Ảnh hưởng của thời điểm thu hoạch và phương pháp sấy hạt đến chất lượng gạo của giống lúa Ra dư và A ri,đặc sản địa phương Thừa Thiên Huế

 Tạp chí Khoa học Đại học Huế:Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; ISSN 2588–1191 
Tập 128, Số 3D, 2019, Tr. 19–31; DOI: 10.26459/hueuni-jard.v128i3D.5286 
* Liên hệ:nguyenthithuthuy@huaf.edu.vn 
Nhận bài: 07–6–2019; Hoàn thành phản biện: 11–8–2019; Ngày nhận đăng: 29–8–2019 
ẢNH HƯỞNG CỦA THỜI ĐIỂM THU HOẠCH VÀ PHƯƠNG 
PHÁP SẤY HẠTĐẾN CHẤT LƯỢNG GẠO CỦA GIỐNG LÚA 
RA DƯ VÀ A RI,ĐẶC SẢN ĐỊA PHƯƠNG THỪA THIÊN HUẾ 
 Nguyễn Tiến Long, Hồ Công Hưng, Nguyễn Quang Cơ, Nguyễn Thị Thu Thủy* 
Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế, 102 Phùng Hưng, Huế, Việt Nam 
Tóm Tắt: Bài báo đánh giá chất lượng gạo sau xay xát, phẩm chất cơm và hàm lượng dinh dưỡng của hai 
giống lúa đặc sản địa phương Thừa Thiên Huế gồm Ra dư và A ri (trồng tại xã Hồng Quảng, huyện A 
Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế trong vụ Hè Thu năm 2018), đồng thời xác định thời điểm thu hoạch và 
phương pháp sấy hạt phù hợp nhất cho 2 giống lúa này. Kết quả cho thấytỷ lệ gạo nguyên của giống Ra 
dư và A ri đạt khá cao (lần lượt là 60,63% và 59,34%), độ bền gel cao (169 mm và 200 mm), giống có cơm 
mềm, hàm lượng dinh dưỡng cao như: sắt (38,0 và 187 mg/kg), omega 3 (35,9 và 29,4 mg/100g), omage 6 
(787,9 và 793,1 mg/100g), omega 9 (697,1 và 955,4 mg/100g). Việc thu hoạch ở thời điểm 35 ngày sau trổ và 
sấy lúa ở 40 °C đến lúc độ ẩm của hạt đạt 14% cho tỷ lệ gạo nguyên 61,62% đối với giống Ra dư và 61,23% 
đối với giống A ri và chất lượng cơm cao hơn so với thu hoạch ở các thời điểm khác và phơi tự nhiên. Thời 
điểm thu hoạch và điều kiện sấy hạt này cho thấy hai giống Ra dư và A ri cho năng suất lý thuyết 
(51,67 và 51,87 tạ/ha) và năng suất thực thu (35,5 và 38,74 tạ/ha) cao nhất. 
Từ khóa: chất lượng gạo, thời điểm thu hoạch, phương thức sấy hạt, Ra dư, A ri 
1 Đặt vấn đề 
Trong những năm gần đây, ở Việt Nam, việc nghiên cứu các giống lúa đặc sản địa 
phương có giá trị thương phẩm cao, thích nghi cho sản xuất ở các vùng sinh thái khác nhau và 
nghiên cứu một số kỹ thuật đơn giản trong và sau thu hoạch để nâng cao chất lượng lúa gạo 
phù hợp thị hiếu của người tiêu dùng đang rất được chú trọng [6]. Ra dư và A ri là hai giống 
lúa địa phươngcó nhiều đặc tính tốt như khả năng chịu hạn, chất lượng cơm ngon và chúng 
được trồng chủ yếu trên nương rẫy vào tháng 5–6 hàng năm khi mùa mưa bắt đầu ở phía Tây 
Thừa Thiên Huế [3]. Lâu nay, các biện pháp thu hoạch, chế biến và bảo quản giống lúa này 
được người dân ở đây thực hiện theo cách lạc hậu, như thu hoạch bằng liềm lúc lúa đã chín khô 
trên cây, lúa được phơi trên sân xi măng dưới ánh nắng mặt trời liên tục khoảng 3–4 ngày, sau 
đó lúa được cất giữ trong bao và bảo quản trong nhà. Tất cả các biện pháp thu hoạch, chế biến, 
bảo quản này đã ít nhiều ảnh hưởng đến chất lượng gạo của các giống lúa đặc sản. Cho đến 
nay, chưa có một công trình nghiên cứu nào về các biện pháp thu hoạch, chế biến, bảo quản tối 
ưu cho giống lúa đặc sản Ra dư và A ri. 
Nguyễn Tiến Long và CS. Tập 128, Số 3D, 2019 
20 
Từ nghiên cứu về khai thác và phát triển nguồn gen các giống lúa đặc sản địa phương 
cho các tỉnh miền Trung trong giai đoạn 2014–2016 [7], chúng tôi đã chọn lọc, phục tráng hai 
giống lúa Ra dư và A ri cho triển vọng cao về năng suất và chất lượng. Để tiếp tục phát triển hai 
giống lúa này theo hướng gạo đặc sản và tham gia thị trường gạo chất lượng cao, chúng tôi tiếp 
tục nghiên cứu ảnh hưởng của thời gian thu hoạch và bảo quản đến phẩm chất của hai giống 
lúa Ra dư và A ri tại Thừa Thiên Huế để hoàn thiện quy trình thu hoạch, chế biến và bảo quản 
lúa gạo cho hai giống lúa này. 
2 Đối tượng và phương pháp 
2.1 Đối tượng 
Giống lúa sử dụng cho nghiên cứu này bao gồm 2 giống đặc sản địa phương của Thừa 
Thiên Huế gồm Ra dư và A ri đã được chúng tôi phục tráng trong khoảng thời gian 2013–2016 
[7]. Nghiên cứu được tiến hành tại xã Hồng Quảng, huyện A lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế trong 
vụ Hè Thu 2018 (từ tháng 6 đến tháng 9/2018). 
2.2 Phương pháp 
Xác định chất lượng gạo 
Xác định chiều dài, rộng của hạt, tỷ lệ gạo xay theo TCVN 8370-2010 [15]; xác định tỷ lệ 
gạo nguyên, tỷ lệ gạo trắng theo TCVN 8371:2010 [16]; xác định tỷ lệ bạc bụng theo TCVN 
8372:2010 [17]; xác định hàm lượng amylose theo phương pháp của Seko [12]; xác định hàm 
lượng protein theo phương pháp Bradford [1]; xác định độ bền gel theo phương pháp của 
Cagampang và cs. [2]; phân cấp độ bền gel theo thang điểm của IRRI (2002). Phân tích hàm 
lượng sắt, omega 3, 6 và 9 theo Chemical Analysis report [14]. 
Xác định thời gian thu hoạch 
Haigiống lúa Ra dư và A ri được bố trí riêng rẽ, theo kiểu khối hoàn toàn ngẫu nhiên, 3 
lần lặp lại. Diện tích ô thí nghiệm là 300 m2; diện tích mỗi công thức là 900 m2; tổng diện tích thí 
nghiệm là 15.000 m2. 
Công thức thí nghiệm bao gồm CTI: Thu hoạch ở 25 ngày sau trổ; CTII: Thu hoạch ở 30 
ngày sau trổ; CTIII: Thu hoạch ở 35 ngày sau trổ; CTIV: Thu hoạch ở 40 ngày sau trổ;CTV (đối 
chứng): Thu hoạch ở 45 ngày sau trổ (lúc lúa chín khô cây trên ruộng). 
Lúa được t ...  
Tỷ lệ gạo trắng 
(%) 
Tỷ lệ hạt rạn nứt 
(%) 
Tỷ lệ gạo nguyên 
(%) 
Tỷ lệ bạc bụng 
(%) 
CT1 76,23a 71,43a 10,3b 58,43b 7,32b 
CT2 76,98a 72,14a 10,7b 59,83ab 8,15b 
CT3 77,63a 73,57a 10,5b 60,24a 9,47ab 
CT4 77,21a 73,24a 17,7a 58,84ab 10,53a 
CT5 
(đ/c) 
77,13a 72,41a 
19,6a 
57,34b 11,32a 
CT6 77,23a 72,53a 7,8c 59,12ab 7,38b 
CT7 77,67a 73,42a 7,6c 60,34a 8,14b 
CT8 78,35a 74,12a 7,8c 61,62a 9,27ab 
CT9 77,67a 73,84a 11,4b 59,24ab 10,39a 
CT10 77,51a 73,42a 16,5a 58,15b 11,53a 
LSD 
0,05 
2,35 2,73 
2,85 
1,80 2,83 
Ghi chú: Các giá trị trung bình theo cột có các chữ cái in thường khác nhau sai khác ở p ≤ 0,05. 
Giống Ra dư có tỷ lệ gạo xay dao động từ 76,23 đến 78,35% và tỷ lệ gạo trắng dao động 
từ 71,43 đến 74,12%, trong đó CT8 (thu hoạch ở 35 ngày sau trổ và sấy lúa ở 40 °C) có tỷ lệ gạo 
xay và tỷ lệ gạo trắng đạt cao hơn các công thức còn lại, nhưng sự sai khác giữa các công thức 
không có ý nghĩa thống kê. Tỷ lệ hạt rạn nứt có sự khác biệt giữa các công thức thí nghiệm. Các 
công thức phơi tự nhiên dưới ánh nắng mặt trời có tỷ lệ hạt rạn nứt cao hơn các công thức sấy. 
Có thể trong quá trình phơi tự nhiên, tốc độ chuyển ẩm trong hạt không đều đã làm cho tỷ lệ 
hạt rạn nứt tăng lên. Thời điểm thu hoạch lúa quá muộn (thu hoạch ở 40–45 ngày sau trổ) cũng 
làm cho tỷ lệ hạt rạn nứt tăng lên. Các công thức CT6, CT7 và CT8 cho tỷ lệ hạt rạn nứt thấp 
hơn các công thức còn lại ở mức sai khác có ý nghĩa thống kê. Theo Dương Công Thái, khi thu 
hoạch lúa muộn ở thời điểm 64 và 72 ngày sau trổ, ẩm độ hạt đạt 16,9–17,6% và tỷ lệ hạt rạn nứt 
đạt 36,7–63,6%; ngược lại, khi thu hoạch ở 29–33 ngày sau trổ, tỷ lệ hạt rạn nứt giảm mạnh, chỉ 
còn5,7–9,3% [4]. Các công thức CT3, CT7 và CT8 cho tỷ lệ gạo nguyên cao hơn các công thức 
còn lại ở mức sai khác có ý nghĩa thống kê. Tỷ lệ bạc bụng của các công thức thí nghiệm phần 
lớn là nhỏ hơn 10, có nghĩa là có độ bạc bụng thấp. Trong đó, các công thức CT1 và CT2 (thu 
hoạch ở thời điểm 25–35 ngày sau trổ) cho tỷ lệ bạc bụng của hạt thấp hơn các công thức còn lại 
(thu hoạch muộn từ 40 đến 45 ngày sau trổ) ở mức sai khác có ý nghĩa thống kê. 
Rahim và cộng sự cho biết tại Bangladesh, thời điểm thu hoạch 25–30 ngày sau khi trổ 
đối với 2 giống lúa BR11 và Nizersail cho chất lượng gạo và năng suất cao nhất [11]. Một nghiên 
cứu khác cũng cho thấy đối với tập đoàn giống lúa MTL, tỷ lệ gạo nguyên đạt cao nhất khi thu 
hoạch ở giai đoạn 25–32 ngày sau khi trổ 50%. Thời điểm thu hoạch khác nhau cũng có ảnh 
hưởng rõ rệt đến tỷ lệ bạc bụng của hạt gạo. Thời điểmthu hoạch thích hợp nhất là 25 ngày sau 
Nguyễn Tiến Long và CS. Tập 128, Số 3D, 2019 
26 
khi trổ 50%. Nếu thu hoạch càng muộn (32 và 40 ngày sau trổ 50%) thì tỷ lệ bạc bụng càng cao 
[5], [6]. So sánh với một số nghiên cứu trong và ngoài nước cho thấy giống lúa địa phương Ra 
dư là giống lúa dài ngày nên có thời gian thu hoạch muộn hơn so với các giống lúa ngắn và 
trung ngày. 
Bảng 7. Chất lượng cơm của giống lúa Ra dư ở các công thức thí nghiệm 
Công thức Mùi thơm Độ mềm dẻo Độ trắng Độ ngon 
CT1 Thơm nhẹ Mềm dẻo Nâu Khá ngon 
CT2 Thơm nhẹ Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT3 Thơm Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT4 Thơm nhẹ Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT5 (đ/c) Thơm nhẹ Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT6 thơm nhẹ Mềm dẻo Nâu Khá ngon 
CT7 Thơm Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT8 Thơm Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT9 Thơm Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT10 Thơm nhẹ Mềm dẻo Nâu Ngon 
So sánh thời điểm thu hoạch cho thấy mùi thơm của cơm có sự khác nhau: ở các công 
thức CT3, CT7, CT8 và CT9, cơm có mùi thơm; ở các công thức còn lại, cơm có mùi thơm nhẹ. 
Như vậy, việc thu hoạch quá sớm hoặc quá muộn đều ảnh hưởng đến mùi thơm của cơm.Hơn 
nữa, phơi lúa tự nhiên dưới ánh nắng mặt trời cũng làm cho mùi thơm của cơm giảm so với sấy 
hạt ở 40 °C. Singh và cộng sự cho rằng mùi thơm và chất lượng cơm chịu ảnh hưởng của các 
điều kiện môi trường, trong đó nhiệt độ ảnh hưởng đến mùi thơm của hạt. Nếu nhiệt độ trong 
giai đoạn lúa chín càng cao thì mùi thơm của cơm càng giảm [13]. 
 Độ mềm dẻo của cơm ở các công thức thí nghiệm là tương đương nhau. Điều này cho 
thấy thời điểm thu hoạch và phương pháp sấy hạt không ảnh hưởng đến độ mềm dẻo của cơm 
của giống lúa Ra dư, mà độ mềm dẻo của cơm phụ thuộc lớn vào đặc tính di truyền của giống 
lúa. 
Độ trắng của cơm là yếu tố phụ thuộc vào đặc điểm của giống. Cơm của giống lúa Ra dư 
có màu nâu nhạt. Tất cả các công thức thí nghiệm trên giống lúa Ra dư đều có màu cơm như 
nhau. Cơm ở các công thức thí nghiệm chủ yếu được đánh giá là ngon. Độ ngon của cơm ở 
công thức CT1 và CT6 đạt loại khá. Hai công thức này có thời điểm thu hoạch sớm nên hàm 
lượng dinh dưỡng tích lũy trong hạt lúa chưa cao vì vậy độ ngon cơm đạt giảm so với các công 
thức còn lại. 
Jos.hueuni.edu.vn Tập 128, Số 3D, 2019 
27 
Ảnh hưởng của phương thức sấy hạt đến chất lượng của giống lúa A ri 
Phương thức sấy hạt cũng ảnh hưởng đến chất lượng của giống lúa A ri (Bảng 8 và Bảng 
9). 
Tỷ lệ gạo xay của giống lúa A ri ở các công thức thí nghiệm dao động từ 77,15 đến 
78,64%, tỷ lệ gạo trắng dao động từ 72,19 đến 74,27%,trong đó CT8 cho tỷ lệ gạo xay và gao 
trắng cao hơn các công thức còn lại, nhưng sự sai khác không có ý nghĩa thống kê (Bảng 8).Tỷ lệ 
hạt rạn nứt của các công thức thí nghiệm dao động từ 6,5 đến 17,8%. Các công thức thu hoạch 
muộn CT4, CT5 và CT10 (thu hoạch ở 40–45 ngày sau gieo) có tỷ lệ hạt rạn nứt cao hơn 15%. 
Các công thức CT6, CT7 và CT8 (thu hoạch trong khoảng 25–35 ngày sau trổ, sấymáy) có tỷ lệ 
hạt rạn nứt thấp hơn các công thức còn lại ở mức sai khác có ý nghĩa thống kê.Kết quả này 
tương đồng với kết quả của Dương Công Thái [4]. Phương thức sấy lúa cũng ảnh hưởng đến tỷ 
lệ hạt rạn nứt: sấy lúa bằng máy có tỷ lệ hạt rạn nứt thấp hơn phơi nắng. Tỷ lệ gạo nguyên của 
các công thức dao động trong khoảng 58,30–61,23%, trong đó công thức CT3, CT7 và CT8 cho tỷ 
lệ gạo nguyên cao hơn các công thức còn lại ở mức sai khác có ý nghĩa thống kê. Theo Nguyễn 
Văn Siêng và Chung Hưng Lợi, nhiệt độ sấy ảnh hưởng rất rõ đến tỷ lệ gạo nguyên.Nhiệt độ 
sấy thấp (40 °C) và thời gian sấy từ 7 đến 8 giờ cho tỷ lệ gạo nguyên caonhất [9]. Nguyễn Ngọc 
Đệ và cộng sự cho rằng chế độ sấy cũng ảnh hưởng đến tỷ lệ gạo nguyên: lúa sấy máy cho tỷ lệ 
gạo nguyên cao hơn so với lúa phơi nắng 2 ngày đối với giống ST3 [8]. 
Bảng 8. Ảnh hưởng của phương thức sấy hạt đến chất lượng gạo sau xay xát củagiống lúa A ri 
Công 
thức 
Tỷ lệ gạo xay 
(%) 
Tỷ lệ gạo trắng 
(%) 
Tỷ lệ hạt rạn 
nứt (%) 
Tỷ lệ gạo 
nguyên (%) 
Tỷ lệ bạc bụng 
(%) 
CT1 77,15a 72,19a 9,2b 58,43b 8,34b 
CT2 77,43a 72,98a 9,6b 59,39ab 9,46b 
CT3 78,56a 73,42a 9,7b 60,32a 9,58b 
CT4 78,28a 73,19a 15,9a 59,27ab 11,45ab 
CT5 (đ/c) 77,76a 73,16a 17,8a 57,23b 13,62a 
CT6 77,73a 72,87a 6,5c 59,42ab 8,16b 
CT7 77,32a 73,32a 6,9c 60,14a 9,32b 
CT8 78,64a 74,27a 7,1c 61,23a 9,48b 
CT9 78,12a 73,84a 10,4b 59,74ab 11,82ab 
CT10 77,89a 73,19a 16,2a 58,30b 13,53a 
LSD 0,05 2,81 2,65 2,05 2,62 2,68 
Ghi chú: Các giá trị trung bình theo cột có các chữ cái in thường khác nhau sai khác ở p ≤ 0,05. 
Nếu thu hoạch càng muộn thì độ bạc bụng của hạt càng cao. Thời điểmthu hoạch từ 25 
đến 35 ngày sau trổ cho tỷ lệ bạc bụng trong khoảng 8–9,5% (nhỏ hơn 10%). Nếu thu hoạch từ 
40 đến 45 ngày sau trổ thì tỷ lệ bạc bụng cao hơn 10%. Công thức CT5 và công thức CT10 có độ 
Nguyễn Tiến Long và CS. Tập 128, Số 3D, 2019 
28 
bạc bụng cao nhất và sự sai khác có ý nghĩa thống kê. Kết quả còn cho thấy phơi tự nhiên hay 
sấy hạt bằng máy sấy không ảnh hưởng đến tỷ lệ bạc bụng, nhưng thời điểm thu hoạch khác 
nhau (nhiệt độ môi trường khác nhau) tác động đến quá trình cung cấp đường cho hạt gạo, vì 
vậy ảnh hưởng khá nhiều đến tỷ lệ bạc bụng của gạo [4]. 
Thời điểm thu hoạch và phương pháp chế biến lúa cũng ảnh hưởng đến chất lượng cơm 
của giống A ri (Bảng 9). 
Bảng 9. Chất lượng thương phẩm của giống lúa A ri ở các công thức thí nghiệm 
Công thức Mùi thơm Độ mềm dẻo Độ trắng Độ ngon 
CT1 Thơm nhẹ Mềm dẻo Nâu Khá ngon 
CT2 Thơm Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT3 Thơm Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT4 Thơm Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT5 (đ/c) Thơm nhẹ Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT6 Thơm nhẹ Mềm dẻo Nâu Khá ngon 
CT7 Thơm Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT8 Thơm Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT9 Thơm Mềm dẻo Nâu Ngon 
CT10 Thơm nhẹ Mềm dẻo Nâu Ngon 
Bảng 9 cho thấy hầu hết các công thức đều có mùi thơm, riêng CT1, CT5, CT6 và CT10 có 
mùi thơm nhẹ. Như vậy, việc thu hoạch quá sớm hoặc quá muộn đã làm giảm mùi thơm của 
cơm. Độ mềm dẻo của cơm phụ thuộc nhiều vào đặc tính di truyền của giống lúa nên cơm ở các 
công thức thí nghiệm có độ mềm dẻo tương đương nhau. Điều này cho thấy thời điểm thu 
hoạch và phương pháp sấy không ảnh hưởng đến độ mềm dẻo của cơm từ giống lúa A ri. Cơm 
của giống lúa A ri có màu nâu nhạt và đây là yếu tố phụ thuộc hoàn toàn vào đặc điểm của 
giống. Cơm ở các công thức thí nghiệm chủ yếu được đánh giá là ngon; độ ngon của cơmở công 
thức CT1 và CT6 đạt loại khá. Có thể ở hai công thức này, lúa được thu hoạch sớm nên thời 
gian tích lũy dinh dưỡng trong hạt lúa chưa đủ, vì vậy độ ngon cơm giảm. 
4 Kết luận và đề nghị 
Nói chung, hai giống lúa Ra dư và A ri có chất lượng gạo sau xay xát cao phù hợp với thị 
hiếu của người tiêu dùng và xuất khẩu. Đặc biệt, nếu được thu hoạch tại thời điểm 35 ngày sau 
trổ và sấy hạt ở 40 °C thì năng suất lý thuyết và năng suất thực thu đạt cao nhất và chất lượng 
cơm cũng cao nhất. 
Lời cám ơn 
Nghiên cứu này do dự án nhiệm vụ quỹ gen quốc gia trong dự án mã số NVQG-2018/14 
tài trợ. 
Jos.hueuni.edu.vn Tập 128, Số 3D, 2019 
29 
Tài liệu tham khảo 
1. Brodford MM, (1976), A rapid and sensitive method for the quantitation of microgram quantities 
of protein utilizing the principle of protein dye biding, Anal Biochem, 72(1), 248–254. 
2. Cagampang G.B. and Rodriguez F.M., (1980), Methods of analysis for screening crops of 
appropriate qualities, University of the Philippines. 
3. Đặng Trọng Lương, Trần Văn Mạnh, Lê Như Cương, Nguyễn Tiến Long, Lê Tiến Dũng, 
Hồ Công Hưng, Nguyễn Đình Thi, (2015), Kết hợp công nghệ sinh học và truyền thống 
trong phục tráng giống lúa địa phương,Tạp chí khoa học Đại học Huế, 108, 9. 
4. Dương Công Thái, (2004), Khảo sát tỷ lệ gãy của lúa gạo, Kỷ yếu hội thảo khoa học, Sở Khoa 
học công nghệ – môi trường An Giang. 
5. Lê Thu Thủy và Trương Quang Minh, (1995), Ảnh hưởng của mùa vụ và thời điểm thu hoạch 
trên phẩm chất hạt gạo của 4 giống lúa cao sản có triển vọng tại Bình Đức và Châu Phú tỉnh An 
Giang, Tuyển chọn giống lúa thích nghi cho những hệ thống canh tác trên các vùng sinh thái khác 
nhau ở ĐBSCL, Báo cáo đề tài nghiệm thu cấp Bộ, Viện Nghiên cứu và Phát triển Hệ thống 
Canh tác, Đại học Cần Thơ, 175–185. 
6. Lê Thu Thủy, Lê Xuân Thái, Nguyễn Hoàng Khải và Nguyễn Thành Trực, (2005), Chọn tạo 
giống lúa chất lượng cao và các yếu tố ảnh hưởng đến phẩm chất gạo,Tạp chí Nghiên cứu 
Khoa học trường Đại học Cần Thơ, 4, 36–45. 
7. Lê Tiến Dũng, Nguyễn Tiến Long, Lê Như Cương, Trần Trọng Lượng, Trần Văn Mạnh, 
Hồ Công Hưng, Hoàng Trọng Kháng, Nguyễn Đình Thi, (2016), Khai thác và phát triển 
nguồn gen các giống lúa đặc sản địa phương Ra dư, Căn Ngườn, A ri, Cu giơ cho các tỉnh miền 
Trung, Báo cáo kết quả đề tài quỹ gen NVQG 2011/02. 
8. Nguyễn Ngọc Đệ, Phạm Thị Phấn, Nguyễn Thành Tâm, Lê Xuân Thái và Nguyễn Kim 
Chung, (2004), Nghiên cứu xây dựng qui trình thâm canh tổng hợp cho nhóm lúa thơm xuất khẩu 
tại vùng ven biển (2002–2004), Báo cáo đề tài nhánh của chương trình KC.06.02.NN, Viện 
Nghiên cứu Hệ thống Canh tác, Trường Đại học Cần Thơ. 
9. Nguyễn Văn Siêng và Chung Hưng Lợi, (1993), Khảo sát một số yếu tố ảnh hưởng đến phẩm 
chất hạt lúa sau thu hoạch, Luận văn Tốt nghiệp Cao học, Trường Đại học Cần Thơ. 
10. Phạm Văn Phượng, Hứa Minh Sang và Võ Công Thành, (2011), Nghiên cứu chọn tạo các 
giống lúa chất lượng cao cho vùng đồng bằng sông Cữu Long, Tạp chí Khoa học trường Đại 
học Cần Thơ, 19b, 136–144. 
11. Rahim MA., MK. Sultan and AKMAR, Siddique, (1995), Study on rice grain quality affect 
by time of harvest, Journal article- 960709491. CABI. 
Nguyễn Tiến Long và CS. Tập 128, Số 3D, 2019 
30 
12. Seko H., (2003), An introduction manual for determination of apparent amylose content of rice 
grain in the rice breeding program, Faculty of Agronomy, Hanoi University of Agriculture in 
cooperation with HAU-JICA ERCB Project Office, 6–10. 
13. Singh, M.V., H.N. Tripathi, and H.P. Tripathi., (1997), Effect of nitrogen and plantingdate 
on yield and quality of scented rice (Oryza sativa), Indian J. Agron, 42, 602–606. 
14. The chemical analysis report,  
15. Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 8370-2010, Thóc tẻ. 
16. Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 8371-2010, Gạo lật. 
17. Tiêu chuẩn Quốc giaTCVN 8372: 2010, Gạo trắng– Xác định tỉ lệ trắng trong, trắng bạc và độ 
trắng bạc. 
18. Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 8373:2010, Gạo trắng– đánh giá chất lượng cảm quan cơm bằng 
phương pháp cho điểm. 
19. Trần Thị Hồng Thắm, (2016), Kết quả nghiên cứu và phát triển giống lúa DTM 126, Tạp chí 
hội thảo quốc giá về Khoa học Cây trồng lần thứ 2, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam. 
20. Tran, Khang N., Witt, Torsten, Gidley, Michael J. and Fitzgerald, Melissa., (2018), 
Accounting for the effect of degree of milling on rice protein extraction in an industrial 
setting, Food Chemistry, 253, 221–226. 
Jos.hueuni.edu.vn Tập 128, Số 3D, 2019 
31 
INFLUENCE OF HARVEST TIME AND RICE DRYING 
METHODONQUALITY OF LOCAL RICEVARIETIESRA-DU 
AND A-RI, SPECIALTIESOF THUA THIEN HUE 
Nguyen Tien Long, Nguyen Thi Thu Thuy*, Ho Cong Hung, Nguyen Quang Co 
University of Agriculture and Forestry, Hue University, 102Phung Hung St., Hue, Vietnam 
Abstract: The paperassesses the quality of rice after milling, cooked-rice quality, andnutrient content of 
two local rice varieties of Thua Thien Hue, namelyRa-du and A-ri(cultivated in Hong Quang commune, A 
Luoi district, Thua Thien Hue province in the Summer-Autumnseason of 2018) and determines their 
optimal harvest time and rice drying method. The results show thatthe ratio of chalkiness rice of Ra-du 
and A-ri varietiesis relatively high (60.63% and 59.34%, respectively); the gel consistencyis high (169 mm 
and 200 mm);rice is soft; and the nutritional content is high: iron (38.0 and 187.0 mg/kg), omega 3 (35.9 và 
29.4 mg/100g), omega 6 (787.9 và 793.1 mg/100g), omega 9 (697.1 và 955.4 mg/100g). The optimal harvest 
time is 35 days after flowering and the optimal drying temperature is40 °C until the moisture content of 
the grain reaches 14%. Theseconditions result in the rice chalkiness of 61.62% for Ra-du and 61.23% for A-
riwith the highest theoretical potential yield (5.167 ton/ha for Ra du and 5.187 ton/ha for A-ri) andactual 
yield (3.55 and 3.874 ton/ha, respectively). The cooked-rice quality is also better compared with that under 
other conditions. 
Keywords: ricequality, harvest time, drying method, Ra-du, A-ri