Thực trạng công tác phát triển thể lực cho học sinh khối 7 trường Trung học Cơ sở Hoàng Hoa Thám quận Ba Đình, thành phố Hà Nội

BµI B¸O KHOA HäC
166
THÖÏC TRAÏNG COÂNG TAÙC PHAÙT TRIEÅN THEÅ LÖÏC CHO HOÏC SINH KHOÁI 7
TRÖÔØNG TRUNG HOÏC CÔ SÔÛ HOAØNG HOA THAÙM 
QUAÄN BA ÑÌNH, THAØNH PHOÁ HAØ NOÄI
Tóm tắt:
Sử dụng các phương pháp nghiên cứu thường quy đánh giá thực trạng công tác phát triển thể
lực cho học sinh khối 7, trường THCS Hoàng Hoa Thám, quận Ba Đình, Hà Nội trên các mặt: Thực
trạng các yếu tố ảnh hưởng tới việc phát triển thể lực cho học sinh như chương trình môn học Thể
dục, cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên, thực trạng sử dụng bài tập phát triển thể lực cho học sinh
và thực trạng thể lực của học sinh. Kết quả nghiên cứu cho thấy tỷ lệ học sinh ở mức không đạt
còn cao ở tất cả các tố chất. Đây là căn cứ thực tiễn quan trọng để lựa chọn và tác động các giải
pháp phát triển thể lực cho học sinh khối 7, trường THCS Hoàng Hoa Thám.
Từ khóa: Thể lực chung, học sinh khối 7, trường THCS Hoàng Hoa Thám
Current situation of general fitness development for grade 7 students
at Hoang Hoa Tham Secondary School in Ba Dinh District, Hanoi City
Summary:
The topic has applied regular research methods to assess the current situation of the general
fitness development of grade-7 students at Hoang Hoa Tham Secondary School in Ba Dinh District,
Hanoi basing on following aspects: Current status of factors affecting the development of general
fitness for students - physical education program, facilities, teachers, the current situation of
physical-developing exercises for students and the reality of student fitness. Research results are
an important basis for selecting and impacting solutions in order to develop physicality for grade-7
students at Hoang Hoa Tham Secondary School.
Keywords: General fitness, grade-7 student, Hoang Hoa Tham Secondary School.
*ThS, Trường Đại học Sư phạm TDTT Hà Nội; Email: hoanghai8387@gmail.com
Đoàn Khắc Hà*
ÑAËT VAÁN ÑEÀ
Học sinh khối 7 đang ở lứa tuổi dậy thì, do đó
các em cần phải vận động nhiều để cơ thể khỏe
mạnh và phát triển toàn diện cả thể chất lẫn tinh
thần. Học sinh khối 7 Trường THCS Hoàng Hoa
Thám học tập 2 buổi/1 ngày trong cả tuần, nhưng
chương trình môn Thể dục hiện nay dành cho
khối 7, thời gian học chỉ có 2 tiết/ tuần. Vì vậy,
lượng vận động còn hạn chế ở cả nội dung lẫn
hình thức, hiệu quả phát triển thể lực cho học sinh
chưa cao, kết quả kiểm tra thể lực của học sinh
vẫn còn nhiều em ở mức chưa đạt so với yêu cầu
quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Vấn đề phát triển thể chất nói chung và phát
triển thể lực nói riêng cho học sinh trong trường
học các cấp đã được nhiều tác giả quan tâm
nghiên cứu, tuy nhiên, chưa có tác giả nào nghiên
cứu cụ thể, chi tiết để lựa chọn bài tập phát triển
thể lực cho học sinh khối 7, Trường THCS
Hoàng Hoa Thám, quận Ba Đình, Hà Nội. Chính
vì vậy, để có căn cứ tác động các giải pháp phù
hợp, có hiệu quả nhằm phát triển thể lực cho đối
tượng nghiên cứu, nghiên cứu thực trạng công
tác phát triển thể lực cho học sinh là vấn đề cần
thiết và cấp thiết.
PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU
Quá trình nghiên cứu sử dụng các phương
pháp nghiên cứu sau: Phương pháp phân tích và
tổng hợp tài liệu; phương pháp quan sát sư
phạm; phương pháp phỏng vấn; phương pháp
167
Sè §ÆC BIÖT / 2020
kiểm tra sư phạm và phương pháp toán học
thống kê.
Khảo sát được tiến hành trên 120 học sinh
khối 7, Trường THCS Hoàng Hoa Thám, Ba
Đình, Hà Nội. Thời điểm khảo sát: Kết thúc học
kỳ 2 năm học 2018-2019.
KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU VAØ BAØN LUAÄN
1. Thực trạng thể lực chung của học sinh
khối 7 trường THCS Hoàng Hoa Thám, quận
Ba Đình, Thành phố Hà Nội 
Tiến hành khảo sát trình độ thể lực của 120
học sinh khối 7 (60 nam và 60 nữ), trường
THCS Hoàng Hoa Thám, Ba Đình, Hà Nội
thông qua 6 test theo quy định của Bộ GD&ĐT
(ban hành kèm theo Quyết định số 53/2008/QĐ-
BGDĐT ngày 18 tháng 9 năm 2008 của Bộ
GD&ĐT). Kết quả được trình bày tại bảng 1.
Qua bảng 1 cho thấy: Trình độ thể lực của học
sinh khối 7 trường THCS Hoàng Hoa Thám, Ba
Đình, Hà Nội cao hơn mức trung bình theo tiêu
Bảng 1. Thực trạng thể lực học sinh khối 7 trường THCS Hoàng Hoa Thám
Quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội
TT Test
Nam (n=60)
Cv
nữ (n=60)
Cv
x d x d
1 Lực bóp tay thuận (kG) 22.1 2.6 11.76 21.51 2.52 11.99
2 Nằm ngửa gập bụng (lần/30s) 14.21 1.23 8.66 11.12 1.09 9.8
3 Bật xa tại chỗ (cm) 171.32 15.01 8.76 151.78 11.58 7.63
4 Chạy 30m XPC (s) 6.05 0.32 5.29 6.9 0.36 5.22
5 Chạy con thoi 4x100m (s) 12.78 0.73 5.71 13.23 0.71 5.37
6 Chạy tùy sức 5 phút (m) 899.05 48.34 5.38 784.99 62.94 8.02
chuẩn đánh giá, xếp loại trình độ thể lực theo
Quyết định 53/2008/QĐ-BGDĐT ngày 18 tháng
9 năm 2008 của Bộ GD&ĐT, đồng thời kết quả
này cũng cao hơn nhiều so với kết quả Điều tra
thể chất nhân dân năm 2001, nhỉnh hơn một chút
so với kết quả kiểm tra trình độ thể lực của học
sinh khối 7 THCS miền Bắc Việt Nam theo kết
quả nghiên cứu của tác giả Trần Đức Dũng và
cộng sự (2014).
Để thấy rõ hơn trình độ thể lực của học sinh
khối 7, trường THCS Hoàng Hoa Thám, Ba
Đình, Hà Nội, chúng tôi tiến hành phân loại
trình độ thể lực của học sinh theo tiêu chuẩn của
Bộ GD&ĐT. Quá trình phân loại sử dụng 4 test:
Nằm ngửa gập bụng (lần/30s), Bật xa tại chỗ
(cm), Chạy 30m xuất phát cao (s) và chạy tùy
sức 5 phút (m), đồng thời so sánh sự khác biệt
tỷ lệ học sinh đạt tiêu chuẩn rèn luyện thể lực
của nam và nữ. Kết quả phân loại được trình bày
tại bảng 2.
Qua bảng 2 cho thấy: Khi phân loại trình độ
thể lực của học sinh lớp 7 trường THCS Hoàng
Hoa Thám, Ba Đình, Hà Nội theo tiêu chuẩn
đánh giá trình độ thể lực của Bộ GD&ĐT cho
Bảng 2. Kết quả phân loại trình độ thể lực của học sinh khối 7 
trường THCS Hoàng Hoa Thám, Ba Đình, Hà Nội (n=120)
Phân loại Tổng số (n=120) Nam (n=60) Nữ (n=60)
Khối 7 mi % mi % mi %
Tốt 24 20.00 13 21.67 12 20.00
Đạt 74 61.67 35 58.33 38 63.33
Không đạt 22 18.33 12 20.00 10 16.67
So sánh
c2 0.345
P >0.05
BµI B¸O KHOA HäC
168
thấy, đa số học sinh có trình độ thể lực ở mức
đạt (xấp xỉ 60%); tỷ lệ học sinh có trình độ thể
lực đạt tốt chỉ khoảng 20%. Tuy nhiên, vẫn còn
16.67-20% số học sinh trong diện khảo sát có
trình độ thể lực ở mức không đạt. Tỷ lệ học sinh
đạt các mức giữa nam và nữ không có sự khác
biệt. Chính vì vậy, phát triển thể lực cho học
sinh là vấn đề cần thiết.
2. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng tới
việc phát triển thể lực của học sinh khối 7,
trường THCS Hoàng Hoa Thám, Ba Đình,
Hà Nội
2.1. Thực trạng chương trình môn học Thể
dục dành cho học sinh khối 7 trường THCS
Hoàng Hoa Thám, Ba Đình, Hà Nội
Hiện nay, nội dung dạy học Thể dục ở trường
THCS Hoàng Hoa Thám, Ba Đình, Hà Nội đang
được giảng dạy theo đúng quy định của Bộ
GD&ĐT. 
Cấu trúc chương trình có hai phần, phần
"bắt buộc" và "tự chọn", đây là cấu trúc có tính
khoa học và thực tiễn cao, theo mô hình được
nhiều nước trong khu vực và quốc tế áp dụng,
đồng thời mở rộng thêm phần tự chọn, trong
đó, thêm các nội dung ôn tập, kiểm tra cuối học
kỳ, cuối năm học, thi rèn luyện thân thể và dự
phòng tạo thành “phần mềm” của chương
trình. Đó là phần chương trình dành cho các
địa phương chủ động lựa chọn giảng dạy một
trong các môn: Bóng đá 5 người, bóng chuyền
mi-ni, đá cầu, bơi, cầu lông nhằm khai thác
năng lực của giáo viên, điều kiện cơ sở vật
chất, sự yêu thích của học sinh và truyền thống
TDTT của từng địa phương.
2.2. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ công
tác giáo dục thể chất cho học sinh trường
THCS Hoàng Hoa Thám, Ba Đình, Hà Nội
Để đánh giá thực trạng cơ sở vật chất phục
vụ hoạt động GDTC cho học sinh THCS Hoàng
Hoa Thám, Ba Đình, Hà Nội, chúng tôi tiến
hành khảo sát và phỏng vấn trực tiếp các giáo
hiện hiện đang làm công tác GDTC về số lượng
và chất lượng cơ sở vật chất, sân tập, dụng cụ
tập luyện TDTT của Nhà trường. Kết quả được
trình bày ở bảng 3.
Bảng 3. Thực trạng cơ sở vật chất phục vụ hoạt động GDTC cho học sinh 
THCS Hoàng Hoa Thám, Ba Đình, Hà Nội
Loại hình sân bãi – dụng cụ
Năm học 2018-2019
Số lượng Tốt Trungbình Kém
Sân tập cầu lông ngoài trời 3 - 3 -
Sân tập cầu lông trong nhà 1 1 - -
Sân bóng đá + điền kinh: sử dụng sân trường 1 - 1 -
Sân đá cầu 2 - 2 -
Sân bóng ném 1 - 1 -
Nhà tập đa năng 1 - 1 -
Thảm thể dục 1 - 1 -
Qua bảng 3 cho thấy: Mặc dù được Ban giám
hiệu quan tâm đầu tư nhưng thực trạng cơ sở vật
chất phục vụ cho hoạt động GDTC của Nhà
trường còn có nhiều hạn chế. Cơ sở vật chất
phục vụ hoạt động GDTC cho học sinh còn
thiếu cả về số lượng và chất lượng so với yêu
cầu đổi mới phương pháp dạy và học và tập
luyện TDTT của Nhà trường.
2.3. Thực trạng đội ngũ giáo viên Thể dục
tại trường THCS Hoàng Hoa Thám, Ba Đình,
Hà Nội
Thống kê thực trạng đội ngũ giáo viên làm
công tác GDTC tại trường THCS Hoàng Hoa
Thám, Ba Đình, Hà Nội được trình bày ở bảng 4.
Qua bảng 4 cho thấy: 
- Trong khi số lượng học sinh có xu hướng
169
Sè §ÆC BIÖT / 2020
tăng hàng năm thì số lượng giáo viên lại không
đổi đã dẫn tới tỷ lệ học sinh / giáo viên ngày
càng cao. 
- Về trình độ giáo viên: Trường không có
giáo viên ở trình độ Cao đẳng. Có 01 giáo viên
trình độ Thạc sỹ và 01 giáo viên đang tham gia
học tập nâng cao trình độ (thạc sỹ giáo dục học
TDTT). Đây là một thế mạnh để có thể áp dụng
khoa học kỹ thuật vào giảng dạy môn học
GDTC trong Nhà trường. 
- Về độ tuổi: Độ tuổi trung bình của các giáo
viên là 35-45 tuổi, đây là một ưu thế lớn bởi là
lực lượng giáo viên có thời gian công tác lâu
năm, kinh nghiệm giảng dạy phong phú, đồng
thời, đây lại là lực lượng có thể tiếp cận khoa
học kỹ thuật, có thể học tập nâng cao trình độ
để trở thành những cán bộ có trình độ cao, được
xem là một yếu tố có tính tích cực.
- Số lượng học sinh của Trường hiện tại thời
điểm năm học 2018-2019 là 1558 học sinh. Trên
thực tế, trung bình mỗi giáo viên đảm nhận
khoảng 5- 7 lớp trong một năm học và mỗi lớp
khoảng hơn 50 học sinh làm cho mật độ dày và
cường độ làm việc lớn ảnh hưởng rất nhiều đến
quá trình giảng dạy, chuẩn bị giáo án... Khả
năng quản lý, bao quát và điều khiển của giáo
viên trong giờ dạy còn hạn chế.
2.4. Thực trạng sử dụng bài tập phát triển
thể lực cho học sinh khối 7, trường THCS
Hoàng Hoa Thám, Ba Đình, Hà Nội
Đánh giá thực trạng sử dụng bài tập phát triển
thể lực cho học sinh khối 7, Trường THCS
Hoàng Hoa Thám, Ba Đình, Hà Nội thông qua
phân tích hồ sơ giáo án giảng dạy và phỏng vấn
trực tiếp các giáo viên đang giảng dạy tại
Trường. Kết quả cho thấy: Trong phát triển thể
lực cho học sinh, các thầy cô sử dụng các bài
tập sau:
1. Chạy 400m
2. Chạy 800m
Bảng 4. Thực trạng đội ngũ giáo viên làm công tác giáo dục thể chất 
tại Trường THCS Hoàng Hoa Thám, Ba Đình, Hà Nội
TT Nội dung
Năm học
2017-2018 2018-2019 2019-2020
1 Số lượng giáo viên 3 3 3
2 Giới tính
Nam 2 2 2
Nữ 1 1 1
3 Tổng số học sinh 1530 1558 1563
4 Tỷ lệ học sinh/giáo viên 510 519 521
5 Thâm niên công tác
Dưới 5 năm 2 3 3
Trên 5 năm 1 0 0
6 Trình độ chuyên môn
Sau đại học 1 1 1
Đại học 2 2 2
Dưới đại học 0 0 0
7 Trình độ tin học
A 0 0 0
B 3 3 2
C 0 0 1
8 Trình độ ngoại ngữ
A 0 0 0
B 3 3 2
C 0 0 1
BµI B¸O KHOA HäC
170
3. Nhảy lò cò
4. Bật xa tại chỗ
5. Nằm sấp chống đẩy
6. Nằm ngửa gập bụng
7. Chạy nâng cao đùi
8. Chạy tăng tốc tại chỗ
9. Nhảy dây
Qua phân tích thực trạng cho thấy:
Các bài tập được sử dụng trong phát triển thể
lực cho học sinh khối 7 còn rất nghèo nàn cả về
số lượng và loại bài tập. Điều này dễ dẫn đến sự
nhàm chán trong quá trình học tập của học sinh.
Các bài tập được sử dụng phần lớn là các bài
tập tay không, đơn giản, chưa có các dụng cụ hỗ
trợ. Theo các nhà chuyên môn thì nhóm bài tập,
với dụng cụ bổ trợ và nhóm trò chơi, thi đấu có
tác dụng gây hưng phấn cho người tập, rất có
hiệu quả trong phát triển thể lực cho học sinh.
Các bài tập chưa được định lượng vận động
cụ thể cho học sinh bao gồm: Khối lượng,
cường độ, quãng nghỉ nên mỗi giáo viên khác
nhau sử dụng với lượng vận động khác nhau, vì
vậy mà hiệu quả đạt được cũng rất khác nhau.
Các bài tập mới chỉ được sử dụng theo kinh
nghiệm của giáo viên chứ chưa có nghiên cứu
khoa học nào kiểm định hiệu quả của các bài tập
trên đối tượng nghiên cứu.
Chính vì vậy, việc nghiên cứu lựa chọn bài
tập phát triển thể lực chung cho học sinh khối
7, trường THCS Hoàng
Hoa Thám, Ba Đình, Hà
Nội là cần thiết, cấp thiết
và có ý nghĩa thực tiễn
cao.
KEÁT LUAÄN
1. Thực trạng trình độ
thể lực của học sinh khối 7
Trường THCS Hoàng Hoa
Thám, Ba Đình, Hà Nội
còn tới 16.67-20% không
đạt tiêu chuẩn thể lực theo
quy định của Bộ GD&ĐT.
Tỷ lệ học sinh nam và nữ
không có sự khác biệt về
kết quả phân loại trình độ
thể lực. 
2. Chương trình môn
học đảm bảo yêu cầu của
Bộ GD&ĐT, sở vật chất còn thiếu cả về số
lượng và chất lượng, đội ngũ giáo viên Thể dục
còn ít, thiếu về số lượng.
3. Các bài tập phát triển thể lực chung cho
học sinh còn nhiều hạn chế về số lượng và hình
thức chủ yếu là các bài tập tay không, không sử
dụng dụng cụ bổ trợ và trò chơi.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛ0
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2008), Quyết
định số: 53/2008/QĐ-BGDĐT ngày 18 tháng 9
năm 2008 về việc ban hành quy định về việc
đánh giá, xếp loại thể lực học sinh, sinh viên.
2. Dương Nghiệp Chí, Nguyễn Danh Thái và
cộng sự (2003), Thực trạng thể chất người Việt
Nam từ 6 tới 20 tuổi (thời điểm 2001), Nxb
TDTT, Hà Nội
3. Trần Đức Dũng và cộng sự (2014),
“Nghiên cứu sự phát triển thể chất của học sinh
phổ thông từ lớp 1 tới lớp 12” (thời điểm 2002-
2014), Đề tài NCKH cấp Bộ, Đại học TDTT
Bắc Ninh.
(Bài nộp ngày 21/9/2020, phản biện ngày
30/9/2020, duyệt in ngày 4/12/2020)
Tập luyện TDTT ngoại khóa là biện pháp hiệu quả giúp phát triển
thể lực cho học sinh trong trường học các cấp