Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Vật lý Lớp 7

Cơ sở khoa học của việc tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo

Qua quá trình hoạt động trải nghiệm sáng tạo, học sinh có nhiều cơ hội thể hiện giá trị

của bản thân, thiết lập được các mối quan hệ với cá nhân khác, với tập thể và với môi

trường sống, từ đó hình thành và phát triển nhân cách. Hoạt động trải nghiệm giúp học sinh

biết vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn, củng cố các kỹ năng đã có, trên cơ sở đó, tiếp

tục rèn luyện và phát triển các năng lực như: năng lực tự chủ và tự học, năng lực giao tiếp

và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, năng lực tính toán,

năng lực tìm hiểu tự nhiên và xã hội, năng lực công nghệ, năng lực thẩm mỹ, năng lực thể

chất, năng lực hoạt động và tổ chức hoạt động, năng lực định hướng nghề nghiệp.

Dự thảo Chương trình giáo dục phổ thông – Chương trình tổng thể (Công bố ngày

12/4/2017) cũng nhấn mạnh: “Nội dung của hoạt động trải nghiệm sáng tạo được thiết kế

theo hướng tích hợp nhiều lĩnh vực, môn học thành các chủ điểm mang tính chất mở. Hình

thức và phương pháp tổ chức đa dạng, phong phú, mềm dẻo, linh hoạt, mở về không gian,

thời gian, quy mô, đối tượng và số lượng,. để học sinh có nhiều cơ hội tự trải nghiệm”.

Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Vật lý Lớp 7 trang 1

Trang 1

Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Vật lý Lớp 7 trang 2

Trang 2

Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Vật lý Lớp 7 trang 3

Trang 3

Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Vật lý Lớp 7 trang 4

Trang 4

Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Vật lý Lớp 7 trang 5

Trang 5

Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Vật lý Lớp 7 trang 6

Trang 6

pdf 6 trang baonam 9780
Bạn đang xem tài liệu "Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Vật lý Lớp 7", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Vật lý Lớp 7

Tổ chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Vật lý Lớp 7
TẠP CHÍ KHOA HỌC −−− SỐ 17/2017 145 
 TTTỔTỔỔỔ CCHHCHỨCH ỨỨỨCC HOHOẠẠẠẠTTTT ĐĐĐỘĐ ỘỘỘNGNG TRTRẢẢẢẢII NGHINGHIỆỆỆỆMM SÁNG TTẠẠẠẠOOOO 
 TRONG MÔN VẬVVVẬTẬẬT LÝ L LỚỚỚỚPPPP 777 
 Bùi Th Phương Thúy 1 
 Trưng Đi hc Th ñô Hà Ni 
 Tóm tttttt: Bài báo ñ xut xây dng k hoch hot ñng tri nghim sáng to theo ch ñ 
 dưi dng d án hc tp ñ hc sinh gii quyt vn ñ thc tin cuc sng. Thông qua 
 hot ñng tri nghim, hc sinh ñưc rèn luyn và phát trin các năng lc chung ct lõi 
 và năng lc chuyên bit trong môn Vt lý. 
 TTTT khóakhóa: Hot ñng tri nghim, năng lc sáng to, năng lc chuyên bit, dy hc Vt lý 
1. M ĐU 
 Hot ñng tri nghim sáng to là thành t quan trng trong chương trình giáo dc ph 
thông mi. Trong hot ñng tri nghim sáng to, hc sinh va là ngưi tham gia, va là 
ngưi thit k và t chc các hot ñng, t ñó bit cách tích cc hoá bn thân, khám phá, 
ñiu chnh bn thân, bit cách t chc hot ñng, t chc cuc sng, hc tp và làm vic có 
k hoch, có trách nhim. Vì vy, hot ñng tri nghim sáng to chính là phương thc gn 
ni dung giáo dc vi cuc sng thc tin, gn lý thuyt vi thc hành, to nên s thng 
nht gia nhn thc vi hành ñng, góp phn hình thành các phm cht, thói quen, k năng 
sng... cho hc sinh. 
2. NI DUNG 
2.1. Cơ s khoa hc ca vic t chc hot ñng tri nghim sáng to 
 Qua quá trình hot ñng tri nghim sáng to, hc sinh có nhiu cơ hi th hin giá tr 
ca bn thân, thit lp ñưc các mi quan h vi cá nhân khác, vi tp th và vi môi 
trưng sng, t ñó hình thành và phát trin nhân cách. Hot ñng tri nghim giúp hc sinh 
bit vn dng kin thc ñã hc vào thc tin, cng c các k năng ñã có, trên cơ s ñó, tip 
tc rèn luyn và phát trin các năng lc như: năng lc t ch và t hc, năng lc giao tip 
1 Nhn bài ngày 6.6.2017; gi phn bin, chnh sa và duyt ñăng ngày 25.7.2017 
 Liên h tác gi: Bùi Th Phương Thúy; Email: btpthuy@daihocthudo.edu.vn 
146 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI 
và hp tác, năng lc gii quyt vn ñ và sáng to, năng lc ngôn ng, năng lc tính toán, 
năng lc tìm hiu t nhiên và xã hi, năng lc công ngh, năng lc thm m, năng lc th 
cht, năng lc hot ñng và t chc hot ñng, năng lc ñnh hưng ngh nghip... 
 D tho Chương trình giáo dc ph thông – Chương trình tng th (Công b ngày 
12/4/2017) cũng nhn mnh: “Ni dung ca hot ñng tri nghim sáng to ñưc thit k 
theo hưng tích hp nhiu lĩnh vc, môn hc thành các ch ñim mang tính cht m. Hình 
thc và phương pháp t chc ña dng, phong phú, mm do, linh hot, m v không gian, 
thi gian, quy mô, ñi tưng và s lưng,... ñ hc sinh có nhiu cơ hi t tri nghim”. 
 Hot ñng tri nghim sáng to ñưc t chc dưi nhiu hình thc khác nhau như: 
hot ñng câu lc b, t chc trò chơi, din ñàn, sân khu tương tác (kch, thơ, hát, tiu 
phm...), tham quan dã ngoi, t chc các hi thi/cuc thi, t chc s kin, hot ñng giao 
lưu, hot ñng chin dch, hot ñng nhân ño, hot ñng tình nguyn, hot ñng cng 
ñng, lao ñng công ích, sinh hot tp th, hot ñng nghiên cu khoa hc... Mi hình thc 
hot ñng trên ñu có vai trò và ý nghĩa giáo dc nht ñnh. Tùy thuc vào ñc ñim vùng 
min, ñiu kin kinh t  xã hi và ñc trưng v văn hóa, khí hu ca mi ña phương, nhà 
trưng và các t chc giáo dc có th la chn ni dung và hình thc t chc sao cho phù 
hp và ñt hiu qu cao nht. 
 Bên cnh hình thc t chc thì phương pháp t chc hot ñng tri nghim sáng to 
cũng phi ñưc s dng mt cách ña dng và linh lot nhm hưng ti mc tiêu hc sinh 
t hot ñng, t tri nghim là chính. Mt s phương pháp cơ bn mà giáo viên và nhà 
giáo dc có th t chc hot ñng tri nghim sáng to cho hc sinh như: phương pháp gii 
quyt vn ñ, phương pháp sm vai, phương pháp làm vic nhóm, phương pháp dy hc d 
án... Tùy theo tính cht và mc ñính ca tng hot ñng c th cũng như ñiu kin vt cht 
và kh năng ca hc sinh mà giáo viên (hay nhà giáo dc) có th la chn mt hay nhiu 
phương pháp phù hp. 
 Ngoài nhng hot ñng tri nghim sáng to ñưc thit k thành hot ñng riêng, 
trong tng môn hc cũng cn coi trng vic t chc, hưng dn các hot ñng tri nghim 
sáng to phù hp vi ñc trưng ni dung môn hc và ñiu kin dy hc. 
2.2. Kh năng t chc tri nghim sáng to trong môn Vt lý lp 7 
 Vt lý là môn khoa hc thc nghim, kin thc vt lý gn kt mt cách cht ch vi 
 thc t ñi sng. Tuy nhiên, ñi vi ñi ña s hc sinh ph thông hin nay, vic vn dng 
 kin thc vt lý vào ñi sng còn rt nhiu hn ch. 
 Vì vy vic t chc hot ñng tri nghim sáng to trong dy hc môn hc Vt lý 
 nhm mc ñích gn lý thuyt vi thc hành; cng c, b tr, nâng cao các kin thc vt lý 
TẠP CHÍ KHOA HỌC −−− SỐ 17/2017 147 
ñã hc trên lp; khơi gi s tò mò, tìm hiu, gii thích các hin tưng vt lý. Qua ñó, hc 
sinh có thêm căn c khoa hc và nim tin khi s dng kin thc vt lý ñ gii quyt các 
vn ñ trong thc tin cuc sng. 
 T chc hot ñng tri nghim sáng to trong dy hc Vt lý không ch giúp hc sinh 
 hình thành và phát trin các năng lc chung ct lõi như ñã nêu trên, mà còn hình thành và 
phát trin  các năng lc chuyên bit như: năng lc gii quyt vn ñ, năng lc hp tác, 
 năng lc thc nghim, năng lc quan sát,... 
 Chương trình Vt lý lp 7 ñưc cu trúc thành 3 chương rõ ràng, nhưng các kin thc 
 gia các chương có liên h vi nhau, nên dy chương này vn có th giao nhim v ñ 
 cng c kin thc các chương ñã hc mà không làm mt logic ca bài hc. Mt khác, gia 
 các kin thc v Quang hc , Âm hc và Đin hc có th t hp vi nhau ñ tp trung gii 
 quyt mt vn ñ nào ñó trong cuc sng. 
 Hình 1. Cu trúc chương trình Vt lý lp 7 theo 3 chương và theo các bài hc 
 Trong chương Âm hc , khi dy v “Chng ô nhim ting n” ñt ra s cn thit liên h 
 vi các hin tưng trong cuc sng ñ hc sinh hiu rõ bn cht ca ô nhim ting n và 
 cách phòng chng ting n trong thc tin. Mun phòng chng ting n cho mt tình 
 hung thc t, ñòi hi hc sinh phi có kin thc tng hp ca c chương Âm hc. Vì vy, 
 qua vic hc sinh tìm kim bin pháp ñ phòng chng ting n, giáo viên có th kim tra 
148 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI 
ñưc hc sinh ñã ñt ñưc chun kin thc kĩ năng ca ca chương chưa, ñng thi to 
không gian cho hc sinh tri nghim ñ phát trin năng lc cá nhân 
2.3. Xây dng k hoch t chc hot ñng tri nghim sáng to ch ñ “Phòng 
chng ting n” 
  Mc tiêu ca hot ñng: 
  Hc sinh bit ñưc ñc ñim ca các vt liu cách âm. 
  Hc sinh xây dng ñưc phương án phòng chng ting n cho trưng hc. 
  Ni dung: 
 a. Tên ch ñ: Phòng chng ting n 
 Ý tưng ch ñ: 
 + Hc sinh khi hc v âm thanh, ting n, ô nhim ting n là nhng kin thc rt gn 
 gũi, có nh hưng trc tip ñn cuc sng hng ngày ca con ngưi. 
 + Phn kin thc v âm thanh và ô nhim ting n có ý nghĩa thc tin rt ln. 
 b. Môn hc: Vt lý Khi lp: 7 
 c. Đnh hưng sn phm hc sinh thc hin 
 Hc sinh thit k ñưc các phương án phòng chng ting n cho trưng hc. Các 
phương án ñưc th hin trong sn phm hc tp ca hc sinh. 
 Sn phm hc sinh thc hin hot ñng có th gm: Poster, Báo tưng, Trin lãm 
 tranh, Tp san, Bài trình bày Power Point, Video – Clip... 
 d. Thi gian, thi ñim t chc 
 Trong thi gian 2 tun, ngay sau khi hc bài Môi trưng truyn âm 
 e. Hình thc, phương pháp t chc thc hin 
 Hình thc làm vic nhóm nh dưi dng d án hc tp bng cách t tri nghim trong 
 môi trưng cuc sng thc. 
 f. Các hot ñng ca ch ñ 
 Hot ñng 1 : T chc tìm kim, thu thp thông tin 
 Hot ñng 2 : Sp xp thông tin theo các ni dung v phòng chng ting n 
 Hot ñng 3: Xây dng ý tưng và thit k phương án phòng chng ting n cho 
 trưng hc 
 Hot ñng 4 : T chc báo cáo và ñánh giá sn phm ca hc sinh trên lp 
TẠP CHÍ KHOA HỌC −−− SỐ 17/2017 149 
 g. Hình thc ñánh giá sn phm ca hc sinh, ñánh giá hiu qu hot ñng ca 
giáo viên 
 • Đánh giá hot ñng ca hc sinh: 
  Hc sinh hot ñng theo nhóm nh và có s bàn tho, trao ñi, tranh lun v la 
 chn sn phm, ý tưng d án 
  Hc sinh xây dng ña dng các sn phm, không có s bt chưc 
  Hc sinh ñưc tip cn vi môi trưng, thc hin d án  nhà, trong trưng và ngoài 
ñi sng 
 • Đánh giá hot ñng ca giáo viên: 
  Đa s hc sinh trong lp tham gia theo tinh thn t nguyn 
  Hc sinh có trao ñi, tho lun vi giáo viên v ý tưng và tìm ngun tài liu 
  Hc sinh có s cnh tranh nhau và có sn phm ñm bo ñúng mu sn phm ñưa ra 
  Hc sinh trình bày ñưc các ñc ñim ca ô nhim ting n, ñưa ra ñưc các phương 
án phòng chng ô nhim ting n 
 h. Ý nghĩa ca ch ñ la chn 
 Hình thc t chc hc tp da trên s t hc, t nghiên cu ca hc sinh khi gn môi 
trưng hc tp trong nhà trưng vi vic gii quyt các vn ñ trong cuc sng 
 Hc sinh ñưc tri nghim sáng to, ñưc ñóng vai là ngưi ln, là nhà nghiên cu, là 
nhà qun lí... giúp các ñi tưng, ngưi dân trong phòng chng ô nhim ting n. Đây là hình 
thc t tri nghim theo nhóm trong môi trưng cuc sng mà không có ngưi hưng dn. 
 Quá trình thc hin d án song hành vi quá trình hc tp, nên cũng là hình thc d án 
hc tp gn kin thc vi thc tin, không ñ ñn khi hc xong, chuyn chương mi mi 
thc hin d án làm hc sinh phân tán khi vn dng kin thc, chương cũ không liên quan 
ñn chương hc mi, gây quá ti trong hc tp. 
3. KT LUN 
 Hot ñng tri nghim sáng to trong khuôn kh chương trình Vt lý 7 ñã mang li 
nhiu kt qu có ý nghĩa cho ngưi hc nói chung, ñc bit cho hc sinh các trưng trung 
hc cơ s nói riêng. Thông qua hot ñng tri nghim sáng to, hc sinh tìm thy nim 
vui, s hng thú trong hc tp, ñưc th hin và phát trin năng lc cá nhân, giá tr ca 
bn thân. 
150 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ H NỘI 
 Trên thc t, vn ñ này ñã ñưc chúng tôi nghiên cu sâu và xây dng thành quy 
 trình c th trong cun sách Hot ñng tri nghim sáng to trong các môn hc lp 7. 
 Cun sách ñã nhn ñưc s ng h, tán thành bưc ñu ca các nhà nghiên cu, giáo dc 
 hc nói chung và các thy, cô giáo ñang trc tip ging dy b môn Vt lý trong nhà 
 trưng ph thông nói riêng. 
 TÀI LIU THAM KHO 
1. B Giáo dc và Đào to (tháng 4 năm 2017), D tho Chương trình giáo dc ph thông 
 (Chương trình tng th). 
 2. B Giáo dc và Đào to, Hưng dn thí ñim phát trin chương trình giáo dc nhà trưng 
 ph thông (Ban hành theo Công văn s791/HDBGDĐT, ngày 25 tháng 06 năm 2013). 
 3. Nguyn Th Liên, Nguyn Th Hng, Tưng Duy Hi, Đào Th Ngc Minh (2016), T chc 
 hot ñng tri nghim sáng to trong nhà trưng ph thông ,  Nxb Giáo dc Vit Nam. 
 4. Tưng Duy Hi (Tng ch biên) (2017), Hot ñng tri nghim sáng to trong các môn hc 
 lp 7 ,  Nxb Giáo dc Vit Nam. 
 5. Đ Hương Trà (2011), Các kiu t chc dy hc hin ñi trong dy hc Vt lí  trưng ph 
 thông ,  Nxb Đi hc Sư phm. 
 ORGANIZING CREATIVE EXPERIENTIAL LEARNING ACTIVITIES 
 FOR THE 7TH – GRADE PHYSICS 
 AbstractAbstract: The article proposes to build plan on creative experimental learning activities 
 in terms of academic projects to help students handle reallife problems and situations. 
 Through means of experiential activities, students are able to develop their core abilities 
 as well as specialize abilities on Physics. 
 KeywordsKeywords: Experiential activities, creative ability, specialized ability, teaching Physics. 

File đính kèm:

  • pdfto_chuc_hoat_dong_trai_nghiem_sang_tao_trong_mon_vat_ly_lop.pdf