Ứng dụng Microphones trong lãnh vực biểu diễn

Công ty TNHH TM Nh c Vi t www.MusicLand.com.VN 
319 ðin Biên Ph  - Q3- Tphcm 
 Ứng d ụng Microphones trong lãnh v ực bi ểu di ễn 
 Tác g a : MARTY McCANN (K  s ư tr ưng t p ñoàn PEAVEY). 
 Lưc d ch : V ũ B o. 
Trong mc này, tôi s  bàn v  Micro và ng d ng c a nó khi k t h p v i ban nh c s ng. Th c ra, 
nh ng cách dùng micro ngày nay ñơ n gi n là b i vì ng ưi này b t ch ưc ng ưi kia và r i c ũng 
làm nh ư v y. Có nhi u ban nh c dùng micro cho ampli guitar b ng cách lu n dây micro xuyên 
qua tay c m r i treo micro tr ưc loa. Cách này có th  mang l i vài k t qu  thích h p trong vài 
th ưng h p, nh ưng h  ñã không th t s  s  d ng ñúng và h t các thu c tính ( ch c n ăng) c a 
micro. Tuy nhiên, có nhi u ng ưòi thích ch ĩa micro th ng vào m ũi loa; b ng k  thu t này, h u h t 
nh ng tính n ăng c a micro ñã ñưc s  d ng nh ưng v n còn m t ít bí m t và kinh nghi m n a s  
giúp cho b n s  d ng ñưc m t cách hoàn h o micro trong ng d ng này (chúng tôi s  bàn l i 
vn ñ này  ph n d ưi – ph n s  d ng micro cho Guitar Ampli). 
 Mt vài ng ưi trong chúng ta, sau khi tham d  m t s  bu i h i th o v  thu âm, có th  s  
c g ng b t ch ưc cách mà các k  s ư thu âm ñã s  d ng trong su t cu c h i th o ñó. M t s  s  
thành công v i cách b t ch ưc ñó trong m t s  tr ưng h p ñc bi t. Tuy nhiên, m t ñiu chúng 
ta ph i nhìn nh n r ng m t bu i bi u di n nh c s ng thì không bao gi  có nh ng ñiu ki n hoàn 
ch nh nh ư trong phòng thu âm, n ơi có ñ vang âm thanh là lý t ưng c ng v i môi tr ưng cách 
âm, và m i micro l i ñưc thu b ng m t track riêng. 
 Vì v y, khi chúng ta dùng micro trên sân kh u nh c s ng, b i sân kh u không có nh ng 
ñiu ki n lý t ưng nh ư ñưc t o ra cho phòng thu mà luôn luôn th p h ơn tiêu chu n; l i không 
th  thu âm t ng micro hay nh c c  m t vào t ng track thâu âm riêng ñ r i sau ñó có th  cân 
ch nh l i nên chúng ta ph i c  g ng phân tách t ng micro ra t ng khu v c riêng bi t b ng cách : 
chúng ta ph i phân tách ho c cách âm gi a nh c c  v i nh c c , nh c c  v i ti ng nói, gi a ti ng 
nói v i ti ng nói  chùng m c có th  th c hi n ñưc. ð m i micro b t ñưc tín hi u c n b t và 
gi m thi u nh ng tín hi u không c n hay ti ng n n n, chúng ta ph i ñt micro g n ngu n âm 
thanh mà ta c n micro b t. Chúng ta không ñưc ñ micro b t âm thanh t  nh c c  mà l  ra nó 
không có nhi m v  b t, c ũng nh ư không nh n âm thanh t  ngu n âm thanh c a loa ki m tra (loa 
monitor). Nh ư v y có ngh ĩa là n u b n ñánh d u micro này là micro “piano”, ñ r i sau ñó b n 
không ñt nó ñ g n ñ b t ti ng Piano, thì sau ñó b n s  có ñưc nh ng âm thanh khác bên c nh 
piano. 
 Bn có bao gi  nghe v  khái ni m "càng có ít, ta l i càng ñưc h ưng nhi u " ? 
S d ng micro trên sân kh u là m t ví d  r t c  th  v  v n ñ này. Càng có nhi u mico trên sân 
kh u, là b n càng làm cho h  th ng âm thanh c a b n t  ñi : làm gi m ch t l ưng h  th ng âm 
thanh c a b n b ng cách gi m m c ñ s ch , gi m kho ng cách gi a âm thanh nh  nh t và âm 
thanh l n nh t (Headroom), kh  n ăng b  hú s  cao h ơn.. M i khi b n t ăng g p ñôi s  l ưng 
micro s  d ng cùng m t lúc, là có ngh ĩa b n s  m t 3 dB c a c a t  l  ngu n âm thanh trên ti ng 
n, và b n c ũng ñã m t 3 dB d  tr  ñ kh i b  hú (gi  s  nh ư h  th ng âm thanh c a b n ñang 
phát bình th ưng, và n u b n t ăng thêm 10 dB n a là s  hú, nh ưng n u b n t ăng g p ñôi s  lưng 
micro lên, thì b n ch  còn 7 db d  tr , t c b n ch  c n t ăng 7dB n a, và r i thì b n tiêu ñi). 
Do ñó y u t  ch t l ưng âm thanh c ũng b  gi m. 
 Vy thì, lúc này b n ph i là ng ưi quuy t ñnh : LÚC NÀO THÌ MICRO NÀO ðƯC 
M !!! B n hãy c  g ng gi m thi u s  l ưng micro c n thi t ph i m  b ng cách: ch  m  nh ng 
micro nào khi th y micro ñó th c s  c n thi t ph i m . 
 1 
 Ví d  : nh ng ng ưi ca bè, các nh c công th ưng có micro cho riêng h , nh ưng không 
ph i lúc nào h  c ũng s  d ng n u không nói là ch  vài ñôi l n trong m t ñêm di n. N u b n 
không ph i là ng ưi làm âm thanh chuyên nghi p thì có th  b n s  luôn luôn ñ cho nh ng micro 
ñó luôn luôn m  !!! Nh ưng n u b n là ng ưi c ăn âm thanh gi i, thì t t h ơn h t, b n t t ngay 
micro nào mà b n th y ng ưi nh c s ĩ v a thôi không s  d ng n a, và l p t c m  lên l i khi th y 
ng ưi nh c công y có d  ñnh mu n ca 
 Còn n u b n th y có qúa nhi u micro ñ không th  lúc nào c ũng theo dõi ñưc thì b n 
hãy s  d ng thi t b  Noise Gate . Thi t b  này s  t t micro ngay l p t c cho b n khi ng ưi nh c 
công y không s  d ng micro n a, và t  ñng m  lên ngay l p t c khi ng ưi nh c công v a c t 
ti ng hát. Ho c b n có th  trang b  nh ng lo i micro mà nó có công t c ñ nh c công có th  t  
ñng ñiu khi n l y micro khi h  mu n. 
 Sau ñây, tôi xin ñư a ra m t vài h ưng d n v  cách ñt micro sao cho ñt hi u q a cao 
nh t. Nh ưng ñu tiên, b n hãy chú ý ñn qui t c sau : 
 QUI T C ðT MICRO THEO T  L  1/3 
 Khi ñt nh ng micro g n nhau, luôn ph i nh  kho ng cách gi a hai micro luôn 
ph i nh  h ơn 3 l n kho ng cách t  micro ñn ng ưi bi u di n g n nh t hay kho ng cách t  
ng ưi bi u di n g n nh t ph i l n h ơn 3 l n kho ng cách gi a 2 micro. 
VÍ D  CÁCH ðT MICRO CHO 3 CA S Ĩ: 
 Trong tr ưng h p này, g a s  chúng ta có 3 ca s ĩ ñng thành m t hàng. Th ưng thì tôi 
th y các b n hay ñt 2 micro v i micro th  1  gi a ng ưi th  1 và th  2, còn micro 2 ñt gi a 
ng ưi th  2 và ng ưi th  3. Các b n có th  d  dàng th y kho ng cách gi a 2 micro không nh  
hơn 3 l n so v i kho ng cách t  micro ñn ng ưi bi u di n gn nh t. Khi chúng ta ñã không làm 
ñúng qui t c, thì ñng ngh ĩa v i vi c chúng ta s  có nh ng k t q a ngoài mong mu n. ( ðươ ng 
nhiên n u chúng ta ñt 3 micro g n 3 ca s ĩ thì là chuy n khác, lúc ñó các ca s ĩ s  ñng r t g n 
micro c a mình, và r i thì chúng ta t  nhiên ñã làm ñúng qui t c m t cách tình c ) 
 Vy thì, chúng ta nên làm sao ñây ? Chúng ta nên s  d ng k  thu t ñt micro theo hình 
ch  th p. Theo cách này thì 2 micro s  ñưc ñt th t g n nhau, ñn n i 2 ñu c a micro ñó ch m 
vào nhau. Nh ưng micro  bên trái s  ch ĩa vào ng ưi bên ph i, và micro  bên ph i s  ch ĩa vào 
ng ưi bên trái, nh ư hình sau : 
 K  thu t ñt micro nh ư trên c ũng có tác d ng tuy t v i khi ñt micro cho nh ng ng ưi 
di n thuy t. Khi di n gi  quay qua trái, qua ph i, d ch ng ưi t i lui thì cách ñt micro nhày s  
giúp b n không ph i luôn tay ñiu ch nh ñ l n c a micro cho ng ưi di n gi . 
 Vy thì bây gi , t i sao b n l i không th  m t chút ñ xem hi u q a c a k  thu t m i nh ư 
th  nào ??? 
 Nhân ñây, tôi c ũng xin ñ c p ñn m t sai sót r t l n và r t ph  bi n: tôi th y r t, r t , r t 
nhi u ca s ĩ và chuyên viên âm thanh luôn luôn b t ñu micro (b t g n h t ñu micro) trong lúc th  
ho c ca. ðiu này s  làm cho âm thanh c a b n hoàn toàn b  méo và r t d  gây hú. B n hãy th  
t tìm hi u t i sao sau ñó nêu l i câu h i v i chúng tôi. 
S QUAN TR NG C A C C KHI HÀN DÂY MICRO. 
 Trong jack c m canon (XLR), các b n luôn có 3 ch u hàn 1,2,3 v i 1 là n i ñt, ch u 2 
cc + và ch u 3 là c c - . 
 Bn có bao gi  làm th  thí ngh m nho nh  này ch ưa ? 
Bn l y 2 dây micro, 1 dây hàn c c +  ch u 2, và 1 dây hàn c c d ươ ng  ch u 3, sau ñó b n th  
ln l ưt t ng micro. ñiu gì x y ra ? D ĩ nhiên là bình th ưng !!! Nh ưng n u bây gi  b n nói 1 
micro r i ñư a micro th  2 l i g n, g n h ơn, g n h ơn n a và r i b n nói hai micro cùng m t lúc. 
 2 
Bn s  th y m t hi u q a ch c ch n là : Am s c và ñ l n s  b  d ng và gi m ñi m t cách ñáng 
k. T i sao ? Vì lúc này hai micro có hai c c ñin ng ưc nhau, n u b n nói l n l ưt t ng cái thì 
không sao, nh ưng b n nói hai cái cùng m t lúc thì 2 cái s  tri t h  l n nhau ( +X + (-X) = 
0 ) 
 Vy b n hãy luôn luôn ñ các micro có c c gi ng nh ư nhau ñ không có micro nào b  
tri t tiêu b i micro nào no i tr  duy nh t m t tr ưng h p : là khi các b n s  d ng k  thu t dùng 
2 micro 1 trên và 1 d ưi cho tr ng snare (trong ph n cách ñt micro cho tr ng). 
 Chúng tôi s  vi t ti p cách ñt micro cho các lo i ampli ñàn, tr ng thùng trong chuyên 
mc t i. R t mong ñưc ti p nh n ý ki n ph n h i và câu h i c a các b n. 
 CÁCH ðT MICRO CHO CÁC LO I GUITAR AMPLI VA BASS AMPLI. 
 Vi c ñu tiên b n hãy ñt micro n m ngay gi a kho ng cách t  vành loa ñn m ũi loa. 
Sau ñó b n hãy ch ch ñu micro lên m ũi loa kh ang 20 ñ. 
 Còn n u guitar ampli c a b n là lo i có hai loa, thì b n ñng ñt micro gi a 2 loa, mà hãy 
ch n m t trong loa mà b n ưng ý nh t (loa t t h ơn, và loa ñó ph i xa các ngu n âm thanh khác 
gn ñó h ơn là loa kia), và r i b n l i s  d ng cách ñt micro nh ư trên. 
 Các lo i micro cho ampli guitar có th  là micro ca bình th ươ ng (Nh ư BF-812, E-825, E-
835, SM-58, 565SD, PVM-22, PVM-38i) nh ưng n u có th  ñưc, b n hãy dùng micro PVM-45 
ho c PVM-520, hai lo i micro này s  cho b n âm thanh guitar tuy t v i nh t. Tuy nhiên n u b n 
s d ng micro Sennheiser E-609, thì b n hãy theo l i c ũ mà làm, ñó là lu n dây micro qua tay 
nm, r i treo micro tr ưc m t loa. S  d ĩ ta có th  làm theo cách này ñi v i micro này là vì E-
609 ñuc thi t k  r t ñc bi t, d p, có diapharm r t l n và ch  chuyên dùng cho ampli guitar. 
 CHÚ Ý: N u b n ñ ampli guitar c a b n  d ưi ñt, s  có r t nhi u âm d i t  d ưi sàn 
lên micro. Vì v y, các b n nên c  g ng ñt ampli lên cao so v i mt sàn kho ng 3 ñn 4 t c thì 
bn s  gi i quy t ñưc v n ñ này. 
 Còn Bass Ampli thì sao ? b n c  theo cách tên mà làm. Tuy nhiên, n u Ampli Bass c a 
bn có nhi u loãi loa, thì b n hãy ñt micro  loa nh  h ơn. B n lo s  không có ñ ti ng bass ư ? 
ðng lo, b i xung quanh micro c a b n v n còn h ng hà sa s  âm bass s n sàng chui ngay vào 
micro c a b n. Tôi ñã ch ng ki n nhi u b n c a tôi b  ti ng "um" khi ñt micro vào loa l n h ơn. 
ðng th i, khi b n ñt micro vào loa nh  h ơn, ti ng bass b n s  n y và sáng hơn, ti ng v  bass 
s ñưc tr i ra . 
 Có m t s  b n c a tôi còn dùng thi t b  PEAVEY ID-1, v i thi t b  này, b n s  có ñng 
th i 2 âm s c, 1 t  Bass Amp và 1 t  chính cây bass guitar (d ĩ nhiên b n ph i dùng 2 kênh trên 
mixer: 1 cho micro và 1 cho âm bass trc ti p). Lúc này, thì b n có th  d  dàng tr n gi a 2 ti ng 
ñ t o ra m t âm thanh mà b n ưng ý nh t, ñng th i c ũng giúp b n d  hi u ch nh ñưc 
Equalizer theo ý c a b n mà không ph i ph  thu c vào Equalizer c a ng ưi ch ơi bass trên sân 
kh u. 
CÁCH ðT MICRO CHO TR NG. 
 ðiu ki n lý t ưng nh t là b n nên có m i m t tr ng m t micro, 1 micro cho Hihat, 2 ñn 
3 micro ñt trên cao ñ b t toàn b  ti ng cymbal. B n b t bu c ph i có thi t b  Noise Gate cho 
tng kênh (model PEAVEY XG-5 có th  dùng cho 5 kênh, nh ư v y b n ch  c n có 2 b  Noise 
Gate – 10 kênh – cho b  tr ng bìng th ưng), và n u có th  , hãy có Compressor cho tr ng Bass 
và Snare. Và nên có 1 b  Effect (Reverb, gate reverb) cho Snare, Tom. 
 Dưi ñây, tôi s  l n l ưt trình bày cách ñt micro cho t ng loi tr ng riêng bi t. 
Tr ng bass (Kick Drum). 
 3 
 ðu tiên b n hãy t o cho tr ng bass c a b n m t âm thanh g n, tr m, ch c b ng cách lên 
dây, nhét v i 
 Bn hãy c t m t l  tròn  m t tr ưc tr ng bass (thông th ưng các lo i tr ng m i ñu có 
ct s n), l  c t ñó nên  v  trí ngay gi ũa c nh m t tr ng ñn tâm m t tr ng. K  ñn, b n hãy ñt 
micro vào ngay l  mà b n v a c t. B n ñng b  micro vào bên trong mà hãy dùng chân micro ñ 
ñ micro. ðu micro h ưng vào bên trong nh ưng không nên ch ĩa tr c ti p vào n ơi mà trái banh 
gõ vào, mà nên ch ch lên m t ít. 
 Micro lý t ưng nh t cho tr ng bass nên là : PEAVEY PVM-38, n u có ñiu ki n h ơn, thì 
bn hãy c  g ng dùng model PVM-520 ho c Sennheiser E-602. 
 Bn hãy cho Release Time trên Noise Gate ng n l i ñn m c có th  ñ có ti ng Bass ch c, 
không b  r n và um. B n hãy cho threshold trên Noise Gate lên ñn m c mà không b t ñưc các 
tín hi u t  Sanre, Tom 
 Trong các bài t i, tôi s  h ưng d n các b n chi ti t h ơn v  vi c s  d ng Noise gate và 
Compressor. 
Tr ng Snare (Snare Drum). 
 Bn hãy dùng micro PEAVEY PVM-45 ho c Sennheiser E-604/ BF-504 ñ có ti ng 
Snare t t nh t. 
 Vi Micro  m t trên : b n hãy ñt micro  v  trí 10 gi  và  g n c nh m t tr ng, ñ 
nghiêng c a micro nên là 20 ñ ñn 45 ñ so v i m t ph ng song song v i m t tr ng ñ có hi u 
qa t t nh t. B n không nên ñt micro qúa xa m t tr ng mà ch  nên là 5 phân cho ñn m t t c 
(Xem hình v ) 
 Nu có ñiu ki n, b n hãy thêm m t micro ñt  m t tr ng d ưi, cách ñt c ũng gi ng nh ư 
cách ñt micro  m t trên. Nh ưng, b n ph i nh m t ñiu r t quan tr ng sau ñây : B N PH I 
ðI C C C A DÂY MICRO : CH U 2 LÀ ÂM, CH U 3 LÀ D ƯƠ NG. 
 Ti sao ? Vì m t trên c a Snare và m t d ưi c a Snare di chuy n ñng chi u, nh ưng 2 
micro c a b n l i ñt ng ưc chi u, vì v y 2 màng c a 2 micro s  di chuy n ng ưc chi u, và 
chúng s  t  tri t tiêu l n nhau không th ươ ng ti c. Chính vì v y mà b n ph i ñi c c c a 2 micro 
bên d ưi ñ ng ưc g p ng ưc thành xuôi ! 
 Th t là tuy t v i n u b n có th  thêm reverb vào 2 kênh. B n hãy x  lý nh ư sau : Kênh 
micro trên, b n nên l y ti ng snare th t v i m t ít reverb, còn kênh micro d ưi, b n hãy x  lý nó 
nh ư là ti ng Effect. B n hãy cho reverb vào t ươ ng ñi, sau ñó, b n hãy pha tr n sao ñ l n c a 
hai kênh sao cho hay nh t. 
 Vi Snare, PEAVEY PVM-45 ho c Sennheiser E-604, BF-504 là tuy t v i nh t. Tuy 
nhiên, b n có th  dùng micro ca cho Snare dù r ng ñây không ph i là ph ươ ng án t i ưu nh t. 
Tr ng Tom . 
 Tươ ng t  v i cách ñt micro m t trên c a Snare, và ch  c n m t micro mà thôi. 
 Nu b n mu n ñt m t micro cho 2 tom, thì v  trí  gi a 2 tom là thích h p nh t. 
 Nu b n mu n ñt 2 micro cho 3 tom, thì b n hãy nh  ñn QUI T C 1/3 mà tôi ñã nói  
trên, và b n c  ng d ng cách ñt 2 micro theo hình ch  th p. 
 Chú Ý v i Tom Bass (Floor Tom), b n hãy dùng Noise Gate / Release ñ ct b t ti ng 
n – um bass. 
 Vi Tom, PEAVEY PVM-45 ho c Sennheiser E-604, BF-504 là tuy t v i nh t. Tuy 
nhiên, b n có th  dùng micro ca cho Snare dù r ng ñây không ph i là ph ươ ng án t i ưu nh t. 
Hi hat. 
 Micro Peavey PVM-480, PVM- 45, ho c BF-504 / E 604 là micro t i ưu nh t cho ng 
dng này. B n hãy th  ñt micro theo 1 trong 2 cách sau ñ ch n ra cách mà b n thích nh t. 
 4 
 Cách 1 Cách 2 
Cymbal. 
 Lo i micro : t ươ ng t  nh ư hi hat. 
 Nu b n ch  có 1 cymbal, thì b n ch  c n ñ micro ñó h ơi gn cymbal c a b n. 
 Nu b n có h ơn m t cymbal, b n có th  ñ 1 micro bên trái và m t micro bên ph i,  trên 
cao ñ b t toàn b  ti ng cymbal. 
 Cu i cùng tôi xin chúc t t c  các b n ñu thành công v i nh ng thí nghi m m i c a mình. 
Chúc thành công. 
 5