Một số giải pháp ứng dụng các công cụ thương mại điện tử nhằm đẩy mạnh bán lẻ trực tuyến tại Việt Nam

1 
Một số giải pháp ứng dụng các công cụ thương mại điện tử nhằm 
đẩy mạnh bán lẻ trực tuyến tại Việt Nam 
Nguyễn Văn Thoan1 
Nguyễn Thị Hồng Vân2 
Tóm tắt 
Những công cụ thương mại điện tử như website bán hàng, email, blog, mạng 
xã hội được coi là những giải pháp thiết yếu trong thời đại công nghệ thông tin giúp 
doanh nghiệp bán lẻ có thể tiếp cận và giữ chân khách hàng hiệu quả hơn. Mặc dù, 
những công cụ thương mại điện tử này đã trở nên phổ biến và không còn xa lạ với 
nhiều doanh nghiệp bán lẻ tại Việt Nam, tuy nhiên, việc ứng dụng các công cụ thương 
mại điện tử nhằm nâng cao hiệu quả bán lẻ trực tuyến thì không phải doanh nghiệp 
nào cũng áp dụng thành công. Nghiên cứu này phân tích tình hình ứng dụng các công 
cụ thương mại điện tử trong bán lẻ trực tuyến tại một số doanh nghiệp tại Việt Nam, 
kinh nghiệm ứng dụng thành công các công cụ thương mại điện tử trong bán lẻ trực 
tuyến tại Amazon.com, nhóm tác giả đưa ra một số đề xuất cho các doanh nghiệp để 
tăng cường ứng dụng các công cụ thương mại điện tử trong bán lẻ trực tuyến tại Việt 
Nam. 
Từ khóa: bán lẻ trực tuyến, công cụ thương mại điện tử, email, mạng xã hội, 
website 
Abstract 
Ecommerce toolkit such as website, email, blog, social networks are 
considered essential solutions in the information technology era to help businesses 
reach and retain customers more effectively. Although these e-commerce toolkit have 
become popular to many businesses in Vietnam, however, the use of e-commerce 
toolkit to improve the efficiency of online retail is still limited. This paper analyzes the 
current statatus of application of e-commerce toolkit in online retail in Vietnam, 
experience of applying e-commerce toolkit in online retail at Amazon.com, the authors 
1 Khoa QTKD, Trường Đại học Ngoại thương, Email: nvthoan@ftu.edu.vn 
2 Khoa QTKD, Trường Đại học Ngoại thương, Email: vannth@ftu.edu.vn 
2 
provide some suggestions for Vietnamese retailers to enhance the application of e-
commerce toolkit to boost online retail. 
Keywords: B2C, ecommerce toolkit, email, online retail, social networking, 
website 
1. Các công cụ thương mại điện tử trong bán lẻ trực tuyến 
Bán lẻ trực tuyến là hoạt động do các cá nhân hay doanh nghiệp muốn bán sản 
phẩm/ dịch vụ của mình thông qua Internet tới người tiêu dùng (Nguyễn Văn Thoan 
và các tác giả, 2016). Tuy nhiên bán lẻ trực tuyến không chỉ đơn giản là việc đưa sản 
phẩm lên mạng, mà nó còn phải có sự tương tác giữa người bán và người mua, với 
những chiến lược bán hàng hiệu quả. Người bán bao gồm cả doanh nghiệp và cá nhân 
có thể sử dụng nhiều kênh khác nhau để bán lẻ trực tuyến nhằm tối đa hóa cơ hội 
tương tác với khách hàng (Zachman, 2009). Có rất nhiều công cụ thương mại điện tử, 
và doanh nghiệp có thể lựa chọn bộ công cụ thương mại điện tử phù hợp với đặc thù 
kinh doanh bán lẻ trực tuyến của doanh nghiệp mình (Brzozowska, 2015). Các công 
cụ bán lẻ trực tuyến điển hình bao gồm: 
- Website thương mại điện tử: là một công cụ bán lẻ trực tuyến điển hình và 
mạnh mẽ nhất và cũng là một trong các công cụ ra đời sớm nhất góp phần vào sự hình 
thành và phát triển của thương mại điện tử. Ngày này, các website kinh doanh trực 
tuyến chính là những cửa hàng trực tuyến. Các chức năng quan trọng nhất của một 
website thương mại điện tử bao gồm quảng bá công ty hoặc sản phẩm cụ thể, nâng cao 
nhận thức về thương hiệu, thu hút khách hàng mới, xây dựng lòng trung thành của 
khách hàng, và là kênh phân phối chính trong bán lẻ trực tuyến. 
- Cửa hàng trực tuyến (webshop) trên sàn giao dịch thương mại điện tử 
B2C (doanh nghiệp với người tiêu dùng): là nơi trưng bày, giới thiệu và bán sản phẩm 
trên môi trường Internet, chạy trên nền tảng sàn giao dịch thương mại điện tử. Người 
bán sẽ có cơ hội tiếp cận đông đảo khách hàng tiềm năng thông qua các sàn giao dịch 
trực tuyến hàng đầu. Sàn giao dịch thương mại điện tử B2C điển hình đó là 
Amazon.com, eBay, và Taobao. 
- Email marketing: là công cụ thương mại điện tử và marketing điện tử rẻ 
nhất và hiệu quả nhất (Brzozowska, 2015. Trong một email có thể cung cấp chi tiết về 
doanh nghiệp, sản phẩm, dịch vụ và trang web bán lẻ trực tuyến mà doanh nghiệp 
3 
muốn thúc đẩy. Các ứng dụng thương mại điện tử bán hàng qua email và các dịch vụ 
dựa trên web cũng có thể cung cấp cho doanh nghiệp thông tin phân tích về các chiến 
dịch bán hàng qua email, chẳng hạn như số lượng người đã nhận được email và số 
người nhấp vào liên kết. 
- Diễn đàn (forum): là môi trường phong phú và là nơi người bán có thể 
quảng bá sản phẩm của người bán đến khách hàng mục tiêu. Bán hàng trên kênh diễn 
đàn được nhiều cửa hàng ưu tiên lựa chọn, đặc biệt là những cửa hàng mới mở hay 
kinh doanh nhỏ. Lợi thế đặc biệt nhất khi doanh nghiệp bán hàng trên các diễn đàn đó 
là tập trung được đối tượng mục tiêu với độ tương tác cao. 
- Blog: là nhật ký được lưu giữ trực tuyến và bao gồm nội dung quan tâm cho 
người đọc đóng một vai trò quan ...  việc các doanh nghiệp Việt Nam chưa tận dụng được hết những cơ hội 
và lợi ích của các công cụ thương mại điện tử đem lại cho hoạt động bán lẻ trực tuyến. 
Cụ thể là việc xây dựng website thiếu chuyên nghiệp, chưa có có sự kết nối giữa các 
kênh bán lẻ trực tuyến như website, webshop, mạng xã hội dẫn đến khó khăn cho 
khách hàng trong việc đặt hàng, và khó khăn cho doanh nghiệp trong việc quản lý các 
đơn đặt hàng trên nhiều kênh bán hàng khác nhau. 
3. Kinh nghiệm ứng dụng các công cụ thương mại điện tử trong bán lẻ 
trực tuyến tại Amazon.com 
Ra đời năm 1995, Amazon.com khởi nghiệp từ một cửa hàng sách trực tuyến. 
Qua các năm, Amazon.com liên tục mở rộng danh mục sản phẩm từ sách đến các sản 
phẩm khác, đồng thời nâng cao dịch vụ khách hàng, bổ sung các dịch vụ và các đối 
tác chiến lược. Amazon.com phát triển từ cửa hàng sách lớn nhất thế giới thành cửa 
hàng trực tuyến lớn nhất thế giới (Nguyễn Văn Thoan, 2014). Việc mở rộng mô hình 
kinh doanh từ thương mại điện tử B2C (doanh nghiệp tới người tiêu dùng), sang mô 
10 
hình sàn giao dịch thương mại điện tử bán lẻ B2B2C đã làm gia tăng quy mô cũng 
như tầm ảnh hưởng của Amazon.com đến hoạt động thương mại điện tử toàn cầu. Một 
trong những yếu tố tạo nên thành công của Amazon.com đó là việc ứng dụng hiệu quả 
các công cụ thương mại điện tử để trở thành cửa hàng trực tuyến số một thế giới, cụ 
thể như sau: 
- Kinh nghiệm xây dựng website bán hàng hiệu quả: website Amazon.com 
được xây dựng với những tính năng vượt trội, luôn luôn cập nhật, và trở thành tiêu 
chuẩn cho các cửa hàng trực tuyến trên toàn cầu về quy trình bán hàng, đặt hàng, và 
xử lý giao dịch. Ngoài ra, các tính năng nổi bật giúp website Amazon.com thành công 
đó là số lượng sản phẩm khổng lồ và sự thuận tiện (Laudon, 2015). Cụ thể, website 
Amazon.com cho phép khách hàng tìm kiếm thông tin sản phẩm dễ dàng, đặt hàng 
nhanh chóng, và thanh toán thuận tiện. 
- Kinh nghiệm xây dựng sàn thương mại điện tử bán lẻ B2B2C: năm 1999 
Amazon.com mở rộng sang dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp như sàn giao dịch và đấu giá 
điện tử. Amazon Auctions cho phép các cá nhân và doanh nghiệp nhỏ tham gia đấu 
giá trực tuyến trên khắp thế giới. Dịch vụ zShops cho các doanh nghiệp thuê gian 
hàng trên Amazon.com với mức phí hợp lý hàng tháng, cho phép các doanh nghiệp 
nhỏ hiện diện trên mạng và có thể sử dụng hệ thống thực hiện đơn hàng hàng đầu của 
Amazon.com (Nguyễn Văn Hồng và các tác giả, 2013). 
- Kinh nghiệm sử dụng email trong bán lẻ trực tuyến: Amazon cũng phân tích 
quá trình mua sắm của các khách hàng thường xuyên và gửi những email gợi ý về các 
sản phẩm mới cho khách hàng. Amazon.com đã tiến hành thống kê ý kiến, đánh giá 
của khách hàng đối với sản phẩm và cho phép khách hàng đưa ra các lựa chọn chính 
xác và nâng cao lòng tin của khách hàng trong quá trình mua sắm tại Amazon.com 
hơn hẳn so với mua sắm truyền thống. 
- Kinh nghiệm ứng dụng SEO: Amazon.com sử dụng những công nghệ tối ưu 
hóa công cụ tìm kiếm để tăng hiển thị trên kết quả tìm kiếm của Google với những nội 
dung thu hút khách mua hàng như giá cả, chất lượng sản phẩm, đánh giá, nhận xét của 
người mua Đối với tìm kiếm sản phẩm, Amazon được coi như một công cụ tìm 
kiếm mới và cạnh tranh với Google. 
11 
- Kinh nghiệm ứng dụng các công cụ thương mại điện tử khác: Amazon cũng 
hiện diện trên tất cả các công cụ thương mại điện tử như Blog cho dịch vụ web của 
amazon (AWS), trang forum cho người bán https://sellercentral.amazon.com/forums, 
trang chính thức trên mạng xã hội facebook (https://www.facebook.com/pg/Amazon), 
kênh Amazon trên Youtube https://www.youtube.com/user/amazon đều được xây 
dựng một cách chuyên nghiệp và hỗ trợ khách hàng tìm kiếm thông tin dễ dàng. 
So với các kênh phân phối truyền thống thì mô hình bán lẻ trực tuyến của 
Amazon.com có ưu điểm hơn nhiều ở chỗ nó đem lại cho người tiêu dùng nhiều 
quyền lựa chọn mà không phải tốn quá nhiều thời gian và có thể phân phối trực tiếp 
tới tay khách hàng những sản phẩm số hóa như bản nhạc, sách điện tử, phần mềm 
ngay sau khi thanh toán trực tuyến. Với doanh thu năm 2016 lên tới hơn 100 tỷ USD 
từ mảng bán lẻ trực tuyến, Amazon hiện đang là một thế lực khổng lồ thách thức cả 
các nhà bán lẻ truyền thống như Walmart hay BestBuy. 
4. Một số giải pháp ứng dụng bộ công cụ Thương mại điện tử nhằm đẩy 
mạnh bán lẻ trực tuyến 
4.1. Xây dựng website bán hàng chuyên nghiệp 
Kinh nghiệm từ Amazon.com cho thấy, để có thể tồn tại và phát triển trong môi 
trường kinh doanh trực tuyến, website thương mại điện tử phải được đặc biệt chú 
trọng xây dựng và phát triển. Việc cập nhật liện tục về nội dung và các tính năng mới 
nhằm gia tăng trải nghiệm của khách hàng, thu hút khách hàng, và tạo điều kiện cho 
khách hàng mua sắm thuận tiện là điều vô cùng cần thiết. Mặc dù không thể xây dựng 
được một website Amazon thứ hai, nhưng các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam cần xây 
dựng được website tối ưu hóa và hiệu quả cho thị trường cụ thể mà doanh nghiệp 
hướng tới. Bên cạnh đó, các tính năng tìm kiếm trên web, tối ưu hóa từ khóa, hay tốc 
độ truy cập website, tính bảo mật là các tính năng mà các doanh nghiệp bán lẻ trực 
tuyến tại Việt Nam cần cải thiện. 
4.2. Mở rộng các gian hàng trực tuyến (webshop) 
Việc tăng cường mở rộng hiện diện trên web đã thành một yêu cầu tất yếu đối 
với các doanh nghiệp bán hàng trực tuyến. Ngày nay website không chỉ là một kênh 
duy nhất để mở cửa hàng online, các doanh nghiệp bán lẻ nên mở rộng hoạt động bán 
hàng trực tuyến trên các gian hàng trực tuyến (webshop) trên các sàn giao dịch thương 
12 
mại điện tử có uy tín. Tại Việt Nam, các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam có thể nhận 
được rất nhiều dịch vụ hỗ trợ xây dựng và phát triển các cửa hàng trực tuyến 
(webshop) trên các sàn giao dịch thương mại điện tử như Lazada.vn, Adayroi.com, 
Tiki.vn, hoặc doanh nghiệp có thể xây dựng webshop trên các nền tảng hàng đầu 
thế giới của Wix, Weebly, Etsy, Bigcommerce, hay Woocommerce. 
4.3. Tích hợp website với các mạng xã hội, Blog, Forum, Youtube, và các 
công cụ bán lẻ trực tuyến khác 
Việc liên kết website với các mạng xã hội, Blog, Forum, Youtube và các công 
cụ bán lẻ trực tuyến khác đem lại ngay lập tức nhiều lợi ích, không kể đến quy mô hay 
ngân sách quảng cáo, việc ứng dụng các công cụ này đem lại lợi ích lan tỏa (viral 
marketing), đây luôn là công cụ marketing hiệu quả và đáng tin cậy đối với khách 
hàng. Tuy nhiên, các doanh nghiệp cần lựa chọn các công cụ bán lẻ trực tuyến phù 
hợp với sản phẩm và dịch vụ. Cụ thể: 
- Đối với các doanh nghiệp bán hàng tiêu dùng như thực phẩm, đồ uống, đồ gia 
dụng, hàng cá nhân: cần ưu tiên sử dụng bộ công cụ là website bán lẻ, webshop trên 
sàn giao dịch, Facebook và các mạng xã hội, tối ưu hóa trên các công cụ tìm kiếm. 
- Đối với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ (du lịch, lữ hành, nhà hàng, khách 
sạn): cần cần ưu tiên sử dụng bộ công cụ là website bán lẻ, YouTube, Blog, webshop 
trên sàn giao dịch, Facebook và các mạng xã hội. Đồng thời tập trung vào việc xây 
dựng những bài viết với hình ảnh và video clip đẹp, chất lượng cao về sản phẩm, dịch 
vụ mà doanh nghiệp cung cấp; tăng cường hiện diện trên web và khả năng chia sẻ 
thông tin trên Blog và mạng xã hội nhằm lan tỏa những đánh giá và trải nghiệm của 
khách hàng. 
- Đối với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ khách hàng cá nhân trong lĩnh 
vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm: cần ưu tiên sử dụng bộ công cụ là website, email, 
Blog, diễn đàn, và tối ưu hóa công cụ tìm kiếm. 
Hơn nữa, việc tích hợp các kênh bán lẻ trực tuyến cần bắt kịp xu hướng bán lẻ 
đa kênh (Omni channel retail), khi đó các dữ liệu về sản phẩm, dịch vụ, khách hàng 
được kết nối, chia sẻ và quản lý trên tất cả các kênh nhằm gia tăng trải nghiệm của 
khách hàng (Saghiria và các cộng sự, 2017). Đồng thời, bán hàng đa kênh sẽ giúp cho 
13 
các doanh nghiệp nâng cao và đơn giản hóa trải nghiệm mua sắm của khách hàng, từ 
đó chăm sóc khách hàng tốt hơn và gia tăng khách hàng trung thành. 
4.4. Xây dựng phiên bản bán hàng trên nền di động 
Nhiều khách hàng có thói quen đọc tin, mua sắm, tìm hiểu từ các thiết bị di 
động (không phải laptop hay PC), tại văn phòng, quán cà phê hay trên đường đi làm, 
về nhà, và tỷ lệ này ngày càng gia tăng. Để nhắm đến nhóm khách hàng này, rõ ràng 
website và các gian hàng trực tuyến trên các thiết bị di động phải đẹp và dễ sử dụng, 
mua sắm, đặt hàng. Do đó, người bán nên xây dựng các gian hàng trên các công cụ hỗ 
trợ thiết bị di động (website phiên bản trên di động hoặc các ứng dụng trên di động), 
và cập nhật thường xuyên, hàng tuần, hàng tháng, hoặc cho khách hàng thân thiết thử 
mua sắm với nhiều ưu đãi trên các công cụ này. Một gian hàng thân thiện với các thiết 
bị di động sẽ giúp gia tăng lượng khách hàng xem website và doanh số bán hàng. Các 
ứng dụng như Zalo, Viber, Whatsapp, Messenger đang nổi lên là các nền tảng hỗ trợ 
bán hàng trực tuyến hiệu quả với nhiều tính năng đặt hàng, quản lý khách hàng, quảng 
cáo liên tục được cập nhật. 
4.5. Ứng dụng hệ thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp (ERP) để quản lý 
bán hàng trên nhiều công cụ thương mại điện tử 
Trên góc độ quản lý, quản trị nguồn lực doanh nghiệp là mô hình quản trị 
doanh nghiệp bao gồm các quy trình nghiệp vụ được triển khai trên các ứng dụng tích 
hợp dữ liệu từ mọi đơn vị của doanh nghiệp để thu thập, lưu trữ, quản lý, biểu diễn 
thông tin của các nguồn lực theo thời gian thực, nhằm giúp cho hoạt động sản xuất 
kinh doanh được thông suốt để hoàn thành các mục tiêu ngắn hạn và dài hạn của 
doanh nghiệp. Trên góc độ kỹ thuật, hệ thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp 
(Enterprise resource planning – ERP) là hệ thống thông tin tổng thể dùng để hoạch 
định tài nguyên trong doanh nghiệp (Yan Zhu và các cộng sự, 2010). 
Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và xu hướng bán lẻ đa kênh (Omni 
channel) ngày càng phát triển trên thế giới và tại Việt Nam, việc các doanh nghiệp 
tăng cường ứng dụng hệ thống thông tin tổng thể tại doanh nghiệp – hay hệ thống 
quản trị nguồn lực doanh nghiệp ERP là xu hướng tất yếu. Bởi lẽ, để có thể triển khai 
nhiều kênh bán hàng trên các công cụ thương mại điện tử như trên, việc xây dựng 
nguồn dữ liệu tập trung để quản lý hiệu quả hoạt động bán hàng cả trực tiếp (offline) 
14 
và trực tuyến (online) là tất yếu. Dữ liệu chính là yếu tố thúc đẩy cách thức vận hành 
và những quy trình của chuỗi bán lẻ, và dữ liệu này phải được tập hợp, chia sẻ và sử 
dụng xuyên suốt các kênh. Đối với bán lẻ đa kênh, dữ liệu từ giao dịch trực tuyến 
(trên tất cả các công cụ thương mại điện tử) và tại cửa hàng cần được tổng hợp và xử 
lý như thể chúng chỉ là một nguồn dữ liệu thống nhất. Do vậy, để có thể ứng dụng các 
công cụ thương mại điện tử hiệu quả, nhằm đẩy mạnh bán lẻ trực tuyến, và phát triển 
bán lẻ đa kênh, các doanh nghiệp bán lẻ tại Việt Nam cần tăng cường ứng dụng và 
khai thác hệ thống quản trị nguồn lực doanh nghiệp ERP, và lựa chọn các giải pháp 
ERP phù hợp với quy mô, và nhu cầu sử dụng của doanh nghiệp. 
5. Kết luận 
Thương mại điện tử thế giới đã phát triển mạnh mẽ trong 20 năm qua, với 
những công ty thế hệ đầu như Amazon, eBay,... ngày càng củng cố khả năng tài chính 
và vị trí thống lĩnh thị trường. Các quốc gia khác cũng bắt đầu có những trụ cột 
thương mại điện tử như Alibaba (Trung Quốc), Rakuten (Nhật Bản). Đồng thời, thế hệ 
tiếp theo của các “công ty thương mại điện tử mới” đang chiếm lĩnh thị trường toàn 
cầu như Google, Facebook, Twitter, Pinterest. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu 
hướng phát triển mạnh mẽ này với sự tham gia tích cực từ các tổ chức, cơ quan quản 
lý nhà nước về thương mại điện tử và những doanh nghiệp “lớn” đã bắt đầu đầu tư 
mạnh mẽ để hình thành các cơ sở hạ tầng cho các doanh nghiệp thương mại điện tử 
cùng phát triển. Trong thời gian tới sẽ tiếp tục có những sản phẩm, dịch vụ mới trong 
thương mại điện tử góp phần đem lại nhiều giá trị cho doanh nghiệp, xã hội và người 
tiêu dùng. Việc tăng cường ứng dụng bộ các công cụ thương mại điện tử là xu hướng 
tất yếu nhằm góp phần đẩy mạnh bán lẻ trực tuyến nói riêng và thương mại điện tử nói 
chung tại Việt Nam. Để có thể làm được điều này, các cơ quan quản lý nhà nước cần 
có các biện pháp hỗ trợ các doanh nghiệp thông qua việc nâng cao hạ tầng công nghệ 
thông tin và truyền thông, hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường đào tạo nguồn 
nhân lực cho lĩnh vực thương mại điện tử. Về phía doanh nghiệp, cần xây dựng chiến 
lược kinh doanh điện tử thích ứng với sự thay đổi của nhu cầu của người tiêu dùng và 
bắt kịp xu hướng công nghệ, đặc biệt trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 với 
nền kinh tế tri thức, công nghệ cao và Internet vạn vật (Internet of Things – IoT). 
Tài liệu tham khảo 
15 
1. Brzozowska Anna và Dagmara Bubel (2015), E-business as a new trend in the 
economy, Procedia Computer Science 65 ( 2015 ) 1095 – 1104 
2. Cục Thương mại điện tử và Công nghệ thông tin, Bộ Công thương – VECITA (2016), 
Báo cáo thương mại điện tử Việt nam 2015 
3. eMarketer (2016), Retail Ecommerce Sales in Select Countries in Southeast Asia, 
2016 (billions), truy cập ngày 10 tháng 5 năm 207 tại địa chỉ 
https://www.emarketer.com/Chart/Retail-Ecommerce-Sales-Select-Countries-Southeast-
Asia-2016-billions/196787 
4. Hiệp hội thương điện tử Việt Nam – VECOM (2017), Báo cáo chỉ số TMĐT Việt 
Nam 2017 
5. J.E. Hunton et al. (2003), Enterprise resource planning systems: comparing firm 
performance of adopters and nonadopters, International Journal of Accounting 
Information Systems 4 – 2003, p. 165–184 
6. Laudon (2015), e-commerce 2015, 11th edition, Prentice Hall 
7. Nguyễn Văn Hồng, Nguyễn Văn Thoan và các tác giả (2013), Giáo trình Thương mại 
điện tử căn bản, NXB Hồng Đức 2013 
8. Nguyễn Văn Thoan (2014), Sách bài tập và hướng dẫn thực hành Thương mại điện 
tử, NXB Lao động – xã hội 
9. Nguyễn Văn Thoan và các tác giả (2016), Đề tài NCKH cấp trường: “Nghiên cứu đề 
xuất bộ công cụ thương mại điện tử để nâng cao hiệu quả bán hàng trực tuyến cho các 
doanh nghiệp Việt Nam”, ĐH Ngoại thương 2016 
10. Saghiria et al. (2017), Toward a three-dimensional framework for omni-channel, 
Journal of Business Research Volume 77, August 2017, P 53–67 
11. Yan Zhu, Yan Li, Weiquan Wang, & Jian Chen (2010), What leads to post-
implementation success of ERP? An empirical study of the Chinese retail industry, 
International Journal of Information Management Volume 30, Issue 3, June 2010, Pages 
265–276 
12. Yonggui Wanga và Dahui Lib (2013), Testing the moderating effects of toolkits and 
user communities in personalization: The case of social networking service, Journal 
Decision Support Systems archive Volume 55 Issue 1, April, 2013 Pages 31-42 
13. Zachman, Julie A., and Cathleen Folker (2009), "Kohl's Department Store: fastest 
growing retailer in 2007." Journal of the International Academy for Case Studies, vol. 15, 
no. 3, 2009, p. 109+