu đồ
Chiều dài nằm/chiều
cao đứng theo tuổi.
1
Mô tả biểu đồ tăng trưởng
(WHO - 2006)
Hai mặt của biểu đồ:
Mỗi tờ BĐTT có 2 mặt
ThoátSlide 13Design by Trinh Hong Son
Màu của Biểu đồ: Màu xanh là của trẻ Trai, Màu
hồng là của trẻ Gái
Khu vực ghi
chép thông
tin về trẻ
Trục tháng tuổi
T
r
ụ
c
t
h
a
n
g
đ
o
(
C
â
n
n
ặ
n
g
h
o
ặ
c
C
h
i
ề
u
c
a
o
)
Các đường (kênh) 
tăng trưởng
T
r
ụ
c
t
h
a
n
g
đ
o
(
C
â
n
n
ặ
n
g
h
o
ặ
c
C
h
i
ề
u
c
a
o
)
Tên của biểu đồ
Khu vực hướng dẫn nhận định
kết quả sau khi chấm kênh và nối
đường phát triển
ThoátSlide 14Design by Trinh Hong Son
 Trục tháng tuổi (nằm ở phía dưới của biểu đồ): từ 0 đến 60 tháng và
được nhóm từ 1 đến 5 tuổi - áp dụng chung cho cả 2 loại Biểu đồ
 Trục thang đo:
 Trục cân nặng từ 0 đến 30 kg ở bên trái và từ 8 đến 30 kg ở bên
phải (đơn vị chia 2 kg) - áp dụng cho Biểu đồ theo dõi cân nặng
theo tuổi
 Trục chiều dài nằm/chiều cao đứng từ 45 đến 125 cm ở bên trái và
từ 60 đến 125 cm nằm ở bên phải (đơn vị chia 5 cm) - áp dụng cho
Biểu đồ theo dõi chiều dài nằm/chiều cao theo tuổi
Mô tả biểu đồ tăng trưởng
(WHO - 2006)
2 Các Trục trong biểu đồ
ThoátSlide 15Design by Trinh Hong Son
Các đường tăng trưởng của quần thể tham khảo dùng để
phân loại trẻ tương đối so với quần thể tham khảo của trẻ. Có
5 loại đường (kênh) sau được sử dụng trong biểu đồ:
Mô tả biểu đồ tăng trưởng
(WHO - 2006)
3 Các đường tăng trưởngcủa quần thể tham khảo
1) Kênh “trên +3”
2) Kênh “trên +2”
3) Kênh “bình thường”
4) Kênh “dưới -2”
5) Kênh “dưới -3”
ThoátSlide 16Design by Trinh Hong Son
+3 SD
+2 SD
-2 SD
-3 SD
Kênh “bình thường”
(vùng màu xanh)
Kênh “dưới -2”
Kênh “dưới -3”
Kênh “trên +2”
Kênh “trên +3”
ThoátSlide 17Design by Trinh Hong Son
1. Kênh nằm trên đường +3 được gọi là kênh “trên +3”. Có
khoảng 0.5% số trẻ của quần thể tham khảo của WHO 
nằm trong kênh này. 
2. Kênh được giới hạn đường + 2 và + 3 được gọi là kênh
“trên +2”. Có khoảng 2% số trẻ của quần thể tham khảo
của WHO nằm trong kênh này.
3. Kênh được giới hạn bởi đường -2 và +2 được gọi là kênh
“bình thường”. Có khoảng 95% số trẻ của quần thể tham
khảo của WHO nằm trong kênh này.
4. Kênh được giới hạn đường -2 và -3 được gọi là kênh
“dưới -2”. Có khoảng 2% số trẻ của quần thể tham khảo
của WHO nằm trong kênh này.
5. Kênh nằm dưới đường -3 được gọi là kênh “dưới -3”. Có
khoảng 0.5% số trẻ của quần thể tham khảo của WHO 
nằm trong kênh này.
ThoátSlide 18Design by Trinh Hong Son
Các bước ghi chép/sử dụng
Biểu đồ tăng trưởng
ThoátSlide 19Design by Trinh Hong Son
Điền đầy đủ các thông tin vào
Biểu đồ tăng trưởng (BĐTT)
1. Giới, quy định bởi màu của biểu đồ: 
 Bé trai sử dụng Biểu đồ màu XANH
 Bé gái sử dụng Biểu đồ màu HỒNG
2. Họ và tên trẻ
3. Ngày tháng năm sinh (theo dương lịch)
ThoátSlide 20Design by Trinh Hong Son
Lập lịch tháng tuổi
 Chọn loại biểu đồ dành cho bé trai (màu xanh nước
biển) hay bé gái (màu hồng nhạt) đúng với giới của trẻ
được theo dõi.
 Viết tháng sinh của trẻ vào ô đầu tiên trong lịch tháng
tuổi
 Những ô tiếp theo ghi những tháng tiếp theo sau
tháng sinh của trẻ, đến hết tháng 12 lại chuyển sang 
một năm mới lặp lại ghi từ số 1 (tháng 1), nhớ đánh
dấu năm mới ở phía dưới ô tháng 1 của năm đó, cứ
như vậy lặp cho hết đến 60 tháng tuổi
ThoátSlide 21Design by Trinh Hong Son
 Ghi tháng sinh của trẻ vào ô trắng đầu tiên của trục
tháng tuổi, năm sinh ghi ngay phía dưới của trục.
Ví dụ trẻ sinh vào tháng 8/2008. 
Hàng số phía dưới (CTV Ghi) cho biết tháng
trong năm. Ghi từ tháng sinh của trẻ cho đến
hết năm thứ 5 (trẻ tròn 60 tháng tuổi)
Tháng 1 của năm nào thì ghi luôn
năm đó xuống phía dưới tháng 1
Hàng số màu đen (in sẵn) 
cho biết tháng tuổi của trẻ
ThoátSlide 22Design by Trinh Hong Son
Ghi họ và tên đầy đủ của trẻ, địa chỉ
gia đình và ngày, tháng, năm sinh
dương lịch của trẻ vào ô này
Có thể ghi chú thêm tên của Bố-Mẹ
trẻ vào đây (không bắt buộc ghi)
Ghi đầy đủ thông tin của trẻ vào Biểu đồ tăng trưởng
ThoátSlide 23Design by Trinh Hong Son
Cách ghi trục tháng tuổi của trẻ
Cách ghi ô thông tin của trẻ
Cách ghi chép trục tháng tuổi và
ô thông tin của trẻ
ThoátSlide 24Design by Trinh Hong Son
Chấm và vẽ
Biểu đồ tăng trưởng
Click NEXT
ThoátSlide 25Design by Trinh Hong Son
Chấm BĐTT cân nặng theo tuổi
 Trước khi chấm BĐTT cân nặng theo tuổi, cộng
tác viên phải chắc chắn rằng mặt trước của 
BĐTT đã điền đầy đủ thông tin, trục tháng tuổi đã
ghi đầy đủ, chính xác.
 Sau khi đã có cân nặng của trẻ và tháng cân trẻ, 
dùng ê-ke (hoặc một tờ giấy gập bốn) để tìm ra
điểm chấm trên biểu đồ, một cạnh của ê-ke trùng
với vạch đứng và cắt trục tháng tuổi tương ứng
với tháng cân trẻ, cạnh kia tương ứng với cân
nặng của trẻ. Đỉnh góc vuông của ê-ke chính là
điểm chấm được trên BĐTT. 
ThoátSlide 26Design by Trinh Hong Son
Cách xác
định điểm
chấm và nối
các điểm
chấm trên
Biểu đồ TT
Ví dụ trẻ 7 
tháng tuổi.
Chiều dài
nằm đo
được 64 cm.
8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8
20092008
9 10
ThoátSlide 27Design by Trinh Hong Son
Cách “đọc” các thông tin 
trên Biểu đồ tăng trưởng
ThoátSlide 28Design by Trinh Hong Son
Khi chấm biểu đồ và nối xong đường tăng trưởng của trẻ, có 2 
nhận xét quan trọng cần rút ra là:
• Tình trạng dinh dưỡng hiện nay của trẻ: Bình thường hay 
là bị Suy dinh dưỡng? Tùy thuộc lần chấm này nằm vào khu
vực biểu đồ có màu gì mà phân loại tình trang dinh dưỡng
của trẻ một cách cụ thể, chi tiết hơn (xem bảng dưới đây)
• Xu thế tăng trưởng của trẻ so với lần cân/đo trước đó: đi
lên? đi xuống? Hay nằm ngang?
Nhận xét cho biểu đồ Cân nặng/tuổi Nhận xét cho biểu đồ Chiều cao/tuổi
Nhận xét cho xu thế
phát triển của trẻ
ThoátSlide 29Design by Trinh Hong Son
Nhận xét cho biểu đồ
Cân nặng/tuổi
Nhận xét cho biểu đồ
Chiều cao/tuổi
Nhận xét cho xu thế
phát triển của trẻ
(giữa 2 lần cân/đo)
ThoátSlide 30Design by Trinh Hong Son
Ý nghĩa của vị trí
các điểm chấm trên BĐTT
 Vị trí của điểm chấm cân nặng và chiều cao
ở các kênh khác nhau phản ánh tình trạng
dinh dưỡng khác nhau của trẻ (dựa vào
ngưỡng xác định của quần thể tham khảo)
ThoátSlide 31Design by Trinh Hong Son
Các khu vực
màu trên BĐTT 
và ý nghĩa
Sau khi cân trẻ và chấm
trên BĐTT, điểm chấm nằm
ở khu vực nào trên BĐTT?
BĐTT Cân nặng theo thuổi Suy dinh dưỡng vừa (<-2SD)
Suy dinh dưỡng nặng (<-3SD)
Nằm trong vùng màu xanh này
là BÌNH THƯỜNG
ThoátSlide 32Design by Trinh Hong Son
Vẽ biểu đồ (Nối các điểm chấm)
 Sau nhiều lần cân đo trẻ, đường nối các điểm đã
chấm được với nhau sẽ là đường tăng trưởng
của trẻ. 
 Nếu đường tăng trưởng của trẻ theo hướng đi
lên, điều này có nghĩa là trẻ đang phát triển tốt
(hay xu hướng phát triển của trẻ là tốt).
 Nếu đường tăng trưởng của trẻ nằm ngang hay 
đi xuống, điều này có nghĩa là trẻ phát triển
không tốt (hay xu hướng phát triển của trẻ không
tốt).
ThoátSlide 33Design by Trinh Hong Son
“đi l
ên”
“đi xuống”
“nằm ngang”
“đi l
ên”
Nhận định xu thế của đường tăng trưởng
ThoátSlide 34Design by Trinh Hong Son
Nhận định xu thế của đường tăng trưởng
 Nếu đường tăng trưởng của trẻ nằm
ngang là đe dọa (VD đoạn bd; fg)..
 Nếu đường tăng trưởng cân nặng của
trẻ đi xuống là nguy hiểm (VD đoạn ef).
 Nếu đường tăng trưởng của trẻ đi lên
là bình thường (VD đoạn ab; de).
a
b d e
f g
h
k
ThoátSlide 35Design by Trinh Hong Son
Tư vấn cho Bà mẹ cách chăm sóc
dinh dưỡng cho trẻ sau khi cân/đo
và chấm BĐTT
 Luôn nhớ thông báo tình trạng dinh dưỡng của trẻ cho bà
mẹ biết (VD: “chúc mừng chị, cháu bé nhà chị tháng này
tăng cân tốt, cháu được 8,5 kg, so với tháng trước cháu
tăng được 4 lạng, cháu vẫn phát triển bình thường, hiện tại
không bị suy dinh dưỡng, chị tiếp tục cho cháu bú mẹ
thường xuyên, tháng sau chị lại cho cháu đến cân nhé”).
 Căn dặn bà mẹ giữ gìn BĐTT cẩn thận và luôn mang theo 
BĐTT khi đi cân trẻ.
ThoátSlide 36Design by Trinh Hong Son
Tư vấn cho Bà mẹ cách chăm sóc
dinh dưỡng cho trẻ sau khi cân/đo
và chấm BĐTT
 Nếu cháu bé bị xuống cân, hãy
cùng bà mẹ tìm hiểu nguyên nhân, 
sau đó căn cứ vào nguyên nhân
làm cho trẻ xuống cân hoặc đứng
cân mà CTV sẽ có nội dung tư vấn
phù hợp.
 Luôn biết động viên khuyến khích
bà mẹ chăm sóc trẻ tốt hơn, hãy
biết cảm thông và chia sẻ những
khó khăn mà bà mẹ có thể đang
gặp phải khi nuôi dưỡng trẻ.
ThoátSlide 37Design by Trinh Hong Son
Chúc mừng bạn đã hoàn thành bài học
ThoátSlide 38Design by Trinh Hong Son