Nghệ thuật âm nhạc truyền thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng

Một trong những con đường đi thẳng vào tâm hồn

con người là âm nhạc. Chính loại hình nghệ thuật được

diễn tả bằng âm thanh này đã góp phần quan trọng trong

việc giữ gìn mạch nguồn truyền thống của văn hoá dân

tộc qua bao thăng trầm của lịch sử. Các loại hình âm

nhạc truyền thống với sức sống mãnh liệt của mình đã

luôn đồng hành cùng dân tộc, vượt qua bao thử thách,

những âm mưu đồng hoá của ngoại bang để giữ gìn bản

sắc và phát huy giá trị ngay ở thời đại công nghiệp hoá,

hiện đại hoá hiện nay.

Nghệ thuật âm nhạc truyền thống Quảng Nam - Đà

Nẵng nằm trong tổng thể văn nghệ dân gian xứ Quảng,

được hình thành và phát triển gắn liền với quá trình định

cư, lập nghiệp của người Việt trên mảnh đất này. Đa

phần các thể loại âm nhạc truyền thống ra đời gắn liền

với quá trình lao động sản xuất, chinh phục thiên nhiên

và giao lưu cộng cảm của con người. Trong thời đại hội

nhập và phát triển hiện nay, yêu cầu giữ gìn, bảo tồn và

phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, trong đó có

nghệ thuật âm nhạc là vấn đề cấp thiết.

Nghệ thuật âm nhạc truyền thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng trang 1

Trang 1

Nghệ thuật âm nhạc truyền thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng trang 2

Trang 2

Nghệ thuật âm nhạc truyền thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng trang 3

Trang 3

Nghệ thuật âm nhạc truyền thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng trang 4

Trang 4

Nghệ thuật âm nhạc truyền thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng trang 5

Trang 5

Nghệ thuật âm nhạc truyền thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng trang 6

Trang 6

Nghệ thuật âm nhạc truyền thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng trang 7

Trang 7

pdf 7 trang baonam 5460
Bạn đang xem tài liệu "Nghệ thuật âm nhạc truyền thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Nghệ thuật âm nhạc truyền thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng

Nghệ thuật âm nhạc truyền thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng
UED Journal of Social Sciences, Humanities & Education – ISSN 1859 - 4603 
 TẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI, NHÂN VĂN VÀ GIÁO DỤC 
 NGHỆ THUẬT ÂM NHẠC TRUYỀN THỐNG TẠI QUẢNG NAM - ĐÀ NẴNG 
 Tăng Chánh Tín 
 Nhận bài: 
 22 – 06 – 2017 
 Chấp nhận đăng: Tóm tắt: Âm nhạc truyền thống Quảng Nam - Đà Nẵng mang đặc trưng của nghệ thuật âm nhạc cổ 
 25 – 09 – 2017 truyền Việt Nam cũng như của phương Đông. Vượt qua thử thách của không gian và thời gian, những 
  loại hình âm nhạc truyền thống tại đây vẫn giữ được những nét riêng, nét độc đáo. Đó là vốn quý, là di 
 sản văn hóa phi vật thể của bao thế hệ cha ông đã gìn giữ và lưu truyền. Trách nhiệm bảo tồn và phát 
 huy giá trị của những loại hình âm nhạc truyền thống này là vấn đề cấp thiết đặt ra không chỉ cho ngành 
 văn hóa mà còn cho cả xã hội. Bài viết này sẽ tập trung làm rõ lịch sử, bản sắc và giá trị của nghệ thuật 
 âm nhạc truyền thống Quảng Nam - Đà Nẵng; đồng thời, đề xuất một số giải pháp nhằm bảo tồn và phát 
 huy những giá trị của nghệ thuật âm nhạc truyền thống tại đây. 
 Từ khóa: nghệ thuật; âm nhạc truyền thống; Quảng Nam - Đà Nẵng; bản sắc; giá trị. 
1. Đặt vấn đề 2. Âm nhạc truyền thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng 
 Một trong những con đường đi thẳng vào tâm hồn Âm nhạc truyền thống là các thể loại âm nhạc được 
con người là âm nhạc. Chính loại hình nghệ thuật được hình thành, tồn tại và nuôi dưỡng gắn liền với quá trình 
diễn tả bằng âm thanh này đã góp phần quan trọng trong lịch sử của mỗi quốc gia, dân tộc; tồn tại không tách rời 
việc giữ gìn mạch nguồn truyền thống của văn hoá dân cuộc sống nhân dân, có tính đa dạng về thể loại. Âm 
tộc qua bao thăng trầm của lịch sử. Các loại hình âm nhạc truyền thống Việt Nam bao gồm bộ phận âm nhạc 
nhạc truyền thống với sức sống mãnh liệt của mình đã trong dân gian và bộ phận âm nhạc chuyên nghiệp 
luôn đồng hành cùng dân tộc, vượt qua bao thử thách, (được hiểu là bộ phận âm nhạc cung đình). 
những âm mưu đồng hoá của ngoại bang để giữ gìn bản 
 Xứ Quảng là mảnh đất sản sinh và nuôi dưỡng 
sắc và phát huy giá trị ngay ở thời đại công nghiệp hoá, 
 nhiều loại hình âm nhạc truyền thống. Tính cách chân 
hiện đại hoá hiện nay. 
 thành, bộc trực của cư dân chốn “đầu biển cuối sông” 
 Nghệ thuật âm nhạc truyền thống Quảng Nam - Đà cùng sự sáng tạo nghệ thuật, ý thức bảo tồn văn hoá dân 
Nẵng nằm trong tổng thể văn nghệ dân gian xứ Quảng, tộc đã khiến cho mảnh đất này trở thành một trong 
được hình thành và phát triển gắn liền với quá trình định không nhiều không gian văn hoá tạo dựng được một bản 
cư, lập nghiệp của người Việt trên mảnh đất này. Đa sắc riêng trong nghệ thuật âm nhạc truyền thống. 
phần các thể loại âm nhạc truyền thống ra đời gắn liền 
 Âm nhạc truyền thống Quảng Nam - Đà Nẵng nằm 
với quá trình lao động sản xuất, chinh phục thiên nhiên 
 trong tổng thể âm nhạc truyền thống Nam Trung Bộ, mà 
và giao lưu cộng cảm của con người. Trong thời đại hội 
 cụ thể hơn là âm nhạc truyền thống xứ Quảng. Sự hình 
nhập và phát triển hiện nay, yêu cầu giữ gìn, bảo tồn và 
 thành, tồn tại và phát triển của nghệ thuật âm nhạc 
phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, trong đó có 
 truyền thống tại đây tất nhiên không thể tách rời khỏi 
nghệ thuật âm nhạc là vấn đề cấp thiết. 
 tiến trình lịch sử của mảnh đất này. 
 Hiện nay, vẫn chưa có một tài liệu nào đưa ra mốc 
 thời gian cụ thể cho sự xuất hiện của âm nhạc truyền 
 * Liên hệ tác giả 
Tăng Chánh Tín thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng. Tuy nhiên, những dấu 
Trường Đại học Sư phạm - Đại học Đà Nẵng tích của nền văn hoá Sa Huỳnh được tìm thấy tại đây 
Email: tctin@ued.udn.vn 
 Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục, Tập 7, số 3 (2017), 77-83 | 77 
 Tăng Chánh Tín 
với một vài di vật có thể là nhạc cụ đã chứng minh từ rất Với nền tảng âm nhạc Chămpa từ trước đó, từ thế 
sớm, con người tại vùng đất này đã biết chế tác và sử kỉ XV, khi những đoàn lưu dân từ đồng bằng Thanh - 
dụng nhạc cụ trong cuộc sống và các hoạt động tín Nghệ - Tĩnh vượt đèo Hải Vân vào khai cư lập nghiệp 
ngưỡng, tâm linh. ngày càng đông thì những thành tựu âm nhạc cổ truyền 
 So với các địa phương khác, Quảng Nam - Đà người Việt đã theo chân họ vào Nam. 
Nẵng có một lịch sử khá thăng trầm. Trước khi thuộc về Quảng Nam - Đà Nẵng thời ấy được xem như vị trí 
Đại Việt, nơi đây từng là đất của Chămpa. Theo sách ‘tiền tiêu”, “trạm trung chuyển”, “bàn đạp” quan trọng 
Đại Nam nhất thống chí, quyển 5, thì Quảng Nam - Đà cho các luồng di dân từ Bắc bộ và Bắc Trung bộ tiến 
Nẵng “nguyên xưa là đất Việt Thường Thị, đời Tần (246 vào mở cõi phương Nam nên cư dân xứ Quảng có ý 
-207 TCN) thuộc về Tượng quận, đời Hán (205-1 TCN) thức rất cao trong việc giữ gìn những vốn quý của văn 
thuộc quận Nhật Nam. Hán thư chép rằng: quận Nhật hoá Đại Việt, họ đã “lận lưng” không ít những làn điệu 
Nam có huyện Lư Dung và Châu Ngô. Ở Lư Dung có dân ca, câu hò, điệu hát, những điệu chèo, câu ví giặm 
bến nước Lượm Vàng, thế truyền tại sông Tranh và thân thư ... h 
quan tự nhiên như cây cỏ, sông ngòi, vạn vật, phê phán một trò chơi văn chương tao nhã” [5, tr.26]. 
thói hư tật xấu trong làng trong xóm, ca ngợi việc làm Nội dung lời ca của bài chòi khá phong phú, từ ca 
tốt đẹp. ngợi tình yêu lao động, ca ngợi quê hương đất nước, ca 
 - Hát ru ngợi nhân nghĩa, đức hạnh, tình yêu lứa đôi đến thể hiện 
 Mỗi một giai đoạn của trẻ thơ từ khi còn ẵm ngửa lập trường đấu tranh giai cấp, chống xâm lược, tình yêu 
tới lúc bập bẹ tập nói, tập đi, những câu hát ru luôn theo đối với quê hương xứ Quảng, với những xóm làng yên 
sát bước trưởng thành của trẻ. Hát ru xứ Quảng chuyên vui, trù phú. 
chở một nền văn hoá đậm đà của xứ sở, chất chứa tâm - Các thể loại âm nhạc gắn với tín ngưỡng, lễ hội 
tư, tình cảm và cả những hoài mong cho tương lai con truyền thống 
trẻ. Từ trong câu hát ru, một tình yêu quê hương nồng Đời sống tín ngưỡng, tâm linh của cư dân Quảng 
cháy đã tự nhiên truyền vào đứa trẻ. Nam - Đà Nẵng rất phong phú. Đó là sự hoà quyện độc 
 Về phần âm điệu, hát ru con của Quảng Nam - Đà đáo giữa tín ngưỡng truyền thống của người Việt từ phía 
Nẵng âm điệu dứt khoát, mạnh mẽ, nhiều chỗ nhấn rõ bắc truyền vào với nền văn hoá bản địa Chăm cùng 
nét hơn so với các địa phương khác. Mặc dù không phải những yếu tố biển độc đáo. Điều đó làm cho Quảng 
là một thể loại âm nhạc chuyên nghiệp nhưng hát ru xứ Nam - Đà Nẵng là vùng đất có nhiều lễ hội, sinh hoạt tín 
Quảng vẫn là một thể loại không thể tách rời trong tổng ngưỡng, tâm linh gắn chặt với cuộc sống con người. 
thể âm nhạc truyền thống quê hương. Trong các lễ hội, sinh hoạt đó, có một số loại hình âm 
 - Nghệ thuật tuồng nhạc cổ truyền không thể thiếu, trở thành một phần quan 
 trọng. Hát bả trạo và hát sắc bùa là một trong số đó. 
 - Hát bả trạo 
80 
 ISSN 1859 - 4603 - Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục, Tập 7, số 3 (2017), 77-83 
 Hát bả trạo là hình thức diễn xướng dân gian tổng Một trong những chiếc cầu nối tâm hồn con người 
hợp gắn với các hình thức sinh hoạt tín ngưỡng tâm linh lại với nhau chính là âm nhạc. Âm nhạc như một tri kỉ, 
của cư dân ven biển miền Trung. Tại Quảng Nam - Đà nơi con người có thể tìm thấy một phần tâm hồn mình 
Nẵng, thể loại âm nhạc cổ truyền này thường được tổ hiện hữu trong từng lời ca tiếng nhạc. Với nghệ thuật 
chức tại lễ tế cô hồn và đặc biệt là lễ hội cầu Ngư gắn âm nhạc truyền thống, để có thể hiểu, để gắn bó với nó 
với tục thờ cá Ông. Theo cách lí giải của những ngư dân đòi hỏi ở con người một sự đam mê khám phá, tìm hiểu 
cao tuổi thì bả có nghĩa là bạn; còn trạo có nghĩa là không ngừng. Trong đó, giá trị về văn hoá, nghệ thuật 
chèo; bả trạo có nghĩa là bạn chèo. Cũng có một cách lí được xem là kênh giao tiếp hữu hiệu của một người khi 
giải khác, bả tức là cầm chắc, còn trạo có nghĩa là mái bước vào môi trường của âm nhạc cổ truyền. 
chèo; bả trạo có nghĩa là cầm chắc mái chèo. Không thể phủ nhận giá trị to lớn về văn hoá, lịch sử 
 Trước khi hát bả trạo thường có phần đọc văn tế, của các thể loại âm nhạc truyền thống. Đến với âm nhạc 
các điệu hát bả trạo thường kết hợp giữa các điệu truyền thống tức là đến với những tinh hoa văn hoá nghệ 
Nam ai, ca Huế, hát bội với lời văn lục bát, phú... thuật của dân tộc. Âm nhạc truyền thống Quảng Nam - 
được chọn lọc kĩ từng câu từ để có thể gây xúc động Đà Nẵng không chỉ là tấm gương phản ánh tiến trình lịch 
cho người xem. Các điệu múa bả trạo là sự hình sử của mảnh đất quê hương qua những cung bậc thăng 
tượng hoá các sinh hoạt thường nhật của ngư dân như trầm mà còn là cội nguồn chuyển tải bao tình cảm, tâm 
giăng câu, bủa lưới, chèo thuyền lúc sóng êm hay lúc tư, quan niệm sống của các bậc tiền nhân. Những sự kiện 
có phong ba bão tố. lịch sử quan trọng gắn liền với mảnh đất này như sự kiện 
 - Hát sắc bùa Pháp nổ súng xâm lược ngày 01/9/1858, phong trào 
 chống thuế ở Trung kì năm 1908 hay cuộc vận động 
 Đầu năm nghe hát sắc bùa đã trở thành một nét đẹp 
 Duy Tân những năm đầu thế kỉ XX đã được phản ánh 
trong ngày Tết truyền thống xứ Quảng. Đây là một hình 
 sinh động qua nhiều câu ca dao, điệu hò, điệu lý ở xứ 
thức nghệ thuật âm nhạc cổ truyền dân gian rất phổ biến 
 Quảng. Nhiều vở dân ca kịch, bài chòi, tuồng trong thời 
tại Nam Trung Bộ và được nhân dân yêu thích từ đầu 
 kỳ kháng chiến của Đoàn Tuồng giải phóng Quảng Nam 
thế kỉ XX. 
 (nay là nhà hát tuổng Nguyễn Hiển Dĩnh) đã thể hiện 
 Giải thích tên gọi “Sắc bùa”, nhạc sĩ Trần Hồng tinh thần yêu nước và ý chí đấu tranh bất khuất của nhân 
trong tác phẩm “Hát sắc bùa”, đã lí giải “Sắc” là lệnh dân Quảng Nam - Đà Nẵng. 
của nhà vua ban ra, như ban chức tước cho quân thần, 
 Nghệ thuật âm nhạc truyền thống ở đây vốn có nền 
“Bùa” là lá bùa để trừ ma quỷ, chúc mừng năm mới an 
 tảng vững chắc qua quá trình hình thành và phát triển, 
khang thịnh vượng, “Sắc bùa” nghĩa là một sắc lệnh 
 chung tay của nhiều thế hệ. Nó gắn liền với chặng 
ban ra bằng lá bùa viết, vẽ trên giấy nhằm trừ ma yểm 
 đường phát triển về nam của âm nhạc truyền thống theo 
quỷ, độ trì, hộ mạng cho con cháu, cầu chúc cho gia 
 chân những người lưu dân Việt, sự tiếp thu ảnh hưởng 
đình luôn mạnh khoẻ, thịnh vượng [3]. 
 của âm nhạc Chămpa trên cơ sở văn hoá bản địa. Lễ hội 
 Một gánh hát sắc bùa thường cha truyền con nối. cầu ngư của cư dân ven biển gắn với loại hình hát bả 
Hát sắc bùa gồm rất nhiều bài chúc phù hợp với mỗi gia trạo, hò đưa linh được xem là sự thể hiện sinh động của 
đình, từ nghề biển, nghề mộc, nghề nuôi tằm dệt vải đến sự giao lưu giữa văn hóa, âm nhạc giữa người Việt với 
nghề rèn, thầy thuốc, nghề nông... làm vừa lòng tất cả tín ngưỡng của người Chăm bản địa. 
gia chủ. Đội hát sắc bùa thường được gia chủ thưởng 
 Cùng với quá trình lập làng, lập ấp và định cư của 
tiền, bánh trái, đầu heo để chúc mừng. Hát sắc bùa là 
 những bậc tiền bối hữu công, các loại hình âm nhạc 
một hình thức âm nhạc cổ truyền độc đáo, tổng hợp của 
 truyền thống tại Quảng Nam - Đà Nẵng đã luôn theo sát 
âm nhạc, trang phục, lời hát, lời chúc, bùa chú... với ý 
 và phản ánh sinh động nhịp sống của nhân dân. Những 
nghĩa tốt đẹp gắn liền với ngày Tết truyền thống của dân 
 nét đẹp trong văn hoá Việt như trọng tình, trọng phụ nữ, 
tộc. 
 trọng văn, yêu lao động sản xuất, lạc quan yêu đời... đã 
3.2. Giá trị được thể hiện rõ nét trong âm nhạc truyền thống Việt 
 Nam nói chung và ở xứ Quảng nói riêng. 
 81 
 Tăng Chánh Tín 
 Các điệu hò, điệu lý, đồng dao, bài chòi... trong kho đạo lí ngàn đời của dân tộc như "Uống nước nhớ 
tàng âm nhạc truyền thống Quảng Nam - Đà Nẵng gắn nguồn", "Tôn sư trọng đạo",... cùng các điều hay lẽ phải 
liền với quá trình lao động, sản xuất của nhân dân, kịp ở đời đã nhẹ nhàng đi vào cuộc sống từ những âm điệu 
thời phản ánh tâm tình, ước vọng của quần chúng. Từ cổ truyền. 
trong những giọng hò, điệu lý, sức sống văn hoá làng 
quê xứ Quảng đã được nuôi dưỡng và mãi mãi trường 4. Nghệ thuật âm nhạc truyền thống Quảng Nam 
tồn trong dòng chảy bất tận của văn hoá Việt. - Đà Nẵng trong tình hình mới 
 Cùng với đó, những nét đẹp trong phong tục tập Trong bối cảnh hội nhập, mở cửa của đất nước, 
quán, tín ngưỡng, sinh hoạt văn hoá của người xứ cũng như nhiều loại hình văn hóa cổ truyền khác, âm 
Quảng cũng được thể hiện đậm nét trong âm nhạc cổ nhạc truyền thống đang đứng trước những thách thức 
truyền, đó trở thành một giá trị tự thân không thể phủ cũng như thời cơ to lớn. Bên cạnh nguy cơ mai một, thất 
nhận. Ngày Tết truyền thống xứ Quảng sẽ mất đi không truyền trước làn sóng âm nhạc ngoại lai thì cơ hội để 
khí tươi vui, nhộn nhịp nếu vắng hội sắc bùa, cũng như tiếp tục phát triển và phát huy bản sắc, giá trị của âm 
lễ hội Cầu ngư sẽ lạc lõng biết nhường nào nếu không nhạc truyền thống cũng rất lớn. 
có hát bả trạo, hò đưa linh, hát bội (tuồng)... Âm nhạc Trên phạm vi cả nước, nhận thức rõ tầm quan trọng 
truyền thống đã trở thành một bộ phận hữu cơ không thể của công tác nghiên cứu, tôn vinh âm nhạc truyền thống, 
tách rời trong tổng thể của các lễ hội, sinh hoạt văn hoá văn hoá, văn nghệ dân gian trong chiến lược xây dựng 
tín ngưỡng. nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc 
 Trong số các giá trị âm nhạc truyền thống, bên cạnh theo tinh thần Nghị quyết TW V khoá VIII, năm 2008, 
giá trị về văn hoá, lịch sử được chuyển tải qua nội dung Ban Bí thư và Thủ tướng Chính phủ đã thông qua và 
phong phú, đa sắc màu của âm nhạc, các giá trị về mặt ban hành Dự án “Công bố và phổ biến tài sản văn hoá - 
nghệ thuật cũng có vai trò quan trọng. văn nghệ dân gian các dân tộc Việt Nam” với vai trò 
 Giá trị nghệ thuật của âm nhạc truyền thống được chủ chốt của Hội văn nghệ dân gian Việt Nam. Trong 
biểu hiện thông qua các bài bản, thể thức âm nhạc được thời gian 10 năm, Dự án sẽ chọn lọc khoảng 2000 công 
sử dụng, kết hợp với trang phục, đạo cụ, vũ điệu, động trình trong số bản thảo của các hội viên Hội văn nghệ 
tác cùng không gian diễn xướng của âm nhạc. Tất cả đã dân gian để xuất bản dưới dạng các tác phẩm nghiên 
kết hợp hài hoà để tạo nên một giá trị nghệ thuật tổng cứu, sưu tầm [2, tr.10]. 
hợp sinh động, hấp dẫn. Nghệ thuật tuồng không thể Tại Quảng Nam - Đà Nẵng, từ năm 2008 đến nay, 
tách rời khỏi sân khấu biểu diễn, hát bài chòi phải gắn nhiều tác phẩm có giá trị nghiên cứu về âm nhạc truyền 
liền với không gian sinh hoạt cộng đồng hay hát bả trạo thống dưới sự hỗ trợ của Dự án đã được xuất bản với sự 
gắn liền với không gian lễ hội của cư dân ven biển... nỗ lực của nhiều nhà nghiên cứu có tâm huyết. Nhiều 
 Một điển hình về giá trị nghệ thuật là nghệ thuật công trình đặc khảo chuyên sâu về từng thể loại âm 
tuồng. Giá trị của nghệ thuật tuồng được thể hiện đậm nhạc truyền thống đã được xuất bản như hát bài chòi, 
nét từ trong các bài bản biểu diễn, trang phục, mặt nạ hát bả trạo, hò đưa linh, nghệ thuật tuồng, hò, vè, lý, 
của diễn viên tuồng cho đến các đạo cụ, tác phong, động đồng dao... Những công trình này đã góp phần làm sáng 
tác biểu diễn. Tất cả đều toát lên tính chuyên nghiệp và tỏ diện mạo tổng thể của âm nhạc truyền thống Quảng 
đạt đến một trình độ cao trong nghệ thuật biểu diễn. Nam - Đà Nẵng với nhiều giá trị đặc sắc. Trong thời 
 gian đến, chắc hẳn nhiều công trình sẽ tiếp tục được 
 Ngoài ra, nghệ thuật âm nhạc truyền thống Quảng 
 xuất bản, tiếp tục khẳng định chỗ đứng của âm nhạc 
Nam - Đà Nẵng còn mang giá trị thẩm mỹ, giáo dục sâu 
 truyền thống. 
sắc, nó hướng con người đến những giá trị chân - thiện - 
mỹ, ca ngợi tình yêu nước, yêu dân tộc, lòng thủy chung Về phía UBND thành phố Đà Nẵng và tỉnh Quảng 
son sắt, ý chí đấu tranh kiên cường. Thông qua những Nam, nhiều chủ trương, chính sách ưu tiên đầu tư cho 
câu hò, điệu lý, những câu hát bài chòi, hát sắc bùa... công tác nghiên cứu, bảo tồn âm nhạc truyền thống đã 
tình cảm của nhân dân với khát khao có được một cuộc được ban hành. Thành phố đã tiến hành thống kê các di 
sống no đủ, hạnh phúc đã được thể hiện rõ nét. Những sản phi vật thể trên địa bàn, trong đó có âm nhạc truyền 
 thống để có biện pháp bảo tồn, tôn vinh đúng hướng. 
82 
 ISSN 1859 - 4603 - Tạp chí Khoa học Xã hội, Nhân văn & Giáo dục, Tập 7, số 3 (2017), 77-83 
 Một hướng đi khá độc đáo của chính quyền địa Quảng Nam - Đà Nẵng đang từng ngày từng giờ đổi 
phương trong ứng xử với nghệ thuật âm nhạc truyền khác, du lịch thực sự đã mang đến cho mảnh đất này sự 
thống là khai thác vào phát triển du lịch. Đây là một chuyển mình to lớn. Để khẳng định những tiềm năng 
hướng đi không mới, bởi lẽ việc khai thác âm nhạc vốn có của mình, cũng như đáp ứng yêu cầu đặt ra trong 
truyền thống vào du lịch đã được nhiều nước trên thế thời đại mới, vấn đề đa dạng hoá các sản phẩm du lịch 
giới cũng như một số địa phương trong nước tiến hành đã, đang và sẽ được lãnh đạo các cấp đặc biệt quan tâm. 
khá hiệu quả. Tại Quảng Nam, nghệ thuật âm nhạc Những giải pháp về nghiên cứu, tôn vinh các giá trị 
truyền thống được khéo léo đưa vào các chương trình âm nhạc truyền thống; giải pháp về nguồn vốn, nguồn 
phục vụ du khách tại Di sản thế giới Hội An và Mỹ Sơn. nhân lực, quảng bá cho việc khai thác vào phát triển du 
Đặc biệt, tại Hội An, các chương trình bài chòi, tuồng lịch; xây dựng các chương trình nghệ thuật, sản phẩm 
phục vụ du khách trên các tuyến phố đi bộ đêm đã thu lưu niệm cũng như hợp tác, liên kết giữa các công ty du 
hút được đông đảo du khách. lịch lữ hành đang được triển khai có hiệu quả. 
 Tại Đà Nẵng, thành phố đã nhận thức đúng đắn và Với những giải pháp đó, chắc chắn rằng, nghệ thuật 
có sự đầu tư hệ thống, bài bản vào lĩnh vực khai thác âm âm nhạc truyền thống sẽ trở thành một sản phẩm du lịch 
nhạc truyền thống vào phát triển du lịch. Chương trình độc đáo không thể lẫn lộn của mảnh đất Quảng Nam - 
nghệ thuật âm nhạc truyền thống phục vụ du khách tại Đà Nẵng này. 
nhà hát Nguyễn Hiển Dĩnh vẫn đều đặn phục vụ du 
khách. Các chương trình nghệ thuật trên tàu du lịch Tài liệu tham khảo 
sông Hàn, tại các khách sạn, resort ở Đà Nẵng được du 
 [1] Đào Duy Anh (2006). Việt Nam văn hoá sử 
khách đón nhận nhiệt tình. cương. NXB Văn hoá Thông tin, Hà Nội. 
 [2] Võ Văn Hòe (2010). Tập tục xứ Quảng theo một 
5. Kết luận, đề xuất vòng đời. NXB ĐHQG Hà Nội. 
 Trong bức tranh tổng thể của nghệ thuật âm nhạc [3] Trần Hồng (2011). Hát sắc bùa. NXB Văn hoá 
 Thông tin, Hà Nội. 
truyền thống Việt Nam, âm nhạc truyền thống Quảng 
 [4] Phan Ngọc Liên (chủ biên, 1976). Thời đại Hùng 
Nam - Đà Nẵng mang một sắc màu đặc biệt. Sắc màu ấy Vương. NXB KHXH, Hà Nội. 
được tạo nên từ sự hoà quyện, đan xen của các yếu tố [5] Trần Thuỳ Mai (2003). Dân ca Thừa Thiên - Huế. 
âm nhạc truyền thống theo chân ông cha ta trong bước NXB Thuận Hoá, Thừa Thiên Huế. 
đường lập nghiệp ở phương Nam, vừa có những yếu tố [6] Tô Ngọc Thanh, Hồng Thao (1985). Tìm hiểu âm 
âm nhạc Chămpa mang trong mình những hào quang nhạc dân tộc cổ truyền. NXB Văn hoá, Hà Nội. 
quá khứ cùng những yếu tố văn hoá của mảnh đất nơi [7] Lưu Trang (2005). Phố cảng Đà Nẵng. NXB Đà 
 Nẵng, Đà Nẵng. 
đầu biển cuối sông. 
 TRADITIONAL MUSIC ART IN QUANG NAM - DA NANG 
 Abstract: Quang Nam - Da Nang traditional music is characterized by the traditional music art of Vietnam as well as of the 
Orient. Overcoming the challenges of space and time, types of traditional music in Quang Nam - Da Nang still retain their own unique 
and original features, which are the precious assets of the intangible cultural heritage preserved and handed down by generations of 
ancestors. It is highly urgent for both the cultural sector and the whole society to take responsibility for preserving and promoting the 
values of this traditional kind of music. This article focuses on clarifying the identity and values of the traditional music art in Quang 
Nam - Da Nang, and at the same time, proposes some solutions to preserve and promote the values of this traditional music art. 
 Key words: art; traditional music; Quang Nam - Da Nang; identity; value. 
 83 

File đính kèm:

  • pdfnghe_thuat_am_nhac_truyen_thong_tai_quang_nam_da_nang.pdf