Tạp chí khoa học xã hội, nhân văn và giáo dục
Trong chương trình giáo dục phổ thông môn Vật lí
2018 được ban hành ở nước ta, chủ đề Khí lí tưởng
được dạy ở lớp 12 với thời lượng là 12 tiết (Ministry of
Education and Training, 2018). Nội dung trọng tâm của
phần này là các định luật thực nghiệm của chất khí.
Theo đó, chương trình quy định phải thực hiện tối thiểu
hai thí nghiệm là: Thí nghiệm khảo sát mối quan hệ áp
suất và thể tích khi giữ nguyên nhiệt độ (khảo sát định
luật Boyle) và thí nghiệm minh họa mối quan hệ thể tích
và nhiệt độ khi giữ nguyên áp suất (minh họa định luật
Charles). Mặt khác, để phát triển phẩm chất và năng lực
HS, trong tài liệu hướng dẫn dạy học môn Vật lí (V. K.
Nguyen, 2019), các tác giả biên soạn chương trình nhấn
mạnh việc giáo viên cần tăng cường các thí nghiệm của
học sinh (học sinh trực tiếp thực hiện thí nghiệm) và đẩy
mạnh xây dựng các thí nghiệm tự làm theo hướng đơn
giản, dễ thực hiện để bổ sung kịp thời vào danh mục các
thiết bị thí nghiệm tối thiểu của chương trình.
Trong danh mục thiết bị thí nghiệm tối thiểu của
môn Vật lí hiện hành mà Bộ Giáo dục và Đào tạo ban
hành, hiện tại có 2 thí nghiệm được trang bị ở các
trường trung học phổ thông là thí nghiệm khảo sát định
luật Boyle và thí nghiệm khảo sát mối quan hệ áp suất
và nhiệt độ khi giữ nguyên thể tích. Bộ thí nghiệm sử
dụng xi lanh thủy tinh để chứa khí và áp kế có độ chia
lớn để đo áp suất khí (độ chia nhỏ nhất là 5.103Pa) nên
độ chính xác chưa cao, tốn thời gian thực hiện. Như vậy
các thí nghiệm hiện hành chưa minh họa được định luật
Charles cũng như chưa kiểm chứng được phương trình
trạng thái khí lí tưởng để thực hiện chương trình phổ
thông mới.
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Tóm tắt nội dung tài liệu: Tạp chí khoa học xã hội, nhân văn và giáo dục
UED Journal of Social Sciences, Humanities & Education, ISSN: 1859 - 4603 https://doi.org/10.47393/jshe.v11i1.841 TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI, NHÂN VĂN VÀ GIÁO DỤC CHẾ TẠO BỘ THÍ NGHIỆM KHẢO SÁT CÁC ĐỊNH LUẬT CHẤT KHÍ SỬ DỤNG TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “KHÍ LÍ TƯỞNG”– VẬT LÍ 12, CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG 2018 Phùng Việt Hải, Nguyễn Văn Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng, Việt Nam Tác giả liên hệ: Phùng Việt Hải - Email: pvhai@ued.udn.vn Ngày nhận bài: 11-8-2020; ngày nhận bài sửa: 01-6-2021; ngày duyệt đăng: 17-6-2021 Tóm tắt: Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu, chế tạo bộ thí nghiệm khảo sát các định luật chất khí theo hướng tự tạo, sử dụng vật liệu dễ kiếm, thân thiện môi trường. Với độ chính xác khá cao (sai số dưới 1%), bộ thí nghiệm đã khảo sát được 3 định luật chất khí và minh họa phương trình trạng thái khí lí tưởng. Các thí nghiệm trên có thể sử dụng làm thí nghiệm biểu diễn của giáo viên, thí nghiệm của học sinh hoặc hướng dẫn học sinh chế tạo bộ thí nghiệm theo hướng trải nghiệm STEM nhằm phát triển năng lực Vật lí của học sinh trong dạy học chủ đề Khí lí tưởng - Vật lí lớp 12, thuộc chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở nước ta. Từ khóa: chế tạo; thí nghiệm khảo sát; các định luật chất khí; vật lí 12; chương trình giáo dục phổ thông 2018. thiết bị thí nghiệm tối thiểu của chương trình. 1. Mở đầu Trong danh mục thiết bị thí nghiệm tối thiểu của Trong chương trình giáo dục phổ thông môn Vật lí môn Vật lí hiện hành mà Bộ Giáo dục và Đào tạo ban 2018 được ban hành ở nước ta, chủ đề Khí lí tưởng hành, hiện tại có 2 thí nghiệm được trang bị ở các được dạy ở lớp 12 với thời lượng là 12 tiết (Ministry of trường trung học phổ thông là thí nghiệm khảo sát định Education and Training, 2018). Nội dung trọng tâm của luật Boyle và thí nghiệm khảo sát mối quan hệ áp suất phần này là các định luật thực nghiệm của chất khí. và nhiệt độ khi giữ nguyên thể tích. Bộ thí nghiệm sử Theo đó, chương trình quy định phải thực hiện tối thiểu dụng xi lanh thủy tinh để chứa khí và áp kế có độ chia hai thí nghiệm là: Thí nghiệm khảo sát mối quan hệ áp lớn để đo áp suất khí (độ chia nhỏ nhất là 5.103Pa) nên suất và thể tích khi giữ nguyên nhiệt độ (khảo sát định độ chính xác chưa cao, tốn thời gian thực hiện. Như vậy luật Boyle) và thí nghiệm minh họa mối quan hệ thể tích các thí nghiệm hiện hành chưa minh họa được định luật và nhiệt độ khi giữ nguyên áp suất (minh họa định luật Charles cũng như chưa kiểm chứng được phương trình Charles). Mặt khác, để phát triển phẩm chất và năng lực trạng thái khí lí tưởng để thực hiện chương trình phổ HS, trong tài liệu hướng dẫn dạy học môn Vật lí (V. K. thông mới. Nguyen, 2019), các tác giả biên soạn chương trình nhấn mạnh việc giáo viên cần tăng cường các thí nghiệm của Nghiên cứu, chế tạo các thí nghiệm về các định luật học sinh (học sinh trực tiếp thực hiện thí nghiệm) và đẩy thực nghiệm của chất khí ở nước ngoài hiện nay có các mạnh xây dựng các thí nghiệm tự làm theo hướng đơn hãng chuyên sản xuất về các thiết bị thí nghiệm trong giản, dễ thực hiện để bổ sung kịp thời vào danh mục các dạy học như Phywe (Kinetic gas theory and gas laws, n.d.), Leybold (Pressure-Dependency of the Volume of a Gas at a Constant Temperature (Boyle-Mariotte’s Law), n.d.). Các bộ thí nghiệm của các hãng đều khảo sát Cite this article as: Phung, V. H. & Nguyen, V. (2021). được các định luật thực nghiệm của chất khí với độ Fabricating experimental equipment for testing gas laws chính xác cao. Tuy nhiên, các thí nghiệm đều phải kết for teaching and learning "Ideal gas" - grade 12 Physics, nối cảm biến và máy tính hoặc các thiết bị cầm tay nên National High School Program 2018. UED Journal of Social Sciences, Humanities and Education, 11(1), 72-78. https://doi.org/10.47393/jshe.v11i1.841 72 | Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn và Giáo dục, Tập 11, Số 1 (2021), 72-78 ISSN: 1859 - 4603, UED Journal of Social Sciences, Humanities and Education, Vol. 11, No. 1 (2021), 72-78 giá thành rất cao, cũng như chưa phát triển được tối đa tạo, sử dụng vật liệu dễ kiếm thân thiện môi trường sử các thành tố năng lực Vật lí mà chương trình đặt ra. dụng trong dạy học chủ đề Khí lí tưởng, Vật lí lớp 12 – Các nghiên cứu ở trong nước thời gian qua cũng có thuộc chương trình giáo dục phổ thông mới rất có ý nhiều công bố như: Bộ môn Vật lí (T. D. Nguyen, 2016), nghĩa về khoa học và thực tiễn ở nước ta. Trường Trung học Phổ thông chuyên Lê Quý Đôn, Tỉnh Khánh Hòa, Lê Minh Văn (Le, 2014), Phan Minh Tiến 2. Nội dung (Phan, 2012), Các nghiên cứu trên đã xây dựng được 2.1. Mục tiêu của nghiên cứu các thí nghiệm khảo sát hoặc minh họa các định luật chất Nghiên cứu, chế tạo bộ thí nghiệm khảo sát các khí và phương trình trạng thái khí lí tưởng theo các định luật chất khí theo hướng tự tạo, sử dụng vật liệu dễ hướng: kết nối cảm biến Arduino và ngôn n ... hành (Phan, dục phổ thông mới. 2012) hoặc thí nghiệm tự làm từ các thiết bị có sẵn trong 2.2. Phương pháp nghiên cứu thực tế (Le, 2014). Hướng nghiên cứu của các tác giả Phan Minh Tiến và Lê Minh Văn là rất có ý nghĩa với Phương pháp thực nghiệm, thể hiện cụ thể qua các thực tiễn dạy học ở nước ta hiện nay. Tác giả Phan Minh bước sau: Xác định mục tiêu, đề xuất phương án chế tạo Tiến đã khảo sát được định luật Boyle và định luật thí nghiệm, chế tạo lắp ráp bộ thí nghiệm, khảo sát các Charles, còn tác giả Lê Minh Văn chưa trình bày cụ thể định luật của chất khí, xử lí kết quả và đánh giá, định số liệu khảo sát các định luật của chất khí và phương hướng cách thức sử dụng thí nghiệm trong dạy học. trình trạng thái khí lí tưởng. Hơn nữa, các bộ thí nghiệm 2.3. Kết quả nghiên cứu trên chủ yếu là đơn chức năng (nghĩa là một thí nghiệm 2.3.1. Chế tạo bộ thí nghiệm khảo sát các định chỉ khảo sát/minh họa một định luật). luật chất khí Từ các phân tích trên, việc nghiên cứu, chế tạo bộ a. Thiết bị thí nghiệm thí nghiệm khảo sát các định luật chất khí theo hướng tự Bộ thí nghiệm gồm các thiết bị như Hình 1: Nhiệt kế Vỏ lon Ống dây nhựa trong Các tấm gỗ Hộp keo dán Apollo silicon –A300 Ấm đun siêu tốc Giấy mô hình Bút không xóa, các đai nhựa giữ ống Giá thí nghiệm Hình 1. Danh mục các thiết bị dùng chế tạo bộ thí nghiệm 73 ISSN: 1859 - 4603, UED Journal of Social Sciences, Humanities and Education, Vol. 11, No. 1 (2021), 72-78 b. Các bước chế tạo và lắp ráp bộ thí nghiệm 2.3.2. Nguyên lý hoạt động của bộ thí nghiệm và Quá trình chế tạo và lắp ráp bộ thí nghiệm thể hiện nguyên tắc đo các đại lượng qua các bước: a. Nguyên lý hoạt động của bộ thí nghiệm Bước 1. Tạo giá thí nghiệm: Dùng cưa để cắt các Thí nghiệm dựa trên nguyên tắc bình thông nhau và thanh gỗ với với các kích thước (gồm 2 thanh làm giá sự cân cân bằng áp suất thông qua sử dụng áp kế nước. rộng 5 cm, dài 60 cm; 1 bản làm đế rộng 15 cm, dài 30 Lượng khí khảo sát nằm trong lon và phần ống nhựa cm, 1 đoạn tạo liên kết rộng 5 cm dài 10 cm), dùng bên trái bị chắn bởi dung dịch màu. Chính điều này làm khoan bắt vít để ráp thành giá thí nghiệm. lượng khí luôn đảm bảo là không đổi. Việc dùng chất lỏng để “nhốt khí” làm thí nghiệm trở nên rất nhạy Bước 2. Tạo vạch chia thể tích đến ml trên ống (nhiệt độ thay đổi vài độ đã quan sát được sự thay đổi nhựa: Bơm một lượng nước đã biết thể tích từ xi lanh của thể tích/áp suất) – điều mà các bộ thí nghiệm hiện vào ống nhựa (giả sử 20 ml), sau đó dùng thước chia nay ở các trường phổ thông không thể thực hiện được. thành 20 khoảng đều nhau trên ống nhựa, khi đó mỗi Đây là điểm quan trọng nhất để thực hiện được thí khoảng trên ống nhựa tương ứng 1 ml). nghiệm minh hoạ định luật Charles và phương trình Bước 3. Dùng dao rọc giấy cắt giấy mô hình trạng thái khí lý tưởng. (fomex độ dày 3 mm) thành 2 dải mỏng, dùng thước để b. Nguyên tắc đo các đại lượng của khí tạo các vạch chia tương ứng với từng ml thể tích của ống nhựa, dùng keo dán 2 dải giấy mô hình lên 2 thanh - Đo nhiệt độ: Thông qua đọc số liệu trên nhiệt kế. gỗ làm giá thí nghiệm. - Đo thể tích khí: V = 328 + Vx (ml), (1) Bước 4. Gắn ống nhựa đã có nước pha màu lên giá trong đó: 328 ml là phần thể tích khí trong lon, Vx thí nghiệm thông qua các đai giữ ống. là thể tích khí trong ống nhựa nhánh bên trái. Bước 5. Dùng khoan, khoan 2 lỗ ở đáy lon để cắm - Đo áp suất: Khi cân bằng, áp suất của khí bằng áp nhiệt kế và ống nhựa. suất của một điểm ngay trên bề mặt chất lỏng nhánh trái Bước 6. Đánh dấu vị trí cắm nhiệt kế (giới hạn đo và bằng áp suất điểm ngang bằng trong chất lỏng bên 1100C, độ chia nhỏ nhất 0,50C) và đoạn ống kim loại nhánh phải. (hoặc ống thủy tinh, đường kính trong 0,6 cm, chiều dài 5 Khi đó: p = p0 + rgh (Pa), (2) cm) có đường kính trong bằng đường kính ống nhựa trong đó: p0 là áp suất khí quyển. (đường kính trong 0,6 cm, chiều dài khoảng 2 m; có thể thay thế bằng ống dịch truyền y tế) vào trong vỏ lon r là khối lượng riêng của nước màu (r = 1000 3 (nước giải khát, nước yến), dùng ống đong thủy tinh để kg/m ); h là chênh lệch độ cao của chất lỏng bên phải so đo thể tích của phần nhiệt kế và phần ống cắm vào lon. với bên trái (h > 0 nếu mực nước nhánh phải cao hơn và ngược lại), mốc là vạch chất lỏng bên trái). Bước 7. Dùng keo Apollo silicone để gắn nhiệt kế và ống thủy tinh/kim loại vào vỏ lon. Lắp ống dây nhựa 2.3.3. Khảo sát các định luật chất khí và bình luận vào đầu trên của ống thủy tinh/kim loại sao cho không a. Thí nghiệm 1. Khảo sát mối quan hệ áp suất và thể khí không thoát ra ngoài. tích khi giữ nguyên nhiệt độ (khảo sát định luật Boyle). Kéo ống nhựa bên phải lên (hoặc xuống) để thay Bước 8. Lắp ráp hoàn chỉnh bộ thí nghiệm (Hình 2) đổi thể tích khí, đọc thể tích và áp suất tương ứng các lần đo, kết quả thể hiện qua Bảng 1. Sai số tỉ đối cực đại: DA AA+++... A d A = max với A = 12 n , (3) max A n D( pV. ) 0,05.100 d ( pV.) = max .100%= = 0,14 (%) max ( pV. ) 36,07 Hình 2. Bộ thí nghiệm hoàn chỉnh 74 ISSN: 1859 - 4603, UED Journal of Social Sciences, Humanities and Education, Vol. 11, No. 1 (2021), 72-78 Bảng 1. Khảo sát mối quan hệ áp suất và thể tích khi Sai số tương đối cực đại: giữ nguyên nhiệt độ æöV Dç÷ æöV èøT max d ç÷ ==.100% 0,8% èøT max æöV ç÷ èøT Kết luận: Với sai số 0,8%, khi giữ nguyên áp suất, thể tích của một lượng khí không đổi tỉ lệ với nhiệt độ tuyệt đối (định luật Charles). c. Thí nghiệm 3. Khảo sát mối quan hệ áp suất và nhiệt độ khi giữ nguyên thể tích. Đồ thị ứng với các đẳng quá trình thể hiện qua Hình 3. Kết luận: Với sai số 0,14%, khi giữ nguyên nhiệt Đánh dấu mực chất lỏng ở nhánh bên trái (giả sử độ, áp suất của một lượng khí không đổi tỉ lệ nghịch với điểm O trên thước trái), thay đổi nhiệt độ của không khí thể tích của nó (định luật Boyle). trong lon (bằng cách nhúng lon vào nước nóng), khuấy b. Thí nghiệm 2. Khảo sát mối quan hệ thể tích và đều nước trong khoảng 10s, dịch chuyển ống nhựa nhiệt độ khi giữ nguyên áp suất (khảo sát định luật nhánh bên phải để mực chất lỏng nhánh trái về điểm Charles). đánh dấu O (đẳng tích). Ghi nhiệt độ và áp suất khi đó. Bảng 2. Khảo sát mối quan hệ thể tích và nhiệt độ khi Lặp lại thí nghiệm với các nhiệt độ khác nhau, kết quả giữ nguyên áp suất thể hiện qua Bảng 3. Bảng 3. Khảo sát mối quan hệ áp suất và nhiệt độ khi giữ nguyên thể tích Thay đổi (tăng) nhiệt độ của không khí trong lon (bằng cách nhúng lon vào nước nóng), khuấy đều nước trong khoảng 10s để ổn định nhiệt độ, kéo ống nhựa nhánh bên phải (lên hoặc xuống) để mực chất lỏng 2 nhánh bằng nhau (khi đó áp suất khí bằng áp suất trạng thái đầu). Ghi nhiệt độ và thể tích khi đó. Lặp lại thí nghiệm với các nhiệt độ khác nhau, kết quả thể hiện qua Bảng 2. Đồ thị đường đẳng nhiệt Đồ thị đường đẳng áp Đồ thị đường đẳng tích Hình 3. Đồ thị các đẳng quá trình 75 ISSN: 1859 - 4603, UED Journal of Social Sciences, Humanities and Education, Vol. 11, No. 1 (2021), 72-78 Sai số tỉ đối cực đại: màu nhánh bên trái không bị dâng lên có thể trào vào æöp trong lon. Dç÷ æöp èøT max = 0,24 % 2.3.4. Định hướng sử dụng bộ thí nghiệm trong d ç÷ = .100% èøT max æöp dạy học chủ đề “Khí lí tưởng” – Vật lí lớp 12 ç÷ èøT Để phát triển năng lực vật lí (thành tố tìm hiểu tự Kết luận: Với sai số 0,24%, khi giữ nguyên thể nhiên dưới góc độ vật lí) của học sinh trong dạy học chủ tích, áp suất của một lượng khí không đổi tỉ lệ với nhiệt đề “Khí lí tưởng” – lớp 12 chương trình giáo dục môn độ tuyệt đối. Vật lí năm 2018, giáo viên có thể chia lớp thành các d. Thí nghiệm 4. Minh hoạ phương trình trạng nhóm, áp dụng phương pháp dạy học theo Trạm (với 3 thái khí lí tưởng trạm: Trạm khảo sát quá trình đẳng nhiệt; Trạm khảo sát Thay đổi nhiệt độ của khí, khuấy nước khoảng 10s, quá trình đẳng áp; Trạm khảo sát quá trình đẳng tích), đọc thể tích và áp suất tương ứng, điền số liệu vào Bảng các nhóm sử dụng bộ thí nghiệm để tìm tòi, khám phá 4, lặp lại thí nghiệm với các nhiệt độ khác nhau. ra các định luật chất khí. Nhiệm vụ cụ thể của mỗi trạm Bảng 4. Minh hoạ phương trình trạng thái khí lí tưởng thể hiện qua phiếu học tập số 1. Ngoài ra, theo yêu cầu cần đạt của chương trình, có thể minh họa định luật Charles từ thí nghiệm 2 như sau: Trên cơ sở số liệu lần thí nghiệm 1, vận dụng biểu thức V định luật ( = const ) để lần lượt tính thể tích V2, V3, T khi thay đổi (tăng) nhiệt độ lên T2, T3 Sau đó thực hiện thí nghiệm kiểm chứng đo các thể tích tương ứng, từ đó rút ra kết luận. Do vật liệu chế tạo thí nghiệm dễ kiếm, sử dụng vật liệu tái chế, thân thiện môi trường nên giáo viên có thể Sai số tỉ đối cực đại: æöpV. d ç÷= 0,8% dạy học theo hướng STEM trải nghiệm thông qua yêu èøT max cầu học sinh thực hiện theo nhóm chế tạo bộ thí nghiệm Kết luận: Với sai số 0,8 %, khi biến đổi trạng thái dưới hình thức câu lạc bộ. của một lượng khí không đổi, tỉ số pV là một hằng số. T 3. Kết luận Bình luận: Có thể thấy rằng, bộ thí nghiệm cho So với mục tiêu đề ra, trong nghiên cứu này, chúng phép khảo sát được 3 định luật chất khí và phương trình tôi đã chế tạo thành công bộ thí nghiệm khảo sát các định trạng thái khí lí tưởng với độ chính xác rất cao. Bên luật chất khí theo hướng tự tạo, sử dụng vật liệu dễ kiếm, cạnh đó, bộ thí nghiệm còn có các ưu điểm như: độ thân thiện môi trường. Với độ chính xác khá cao (sai số nhạy khá tốt, thao tác thí nghiệm đơn giản, thời gian dưới 1%), thời gian thực hiện thí nghiệm ngắn, có độ ổn thực hiện thí nghiệm ngắn, có độ ổn định, đặc biệt là định, bộ thí nghiệm đã khảo sát được 3 định luật chất khí chế tạo từ vật liệu tái chế. Tuy nhiên, bộ thí nghiệm còn và minh họa phương trình trạng thái khí lí tưởng, đồng có hạn chế là lớp keo dán gắn ống nhựa với đáy lon dễ thời khắc phục được một số hạn chế của bộ thí nghiệm bị bong (do làm thí nghiệm quá nhiều lần hoặc cho thay hiện hành theo danh mục thiết bị thí nghiệm tối thiểu của đổi nhiệt độ quá lớn), làm khí bị rò ra ngoài. Hạn chế môn Vật lí mà Bộ giáo dục và Đào tạo trang bị cho các này sẽ được chúng tôi khắc phục khi tìm được keo có trường Trung học phổ thông. Các thí nghiệm trên có thể khả năng chịu nhiệt tốt hơn. sử dụng làm thí nghiệm biểu diễn của giáo viên hoặc làm Chú ý: Với bộ thí nghiệm này, khi nghiên cứu quá thí nghiệm của học sinh (khi giáo viên chế tạo được nhiều trình đẳng tích, đẳng áp nên khảo sát quá trình tăng bộ), đáp ứng tốt mục tiêu dạy hoc phát triển năng lực học nhiệt độ (mỗi lần thay đổi không quá 30C) để mực nước sinh trong dạy học chủ đề Khí lí tưởng - Vật lí lớp 12, thuộc chương trình giáo dục phổ thông 2018 ở nước ta. 76 ISSN: 1859 - 4603, UED Journal of Social Sciences, Humanities and Education, Vol. 11, No. 1 (2021), 72-78 PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 Xây dựng định luật Boyle (25 phút) Nhóm:..... NV1: Tìm mối quan hệ p – V trong quá trình đẳng nhiệt. - Kéo ống nhựa bên phải lên, xuống để thay đổi thể tích khí, đọc thể tích và áp suất tương ứng các lần đo, kết quả thể hiện qua bảng 3 3 Lần Dp (pa) p (pa) Vx (m ) V(m ) Biểu thức dự đoán đo (p.V = const) 1 0 101325,0 28.10-6 356.10-6 2 431,2 101756,2 27.10-6 355.10-6 3 470,4 101795,4 26.10-6 354.10-6 4 813,4 102138,4 25.10-6 353.10-6 5 1078,0 102403,0 24.10-6 352.10-6 - Tính biểu thức dự đoán về p và V, điền kết quả vào cột 6, từ đó rút ra nhận xét đúng về mối quan hệ đó (định luật Boyle). . NV2: Vẽ đồ thị trong quá trình đẳng nhiệt trong hệ tọa độ p-V - Vẽ đồ thị p – V từ số liệu thí nghiệm thu được (nhiệt độ T1). - Vẽ đồ thị đường đẳng nhiệt với nhiệt độ cao hơn (T2) - Giải thích vị trí 2 đường đẳng nhiệt (T2 > T1) dựa vào thuyết động học phân tử chất khí. (Gợi ý: Kẻ đường thẳng song song với trục p, cắt 2 đường đẳng nhiệt, tương ứng ta có p1 và p2) Tài liệu tham khảo định luật thực nghiệm của chất khí). Kinetic gas theory and gas laws. (n.d.). PHYWE bai-viet/608-bo-thi-nghiem- Systeme GmbH & Co. KG. https://www.phywe. kiem-chung-dinh-luat-thuc-nghiem-cua-chat-khi com/de/physik/waermelehre-thermodynamik/ Nguyen, V. (2019). Fabricating and using the kinetische-gastheorie-und-gasgesetze/ experimental equipment for testing gas laws – Le, M. V. (2014). Designing experimental equipment Grade 10 Physics (Chế tạo và sử dụng bộ thí for gas laws from waste materials (Thiết kế bộ thí nghiệm khảo sát các định luật chất khí – Vật lí 10) nghiệm chất khí bằng những vật liệu phế thải). [Graduation thesis]. University of Science and https://123docz.net/ document/2656054-skkn- Education - The University of Danang. thiet-ke-bo-thi-nghiem-chat-khi-bang-nhung-vat- Nguyen, V. K. (2019). A guide to teaching Physics, the lieu-phe-thai.htm New National High School Program (Hướng dẫn Ministry of Education and Training. (2018). The High dạy học môn Vật lí theo chương trình giáo dục phổ School Physics Program (Issued in Circular No. thông mới). University of Education. 32/2018/TT-BGDĐT on 26/12/2018). Hanoi. Phan, M. T. (2012). Designing some experiments to Nguyen, T. D. (2016). The equipment set to test the support the instruction on "Gases" and empirical law of gase (Bộ thí nghiệm kiểm chứng "Fundamentals of thermodynamics" (Xây dựng và 77 Phùng Việt Hải, Nguyễn Văn sử dụng một số thí nghiệm hỗ trợ quá trình dạy Pressure-dependency of the volume of a gas at a constant học các chương “Chất khí” và “Cơ sở của nhiệt temperature (Boyle-Mariotte’s law). (n.d.). động lực học”) [Master's thesis]. Ho Chi Minh https://www.leybold-shop.com/vp2-5-2-1.html City University of Education. FABRICATING EXPERIMENTAL EQUIPMENT FOR TESTING GAS LAWS FOR TEACHING AND LEARNING "IDEAL GAS" - GRADE 12 PHYSICS, NATIONAL HIGH SCHOOL PROGRAM 2018 Phung Viet Hai, Nguyen Van The University of Danang - University of Science and Education, Vietnam Author corresponding: Phung Viet Hai - Email: pvhai@ued.udn.vn Article History: Received on 11th August 2020; Revised on 1st June 2021; Published on 17th June 2021 Abstract: In this study, we fabricated the experimental equipment for testing gas laws, using eco-friendly and easy-to-find materials. The equipment was able to test, with relatively high accuracy (error less than 1%), the gas laws and demonstrate the state equation of ideal gases. The findings reveal that the equipment and similar experiments can be adopted for teachers’ modeling activities as well as students’ experiments, or teachers can guide their students to fabricate their own equipment as a STEM experience while teaching the topic “Ideal Gas” – Grade 12 Physics, the national high school program 2018. Key words: fabricate; testing experiment; gas laws; grade 12 Physics; national high school program 2018. 78
File đính kèm:
- tap_chi_khoa_hoc_xa_hoi_nhan_van_va_giao_duc.pdf