Bài giảng Co thắt mạch vành: Chẩn đoán bị lãng quên

BS.CKI. NGUYỄN VIỆT PHƯƠNG THÙY 
Khoa Tim Mạch Can Thiệp 
Bệnh viện Chợ Rẫy 
Co thắt mạch vành : 
chẩn đoán bị lãng quên 
Định nghĩa 
• Là sự co thắt mạch vành đột ngột quá 
mức dẫn đến giảm tưới máu thoáng 
qua gây ra tình trạng thiếu máu cơ tim 
• Hiện tượng co thắt xảy ra trên mạch 
máu lớn và mạch máu nhỏ 
Co thắt 
mạch 
vành 
Giảm tưới 
máu 
Hoạt hóa 
tiểu cầu và 
hệ đông 
máu 
Tăng sinh 
tế bào cơ 
trơn mạch 
máu 
Tiến triển 
mảng xơ 
vữa 
Co thắt 
mạch 
vành 
 Rối loạn 
chức năng 
tế bào nội 
mạc 
 vỡ mảng 
xơ không 
ổn định 
Tắc nghẽn 
lòng mạch 
Hội chứng 
mạch vành 
cấp 
• Bệnh nhân nữ / 1971 ( 46 tuổi) 
• Triệu chứng : đau ngực thoáng qua khi nghỉ, tái lại nhiều lần 
• Siêu âm tim : EF 64% không rối loạn vận động vùng 
• Điện tim gắng sức : âm tính, ST chênh ngang 0,1mV ở DIII và AVF lúc gắng sức tối đa. 
• Nhập viện 01/2017 để chụp mạch vành kiểm tra 
• Yếu tố nguy cơ : 
 Tăng huyết áp (-) 
 Rối loạn lipid máu (-) 
 Đái tháo đường (-) 
 Hút thuốc lá (-) 
Hệ mạch vành 
Phương án chẩn đoán 
 : Đau ngực không điển hình – chụp mạch vành bình thường 01/2017 
Toa : 1. Magne B6 
 2. Calci D 
 3. Trimetazidin (+/-) 
 : Rối loạn dạng cơ thể - hệ mạch vành không hẹp 01/2017 
Toa : 1. Sulpiride 
 2. Stresam 
Còn chẩn đoán nào khác 
Tiêu chuẩn chẩn đoán bắt buộc 
Đau thắt ngực 
• Cắt cơn nhanh với Nitroglycerin 
• Xảy ra khi nghỉ đặc biệt thường vào nửa đêm 
đến rạng sáng 
Tiêu chuẩn kèm theo 
1. Khả năng gắng sức thay đổi 
thường giảm vào buổi sáng 
Tiêu chuẩn kèm theo 
2. ECG thay đổi, ST chênh lên 
hoặc chênh xuống từ 0.1mV , 
dấu hiệu thiếu máu cơ tim 
Tiêu chuẩn kèm theo 
3. Đau ngực có thể xuất hiện 
khi có hiện tượng tăng thông 
khí (thở nhanh) 
Tiêu chuẩn kèm theo 
4. Giảm cơn đau ngực bằng chẹn Calci chứ không phải chẹn Beta 
Trắc nghiệm không xâm lấn 
• Holter ECG 
• Exercise test 
• Hyperventilation test 
• Cold pressor test 
• Mental stress test 
• Stress myocardial scintigraphy 
ERGONOVINE TEST 
Nitroglycerin After CPR 
Japan Western countries 
Tổng số bệnh nhân 752 586 
Tỉ lê nữ % 13 22 
Tiền sử nhồi máu cơ tim % 7 24 
Hẹp mạch vành % 41 66 
Bệnh nhiều nhánh mạch vành % 24 44 
Rối loạn chức năng thất trái % 6 34 
Co thắt nhiều mạch % 9 25 
Tiên lượng 3 năm % 
• NMCT 
• Tử vong 
9 
3 
25 
11 
P < 0.0001 
Guideline for Diagnosis and Treatment of Patients with Vasospatic Angina JSC 2013 
Yusuke Takagi et al. JACC 2013;62:1144-1153 
American College of Cardiology Foundation 
Yusuke Takagi et al. JACC 2013;62:1144-1153 
American College of Cardiology Foundation 
Điều trị 
Thay đổi lối sống và kiểm soát yếu tố nguy cơ 
• Tránh hút thuốc lá , rượu bia 
• Huyết áp 
• Cân nặng 
• Đường huyết 
• Lipid máu 
• Tránh áp lực căng thẳng tâm lý 
Điều trị 
Thuốc Khuyến cáo Phân độ 
Chẹn Calci • Điều trị và phòng ngừa cơn cơn co thắt I 
Nitrate • Ngậm hoặc xịt dưới lưỡi để cắt cơn I 
• Tác dụng dài để phòng ngừa cơn co thắt IIA 
Nicorandil • Điều trị và phòng ngừa cơn co thắt IIA 
Chẹn beta • Điều trị khi bệnh nhân có kèm hẹp mạch vành thực thể IIB 
Phân độ I : Những lợi ích và hiệu quả của phương pháp đánh giá hoặc điều trị đã được chứng minh hoặc được áp dụng 
rộng rãi. 
Phân độ IIA : Theo đánh giá từ những phát hiện và kinh nghiệm sẵn có, phương pháp đánh giá hoặc điều trị có thể là có 
lợi và hiệu quả. 
Phân độ IIB : Theo đánh giá từ các kinh nghiệm sẵn có, cả lợi ích lẫn hiệu quả của một phương pháp đánh giá hay điều 
trị đã được thiết lập tốt . 
Take home message 
• Co thắt mạch vành cũng có một mức độ nguy hiểm nhất định so với 
các bệnh mạch vành khác với tỉ lệ NMCT và tử vong sau 3 năm tại 
Nhật Bản và Châu Âu tương đối cao 
• Co thắt mạch vành có thể được chẩn đoán bằng các trắc nghiệm không 
xâm lấn. 
• Tiêu chuẩn vàng để xác định co thắt mạch vành là thông tim với 
Acetylcholine hoặc Ergonovine 
• Chẹn Calci là thuốc điều trị đầu tay trong co thắt mạch vành. Phối hợp 
với Nitrate hoặc Nicorandil 
XIN CHÂN THÀNH CÁM ƠN !