Tài liệu Cẩm nang hướng dẫn đào tạo cán bộ chủ chốt hợp tác xã - Bài 8: Kỹ năng lập chiến lược trong quản trị hợp tác xã

Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
CẨM NANG HƯỚNG DẪN 
ĐÀO TẠO CÁN BỘ CHỦ CHỐT HỢP TÁC XÃ
BÀI 8 
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG 
QUẢN TRỊ HỢP TÁC XÃ
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN
TRỊ HỢP TÁC XÃ
Lợi ích và nội dung của chiến lược sản xuất, kinh doanh
● Khái niệm:
- Lập chiến lược là quá trình xác định sứ mệnh của hợp tác xã, đề ra
những mục tiêu và xây dựng những chiến lược cho phép hợp tác xã
hoạt động thành công trong môi trường nhất định.
- Chiến lược là tập hợp những quyết định và hành động hướng tới mục
tiêu để năng lực và nguồn lực của tổ chức có thể đáp ứng được những
cơ hội và thách thức từ bên ngoài (chiến lược luôn gắn liền mục tiêu).
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN 
TRỊ HỢP TÁC XÃ
● Lợi ích của chiến lược sản xuất, kinh doanh:
- Giúp cho hợp tác xã nắm bắt được các cơ hội của thị trường và tạo
được thế cạnh tranh trên thương trường.
- Giúp hợp tác xã thấy rõ mục đích, hướng đích của mình, các nhà
quản lý hợp tác xã phải xem xét và xác định nên đi theo hướng nào?
- Giúp hợp tác xã vận dụng tốt cơ hội và giảm bớt các nguy cơ liên
quan đến điều kiện môi trường kinh doanh.
- Giúp hợp tác xã giảm bớt rủi ro và tăng cường khả năng tận dụng
các cơ hội kinh doanh.
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN 
TRỊ HỢP TÁC XÃ
● Nội dung của chiến lược sản xuất, kinh doanh.
• Chiến lược sản xuất, kinh doanh của hợp tác xã gồm 3 nội dung:
- Mục tiêu của hợp tác xã;
- Kế hoạch, hành động cụ thể nhằm cụ thể hoá các chiến lược dài hạn,
thông qua đó có thể thực hiện được mục tiêu mà hợp tác xã đề ra;
- Các chính sách, phương án để sử dụng có hiệu quả các nguồn lực
sẵn có của hợp tác xã, từ đó có thể khắc phục những khó khăn do môi
trường kinh doanh mang lại.
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN 
TRỊ HỢP TÁC XÃ
Hoạch định chiến lược
• Quá trình hoạch định chiến lược bao gồm các bước:
● Bước 1. Xác định sứ mạng và mục tiêu chiến lược của hợp tác xã:
- Sứ mạng của hợp tác xã nhằm trả lời cho câu hỏi: "Hợp tác xã sinh
ra để làm gì?" Sứ mạng của hợp tác xã phản ánh nhiệm vụ quan trọng
của hợp tác xã đối với thành viên hợp tác xã.
- Mục tiêu của hợp tác xã là tập trung phục vụ các sản phẩm, dịch vụ
cho thành viên hợp tác xã.
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN 
TRỊ HỢP TÁC XÃ
● Bước 2. Phân tích môi trường để từ đó nhận thức được cơ hội và
những mối đe doạ:
- Môi trường vi mô: nhà cung ứng, khách hàng, đối thủ trực tiếp, đối
thủ tiềm ẩn và sản phẩm thay thế.
-Môi trường vĩ mô: kinh tế, chính trị - luật pháp, văn hóa - xã hội, tự
nhiên, công nghệ, quốc tế.
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN TRỊ
HỢP TÁC XÃ
● Bước 3. Phân tích các nguồn lực để từ đó cho phép hợp tác xã xác
định được điểm mạnh và điểm yếu của hợp tác xã.
● Bước 4. Đánh giá sứ mệnh và những mục tiêu chiến lược của hợp
tác xã.
Tổng hợp các bước 2 và 3 để đánh giá lại liệu sứ mệnh và mục tiêu
được xác định ở bước 1 có thực tế hay không, có cần thay đổi không,
nếu cần thay đổi thì nên bắt đầu từ đâu? nếu không thay đổi thì có thể
bắt tay vào việc xây dựng chiến lược.
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN
TRỊ HỢP TÁC XÃ
● Bước 5. Hình thành các chiến lược.
Việc hình thành các chiến lược tuân theo trình tự của quá trình ra
quyết định. Cán bộ quản lý hợp tác xã cần đặc biệt chú trọng tới
việc triển khai và đánh giá các chiến lược thay thế, từ đó chọn ra
một tập hợp chiến lược thích hợp cho phép hợp tác xã sử dụng tốt
nhất các nguồn lực và cơ hội của mình.
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN 
TRỊ HỢP TÁC XÃ
► Môi trường luật pháp.
► Môi trường kinh tế vĩ mô.
► Môi trường giáo dục, đào tạo và công nghệ:
- Môi trường giáo dục, đào tạo.
- Môi trường công nghệ.
► Môi trường thị trường, kết cấu hạ tầng và tập quán, lối sống của
dân cư.
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN
TRỊ HỢP TÁC XÃ
● Bước 6. Thực hiện các chiến lược.
- Đề ra các quyết định quản trị.
- Đề ra các mục tiêu ngắn hạn và cụ thể hơn.
- Xây dựng kế hoạch cho từng lĩnh vực.
- Thay đổi cơ cấu tổ chức cho phù hợp.
● Bước 7. Đánh giá kết quả.
Là khâu cuối cùng của quá trình quản trị chiến lược, nhằm chỉ ra
chiến lược của hợp tác xã đạt được hiệu quả như thế nào, có cần điều
chỉnh hay không.
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN
TRỊ HỢP TÁC XÃ
Kỹ thuật dự thảo chiến lược trong quản trị sản xuất, kinh doanh
của hợp tác xã
● Phân tích, dự báo môi trường sản xuất, kinh doanh của hợp tác xã:
► Môi trường tự nhiên:
- Vị trí địa lý của hợp tác xã.
- Điều kiện đất đai, thổ nhưỡng, nguồn nước và các điều kiện tự nhiên
khác.
- Khí hậu, thời tiết.
-Những hiện tượng và quá trình liên quan đến môi trường sống của
sinh vật, dịch bệnh.
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN 
TRỊ HỢP TÁC XÃ
● Dự thảo chiến lược sản xuất, kinh doanh của hợp tác xã:
Chiến lược sản xuất, kinh doanh của hợp tác xã được xây dựng theo
các bước sau:
► Bước 1. Xác định sứ mệnh và mục tiêu của hợp tác xã.
-Sứ mệnh và mục tiêu của hợp tác xã được xác định thông qua việc
trả lời câu hỏi "Mục tiêu định hướng của hợp tác xã là gì?" Những
mục tiêu chung này tạo ra những phương hướng rộng lớn cho việc ra
quyết định và sẽ không thay đổi trong nhiều năm.
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN
TRỊ HỢP TÁC XÃ
► Bước 2. Phân tích những thách thức và cơ hội, những điểm mạnh
và điểm yếu:
- Phải phân tích được các yếu tố của môi trường kinh doanh, đánh giá
các cơ hội và thách thức có thể có trong tương lai, nhờ đó có thể biết
được hợp tác xã đang đứng ở đâu với những điểm mạnh và điểm yếu
gì? và biết được sẽ thu được những kết quả gì?
► Bước 3. Xác định các tiền đề cho kế hoạch.
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN 
TRỊ HỢP TÁC XÃ
► Bước 4. Xây dựng các phương án chiến lược.
Sau khi phân tích, đánh giá một cách toàn diện, hợp tác xã vạch ra các
dự thảo chiến lược để lựa chọn một chiến lược thích hợp nhất đối với
hợp tác xã. Có thể có các dạng chiến lược sản xuất, kinh doanh sau:
- Chiến lược thâm nhập thị trường;
- Chiến lược mở rộng thị trường;
- Chiến lược phát triển sản phẩm, dịch vụ;
-Chiến lược đa dạng hoá trong sản xuất, kinh doanh;
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN 
TRỊ HỢP TÁC XÃ
► Bước 5. Đánh giá các phương án chiến lược.
► Bước 6. Chọn phương án tối ưu trong số các phương án chiến
lược.
► Bước 7. Xây dựng các kế hoạch cụ thể để thực hiện chiến lược.
► Bước 8. Lập kế hoạch ngân quỹ cho các kế hoạch cụ thể.
Tài liệu này do nhóm chuyên gia Socencoop phát triển
với sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Chính phủ Australia và Quỹ Châu Á
KỸ NĂNG LẬP CHIẾN LƯỢC TRONG QUẢN 
TRỊ HỢP TÁC XÃ
Câu hỏi gợi ý thảo luận ở nhóm
Câu hỏi 1. Trình bày khái niệm, lợi ích, nội dung chiến lược sản xuất, kinh
doanh của hợp tác xã.
Câu hỏi 2. Trình bày nội dung các bước của hoạch định chiến lược.
Câu hỏi 3. Hãy nêu rõ các bộ phận hợp thành môi trường sản xuất, kinh doanh
của hợp tác xã. Phân tích sâu môi trường pháp luật và môi trường vĩ mô, có liên
hệ đến tình hình thực tế của HTX ở địa phương.
Câu hỏi 4. Để dự thảo chiến lược sản xuất, kinh doanh cần tiến hành những
bước nào? Nêu rõ nội dung từng bước.
Bài tập. Giảng viên giới thiệu các bản chiến lược đã sưu tầm được, nếu của
HTX thì tốt. Cả lớp cùng thảo luận từng nội dung của bản chiến lược đã sưu tầm
được, rồi đưa ra ý tưởng và nội dung riêng của lớp học.