Thực trạng các yếu tố chủ quan ảnh hưởng tới hoạt động thể thao ngoại khóa môn cầu lông của học sinh trung học phổ thông thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang

42
BµI B¸O KHOA HäC
THÖÏC TRAÏNG CAÙC YEÁU TOÁ CHUÛ QUAN AÛNH HÖÔÛNG TÔÙI HOAÏT ÑOÄNG 
THEÅ THAO NGOAÏI KHOÙA MOÂN CAÀU LOÂNG CUÛA HOÏC SINH 
TRUNG HOÏC PHOÅ THOÂNG THAØNH PHOÁ TUYEÂN QUANG, TÆNH TUYEÂN QUANG
Tóm tắt:
Sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học thường quy xác định được 10 yếu tố ảnh
hưởng tới hoạt động thể thao ngoại khóa môn Cầu lông của học sinh THPT thành phố Tuyên
Quang, tỉnh Tuyên Quang, trong đó có 03 yếu tố chủ quan và 07 yếu tố khách quan. Trên cơ sở
đó, phân tích thực trạng các yếu tố chủ quan ảnh hưởng tới phát triển phong trào thể thao ngoại
khóa cho đối tượng nghiên cứu.
Từ khóa: Thực trạng, yếu tố ảnh hưởng, yếu tố chủ quan, yếu tố khách quan, thể thao ngoại
khoá học sinh THPT
Situation of subjective factors affecting the Badminton extracurricular sports activities
of high school students in Tuyen Quang city, Tuyen Quang province
Summary:
Using regular scientific research methods, the topics has identified 10 factors affecting badminton
extracurricular sports activities for high school students in Tuyen Quang city, Tuyen Quang province,
which includes 03 subjective factors. and 07 objective factors. On that basis, the topic has analyzed
the status of subjective factors affecting the development of extracurricular sports movements for
research subjects.
Keywords: Current situation, influencing factors, subjective factors, objective factors,
extracurricular sports for high school students ...
*ThS, Trường Đại học Tân Trào; Email: nguyenmyviettq@gmail.com
Nguyễn Mỹ Việt*
ÑAËT VAÁN ÑEÀ
Mục đích của hoạt động TDTT ngoại khoá là
tổ chức các hoạt động TDTT vào những thời
gian nhàn rỗi của học sinh 1 cách lành mạnh và
có nội dung; Giáo dục những hiểu biết và những
kiến thức sử dụng một cách chủ đích các
phương tiện giáo dục TDTT khác nhau trong đời
sống và hoạt động hàng ngày. Tuy nhiên, trên
thực tế nhiều trường THPT tại nhiều tỉnh, thành
phố trên cả nước, hoạt động TDTT ngoại khóa
lại chưa được quan tâm đúng mức. 
Cầu lông là môn thể thao được đông đảo học
sinh các trường THPT trên địa bàn Thành phố
Tuyên Quang yêu thích tập luyện. Tuy nhiên,
phong trào tập luyện môn Cầu lông trên địa bàn
thành phố chưa phát triển tương xứng với tiềm
năng sẵn có theo nhận định của các chuyên gia
và giáo viên thể dục tại các Trường. Để có cơ sở
tác động các giải pháp phát triển phong trào tập
luyện Cầu lông ngoại khóa cho học sinh THPT
Thành phố Tuyên Quang, việc bản thân học sinh
nỗ lực tham gia tập luyện có vai trò rất quan
trọng. Chính vì vậy, việc xác định và đánh giá
chính xác thực trạng các yếu tố chủ quan ảnh
hưởng tới hoạt động TDTT ngoại khóa môn Cầu
lông cho đối tượng nghiên cứu là vấn đề cần
thiết, cấp thiết và có ý nghĩa thực tiễn cao. Tuy
nhiên, vấn đề này lại chưa có tác giả nào quan
tâm nghiên cứu.
PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU
Trong quá trình nghiên cứu, chúng tôi sử
dụng các phương pháp nghiên cứu sau: Phương
pháp tham khảo tài liệu, Phương pháp quan sát
sư phạm, Phương pháp phỏng vấn, và Phương
pháp toán học thống kê.
Đối tượng khảo sát gồm 1800 học sinh thuộc
43
- Sè 1/2021
06 trường THPT trên địa bàn thành phố Tuyên
Quang, Tỉnh Tuyên Quang gồm: Trường THPT
Dân tộc nội trú Tỉnh Tuyên Quang; Trường
THPT Nguyễn Văn Huyên; Trường THPT Tân
Trào; Trường THPT Ỷ La; Trường THPT
Chuyên tỉnh Tuyên Quang; Trường THPT Xuân
Huy. Trong đó mỗi khối 10, khối 11 và khối 12
có 600 học sinh, tương ứng mỗi trường có 50
học sinh nam và 50 học sinh nữ mỗi khối. 
Thời điểm khảo sát: Kết thúc học kỳ 1, năm
học 2017-2018.
KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU VAØ BAØN LUAÄN
1. Xác định các yếu tố ảnh hưởng tới
phong trào tập luyện ngoại khóa môn Cầu
lông tại các trường Trung học phổ thông
trên địa bàn Thành phố Tuyên Quang
Tiến hành xác định các yếu tố ảnh hưởng tới
hoạt động TDTT ngoại khóa môn Cầu lông của
học sinh các trường THPT thành phố Tuyên
Quang, tỉnh Tuyên Quang trên cơ sở phân tích
các tài liệu tham khảo, các công trình nghiên
cứu có liên quan, phỏng vấn trực tiếp 33 chuyên
gia trong lĩnh vực GDTC và các giáo viên tại 06
trường THPT trên địa bàn thành phố Tuyên
Quang. Kết quả cho thấy: Các yếu tố chủ quan
và yếu tố khách quan đều có ảnh hưởng rất lớn
đến hoạt động thể thao ngoại khóa môn Cầu
lông cho đối tượng nghiên cứu. Kết quả phỏng
vấn đã xác định được 10 yếu tố ảnh hưởng chính
tới phong trào tập luyện ngoại khóa môn Cầu
lông cho đối tượng nghiên cứu. Chi tiết được
trình bày tại sơ đồ 1.
Các yếu tố ảnh hưởng tới hoạt động ngoại
khóa môn Cầu lông
Yếu tố chủ quan Yếu tố khách quan
Nhận
thức,
thái độ
tập
luyện
Nhu
cầu
tập
luyện
Động
cơ tập
luyện
Lãnh
đạo 
chỉ 
đạo
Chương
trình
GDTC
nội khóa
Cơ sở
vật
chất
Kinh
phí
hoạt
động
Nội
dung
tập
luyện
Hình
thức
tập
luyện
Đội
ngũ
giảng
viên
Sơ đồ 1. Các yếu tố chính ảnh hưởng tới hoạt động ngoại khóa môn Cầu lông 
của học sinh các trường THPT Thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang
Trong quá trình đánh giá thực trạng các yếu
tố ảnh hưởng tới hoạt động ngoại khóa môn Cầu
lông của đối tượng nghiên cứu, chúng tôi tiến
hành đánh giá chi tiết thực trạng từng yếu tố
thành phần.
2. Thực trạng các yếu tố chủ quan ảnh
hưởng tới hoạt động thể thao ngoại khóa tại
các trường THPT thành phố Tuyên Quang,
tỉnh Tuyên Quang
Tiến hành đánh giá thực trạng các yếu tố chủ
quan ảnh hưởng tới hoạt động thể thao ngoại
khóa của đối tượng nghiên cứu thông qua khảo
sát 1800 học sinh tại 06 trường THPT trên địa
bàn thành phố. Kết quả cho thấy:
2.1. Thực trạng nhận thức và thái độ tập
luyện ngoại khóa môn Cầu lông
Thực trạng nhận thức và thái độ tập luyện thể
thao ngoại khóa có ảnh hưởng rất lớn tới việc
tập luyện ngoại khóa môn Cầu lông của học sinh
các trường THPT Thành phố Tuyên Quang,
trong đó, cần thiết phải kể tới nhận thức của đội
ngũ cán bộ quản lý, giáo viên thể dục, giáo viên
các môn học khác là những người có ảnh hưởng
lớn tới việc học tập của học sinh cũng như việc
phát triển phong trào tập luyện thể thao ngoại
khóa) và học sinh. 
Kết quả khảo sát nhận thức và thái độ với
44
BµI B¸O KHOA HäC
hoạt động thể thao ngoại khóa của 18 cán bộ
quản lý, 27 giáo viên thể dục, 69 giáo viên các
môn học khác và 1800 học sinh các trường
THPT Thành phố Tuyên Quang. Thông qua
phỏng vấn bằng phiếu hỏi được trình bày ở
bảng 1.
Bảng 1. Thực trạng nhận thức và thái độ tập luyện thể thao ngoại khóa 
tại các trường THPT trên địa bàn Thành phố Tuyên Quang (n=1914)
Nội dung
Cán bộ 
quản lý
(n=18)
Giáo viên
Thể dục
(n=27)
Giáo viên
các môn học
khác (n=69)
Học sinh
(n=1800) So sánh
mi % mi % mi % mi % c2 P
Nhận thức về tầm quan trọng của tập luyện TDTT
Rất quan trọng 16 88.89 27 100 42 60.87 498 27.67
385.648 <0.05Quan trọng 2 11.11 0 0 21 30.43 705 39.17
Không quan trọng 0 0 0 0 6 8.7 597 33.17
Nhận thức về tầm quan trọng của tập luyện TDTT ngoại khóa
Rất quan trọng 15 83.33 27 100 36 52.17 453 25.17
111.241 <0.05Quan trọng 3 16.67 0 0 22 31.88 731 40.61
Không quan trọng 0 0 0 0 11 15.94 616 34.22
Nhận thức về tác dụng của tập luyện ngoại khóa môn Cầu lông
Tốt cho sức khỏe 15 83.33 27 100 45 65.22 438 24.33
13.780 >0.05
Phát triển thể lực 16 88.89 27 100 43 62.32 416 23.11
Giữ gìn vóc dáng 16 88.89 27 100 46 66.67 423 23.5
Kết giao bạn bè 17 94.44 26 96.3 42 60.87 409 22.72
Giúp thư giãn 14 77.78 26 96.3 36 52.17 368 20.44
Tốn thời gian, công sức 0 0 0 0 5 7.25 125 6.94
Không có tác dụng 0 0 0 0 6 8.7 109 6.06
Thái độ tập luyện TDTT ngoại khóa môn Cầu lông
Yêu thích và nhiệt tình
tập luyện 12 66.67 27 100 25 36.23 397 22.06
306.792 <0.05Bình thường 4 22.22 0 0 35 50.72 794 44.11
Không thích tập luyện 2 11.11 0 0 9 13.04 609 33.83
Qua bảng 1 cho thấy: Nhận thức và thái độ
tập luyện thể thao nói chung và thể thao ngoại
khóa nói riêng của các đối tượng khác nhau rất
khác nhau. Nhận thức đúng đắn nhất và có thái
độ tập luyện thể thao ngoại khóa phù hợp nhất
thuộc về nhóm giáo viên Thể dục, sau đó tới tới
nhóm cán bộ quản lý (những người có tiếng nói
quyết định chỉ đạo phát triển phong trào tập
luyện ngoại khóa), sau đó tới giáo viên những
môn học khác (những người có ảnh hưởng lớn
tới quyết định của học sinh) và cuối cùng là
nhóm học sinh, những người quyết định việc có
hay không tập luyện thể thao ngoại khóa của
bản thân mình. Khi so sánh kết quả phỏng vấn
về nhận thức và thái độ tập luyện của các nhóm
đối tượng cho thấy có sự khác biệt có ý nghĩa
thống kê ở ngưỡng P<0.05. Cụ thể : 
Ở đối tượng cán bộ quản lý: 100% cán bộ quản
45
- Sè 1/2021
lý nhận thức đúng tầm quan trọng của hoạt động
thể thao ngoại khóa và có tới 66.67% số cán bộ
quản lý yêu thích và nhiệt tình tập luyện, có
22.22%% số người phỏng vấn có thái độ bình
thường với tập luyện TDTT và có tới 11% số người
được hỏi không thích tập luyện môn Cầu lông. Như
vậy, ngay ở đối tượng cán bộ quản ý, mặc dù có
nhận thức chính xác về vai trò và tầm quan trọng
của tập luyện TDTT nhưng vẫn có rất nhiều người
không thích tập luyện. Đây cũng là một yếu tố hạn
chế sự phát triển phong trào tập luyện thể thao
ngoại khóa môn Cầu lông tại các trường THPT
Thành phố Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang.
Ở đối tượng giáo viên: Nếu như 100% giáo
viên Thể dục nhận thức đúng về tầm quan trọng
của tập luyện TDTT, yêu thích và nhiệt tình tập
luyện, ở đối tượng giảng viên các môn học khác,
còn tới 8.70% tổng số giảng viên có nhận thức
chưa đúng về vai trò, tầm quan trọng của việc
tập luyện TDTT, có tới 13.04% số giáo viên
được phỏng vấn không thích tham gia tập luyện
thể thao ngoại khóa môn Cầu lông.
Ở đối tượng học sinh: Còn tới 33.17% số học
sinh nhận thức chưa đúng về tầm quan trọng của
hoạt động thể thao ngoại khóa và có 33.83% số
học sinh được phỏng vấn không thích tập luyện.
Với nhận thức tập luyện thể thao ngoại khóa
không quan trọng, học sinh dễ dàng dành thời
gian cho nhiều hoạt động khác vì cho rằng quan
trọng hơn. Đây là yếu tố ảnh hưởng không nhỏ
tới sự phát triển phong trào thể thao ngoại khóa
của học sinh. Điều này đặt ra đòi hỏi phải tác
động các giải pháp phù hợp, có hiệu quả để nâng
cao nhận thức của các nhóm đối tượng về tầm
quan trọng của tập luyện thể thao ngoại khóa và
tác động tới ý thức của các nhóm đối tượng
trong tập luyện thể thao ngoại khóa.
Nhận thức về tác dụng của tập luyện ngoại
khóa Cầu lông: Mặc dù vẫn còn những học sinh
nhận thức chưa đúng về tác dụng của tập luyện
ngoại khóa Cầu lông nhưng số lượng không
nhiều. Khi so sánh sự khác biệt kết quả trả lời
phỏng vấn của các nhóm đối tượng chưa cho
thấy sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (P>0.05).
2.2. Thực trạng nhu cầu tập luyện ngoại
khóa môn Cầu lông
Khảo sát thực trạng nhu cầu tập luyện thể
thao ngoại khóa môn Cầu lông của học sinh
thông qua phỏng vấn 1800 học sinh bằng phiếu
hỏi. Kết quả được trình bày tại bảng 2.
Bảng 2. Kết quả khảo sát nhu cầu tập luyện Cầu lông ngoại khóa của học sinh 
các trường THPT Thành phố Tuyên Quang (n=1800)
TT Nội dung phỏng vấn 
Kết quả phỏng vấn
mi %
1
Nhu cầu tham gia tập luyện ngoại khóa môn Cầu lông (n=1800)
- Có nhu cầu tham gia tập luyện 436 24.22
- Không có nhu cầu tham gia tập luyện 1108 61.56
- Phân vân 256 14.22
2
Nhu cầu tham gia CLB Cầu lông (n=436)
- Có 415 95.18
- Không 21 4.82
Qua bảng 2 cho thấy: Có tới 24.22% số học
sinh được phỏng vấn có nhu cầu tham gia tập
luyện ngoại khóa môn Cầu lông, chứng tỏ môn
Cầu lông rất được học sinh các trường THPT
thành phố Tuyên Quang yêu thích tập luyện.
Trong số học sinh có nhu cầu tham gia tập
luyện Cầu lông ngoại khóa có tới 95% số học
sinh có nhu cầu tham gia tập luyện Cầu lông
ngoại khóa dưới hình thức CLB Cầu lông. Như
vậy, khi triển khai tổ chức hoạt động thể thao
ngoại khóa cho học sinh các trường THPT
thành phố Tuyên Quang, sử dụng hình thức
CLB thể thao là phù hợp.
2.3. Thực trạng động cơ tập luyện ngoại
khóa môn Cầu lông
Tiến hành đánh giá thực trạng động cơ tham
BµI B¸O KHOA HäC
46
gia tập luyện Cầu lông ngoại khóa của học sinh
các trường THPT thành phố Tuyên Quang thông
qua phỏng vấn 1800 học sinh bằng phiếu hỏi.
Với nhóm học sinh không tham gia tập luyện
ngoại khóa môn Cầu lông, chúng tôi tiến hành
tìm hiểu nguyên nhân không tham gia tập luyện.
Kết quả được trình bày tại bảng 3.
Bảng 3. Thực trạng và động cơ tập luyện ngoại khóa môn Cầu lông 
của học sinh các trường THPT Thành phố Tuyên Quang (n=1800)
TT Nội dung phỏng vấn 
Kết quả phỏng vấn
mi %
1
Thực trạng tham gia tập luyện Cầu lông (n=1800)
Tập Cầu lông thường xuyên 162 9.00
Tập Cầu lông không thường xuyên 197 10.94
Không tập luyện Cầu lông 1441 80.06
2
Động cơ tập luyện Cầu lông (n=359)
Yêu thích môn Cầu lông 162 45.13
Tập luyện để nâng cao thể lực 185 51.53
Tập luyện để có thể hình đẹp 192 53.48
Tập luyện để giao lưu, mở rộng quan hệ 189 52.65
Tập luyện để thể hiện bản thân 51 14.21
Tập luyện do bạn bè lôi kéo 57 15.88
Tập luyện để bớt thời gian rảnh rỗi 65 18.11
3
Nguyên nhân không tập luyện môn Cầu Lông (n=1441)
Không thích môn Cầu lông 358 24.84
Tập Cầu lông mất thời gian 257 17.83
Tập Cầu lông không có tác dụng gì 328 22.76
Tập Cầu lông nguy hiểm, dễ gây chấn thương 164 11.38
Tập Cầu lông tốn kém kinh phí 359 24.91
Nội dung chương trình tập luyện nhàm chán, không gây
hứng thú 526 36.50
Cách thức tổ chức tập luyện ngoại khóa không phù hợp 455 31.58
Qua bảng 3 cho thấy: 
Về số lượng học sinh tham gia tập luyện Cầu
lông ngoại khóa: Có 9% số học sinh được khảo
sát tham gia tập luyện Cầu lông ngoại khóa
thường xuyên và hơn 10% số học sinh được khảo
sát có tham gia tập luyện Cầu lông ngoại khóa
không thường xuyên. Nếu so sánh số lượng học
sinh có nhu cầu tập luyện là xấp xỉ 25% thì còn
nhiều học sinh có nhu cầu nhưng chưa tham gia
tập luyện; nhiều học sinh đã tham gia tập luyện
nhưng chưa tập thường xuyên. Đây là một lợi thế
trong việc tiếp tục phát triển phong trào tập luyện
ngoại khóa môn Cầu lông trong các trường THPT
Thành phố Tuyên Quang.
Về động cơ tập luyện cầu lông ngoại khóa
của học sinh: Phần lớn học sinh tập luyện ngoại
khóa Cầu lông theo các nguyên nhân tích cực
như: Yêu thích môn Cầu lông; nhận thức đúng
tác dụng của tập luyện Cầu lông với sức khỏe
(tập để nâng cao thể lực, tập để có thể hình đẹp),
tập để giao lưu, mở rộng quan hệ. Các nguyên
nhân này chiếm tới 50% số người phỏng vấn có
47
- Sè 1/2021
tập luyện Cầu lông, tương ứng với số lượng gần
50% số học sinh tập luyện Cầu lông tập luyện
thường xuyên. Tuy nhiên, vẫn còn gần 20% số
học sinh có động cơ tập luyện không bền vững
dẫn tới không tập luyện cầu lông ngoại khóa
thường xuyên như tập luyện do bạn bè lôi kéo,
tập luyện để bớt thời gian rảnh rỗi. Thể hiện bản
thân là đỉnh cao của nhu cầu, không thể xếp vào
động cơ không bền vững hay thiếu tích cực. Với
những nhóm đối tượng này cần có các giải pháp
phù hợp biến động cơ tập luyện Cầu lông ngoại
khóa của học sinh thành đồng cơ bền vững.
Về nguyên nhân không tham gia tập luyện:
Nguyên nhân chính dẫn tới việc học sinh không
tham gia tập luyện ngoại khóa Cầu lông là nội
dung chương trình tập luyện nhàm chán, không
gây hứng thú và cách thức tổ chức tập luyện
ngoại khóa không phù hợp (chiếm hơn 30% số
học sinh không tham gia tập luyện lựa chọn).
Nguyên nhân không thích môn Cầu lông chỉ gần
một phần tư số người không tập luyện lựa chọn.
Các nguyên nhân khác do nhận thức chưa đúng
về ảnh hưởng, tác động tập luyện ngoại khóa
môn Cầu lông như: Tập luyện gây mất thời gian;
tập luyện gây nguy hiểm, dễ bị chất thương; tập
luyện gây tốn kém; tập luyện không có tác dụng
gì. Chính vì vậy, cần phải tác động giải pháp
nâng cao nhận thức của học sinh về tầm quan
trọng, tác dụng của tập luyện TDTT ngoại khóa
nói chung và tập luyện Cầu lông ngoại khóa nói
riêng; đổi mới hình thức và nội
dung tập luyện ngoại khóa
môn Cầu lông
KEÁT LUAÄN
1. Quá trình nghiên cứu đã
xác định được 10 yếu tố chính
ảnh hưởng tới hoạt động
TDTT ngoại khóa của học sinh
THPT thành phố Tuyên
Quang, tỉnh Tuyên Quang,
trong đó có 3 yếu tố chủ quan
và 07 yếu tố khách quan.
2. Kết quả phân tích các yếu
tố chủ quan ảnh hưởng tới hoạt
động TDTT ngoại khóa của đối
tượng nghiên cứu cho thấy: Để
phát triển phong trào tập luyện
Cầu lông ngoại khóa của học
sinh các trường THPT thành phố Tuyên Quang,
tỉnh Tuyên Quang, cần đổi mới nội dung và hình
thức tổ chức tập luyện ngoại khóa môn Cầu lông
và nâng cao nhận thức của học sinh về vai trò,
tầm quan trọng và tác dụng của tập luyện Cầu
lông.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. Bộ GD&ĐT, Quyết định số 72/2008/QĐ-
BGDĐT ngày 23/12/2008 về ban hành Quy định
tổ chức hoạt động thể thao ngoại khóa cho học
sinh, sinh viên.
2. Dương Nghiệp Chí (2007), “Thể thao
trường học ở Việt Nam và một số quốc gia trên
thế giới”, Tạp chí Khoa học thể thao, Viện Khoa
học thể thao, Hà Nội.
3. A.D.Nôvicôp, L.P.Matvêep (1980), Lý luận
và phương pháp GDTC, (Dịch: Phạm Trọng
Thanh, Lê Văn Lẫm), Nxb TDTT, Hà Nội.
4. Phạm Khánh Ninh (2001), “Nghiên cứu cải
tiến tổ chức và quản lý các hoạt động TDTT
ngoại khoá để nâng cao thể lực cho sinh viên
Trường Đại học Mỏ - Địa chất”, Luận văn Thạc
sĩ giáo dục học, Trường Đại học TDTT Bắc Ninh.
5. Nguyễn Đức Thành (2012), “Xây dựng nội
dung và hình thức tổ chức hoạt động TDTT ngoại
khóa của sinh viên một số trường đại học ở Thành
phố Hồ Chí Minh”, Luận án tiến sĩ khoa học giáo
dục, Viện Khoa học TDTT, Hà Nội.
Cầu lông là môn thể thao được đông đảo học sinh trong
trường học các cấp yêu thích tập luyện và được phát triển
mạnh mẽ trong các trường học trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang
(Ảnh minh họa)
(Bài nộp ngày 6/1/2021, Phản biện ngày 8/1/2021, duyệt in ngày 1/2/2021)