Bài giảng “Hiệu quả của phẫu thuật nội soi ổ bụng và nội soi buồng tử cung trong chẩn đoán và điều trị vô sinh tại bệnh viện sản nhi Quảng Ninh”

“HIỆU QUẢ CỦA PHẪU THUẬT NỘI SOI Ổ BỤNG 
VÀ NỘI SOI BUỒNG TỬ CUNG TRONG 
CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ VÔ SINH TẠI 
BỆNH VIỆN SẢN NHI QUẢNG NINH” 
Thực hiện: BS CK II. Nguyễn Quốc Hùng 
 BS CK II. Trần Thị Minh Lý 
 BS CKI. Đỗ Duy Long 
Hà Nội, ngày 15-16/ 4/2017 
NỘI DUNG 
ĐẶT VẤN ĐỀ 
ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
BÀN LUẬN 
KẾT LUẬN 
XÂY DỰNG QUY TRÌNH 
ĐẶT VẤN ĐỀ 
 Vô sinh: không có thai sau 12 tháng SHTD 
đều đặn và không dùng BPTT. 
 Tỉ lệ: 8-15% 
 Nguyên nhân: do nam 40%, nữ 40%, 
 cả hai 20%. 
 Phân loại: VS nguyên phát và VS thứ phát. 
WHO | Revised glossary on Assisted Reproductive Terminology (ART) 
SƠ ĐỒ CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ VÔ SINH 
MONG CON 
ĐIỀU TRỊ 
NỘI KHOA 
THEO DÕI THAI 
TỰ NHIÊN 
KHÁM 
LÂM SÀNG 
NỘI SOI 
CHẨN ĐOÁN 
XÉT NGHIỆM 
PHẪU THUẬT 
NỘI SOI KỸ THUẬT HTSS 
CHẨN ĐOÁN 
HÌNH ẢNH 
Nội soi BTC: 
 Dính BTC , polyp BTC, dị dạng BTC 
PTNS OB: 
 Thăm dò, chẩn đoán bệnh lý vùng chậu 
 UXTC, dị dạng TC 
 U buồng trứng 
 Bất thường VTC: ứ dịch, giãn tắc, ứ mủ, viêm 
dính 
 LNMTC 
ĐẶT VẤN ĐỀ 
MỤC TIÊU 
Đánh giá hiệu quả của phẫu thuật nội soi 
ổ bụng và nội soi buồng tử cung trong 
phát hiện và xử trí tổn thương ở tử cung 
và hố chậu. 
ĐỐI TƯỢNG 
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
ĐỐI TƯỢNG 
 Nghiên cứu thuần tập tiến cứu. 
 ĐTNC là toàn bộ BN hiếm muộn có chỉ 
định và được kết hợp PTNSOB và NSBTC 
tại BVSN Quảng Ninh trong thời gian từ 
6/2015 đến 6/2016. 
 Theo dõi sau mổ đến hết 11/2016. 
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
 Bước 1: Lập bệnh án HM quản lí BN, tất 
cả BN tham gia NC đều được chụp 
 X-quang TC-VTC (HSG) trước và sau mổ 
Bước 2: Phẫu thuật 
Bước 3: Hậu phẫu và theo dõi 
 90 bệnh nhân 
 Vô sinh I chiếm 59,2%, vô sinh II chiếm 40,8%. 
 Độ tuổi trung bình của đối tượng nghiên cứu là 
34,7; nhóm vô sinh I là 32,8; nhóm vô sinh II là 
35,9. 
KẾT QUẢ 
Số lần nạo 
hút thai 
0 1 2 3 Tổng 
n 1 71 15 3 90 
Tỉ lệ % 1,1 78,9 16,7 3,3 100 
Bảng 1. Phân bố bệnh nhân theo số lần nạo 
hút thai 
KẾT QUẢ 
Bảng 2. So sánh kết quả HSG và NS 
KẾT QUẢ 
 HSG có độ nhạy độ đặc hiệu thấp hơn phương pháp nội soi 
82% có sự tương đồng giữa HSG và PTNS 
Kết quả PTNS 
phù hợp với 
HSG 
Kết quả PTNS 
không phù hợp 
với HSG 
Tổng 
HSG bình thường 16 4 20 
HSG không bình 
thường 
58 12 70 
Tổng 74 16 90 
KẾT QUẢ 
Bệnh lý n Tỉ lệ % 
Do vòi tử cung 65 72,2 
Do Polyp BTC 10 11,1 
Do u xơ tử cung (UXTC) 5 5,6 
LNMTC 10 11,1 
Dính buồng tử cung 20 22,2 
Bảng 3: Bệnh lí gây hiếm muộn 
Bảng 4. Hiệu quả can thiệp PTNS tắc VTC 
KẾT QUẢ 
Trước mổ 
Sau mổ 
Tắc 2 VTC Thông 1 VTC Thông 2 VTC 
Tắc 1 VTC 16 0 5 11 
Tắc 2 VTC 49 6 18 25 
Tổng 65 6 23 36 
Sau PT có 59 trong số 65 BN thông ít nhất 1 VTC 
KẾT QUẢ 
Hiệu quả tách dính BTC đạt 100% 
Thời gian 
nằm viện 
 7 ngày 
n 83 7 0 
Tỉ lệ % 92,2 7,8 0 
Bảng 5. Thời gian điều trị trung bình 
KẾT QUẢ 
Ưu điểm PTNS là thời gian điều trị ngắn, hồi phục nhanh 
Biểu đồ 2. Tỉ lệ có thai sau điều trị 
KẾT QUẢ 
Biểu đồ 3. Tỉ lệ có thai cộng dồn 
KẾT QUẢ 
BÀN LUẬN 
Tổn thương tắc VTC qua nội soi 
 Tắc vòi tử cung chiếm 72,2 %: 16 ca tắc 1 VTC, 
49 ca tắc cả 2 VTC, 
NC Nguyễn Viết Tiến, 2010: (54,3%) 
NC Phạm Như Thảo: 2003: (58,6 %). 
1. Nguyễn Viết Tiến (2013), Các quy trình chẩn đoán và điều trị vô sinh, Nhà xuất bản Y học. 
2. Phạm Như Thảo (2004), Tìm hiểu một số đặc điểm, yếu tố liên quan và những biện pháp điều trị vô sinh tại BVPSTƯ năm 2003, Đại học y Hà Nội. 
BÀN LUẬN 
Tổn thương tại tử cung 
5 bệnh nhân có UXTC, chiếm 5,6%. 
Phẫu thuật nội soi buồng tử cung cắt bóc u xơ dưới 
niêm mạc, không có trường hợp nào phải chuyển 
mổ mở. 
Tổn thương LNMTC 
 LNMTC chiếm 11,1% 
Tổn thương dính và polyp 
BTC 
HSG: BTC bất thường 33%. 
Polyp BTC: 11,1% ,thấp hơn 
NC của Moravek (15,3%) và 
cao hơn NC của Dreisler 
(7.8%). 
Dính BTC trong NC chủ yếu 
ở VSI, nhóm có TS hút, nạo 
BTC. 
BÀN LUẬN 
1. Moravek M., Will M., Clark N., et al. (2011). Prevalence of Endometrial Polyp in Reproductive-Age Infertile Women. Fertil Steril, 95(4), S24–S25. 
2. Dreisler E., Stampe Sorensen S., Ibsen P.H., et al. (2009). Prevalence of endometrial polyps and abnormal uterine bleeding in a Danish population aged 
20-74 years. Ultrasound Obstet Gynecol Off J Int Soc Ultrasound Obstet Gynecol, 33(1), 102–108. 
Giá trị của HSG và NSBTC 
HSG có độ nhạy là 93,5%, độ đặc hiệu là 
57,1%, 
 Tỉ lệ âm tính giả - dương tính giả là 20% - 
17,1% (LaSala: 26% - 10%, Otubu: 30,4% - 
25%, Hourvitz :12% - 19%) 
 82% có sự tương đồng giữa HSG và PTNS 
(Kaya Vaid: 66,3%) 
BÀN LUẬN 
1. La Sala G.B., Sacchetti F., Degl’Incerti-Tocci F., et al. (1987). Complementary use of hysterosalpingography, hysteroscopy and laparoscopy in 100 infertile patients: results and comparison of their 
diagnostic accuracy. Acta Eur Fertil, 18(6), 369–374. 
2. Otubu J.A., Sagay A.S., and Dauda S. (1990). Hysterosalpingogram, laparoscopy and hysteroscopy in the assessment of the infertile Nigerian female. East Afr Med J, 67(5), 370–372. 
3. Hourvitz A., Lédée N., Gervaise A., et al. (2002). Should diagnostic hysteroscopy be a routine procedure during diagnostic laparoscopy in women with normal hysterosalpingography?. Reprod Biomed 
Online, 4(3), 256–260. 
4. Vaid K., Mehra S., Verma M., et al. (2014). Pan Endoscopic Approach “Hysterolaparoscopy” as an Initial Procedure in Selected Infertile Women. J Clin Diagn Res JCDR, 8(2), 95–98. 
Tỉ lệ có thai cộng dồn sau phẫu thuật 
Tính đến 11/2016, thời gian theo dõi sau mổ 
trung bình của tất cả BN là 10,2 tháng. 
Tỉ lệ có thai tích lũy sau mổ: 32,2%, trong đó 
có 12 BN có thai tự nhiên, 5 BN có thai sau 
IUI và 12 BN có thai sau IVF. 
BÀN LUẬN 
Qua NC 90 BN được PT tại BVSN Quảng Ninh: 
Tổn thương gây HM thường gặp nhất là tắc 
VTC, chiếm 72,2%, sau đó là dính BTC với 
22,2% 
18% có HSG không tương đồng với PTNS ổ 
bụng và NS BTC. 
Kết quả thông ít nhất một VTC sau PT đạt 68%, 
tách dính BTC đạt 100% và khả năng có thai sau 
PT hơn 32%, không có biến chứng PT nào được 
ghi nhận. 
KẾT LUẬN 
Bước 1. Chuẩn bị 
 Thực hiện: BSCK phụ sản 
Phương tiện: hệ thống và dụng cụ PTNSBTC 
 HSBA theo quy định 
Nơi thực hiện thủ thuật: phòng mổ 
Người bệnh 
 Khám toàn thân và chuyên khoa 
 Tư vấn nguy cơ, biến chứng của PTNS 
 Chụp HSG xác định tổn thương 
 Ngậm Misoprostol làm mềm CTC trước PT 
XÂY DỰNG QUY TRÌNH 
XÂY DỰNG QUY TRÌNH 
Bước 2. Thực hiện 
Thì 1. NSBTC 
 Tê tuỷ sống hoặc gây mê NKQ 
 Sát khuẩn, trải săng, thông tiểu 
 Đặt van âm đạo, kẹp CTC 
 Đo BTC và nong CTC 
 Đặt máy soi BTC 
 Bơm dung dịch sorbitol 3% vào BTC 
 Đánh giá CTC, BTC, hai lỗ VTC, NMTC 
 Xử trí tổn thương: polyp, UXTC, dính 
 Đặt cần bơm kiểm tra VTC trước thì PTNSOB 
XÂY DỰNG QUY TRÌNH 
Bước 2. Thực hiện 
Thì 2. PTNS ổ bụng 
Đặt trocart và bơm hơi OB 
Đưa camera kiểm tra OB 
Gỡ dính VTC, BT, TC theo giải phẫu 
Mở thông VTC, tạo hình loa vòi 
Bơm xanh methylen đánh giá độ thông VTC 
Hút rửa và tháo hơi ổ bụng. 
Bước 3. Theo dõi sau mổ 
Cho VKNT, đặt dụng cụ chống dính BTC ở BN có 
tổn thương BTC 
Siêu âm, HSG sau 1 tháng để đánh giá kết quả 
Tư vấn BN thực hiện IUI, IVF hoặc theo dõi CKTN. 
Bước 4. Xử trí tai biến 
Chảy máu 
Thủng tử cung khi soi BTC 
Quá tải tuần hoàn do dịch bơm vào BTC 
Nhiễm khuẩn 
XÂY DỰNG QUY TRÌNH 
XIN TRÂN TRỌNG CẢM ƠN!