Ảnh hưởng của tinh dầu thiên nhiên Việt Nam tới khả năng kháng khuẩn cho vải không dệt để tạo khăn giấy cao cấp

 HỘI NGHỊ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ LẦN THỨ V - VCME 2018 
Ảnh hưởng của tinh dầu thiên nhiên Việt Nam tới khả năng 
kháng khuẩn cho vải không dệt để tạo khăn giấy cao cấp 
Effects of Vietnamese natural essential oils on the antibacterial abilities 
of non-woven fabrics in manufacturing high-grade tissues 
 Lưu Thị Tho1,*, Vũ Thị Hồng Khanh2 
 1Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội 
 2Trường Đại học Bách khoa Hà Nội 
 *Email: luuthitho1973@gmail.com 
 Mobile: 0988278230 
 Tóm tắt 
 Từ khóa: Ảnh hưởng của tinh dầu thiên nhiên Việt Nam tới khả năng kháng khuẩn cho 
 Khả năng kháng khuẩn; Tinh vải không dệt được nghiên cứu thông qua việc sử dụng 13 loại tinh dầu thiên 
 dầu tự nhiên; Vải không dệt; nhiên có nguồn gốc Việt Nam. Các loại tinh dầu này được đưa lên vải không 
 Vùng ức chế vi khuẩn. dệt đề nghiên cứu khảo sát khả năng kháng khuẩn của chúng. Các mẫu vải 
 sau khi ngâm tẩm tinh dầu được đánh giá khả năng kháng khuẩn bằng phương 
 pháp định tính theo tiêu chuẩn AATCC 147, sử dụng chủng chuẩn 
 Escherichia coli (E.coli) - AATCC 25922 và Staphylococcus aureus 
 (St.aureus) - AATCC 6538 được cung cấp bởi Trung tâm thí nghiệm Viện 
 Dệt may - 478 Minh Khai - Hà Nội. Ảnh hưởng của tinh dầu tới khả năng 
 kháng khuẩn của vải sau ngấm tinh dầu sẽ được biện luận thông qua mối quan 
 hệ giữa loại tinh dầu sử dụng và vùng ức chế vi khuẩn (E.coli và St.aureus). 
 Abstract 
 Keywords: The effects of vietnamese natural essential oils on the antibacterial abilities of 
 Antibacterial abilities; non-woven fabrics have been studied through the use of 13 natural oils of 
 Essential oils; Non-woven Vietnamese origin. These oils are applied to non-woven fabrics to investigate 
 fabrics; The bacterial their antibacterial abilities. After the oil impregnation, fabric samples were 
 inhibition zone. assessed for antibacterial qualities using the qualitative method of AATCC 
 147, using escherichia coli (E.Coli) - AATCC 25922 and staphylococcus 
 aureus (St.Aureus) - AATCC 6538 provided by the Testing Center of Textile 
 Research Institute - 478 Minh Khai - Hanoi. The effects of essential oils to 
 the antimicrobial activity of the fabric after oil-impregnation will be 
 elucidated through the relationship between the used essential oil and the 
 bacterial inhibition zone (E.coli and St.aureus). 
 Ngày nhận bài: 29/7/2018 
 Ngày nhận bài sửa: 03/9/2018 
 Ngày chấp nhận đăng: 15/9/2018 
1. GIỚI THIỆU 
 Trên thế giới, tinh dầu đã được khai thác và sử dụng cách đây bốn nghìn năm. Năm 1874, 
Timan và Khaclan lần đầu tiên đã tổng hợp được Vanilin là chất thơm được dùng nhiều trong công 
 HỘI NGHỊ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ LẦN THỨ V - VCME 2018 
nghiệp thực phẩm. Tinh dầu của hoa oải hương, bạc hà, tinh dầu xả... đã được nghiên ứng sử dụng 
như tác nhân kháng khuẩn sử dụng cho xà phòng, chất tẩy rửa, mỹ phẩm, thực phẩm... [6]. 
 Các nghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy tinh dầu có nhiều hoạt tính sinh học rất đáng chú 
ý: bảo vệ hệ thần kinh [2], bảo vệ tim mạch [3], gây độc tế bào, chống ung thư [4], chống côn 
trùng [5], kháng nấm, kháng khuẩn [7], kháng viêm giảm đau [8]  
 Việt Nam là một nước có hệ thực vật rất đa dạng trong đó có nhiều loại thực vật chứa tinh 
dầu có nhiều tính chất quí. Hiện nay, một số loại tinh dầu thiên nhiên này đã được nghiên cứu 
chiết xuất và sản xuất đại trà ở qui mô công nghiệp, được thương mại hóa với giá thành phù hợp 
như tinh dầu: hương nhu, quế, hồi, sả, bạc hà.... Các loại tinh dầu này ngoài hương thơm đặc biệt 
còn có nhiều tính chất quí báu trong đó có cả tính kháng khuẩn. Tuy nhiên, việc sử dụng tinh dầu 
thiên nhiên như một chất kháng khuẩn cho vải sử dụng trong dân dụng cũng như cho vải chuyên 
dụng chưa được đề cập đến trong các nghiên cứu. 
 Mặc dù khả năng kháng khuẩn của một số tinh dầu tự nhiên đã được khẳng định trong một 
số hóa mỹ phẩm, dược phẩm... nhưng tinh dầu thiên nhiên lại là một chất rất dễ bay hơi ngay tại 
nhiệt độ thường. Vì vậy, khi đưa lên vật liệu dệt nó có còn có khả năng kháng khuẩn hay không? 
kháng được nhóm vi khuẩn nào? là vấn đề đầu tiên cần khẳng định. 
 Hơn nữa, khăn giấy là loại sản phẩm dệt khi sử dụng tiếp xúc trực tiếp với da con người 
nên cần phải lựa chọn được loại tinh dầu sử dụng có khả năng kháng khuẩn nhưng thân thiện với 
người sử dụng. 
 Trong nghiên cứu này, đã sử dụng 13 loại tinh dầu thiên nhiên có nguồn gốc Việt Nam để 
xử lý kháng khuẩn cho vải không dệt. Trước tiên, các loại tinh dầu này được đưa lên vải đề 
nghiên cứu khảo sát khả năng kháng khuẩn của chúng. Sau đó, nghiên cứu sự ảnh hưởng của các 
loại tinh dầu sử dụng tới màu sắc của vải. 
2. CƠ SỞ LÝ THUYẾT/PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
2.1. Đối tượng nghiên cứu 
 * Tinh dầu: Nghiên cứu sử dụng 13 loại tinh dầu thiên nhiên có nguồn gốc Việt Nam được 
sản xuất theo quy mô công nghiệp được cung cấp bởi Công ty cổ phần tinh dầu và chất thơm số 
18 Hoàng Quốc Việt - Cầu Giấy - Hà Nội. 
 Bảng 1. Mã hóa các loại tinh dầu thiên nhiên Việt Nam và loại vi khuẩn sử dụng 
 Loại vi khuẩn sử dụng 
 Các loại tinh dầu Nơi sản xuất Ký hiệu 
 E.coli St.aureus 
 Tinh dầu Bạch Đàn Chanh 1 1E 1St 
 Tinh dầu Hương Thảo 2 2E 2St 
 Tinh dầu vỏ Cam Việt Nam 3 3E 3St 
 Tinh dầu Đinh Hương 4 4E 4St 
 Tinh dầu Hoàng Đàn 5 5E 5St 
 Tinh dầu hoa Ly 6 6E 6St 
 Tinh dầu Ngọc Lan 7 7E 7St 
 Tinh dầu Sả 8 8E 8St 
 Tinh dầu Quế 9 9E 9St 
 Tinh dầu Trà Xanh 10 10E 10St 
 Tinh dầu Tràm 11 11E 11St 
 Tinh dầu Hương Nhu 12 12E 12St 
 Tinh dầu hoa Oải Hương 13 13E 13St 
 Ghi chú: Ví dụ mẫu 1E: mẫu được xử lý với tính dầu Bạch Đàn Chanh nồng độ 1% đánh giá khả năng kháng 
khuẩn chống lại E.coli 
 HỘI NGHỊ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ LẦN THỨ V - VCME 2018 
 * Vật liệu: 
 Vải không dệt sử dụng trong nghiên cứu là sản phẩm của nghiên cứu [9] được cung cấp bởi 
công ty cổ phần dịch vụ thương mại Việt Xanh - Hà Nội. Các chỉ tiêu kỹ thuật chính của vải 
được nêu trong bảng 2. 
 Bảng 2. Chỉ tiêu kỹ thuật của vải không dệt [1] 
 Khối lượng Hàm lượng chứa Độ bền kéo đứt (N) 
 Loại vải Nhà sản xuất Thành phần 
 (g/m2) chất lỏng (%) Chiều dọc Chiều ngang 
 Vải không dệt 65,0 Việt Nam 100% PET 851 185 104 
2.2. Nội dung và phương pháp nghiên cứu 
2.2.1. Phương pháp đưa tinh dầu lên vải 
 Các mẫu vải với kích thước 50 x 25mm sau khi thanh trùng được ngấm bão hòa tinh dầu. 
Do tinh dầu không tan trong nước, các loại tinh dầu được sử dụng trực tiếp (không pha loãng) 
trước khi đưa lên vải được dùng máy votex để lắc đều (tránh hiện tượng tinh dầu bị phân lớp). 
Sau đó sử dụng pipet để hút tinh dầu và đưa tinh dầu ngấm đều lên mẫu vải (hàm lượng dung 
dịch tinh dầu ngấm trên mẫu vải là 300%). Các mẫu vải này được đặt lên các đường thẳng song 
song có chứa vi khuẩn trong dĩa petri, các đĩa petri này được cho vào tủ nuôi vi khuẩn ở điều 
kiện nhiệt độ 37oC trong thời gian 24 giờ, sau đó được đánh giá khả năng kháng khuẩn theo tiêu 
chuẩn AATCC 147. 
2.2.2. Kiểm tra tính kháng khuẩn của vải 
 Khả năng diệt khuẩn của các mẫu vải sau ngâm tẩm tinh dầu được đánh giá bằng phương 
pháp định tính theo tiêu chuẩn AATCC 147, sử dụng chủng chuẩn E.coli - AATCC 25922 và 
St.aureus - AATCC 6538 được cung cấp bởi Trung tâm thí nghiệm Viện Dệt May. Thí nghiệm 
được thực hiện tại Trung tâm thí nghiệm Viện Dệt May - 478 Minh Khai - Hà Nội. 
2.2.3. Đánh giá khả năng tạo tính kháng khuẩn cho vải của tinh dầu thiên nhiên 
 Khả năng kháng khuẩn được đánh giá bằng phương pháp định tính theo tiêu chuẩn 
AATCC 147. Độ rộng trung bình của vùng ức chế dọc theo một vạch song song ở trên cạnh của 
mẫu thử được tính theo công thức sau: 
 W= (T – D)/2 (1) 
 Đĩa thạch 
 Vùng hạn chế 
 Mẫu vải 
 D 
 T 
 Trong đó: 
 W: độ rộng của vùng ức chế đến mép vải (mm) 
 T: Độ rộng của vùng ức chế giới hạn chiều rộng (mm) 
 D: chiều rộng của mẫu thử (mm) 
 HỘI NGHỊ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ LẦN THỨ V - VCME 2018 
 Hình 1. Buồng cấy vô trùng 
3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 
3.1. Kết quả khảo sát ảnh hưởng của tinh dầu thiên nhiên tới khả năng kháng khuẩn cho 
vải không dệt 
 Nghiên cứu sử dụng 13 loại tinh dầu thiên nhiên Việt Nam để ngâm tẩm cho vải không dệt. 
Khả năng kháng khuẩn của vải sau xử lý được tính toán theo công thức (1). Các kết quả được thể 
hiện trên bảng 3. 
 Bảng 3. Kết quả vùng ức chế vi khuẩn 
 Vùng ức chế vi khuẩn W (mm) 
 Mẫu số Loại vi khuẩn sử dụng 
 E.coli St.aureus 
 T (mm) T - D W (mm) T (mm) T - D W (mm) 
 mm % mm % 
 ĐC 0 0 0 0 0 0 0 0 
 1 45 20 75,0 10 K K 100 D 
 2 K K 100 D K K 100 D 
 3 40 15 66,7 7,5 K K 100 D 
 4 K K 100 D K K 100 D 
 5 0 0 0 0 49,7 24,7 82,83 12,35 
 6 K K 100 D K K 100 D 
 7 K K 100 D K K 100 D 
 8 0 0 0 0 K K 100 D 
 9 K K 100 D K K 100 D 
 10 37,5 12,5 59,5 6,25 54 29 90,0 14,5 
 11 K K 100 D K K 100 D 
 12 K K 100 D K K 100 D 
 13 45 20 75,0 10,0 K K 100 D 
 Kết quả trên bảng 3 cho thấy: 
 Các mẫu đối chứng (ngấm nước cất): Quan sát kết quả trên các đĩa thạch cho thấy: Trong 
vùng có vải không có khuẩn lạc, nhưng ngoài vùng có vải khuẩn lạc phát triển rất mạnh. 
 Các mẫu vải được xử lý bằng 13 loại tinh dầu đều có khả năng diệt vi khuẩn St.aureus, tuy 
nhiên mẫu số 5 có vùng ức chế vi khuẩn 12,35 mm và mẫu số 10 là 14,5 mm. Còn với vi khuẩn 
E.coli chỉ có mẫu số 5 và mẫu số 8 là không có khả năng diệt vi khuẩn. Tuy nhiên, mẫu số 1và 
 HỘI NGHỊ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ LẦN THỨ V - VCME 2018 
mẫu số 13 có vùng ức chế vi khuẩn là 10mm, mẫu số 3 có vùng ức chế vi khuẩn là 7,5mm, 
mẫu số 10 có vùng ức chế vi khuẩn thấp nhất là 6,25mm. 
 Các mẫu số 2, 4, 6, 7, 9, 11, 12 đều có khả năng diệt vi khuẩn 100% với cả hai loại vi 
khuẩn E.coli và St.aureus. 
 Kết quả cho thấy: trong số 13 loại tinh dầu thiên nhiên sử dụng có 07 loại tinh dầu có khả 
năng diệt khuẩn rất cao (100%) với cả hai loại vi khuẩn sử dụng trong nghiên cứu. Mẫu số 1, 3 
và 13 có khả năng diệt 100% vi khuẩn St.aureus nhưng lại có vùng ức chế với vi khuẩn E.coli 
không cao. Còn mẫu số 5 và mẫu số 8 không có khả năng diệt vi khuẩn E.coli. 
3.2. Kết quả đánh giá sự ảnh hưởng của tinh dầu thiên nhiên tới màu sắc của vải 
 Sự ảnh hưởng của tinh dầu thiên nhiên tới màu sắc của các mẫu vải sau khi ngấm tinh dầu 
được thể hiện trên bảng 4. 
 Bảng 4. Sự thay đổi màu sắc của vải sau xử lý bằng tinh dầu thiên nhiên Việt Nam 
 Sự thay đổi màu sắc của vải 
 Mẫu số Loại vi khuẩn sử dụng 
 E.coli St.aureus 
 1 Không ảnh hưởng Không ảnh hưởng 
 2 Không ảnh hưởng Không ảnh hưởng 
 3 Ảnh hưởng đến màu sắc của vải Ảnh hưởng đến màu sắc của vải 
 4 Ảnh hưởng đến màu sắc của vải Ảnh hưởng đến màu sắc của vải 
 5 Ảnh hưởng đến màu sắc của vải Ảnh hưởng đến màu sắc của vải 
 6 Không ảnh hưởng Không ảnh hưởng 
 7 Ảnh hưởng đến màu sắc của vải nhưng không Ảnh hưởng đến màu sắc của vải nhưng không 
 đáng kể đáng kể 
 8 Ảnh hưởng đến màu sắc của vải Ảnh hưởng đến màu sắc của vải 
 9 Ảnh hưởng đến màu sắc của vải Ảnh hưởng đến màu sắc của vải 
 10 Không ảnh hưởng Không ảnh hưởng 
 11 Không ảnh hưởng Không ảnh hưởng 
 12 Ảnh hưởng đến màu sắc của vải Ảnh hưởng đến màu sắc của vải 
 13 Ảnh hưởng đến màu sắc của vải nhưng không Ảnh hưởng đến màu sắc của vải nhưng không 
 đáng kể đáng kể 
 Kết quả trên bảng 4 cho thấy: Trong 13 loại tinh dầu sử dụng trong nghiên cứu có: 
 - 05 loại tinh dầu thiên nhiên (mẫu số 1, 2, 6, 10 và 11) không làm ảnh hưởng đến màu sắc 
của vải sau xử lý. 
 - 08 loại tinh dầu thiên nhiên (mẫu số 3, 4, 5, 7, 8, 9,12 và 13) được sản xuất tại Việt Nam 
có ảnh hưởng đến màu sắc của vải sau xử lý: 
 + Hai loại tinh dầu ảnh hưởng đến màu sắc của vải nhưng không đáng kể (mẫu số 7 và 13), 
 + Hai mẫu vải được ngấm tinh dầu (mẫu số 9 và 13) làm cho vải bị vàng (giảm độ trắng). 
 Hiện tượng giảm độ trắng này có thể do màu tự nhiên của dung dịch tinh dầu của mẫu số 9 
và 13 (dung dịch của hai loại tinh dầu này có màu nâu sẫm hơn). 
 Hơn nữa nồng độ tinh dầu sử dụng ở dạng nguyên chất, hàm lượng tinh dầu sử dụng có 
nồng độ cao nên vải bị giảm độ trắng nhiều. Để khắc phục hiện tượng này, có thể trong quá trình 
triết tách tinh dầu nên thêm một công đoạn khử màu tự nhiên của tinh dầu. 
 HỘI NGHỊ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ LẦN THỨ V - VCME 2018 
3.3. Một số hình ảnh về khả năng diệt vi khuẩn của tinh dầu thiên nhiên Việt Nam 
 ĐC-E.coli ĐC-St.aureus 
4. KẾT LUẬN 
 Trong 13 loại tinh dầu thiên nhiên Việt Nam được sử dụng trong nghiên cứu đều có khả 
năng diệt vi khuẩn: 
 - Với vi khuẩn St.aureus: chỉ có mẫu số 5 (vùng ức chế vi khuẩn 11,5mm) và mẫu số 10 
 (14,5mm) là có khả năng diệt vi khuẩn thấp, các mẫu còn lại đều có khả năng diệt khuẩn 
 là 100% . 
 - Với vi khuẩn E.coli: chỉ có mẫu số 5 và mẫu số 8 là không có khả năng diệt vi khuẩn. 
 Một số mẫu tinh dầu có khả năng diệt vi khuẩn nhưng không cao như mẫu số 1 (có vùng 
 ức chế vi khuẩn là 8,75mm), mẫu số 3 (23,8mm), mẫu số 10 (5mm) và mẫu số 13 
 (33,3mm). 
 - Các mẫu số 2, 4, 6, 7, 9, 11, 12 đều có khả năng diệt vi khuẩn 100% với cả hai loại vi 
 khuẩn E.coli và St.aureus. 
 - 05 loại tinh dầu thiên nhiên (mẫu số 1, 2, 6, 10 và 11) không làm ảnh hưởng đến màu sắc 
 của vải sau xử lý. 
 - 08 loại tinh dầu (mẫu số 3, 4, 5, 7, 8, 9,12, 13) của Việt Nam có ảnh hưởng đến màu sắc 
 của vải: 
 HỘI NGHỊ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TOÀN QUỐC VỀ CƠ KHÍ LẦN THỨ V - VCME 2018 
 + Hai loại tinh dầu ảnh hưởng đến màu sắc của vải nhưng không đáng kể (mẫu số 7 và 13), 
 + Hai loại tinh dầu (mẫu số 9 và 13) thì làm cho vải sau xử lý bị vàng (giảm độ trắng), 
 Các kết quả nghiên cứu đã khẳng định một số loại tinh dầu thiên nhiên Việt Nam có khả 
năng diệt vi khuẩn cao. Kết quả nghiên cứu là cơ sở ban đầu gợi ý rằng tinh dầu thiên nhiên Việt 
Nam có khả năng ứng dụng để xử lý kháng khuẩn cho vải sử dụng với mục đích dùng một lần, 
vải vừa có khả năng kháng khuẩn và vừa có hương thơm tự nhiên, thân thiện với người sử dụng 
và môi trường. 
 Nồng độ tinh dầu sử dụng có ảnh hưởng như thế nào đến khả năng kháng khuẩn của vải 
không dệt sẽ được tiếp tục nghiên cứu trong các công bố tiếp theo. 
 LỜI CẢM ƠN 
 Nhóm tác giả xin trân trọng cảm ơn Trung tâm thí nghiệm Việt Dệt May số 478 Minh Khai 
- Hai Bà Trưng - Hà Nội đã tạo điều kiện thuận lợi để nhóm tác giả thực hiện nghiên cứu này. 
 DANH MỤC DANH PHÁP/KÝ HIỆU 
 PET : Polyester 
 E.coli : Escherichia coli 
 St.aureus : Staphylococcus aureus 
 ĐC : Đối chứng 
 K : Không có khuẩn lạc trên đĩa thạch 
 D : Diệt hết vi khuẩn trên đĩa thạch 
 TÀI LIỆU THAM KHẢO 
 [1]. Lưu Thị Tho (2017). Nghiên cứu khảo sát một số tính chất ảnh hưởng của vải không 
dệt để tạo khăn giấy ướt cao cấp. Tạp chí Khoa học và Công nghệ, Trường Đại học Công nghiệp 
Hà Nội, số 41, 08-2017, trang 76-79. 
 [2]. Bagetta G, Morrone LA, Rombolà L, Amantea D, Russo R, Berliocchi L, Sakurada 
S, Sakurada T, Rotiroti D, Corasaniti MT. (2010). Neuropharmacology of the essential oil of 
bergamot. Fitoterapia, 81(6), p. 453-461. 
 [3]. De Almeida RN, Agra Mde F, Maior FN, de Sousa DP. (2011). Essential oils and their 
constituents: anticonvulsant activity. Molecules, 16 (3), p.2726-2742. 
 [4]. Edris AE. (2007). Pharmaceutical and therapeutic potentials of essential oils and their 
individual volatile constituents: a review. Phytother Res., 21(4), p. 308-23. 
 [5]. Pohlit AM, Lopes NP, Gama RA, Tadei WP, Neto VF. (2011). Patent literature on 
mosquito repellent inventions which contain plant essential oils - a review. Planta Med. , 77 (6), 
p. 598-617. 
 [6]. Reichling J, Schnitzler P, Suschke U, Saller R (2009). Essential oils of aromatic plants 
with antibacterial, antifungal, antiviral, and cytotoxic properties-an overview. Forsch 
Komplementmed. Apr; 16 (2):79-90. 
 [7]. Shigeharu Inouyea,Toshio Takizawab and Hideyo Yamaguchia (2001). Antibacterial 
activity of essential oils and their major constituents against respiratory tract pathogens by 
gaseous contact. Journal of Antimicrobial Chemotherapy Volume 47. 
 [8]. Woollard AC (2007). The influence of essential oils on the process of wound healing: 
a review of the current evidence. J Wound Care., 16 (6), p. 255-7.