Nâng cao chất lượng dạy học cho giọng nữ cao hệ trung cấp thanh nhạc ở trường Đại học văn hóa, thể thao và du lịch Thanh Hóa

 VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2018, tr 206-210 
 NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC 
 CHO GIỌNG NỮ CAO HỆ TRUNG CẤP THANH NHẠC 
 Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA, THỂ THAO VÀ DU LỊCH THANH HÓA 
 Lê Thị Tuyết - Trường Đại học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa 
 Ngày nhận bài: 25/05/2018; ngày sửa chữa: 27/05/2018; ngày duyệt đăng: 29/05/2018. 
 Abstract: Vocal music is an artistry of combination between music and language. It requires a 
 long practicing process with the efforts of both the teacher and students. This article raises the issue 
 of vocal technique training for sopranoes at the Vocal Music School with aim to propose some 
 solutions for students to seize the basic techniques and master their vocals. 
 Keywords: Teaching, technique, sopranoes, the Vocal Music School. 
1. Đặt vấn đề cảm của tác giả gửi gắm vào ca khúc, cũng như làm giảm 
 Nói đến thanh nhạc không thể không nhắc đến một giá trị nghệ thuật của bài hát. 
nội dung quan trọng đó là kĩ thuật thanh nhạc. Có giọng 2. Nội dung nghiên cứu 
hát tự nhiên tốt chưa đủ mà cần phải rèn luyện kĩ thuật 2.1. Thực trạng dạy và học Thanh nhạc ở Trường Đại 
thanh nhạc một cách bài bản để giọng hát được vững học Văn hóa, Thể thao và Du lịch Thanh Hóa 
vàng, mang tính chuyên nghiệp. HS hệ Trung cấp thanh nhạc đa số đều có năng khiếu 
 HS hệ Trung cấp Thanh nhạc (hay còn gọi là Trung và tố chất âm nhạc, luôn tìm tòi, sáng tạo trong học tập. 
cấp năng khiếu) là những đối tượng học chuyển tiếp từ Bên cạnh nhiều em chưa từng học qua thanh nhạc còn có 
cấp trung học cơ sở. Cơ quan về thanh quản, sinh lí đang một số em đã qua học tập rèn luyện từ nhỏ tại Nhà văn 
trong giai đoạn phát triển nên phần nào cũng ảnh hưởng hóa thiếu nhi Thành phố. Những HS đã qua học tập về 
đến giọng hát của các em. Vì vậy, việc rèn luyện kĩ thuật ca hát đều có những thuận lợi nhất định như: có phong 
thanh nhạc, đặc biệt là giọng nữ cao (Soprano) cần có sự cách biểu diễn, có kinh nghiệm biểu diễn trên sân khấu, 
kiên trì luyện tập của cả người dạy và người học. giọng hát tốt. 
 Trong chương trình học, HS được trang bị những kĩ Đội ngũ giảng viên của khoa hiện nay đều có trình độ 
thuật chung về thanh nhạc như hơi thở, vị trí âm thanh, chuyên môn được tốt nghiệp chính quy từ Học viện Âm 
cộng minh, nhả chữ nhả lời, kĩ thuật hát liền giọng, hát nhạc Quốc gia Việt Nam; luôn nhiệt tình, tâm huyết trong 
nảy... để các em có được giọng hát tốt. Với những tiêu giảng dạy, trau dồi kiến thức chuyên môn cũng như cập 
chí về giọng hát như: giọng hát vang, âm thanh sáng, hơi nhật cái mới trong công tác giảng dạy. Mặt khác, Trường 
thở đầy đặn, cao độ chuẩn xác, có năng lực phô diễn được cũng đã đầu tư xây dựng cơ sở vật chất hiện đại, đầy đủ 
những câu hát với độ dài ngắn, mạnh nhẹ hay trầm bổng để có thể phục vụ tốt cho công tác đào tạo cũng như bồi 
khác nhau một cách nhuần nhuyễn. Để từ đó hướng tới dưỡng tài năng. Hàng năm, nhà trường đã tổ chức một số 
một giọng hát không chỉ tốt về kĩ thuật mà có một giọng cuộc thi như: Sinh viên tài năng Âm nhạc, Sinh viên 
hát đẹp, tự nhiên, thoải mái, không bị các cố tật làm giảm thanh lịch, Câu lạc bộ âm nhạc..., đây là những hoạt 
thiểu sức truyền cảm của bài hát. Giọng nữ cao là giọng động để các em có thể trải nghiệm, thử thách bản thân. 
hát khá phổ biến trên thế giới cũng như ở Việt Nam, do Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi, nhà trường 
đó có rất nhiều tài liệu nghiên cứu, đề cập đến kĩ thuật và cũng còn gặp những khó khăn khi giảng dạy các kĩ thuật 
chất liệu của giọng này. Tuy nhiên trong quá trình giảng thanh nhạc cho HS như: Hàng năm, nhà trường tuyển 
dạy, chúng tôi thấy rằng vấn đề giảng dạy cũng như rèn sinh một đợt hệ Trung cấp Thanh nhạc vào khoảng cuối 
luyện được một giọng hát nữ cao hoàn thiện về kĩ thuật tháng 7, khi các em đã hoàn thành kì thi THCS, độ tuổi 
là một vấn đề khó khăn. Một số HS nữ khi thể hiện ca tuyển sinh là 15, 16 tuổi. Về mặt tâm - sinh lí, các em ở 
khúc thường mắc phải những vấn đề như: Hơi thở không tuổi này đang trong quá trình hoàn thiện về thể chất nên 
ổn định, hát theo bản năng, khi hát những nốt cao thường việc học tập đang còn theo “cảm tính”, chưa thực sự ý 
dùng sức nên âm khu cao bị sâu, bóp nghẹt hay vỡ tiếng, thức về sự học tập cho bản thân, thanh đới chưa thực sự 
hát những âm khu thấp bị xỉn, mờ, tạo cho người nghe hoàn thiện nên khi học thanh nhạc sẽ gặp khó khăn, đặc 
cảm giác căng thẳng, mệt mỏi... Điều này dẫn tới những biệt là giọng nữ cao. HS Thanh nhạc nói chung và giọng 
hạn chế trong việc thể hiện đúng sắc thái, tâm tư, tình nữ cao nói riêng của Trường chưa đạt được sự đồng đều 
 206 
 VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2018, tr 206-210 
về trình độ chuyên môn, nhiều em năng khiếu còn hạn theo tiêu chí: không nên quá dài và phức tạp để giúp người 
chế; mỗi HS lại có những đặc điểm khác nhau về giọng học dễ nhớ, dễ áp dụng kĩ thuật mà không bị áp lực về tâm 
hát (có em phù hợp với những bài có tốc độ nhanh và linh l ...  bài tập thực hành như sau: phố lên đèn (Thái Cơ), Đêm nghe hát đò đưa nhớ Bác 
 (An Thuyên), Làng quan họ quê tôi (Nguyễn Trọng tạo), 
 - Đối với HS năm thứ nhất: Đây là năm đầu của HS, là Đất nước tình yêu (Lê Giang), Suối Mường Hum còn 
năm “nền móng”, do vậy GV cần hướng dẫn thật kĩ ngay chảy mãi (Nguyễn Tài Tuệ), Tình em (Huy Du). 
từ đầu, tùy theo khả năng tiếp thu của từng em để những 
“tật” về thanh nhạc không duy trì quá lâu, sẽ dẫn tới sai - Đối với HS năm thứ ba: Thời điểm này giọng hát 
lệch về sau; trọng tâm là nâng cao kiến thức kĩ thuật thanh của HS đã được định hình và ổn định hơn về mặt kĩ thuật 
nhạc cơ bản cho HS. Không nên giao bài cho HS quá sớm để có thể áp dụng xử lí những tác phẩm thanh nhạc ở mức 
(ít nhất là trong nửa học kì đầu) mà phải xây dựng cơ bản độ cao hơn và khó hơn, vì thế ngoài việc lựa chọn những 
của giọng hát và thói quen áp dụng kĩ thuật bằng các bài bài hát cần đáp ứng những yêu cầu cao hơn, cụ thể: 
tập luyện hơi (cách lấy hơi, nén hơi); luyện giọng (mở Những bài kĩ thuật Legato, Staccato, Non legato, luyến 
khẩu hình bật ngân thanh âm ); luyện các bài vocalise. Cần láy, hát sắc thái to nhỏ, hát lướt, những bài nhằm phát 
luyện tập cho HS về tư thế hát: luôn thả lỏng, kết hợp luyện triển giọng về âm sắc và âm vực cho HS. 
thanh và trạng thái cơ thể luôn được buông lỏng thoải mái. Những ca khúc Việt Nam cho giọng nữ cao năm thứ 3: 
Trong quá trình dạy học, nên lựa chọn các bài vocalise Bài ca hi vọng (Văn Ký), Tiếng hát giữa rừng Pắc Bó 
 207 
 VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2018, tr 206-210 
(Nguyễn Tài Tuệ), Huyền thoại Hồ núi cốc (Phó Đức luyện tập để phát triển toàn diện giọng hát. Các tác phẩm 
Phương), Mẹ yêu con (Nguyễn Văn Tý), Câu hò trên bờ thanh nhạc của Việt Nam nhìn chung mang tính giai điệu 
Hiền Lương (Hoàng Hiệp), Đất nước lời ru (Văn Thành phong phú, uyển chuyển, êm ái, duyên dáng, do đó cách 
Nho), Xa khơi (Nguyễn Tài Tuệ). hát liền giọng phải được đặc biệt quan tâm trong kĩ thuật 
 Ngoài ra, cần bổ sung một số ca khúc mang âm thanh nhạc. Để đạt được những tiêu chuẩn âm thanh của 
hưởng dân ca Thanh Hóa vào giáo trình giảng dạy cho kĩ thuật này như vang, sáng, tròn, đầy. Để hát tốt kĩ thuật 
giọng nữ cao năm thứ 3, vì khi đó kĩ thuật thanh nhạc của cantilena, khi luyện tập, HS cần có tư thế đứng thẳng, hít 
HS đã tương đối ổn định, các em đã có thể hát được hơi nhẹ nhàng, nén hết hơi thở xuống sâu rồi đẩy ra phía 
những bài hát khó; bổ sung vào chương trình tốt nghiệp sau sao cho hai bên sườn nâng lên; giữ hơi trong vài giây 
một bài hát mang âm hưởng dân ca Thanh Hóa. Những rồi đẩy âm thanh ra liên tục đều đặn; âm thanh khi đưa ra 
làn điệu dân ca là sự phản ánh chân thực những tâm tư, phải được vang, sáng, tròn, đầy đặn; những chỗ có nốt 
tình cảm của nhân dân ta, và cũng là nguồn nuôi dưỡng luyến từ hai âm trở lên thì nên hát bằng các nguyên âm. 
tâm hồn, tính cách con người Việt Nam từ thế hệ này Với kĩ thuật này, việc nén hơi và đẩy hơi rất quan trọng, 
sang thế hệ khác. Việc bổ sung nhằm tạo hiệu quả trong không đưa hơi ra hết một lúc và không để bụng xẹp 
việc mở rộng và phát triển kĩ thuật (về âm vực, âm lượng, xuống đột ngột - vì nếu không, âm thanh sẽ bị ngắt 
kĩ năng trình bày...). quãng, không vang, tròn. Khi luyện tập như vậy, vị trí âm 
 thanh luôn được ổn định, không bập bõm. 
 Một số ca khúc mang âm hưởng dân ca Thanh Hóa 
 Để đạt được những điều này cần phải có một quá trình 
cho giọng nữ cao: Cây lúa Hàm Rồng (Đôn Truyền), Hát 
 luyện tập lâu dài. Lúc bắt đầu tập, nên tập những bài có 
về quê Thanh (Tố Hải), Tiếng cồng gọi bạn, Mặc áo cho 
 quãng hẹp, đơn giản, sau đó tăng độ khó dần. Đầu tiên, GV 
rừng (Hoàng Hải), Nhịp cầu sông Mã (Đinh Quang Hợp), 
 hướng dẫn cho HS thực hành qua các mẫu luyện thanh: 
Đừng nói xa em (Hoàng Hải), Quê ta Thanh Hóa anh hùng 
(Đức Nhuận), Tiếng trống trò mùa xuân (Đỗ Hoài Nam). Ví dụ 1: Hát với tốc độ chậm 
2.2.2. Từ việc đã lựa chọn nội dung giảng dạy phù hợp 
với từng năm học thì việc dạy học Thanh nhạc nói chung 
cũng như một số kĩ thuật thanh nhạc nói riêng là một 
 Tư thế cơ thể đúng, trạng thái chuẩn bị hát hơi phải 
công việc thường xuyên, xuyên suốt trong quá trình dạy 
 nhẹ nhàng, không tiếng động, xương sườn dưới hơi giãn 
học. Ở bất kì giọng hát nào cũng cần sự luyện tập các kĩ 
 rộng ra, giữ tới cuối câu như trong tư thế hít hơi, bật âm 
thuật thanh nhạc khác nhau. Tuy nhiên, do chưa có sách 
 thanh mềm mại, chuẩn xác. 
hướng dẫn cụ thể về việc dạy và học các kĩ thuật thanh 
nhạc đặc trưng cho từng năm nên việc dạy học cũng như Ví dụ 2: 
nghiên cứu của HS gặp nhiều khó khăn. Chậm 
 Để nâng cao giọng hát, HS phải biết điều khiển giọng 
hát với những chức năng cộng minh, nắm vững cách vận 
dụng hơi thở phù hợp...; các kĩ thuật legato, staccato, 
passage, diminuendo, trillo luôn phải được luyện tập Bài tập luyện thanh này cũng tương tự như bài tập 
thường xuyên để phát triển kĩ thuật thanh nhạc. GV cần luyện thanh ở ví dụ trên, tuy nhiên, quãng giọng phát 
hướng dẫn cho HS luyện tập từ đơn giản đến phức tạp, triển cao hơn, lên quãng 5 của giọng C Dur, nên HS cần 
tập các kiểu kĩ thuật khác nhau một cách khoa học, một hơi thở sâu hơn và nén tốt thật chặt hơi. Khi giai điệu 
thường xuyên; sau đó, áp dụng các kĩ thuật đã học vào chuyển tiếp đi lên và đi xuống cần sự liền mạch về âm 
các tác phẩm như: ca khúc, romance, aria, dân ca, các tác thanh, điều chỉnh âm thanh sao cho thật đều, nét. Hơi thở 
phẩm tiền cổ điển, cổ điển, đương đại... theo phương và âm thanh luôn có sự hòa quện thì âm thanh sẽ được 
pháp từ dễ đến khó, phù hợp với từng đặc điểm giọng dày và sáng. 
hát. Bên cạnh một số kĩ thuật thanh nhạc cơ bản là một Sau khi hướng dẫn cho HS luyện tập với các mẫu 
số kĩ thuật đặc trưng, phát triển chủ yếu cho giọng nữ cao luyện thanh thì GV áp dụng kĩ thuật này vào bài hát, thị 
như: cantilena, passage, staccato nhằm hỗ trợ phát triển phạm riêng từng đoạn để HS dễ hiểu, từ đó có thể rút 
âm khu cao của giọng hát. Cụ thể: kinh nghiệm khi luyện tập các bài hát khác. 
 - Kĩ thuật Cantilena (hát liền giọng) là kĩ thuật cơ bản Chẳng hạn, áp dụng vào bài hát Mẹ yêu con (Nguyễn 
nhất trong thanh nhạc của các trường phái ca hát trên thế Văn Tý). 
giới. Không chỉ với giọng nữ cao mới cần học tập chuyên Bài hát này được nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý sáng tác 
sâu kĩ thuật này, mà tất cả các giọng hát khác cũng cần trong những năm mưa bom bão đạn, tình cảm mẫu tử của 
 208 
 VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2018, tr 206-210 
người mẹ dành cho đứa con bé bỏng được gửi gắm trong nhạc cần lấy hơi nhanh “cướp hơi”, nếu không chú ý có 
tình yêu quê hương đất nước. Mở đầu bài hát là một lời ru thể lỡ nhịp của câu hát sau, khẩu hình linh hoạt. 
rất bình dị của người mẹ “à á ru hời ơ hời ru”, câu hát nhẹ 
nhàng, mộc mạc nên khi hát, HS chú ý hơi thở được quện 
cùng âm thanh để câu hát được dày, ấm; miết hơi để âm 
thanh được nối tiếp từ âm nọ sang âm kia liền mạch, nhả 
từ tròn. Ngoài vấn đề về kĩ thuật hát, HS cần cú ý về mạch 
cảm xúc trong bài hát để thể hiện được tình cảm, mềm mại. 
 Kĩ thuật staccato (hát nảy): Là một là một yêu cầu 
 của các giọng hát, đặc biệt là giọng nữ ca. Bất cứ kĩ thuật 
 nào trong thanh nhạc đều có tầm quan trọng riêng của nó: 
 nếu kĩ thuật legato làm liên kết âm thanh được liền mạch, 
 passage làm linh hoạt âm thanh thì kĩ thuật staccato tạo 
 cho âm thanh chắc, sáng thể hiện sự vui tươi, sôi động. 
 Là một kĩ thuật cơ bản nhằm phát triển giọng hát như: 
 - Kĩ thuật passage (hát lướt nhanh) đặc biệt cần thiết mở rộng, phát triển âm khu đặc biệt là mở rộng âm khu 
cho giọng nữ cao, giúp cho giọng hát phát triển tốt, nhẹ cao của giọng soprano, luyện khẩu hình. Giọng nữ cao 
nhàng, linh hoạt, hơi thở tiết kiệm, hát được nhiều câu khi hát legato có khả năng hát tới nốt a2, nhưng khi hát 
nhạc dài. Kĩ thuật passage cũng tạo điều kiện thuận lợi âm nảy có thể hát tới nốt h2 hoặc c3, thậm chí cao hơn 
để hát những nốt cao và phát triển âm khu cao, đó cũng nữa. Vì staccato có ý nghĩa quan trọng nên được áp dụng 
là yêu cầu quan trọng của nghệ thuật ca hát. Hát lướt thường xuyên trong các kĩ thuật luyện hằng ngày cùng 
nhanh là một kĩ thuật khó vì trong câu hát có nhiều nốt với các kĩ thuật khác của HS, nhất là với giọng nữ cao. 
với tốc độ nhanh, có thể còn kết hợp với staccato, legato, Khi hát âm nảy, cần chú ý buông lỏng hàm dưới, môi 
luyến láy...; và một yêu cầu quan trọng của hát nhanh không chúm lại, môi trên hơi nhếch lên để lộ hàm răng 
nhiều nốt là phải rõ lời, rõ âm, không được nhòe nốt, dính trên như khi cười, càng lên cao miệng càng mở rộng. Vị 
nốt hay mất nốt... Thực tế cho thấy, HS nữ năm thứ 3 tuy trí âm thanh phải nông như phát ra từ âm thanh hàm trên. 
đã trải qua hai năm học tập, nắm khá vững kĩ thuật, Hơi thở lấy vào một cách tự nhiên, giữ liên tục và đẩy 
nhưng khi hát kĩ thuật này, rất ít HS làm tốt, bởi trong nhẹ nhàng, không nên bật hơi ra theo từng nốt nhạc, mà 
quá trình giảng dạy, GV ít cho HS làm mẫu âm này và mỗi nốt nhạc được cất lên cùng với sự điều tiết cơ bụng, 
HS chưa thực sự nghiêm túc trong tập luyện... Do vậy, cố gắng giữ cho bụng ổn định mềm mại, đàn hồi. Đảm 
cần luyện tập từ dễ đến khó, từ ít nốt đến nhiều nốt; ban bảo khi hát âm nảy, âm thanh cần gọn gàng, sắc và rõ 
đầu luyện tập ở tốc độ vừa phải; khi kĩ thuật đã củng cố ràng từng âm một. 
và phát triển mới dần dần nâng tốc độ. Ví dụ 4: 
 Ví dụ 3: 
 Bài tập này, vào đầu ô nhịp đầu tiên là những nốt ở vị 
 Ban đầu, GV hướng dẫn cho HS hát tốc độ chậm, sau trí cao, mà chúng ta thực hiện với kĩ thuật staccato, nên HS 
đó tăng dần tốc độ lên. Hít hơi thật sâu và nhanh, không chú ý để chuẩn bị hơi thở sâu, cơ bụng đàn hồi. Mẫu luyện 
hít hơi chậm sẽ ảnh hưởng tới tốc độ và âm thanh dễ bị thanh này tương đối khó bởi cao độ còn có sự nhảy quãng. 
nặng nề. Hát âm “la”, âm thanh khi di chuyển pha thêm Áp dụng kĩ thuật hát satccato vào bài hát “Cánh chim 
âm “h”; khi chuyển động âm thanh, hơi thở phải thật tĩnh, báo tin vui” (Đàm Thanh). 
không để hơi “dềnh”; âm thanh phải nhẹ nhàng, dứt 
khoát. Muốn làm được điều này thì hàm dưới không Bài hát “Cánh chim báo tin vui” thể hiện niềm hân 
được căng cứng, vị trí âm thanh phải cao. hoan của buôn làng, qua hình tượng vui tươi của cánh 
 chim báo tin chiến thắng. Bài hát sử dụng nhiều kĩ thuật 
 Áp dụng kĩ thuật hát passage vào bài hát “ Nổi lửa linh hoạt như legato, hát nhanh, trong đó chủ yếu là sử 
lên em” (Huy Du). dụng staccato, dùng để mô tả tiếng chim hót. Staccato là 
 Bài hát với tốc độ nhanh, sôi nổi, thể hiện ý chí chiến một kĩ thuật khó, đặc biệt trong bài hát này vị trí các nốt 
đấu không lùi bước của các chiến sĩ bộ đội cụ Hồ. HS hát luôn ở vị trí cao g2, h2, c3 nên việc thực hiện yêu cầu HS 
với tinh thần sảng khoái, thoải mái, hơi thở đều, mỗi câu có kĩ thuật thanh nhạc tốt, và sức khỏe tốt. Để xử lí được 
 209 
 VJE Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2018, tr 206-210 
những âm khu cao, HS cần hít hơi sâu, nén hơi thật chắc, học, giáo viên cần áp dụng phù hợp kĩ thuật thanh nhạc 
bật âm thanh thật gọn, không cần âm thanh quá to nhưng với từng đối tượng HS khác nhau, còn HS cần học tập, 
nét, chắc, sáng. Mỗi âm khi bật âm thanh. rèn luyện một cách nghiêm túc mới có thể hoàn thiện 
 phát triển giọng hát cũng như hoàn thiện bản thân. Bên 
 cạnh việc học tập các kĩ thuật thanh nhạc, HS cũng cần 
 học tập, trau dồi kiến thức từ nhiều nguồn khác nhau để 
 từ đó ứng dụng linh hoạt trong học tập, rèn luyện khả 
 năng ca hát của mình. 
 Tài liệu tham khảo 
 Rèn luyện các kĩ thuật thanh nhạc là một quá trình lâu [1] Dương Viết Á (1996). Âm nhạc - Lí luận cây và đời. 
dài, đòi hỏi sự kiên trì của GV trong dạy học cũng như NXB Âm nhạc. 
học tập một cách nghiêm túc của HS. Với mỗi kĩ thuật [2] Thang Tuyết Canh (1962). Luyện tập ca hát như thế 
thanh nhạc, hay từng bài hát thì sử dụng từng loại kĩ thuật nào? (Mai Khanh dịch). NXB Âm nhạc. 
phù hợp, ngay trong một bài hát cũng sử dụng linh hoạt [3] Phạm Lê Hòa (2004). Những âm điệu cuộc sống. 
nhiều kĩ thuật khác nhau, và mỗi đối tượng HS thì giáo NXB Âm nhạc. 
viên cần phân loại để có phương pháp dạy học một cách [4] Mai Khanh (1982). Sách học Thanh nhạc. Vụ Đào 
phù hợp, nâng cao chất lượng giọng hát. tạo - Bộ Văn hóa và Thông tin. 
2.2.3. Nâng cao rèn luyện phong cách biểu diễn 
 [5] Nguyễn Trung Kiên (2001). Phương pháp sư phạm 
 GV là người trực tiếp truyền đạt, hướng dẫn các kĩ Thanh nhạc. 
thuật cũng như hướng dẫn một cách tổng quát cho HS; 
tuy nhiên, để việc giảng dạy những kĩ thuật thanh nhạc [6] Nguyễn Trung Kiên (2002). Giáo trình Thanh nhạc 
đạt hiệu quả cao, không bị khô cứng, được thẩm thấu hệ trung học 4 năm. Nhạc viện Hà Nội. 
và áp dụng một cách linh hoạt với từng ca khúc hay [7] Ngô Thị Nam (2001). Phương pháp dạy học âm 
từng đối tượng HS cụ thể thì việc nâng cao rèn luyện nhạc. NXB Giáo dục. 
phong cách biểu diễn là một vấn đề hết sức quan trọng. 
Đối với lĩnh vực nghệ thuật âm nhạc, việc học tập và 
rèn luyện bản lĩnh biểu diễn là rất quan trọng, đặc biệt 
đối với ngành Thanh nhạc. Có bản lĩnh, HS mới làm ĐỀ XUẤT MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO... 
chủ được quá trình biểu diễn, thực hiện được mục tiêu, (Tiếp theo trang 269) 
yêu cầu, chất lượng của hoạt động biểu diễn đặt ra; mới 
bộc lộ được hết năng lực biểu diễn, khả năng kĩ thuật 
và thể hiện âm nhạc... Để hình thành được năng lực biểu Tài liệu tham khảo 
diễn cho HS, chúng ta thấy cần có nhiều yếu tố khác [1] Ăngghen (1971). Biện chứng của tự nhiên. NXB Sự thật. 
nhau; trong đó, yếu tố có tầm quan trọng là xây dựng [2] Mác C., - Ăngghen Ph. (1994). Toàn tập (tập 20). 
cho HS một nền tảng kĩ thuật vững chắc, một khả năng NXB Chính trị Quốc gia. 
thể hiện âm nhạc phong phú. Sự hoàn thiện về mặt kĩ [3] Vũ Văn Viên (1998). Sự hình thành và phát triển 
thuật sẽ giúp các em có tâm lí tự tin, chủ động khi ra của khái niệm. Tạp chí Triết học, số 6, tr 31-35. 
biểu diễn. Không những vậy, HS còn phải thể hiện 
tốt các tác phẩm âm nhạc, thể hiện phong cách phù hợp [4] Lênin V.I. Toàn tập (tập 1). NXB Tiến bộ, 
với từng tác phẩm, đây chính là cơ sở để “người nghệ Mátxcơva. 
sĩ tương lai” có sự độc lập, sáng tạo trong học tập và [5] Ilencôp E.V. Logic học biện chứng (người dịch: 
biểu diễn... Nguyễn Anh Tuấn, tài liệu tham khảo). Trường Đại 
3. Kết luận học Khoa học xã hội và Nhân văn. 
 Để hát được một ca khúc hay là sự tổng hòa của [6] Nguyễn Văn Hợi (1992). Xây dựng phương án tối 
nhiều yếu tố, yếu tố sân khấu, biểu diễn, cảm xúc..., ưu điều khiển quá trình nhận thức của học sinh. 
trong đó kĩ thuật thanh nhạc đóng góp phần quan trọng Luận án tiến sĩ Triết học. 
trong sự hoàn thiện, phát triển giọng hát. Có kĩ thuật [7] Bộ GD-ĐT (2013). Giáo trình Những nguyên lí cơ 
thanh nhạc tốt nhưng phải biết kết hợp nhuần nhuyễn bản của chủ nghĩa Mác - Lênin. NXB Chính trị 
với các yếu tố khác thì mới có thể hát hay. Trong dạy Quốc gia - Sự thật. 
 210