Một số giải pháp nâng cao chất lượng dạy học môn Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, học phần 2 (Kinh tế chính trị) cho sinh viên trường Đại học sư phạm thể dục thể thao Hà Nội

 56 
 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC 
MÔN NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC 
- LÊNIN, HỌC PHẦN 2 (KINH TẾ CHÍNH TRỊ) CHO SINH 
VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TDTT HÀ NỘI 
ThS. Lê Thị Thanh Hường* 
. 
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 
Hoạt động dạy học môn Những nguyên 
lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin ở 
nước ta nói chung và Trường Đại học Sư 
phạm Thể dục Thể thao Hà Nội nói riêng 
trong những năm qua đã đạt được nhiều 
kết quả, góp phần đào tạo đội ngũ trí thức 
trẻ, kiên định vững vàng, có đủ năng lực 
đáp ứng mọi nhiệm vụ. Song hoạt động 
này còn bộc lộ một số hạn chế nên chưa 
tạo được động lực, hứng thú cho người 
học. Chính vì vậy đổi mới phương pháp 
dạy học Những nguyên lý cơ bản của chủ 
nghĩa Mác - Lênin, nhằm góp phần nâng 
cao hơn nữa hiệu quả giáo dục đào tạo là 
một yêu cầu cấp thiết. 
1.1. Thực trạng sử dụng phương 
pháp dạy học môn Những nguyên lý cơ 
bản của chủ nghĩa Mác - Lênin 
1.1.1. Những ưu điểm cơ bản của 
giảng viên trong dạy học Những nguyên 
lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin 
Một là, đội ngũ giảng viên đã có nhận 
thức đúng đắn về vị trí vai trò quan trọng 
Tóm tắt: Qua tìm hiểu thực trạng kết quả học tập môn những nguyên lý cơ bản của 
chủ nghĩa Mác- Lê nin - học phần II (Kinh tế chính trị) của sinh viên Trường Đại học Sư 
phạm Thể dục Thể thao Hà Nội cho thấy, kết quả học tập của sinh viên còn nhiều hạn 
chế. Một trong những nguyên nhân cơ bản là chưa có các nội dung và biện pháp cụ thể, 
đảm bảo đủ cơ sở khoa học để phát huy được khả năng tự học, tự nghiên cứu của sinh 
viên. Chính vì vậy, bài viết đưa ra một số kinh nghiệm mà người giảng viên có thể áp 
dụng để giảng dạy môn học này theo học chế tín chỉ trong việc soạn giảng giáo án, giới 
thiệu và hướng dẫn sinh viên đọc tài liệu, vận dụng phương pháp giảng dạy tích cực 
Nếu giảng viên tích cực áp dụng những kinh nghiệm này, chắc chắn việc giảng dạy môn 
học này sẽ góp phần nâng cao chất lượng đào tạo hiện nay. 
Từ khóa: Phương pháp giảng dạy tích cực, nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lê 
nin, phát huy tính tích cực- chủ động của sinh viên, tự học, tự nghiên cứu 
Abstract: After the outcomes of learning the subject principles of Marxism-Leninism II of 
the students of Hanoi University of Physical Education and sports, the studying results of 
the students , are still limited. One of the main causes is lacking of specific solutions and 
content, to ensure adequate scientific basis in order to promote self - learning and self-
studing of students. Therefore, the article gives some experiencethat teachers can use to 
teach this subject according to the credit system in preparation of lesson plans, 
introduction and guide the students read the material, using positive training methods... 
If teachers actively apply this experience,it will surely contribute to improving the quality 
of education today. 
Keywords: positive teaching methods, principles of Marxism-Leninism, promote self - 
learning and self-studing of students, active, positive 
(*) Giảng viên Khoa lý luận, Trường Đại học Sư phạm TDTT Hà Nội 
DIỄN ĐÀN - TRAO ĐỔI 
 57 
của phương pháp dạy học ở bậc đại học, 
về tính đặc thù, về tính tất yếu phải đổi 
mới phương pháp dạy học. 
Hai là, đã có sự thống nhất chặt chẽ về 
phương pháp giảng dạy giữa khoa, bộ 
môn và đội ngũ giảng viên trong quá trình 
giảng dạy Những nguyên lý cơ bản của 
chủ nghĩa Mác - Lênin cho đối tượng đào 
tạo là sinh viên. 
1.1.2. Những bất cập, hạn chế trong 
dạy học Những nguyên lý cơ bản của 
chủ nghĩa Mác - Lênin 
Chúng ta đều biết, trong những năm 
gần đây, theo chương trình mới của Bộ 
Giáo dục & Đào tạo, môn Những nguyên 
lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin bị 
cắt giảm quá nhiều. Nếu trước đây chương 
trình chuẩn của bộ môn này là 120 tiết 
tương đương với 8 đơn vị học trình thì nay 
chỉ còn 75 tiết tương đương với 5 đơn vị 
học trình. Với khối lượng kiến thức 
“khổng lồ” như vậy, trong khi đó môn học 
này luôn bị sinh viên coi là khó hiểu, trừu 
tượng, nghe giải thích đã khó hiểu thì tự 
học mà hiểu được càng khó khăn hơn. 
Chính vì vậy, khi các trường đại học 
chuyển sang đào tạo theo hệ thống tín chỉ 
với phương châm “lấy người học là trung 
tâm”, việc làm thế nào để phát huy tính 
tích cực, hiệu quả của người học trong 
việc tự học môn học này là một thách thức 
đối với các giảng viên giảng dạy. Chính vì 
vậy, tác giả mong muốn chia sẻ những 
kinh nghiệm giảng dạy môn học Những 
nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin- học 
phần II (Kinh tế chính trị) để phát huy tính 
tích cực học tập của sinh viên trong điều 
kiện đặc thù là sinh viên sư phạm giáo dục 
thể chất. 
II. MỘT SỐ GIẢI PHÁP ĐỂ NÂNG 
CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN 
NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA 
CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN CHO 
SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ 
PHẠM TDTT HÀ NỘI 
Căn cứ vào mục tiêu đào tạo và yêu 
cầu của môn học, từ thực tiễn giảng dạy 
của đội ngũ giảng viên đã đặt ra yêu cầu 
đổi mới phương pháp giảng dạy bộ môn 
Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa 
Mác - Lênin cần tập trung giải quyết tốt 
các nhiệm vụ cơ bản sau: Thứ nhất, về 
việc soạn giảng các bài (chuyên đề) của 
môn học. Xây dựng giáo án bài giảng và 
các kế hoạch giảng dạy cho từng bài học 
là bước quan trọng đầu tiên mà người 
giảng viên không thể bỏ qua. Trong điều 
kiện thời lượng lên lớp của môn học 
không nhiều, kế hoạch bài giảng mà giảng 
viên xây dựng cần xác định rõ những nội 
dung nào nhất thiết phải giảng cho sinh 
viên và những nội dung nào cho sinh viên 
tự nghiên cứu. Thực tế một số giảng viên 
không phân biệt rõ điều này. Khi thời gian 
dành cho việc giảng dạy bị giảm, họ vẫn 
giảng bình thường theo trình tự nội dung, 
phần nào không kịp trình bày thì cho sinh 
viên về đọc tài liệu. Điều này sẽ gây khó 
khăn cho sinh viên trong quá trình tự 
nghiên cứu. Phần nào phải giảng và phần 
nào cho sinh viên tự nghiên cứu không thể 
tùy tiện mà phải có sự suy xét thấu đáo. 
Trong đó, nguyên tắc cơ bản cần quán 
triệt là phần giảng phải là phần kiến thức 
cốt lõi, cơ bản mà sinh viên nhất định phải 
nắm được mới có thể tiếp tục nghiên cứu 
sâu hơn và phần tự học là phần mà sinh 
viên có thể phát triển từ những kiến thức 
DIỄN ĐÀN - TRAO ĐỔI 
 58 
nền tảng đó. Ví dụ, khi học về hàng hóa, 
các khái niệm, hai thuộc tính của hàng hóa 
thì người giảng viên phải phân tích rõ cho 
sinh viên hiểu về khái niệm hàng hóa, 
nhưng các ví dụ về hàng hóa và điều kiện 
để cho một vật phẩm trở thành hàng hóa 
thì có thể cho sinh viên tự nghiên cứu và 
đưa ra trình bày trước cả lớp, sau đó giảng 
viên sẽ nhận xét và kết luận vấn đề. Sinh 
viên Trường Đại học Sư phạm Thể dục 
Thể thao Hà Nội có đặc thù nghề nghiệp 
là những nhà sư phạm trong tương lai, do 
vậy tạo điều kiện cho các em phát huy khả 
năng thuyết trình trước đám đông là một 
cơ hội tốt giúp các em thực hành và phát 
huy tính chủ động, sáng tạo. 
Thứ hai, giới thiệu và hướng dẫn đọc 
tài liệu học tập cho sinh viên Tài liệu học 
tập giúp sinh viên có thể lĩnh hội các kiến 
thức trên lớp dễ dàng hơn và là cơ sở cho 
việc tự nghiên cứu của họ. Do đó, sinh 
viên cần phải đọc và nghiên cứu tài liệu 
trước và sau khi lên lớp. Tuy nhiên, với sự 
bùng nổ thông tin như hiện nay cả trên 
internet cũng như sách, báo, tạp chí, thì 
việc lựa chọn tài liệu nào cần thiết cho 
môn học, tài liệu nào phải đọc trước và tài 
liệu nào đọc sau đối với mỗi sinh viên là 
một việc khó khăn. Vì vậy, người giảng 
viên bằng kiến thức sâu sắc về môn học 
cần định hướng cho sinh viên. Người 
giảng viên cần giới thiệu cho sinh viên 
những tài liệu nào là bắt buộc phải đọc và 
những tài liệu tham khảo thêm cho từng 
chuyên đề của môn học. Đọc tài liệu mà 
không có một định hướng cụ thể thì sinh 
viên sẽ bị phân tán theo khối lượng tri 
thức đồ sộ mà tài liệu cung cấp nhưng rốt 
cuộc không hiểu sâu một vấn đề cụ thể. Vì 
vậy, đối với từng tài liệu, giảng viên cũng 
cần hướng dẫn cụ thể sinh viên cần hướng 
đến nội dung gì khi đọc tài liệu đó để việc 
đọc tài liệu có hiệu quả. Thậm chí, giảng 
viên có thể yêu cầu sinh viên có một cuốn 
sổ học tập ghi lại những ý cơ bản theo nội 
dung định hướng trước của giảng viên khi 
đọc tài liệu đó. Những yêu cầu về nội 
dung cần phải nắm được trong mỗi tài liệu 
cần phải theo cấp độ từ cơ bản đến nâng 
cao. Việc nghiên cứu tài liệu về một 
chuyên đề nào đó cần phải diễn ra cả 
trước và sau giờ lên lớp của chuyên đề đó. 
Vì vậy, giảng viên cần tường minh cho 
sinh viên biết những tài liệu nào cần đọc 
trước khi lên lớp, cần nắm được nội dung 
gì và những tài liệu đọc sau giờ lên lớp, 
cần nắm nội dung gì. Hiện nay, trong điều 
kiện Nhà trường chưa có đủ tài liệu cho 
tất cả các sinh viên nghiên cứu thì giảng 
viên có thể chủ động cung cấp các tài liệu 
học tập cho sinh viên mượn và phô tô cho 
tất cả sinh viên. 
Thứ ba, vận dụng phương pháp giảng 
dạy tích cực trong thời gian lên lớp môn 
Những nguyên lý của chủ nghĩa Mác – 
Lênin - học phần II (Kinh tế chính trị). 
Thời gian lên lớp của mỗi môn học được 
chia thành hai phần là thời gian để giảng 
lý thuyết và thời gian thảo luận, thực 
hành. Trong cả hai khoảng thời gian này, 
giảng viên đều phải vận dụng phương 
pháp giảng dạy tích cực. Tuy nhiên, việc 
vận dụng phương pháp giảng dạy tích cực 
trong mỗi phần có khác nhau. Trong phần 
giảng lý thuyết, không phải giảng viên chỉ 
sử dụng duy nhất phương pháp thuyết 
trình để trình bày kiến thức mới cho sinh 
viên mà bên cạnh việc chủ yếu là phương 
DIỄN ĐÀN - TRAO ĐỔI 
 59 
pháp thuyết trình, giảng viên vẫn cần sử 
dụng phương pháp tích cực khác. Mặc dù 
trước giờ lý thuyết, sinh viên đã đọc trước 
tài liệu nhưng do lần đầu tiếp cận với nội 
dung kiến thức mới nên giảng viên nên sử 
dụng phương pháp hỏi đáp để kiểm tra 
việc nắm các kiến thức cơ bản của sinh 
viên. Ví dụ, sau khi giảng khái niệm công 
ty cổ phần, giảng viên có thể có những 
câu hỏi vừa để khắc sâu kiến thức vừa 
giảng vừa kiểm tra việc đọc tài liệu ở nhà 
của sinh viên như những hiểu biết của các 
em về một công ty cổ phần nào đó, từ đó 
rút ra được quy mô sản xuất, cách thức 
điều hành, huy động vốn và phân chia lợi 
nhuận của một công ty cổ phần nói 
chung. Thời gian thảo luận được tiến hành 
khi giảng viên đã trình bày những kiến 
thức cơ bản, nền tảng, sinh viên đã có 
thêm thời gian tự nghiên cứu sau khi 
giảng viên trình bày vì vậy việc sử dụng 
phương pháp giảng dạy tích cực trong thời 
gian này cần được thực hiện tối đa. Giảng 
viên có thể sử dụng nhiều phương pháp 
như phương pháp tình huống, phương 
pháp thảo luận nhóm, Giảng viên cũng 
nên dành thời gian cho sinh viên nêu lên 
những khúc mắc trong quá trình đọc tài 
liệu để các sinh viên khác trong lớp cùng 
giải đáp và giảng viên có định hướng cuối 
cùng. Môn những nguyên lý của chủ 
nghĩa Mác - Lênin mặc dù có tính khái 
quát và trừu tượng hóa cao nhưng nó 
chính là cơ sở lý luận cho đường lối của 
Đảng ta cũng như được vận dụng vào 
trong đời sống thực tế rất nhiều. Vì vậy, 
giảng viên có thể sử dụng phương pháp 
tình huống trong đời sống và yêu cầu sinh 
viên sử dụng các tri thức môn học để giải 
quyết. Ví dụ, giảng viên có thể đưa câu 
hỏi tình huống A là một nhà kinh doanh 
trong lĩnh vực bán lẻ và ông ta có ý định 
mở rộng sản xuất kinh doanh bằng cách 
đăng ký thành lập công ty của riêng mình. 
Tuy nhiên, ông A lại không muốn góp vốn 
chung để kinh doanh với ai cả. Vận dụng 
những kiến thức đã học về công ty cổ 
phần, theo các anh chị, ông chủ này có đủ 
điều kiện để thành lập một công ty cổ 
phần hay không. Những tình huống như 
vậy vừa đặt sinh viên phải huy động các 
kiến thức đã học vào để giải quyết vấn đề, 
qua đó khắc sâu kiến thức đã học hơn, vừa 
giúp sinh viên có có kỹ năng vận dụng 
kiến thức và khả năng tư duy độc lập, 
sáng tạo để giải quyết những vấn đề đặt ra 
trong cuộc sống. Hơn nữa, điều này còn 
giúp sinh viên thấy được tính thực tiễn, 
hữu ích của môn học này. Những nguyên 
lý của chủ nghĩa Mác - Lênin còn được 
Đảng ta vận dụng để xây dựng đường lối, 
chính sách của mình. Chính vì vậy, giảng 
viên có thể đưa ra những vấn đề lớn như 
yêu cầu học sinh phân tích cơ sở lý luận 
của một đường lối nào đó của Đảng để 
cho sinh viên thảo luận theo nhóm, trình 
bày ý kiến của nhóm mình và cùng nhóm 
khác phản biện, giải quyết vấn đề. Ví dụ 
như phân tích cơ sở lý luận để Đảng ta 
đưa ra đường lối phát triển kinh tế nhiều 
thành phần trong văn kiện Đại hội VI của 
Đảng. Tuy nhiên, đây là những vấn đề rất 
lớn mà sinh viên cần phải có sự suy nghĩ 
một cách sâu sắc, thấu đáo, vì vậy giảng 
viên có thể đưa vấn đề thảo luận cho sinh 
viên khi kết thúc buổi giảng lý thuyết để 
họ tự nghiên cứu trước. Giờ thảo luận sẽ 
hiệu quả hơn vì sinh viên chủ yếu tranh 
DIỄN ĐÀN - TRAO ĐỔI 
 60 
luận, thảo luận lẫn nhau trong một nhóm 
cũng như giữa các nhóm với nhau chứ 
không mất thời gian để suy nghĩ nữa. 
Người giảng viên cần sử dụng tối đa các 
phương pháp tích cực để sinh viên phải 
nghiên cứu, vận động và trình bày những 
ý kiến của mình. Quá trình tự học, tự 
nghiên cứu của sinh viên sẽ chưa dừng lại 
sau khi buổi thảo luận kết thúc. Người giảng 
viên vẫn có thể định hướng một số vấn đề 
cần nghiên cứu, giao bài tập, để sinh viên 
tiếp tục đọc tài liệu và tự nghiên cứu. 
III. KẾT LUẬN 
Để nâng cao chất lượng dạy và học 
môn những nguyên lý của chủ nghĩa Mác 
- Lênin- học phần II (Kinh tế chính trị) 
cho sinh viên thì việc phát huy tinh thần 
tự học, tự nghiên cứu của sinh viên là rất 
quan trọng vì đây là môn học trừu tượng 
nhưng lại được vận dụng nhiều trong đời 
sống và lý luận. Tuy nhiên, không chỉ kêu 
gọi sinh viên nâng cao ý thức tự học mà 
người giảng viên phải có kế hoạch cụ thể, 
khoa học để tổ chức và hướng dẫn sinh 
viên tự học, tự nghiên cứu một cách hiệu 
quả. Qua thực tiễn và đề xuất, tác giả hy 
vọng có thể chia sẻ những kinh nghiệm 
trong giảng dạy môn học Những nguyên 
lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin - học 
phần II (Kinh tế chính trị) để từ đó có thể 
nâng cao chất lượng dạy và học môn học 
này trong Bộ môn Lý luận chính trị nói 
riêng và trong nhà trường nói chung.
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Đào Ngọc Cảnh, Huỳnh Văn Đà (2012), “Nâng cao tính chủ động của sinh viên - giải 
pháp quan trọng để nâng cao chất lượng trong đào tạo theo học chế tín chỉ”, Tạp chí khoa 
học của Đại học Cần Thơ, số 22b. 
2. Hà Thị Thùy Dương (2011), “Để giảng dạy tốt môn những nguyên lý của chủ nghĩa 
Mác - Lênin”, Tạp chí Giáo dục, số 272. 
3. TS. Trần Thị Mai Phương (2006), “ Dạy học Kinh tế chính trị theo phương pháp tích 
cực”. 
4. Xavier Roegiers (1996), “ Khoa sư phạm tích hợp - Làm thế nào để phát triển các năng 
lực ở nhà trường”, NXBGD. 
5. Các sách, báo, tập chí và tài liệu chuyên ngành khoa học Mác - Lênin đã xuất bản 
trong những năm gần đây. 
DIỄN ĐÀN - TRAO ĐỔI