Lao động, việc làm và quản lý đất đai ở Hà Nội hiện nay

Số 14(199) INGHIÊN CỨU LẬP PHÁPI 397
2011
CHÍNH SÁCH
1. Lao động, việc làm và quản lý đất đai 
trong quá trình công nghiệp hóa, đô thị 
hóa ở Hà Nội 
1.1. Những bất cập
Thứ nhất, thu hồi giải phóng mặt bằng 
(GPMB) phục vụ triển khai các dự án diễn ra 
với tốc độ nhanh và quy mô rộng lớn đã gây 
xáo trộn tới việc làm, đời sống của người dân.
Trong giai đoạn trước khi mở rộng địa giới 
từ năm 2000-2008, thành phố Hà Nội đã thực 
hiện bàn giao mặt bằng khoảng 2.000 dự án, 
trong tổng số gần 3.000 dự án phải thu hồi 
đất GPMB, với gần 10.000 ha và liên quan 
tới hàng vạn hộ dân. Bình quân mỗi năm thu 
hồi khoảng 300 dự án với trên 1.000 ha. Đối 
với Hà Nội mở rộng, chỉ tính đến 31/8/2008, 
trên địa bàn đã có hơn 800 dự án đầu tư yêu 
cầu GPMB với quy mô hơn 12.833 ha đất phải 
thu hồi, liên quan đến gần 120.000 tổ chức, 
hộ gia đình và cá nhân, trong đó dự kiến phải 
bố trí tái định cư và giải quyết việc làm cho 
khoảng 18.000 hộ1. Bản Đồ án quy hoạch Thủ 
đô mới hiện đang chờ Thủ tướng phê duyệt đã 
đề xuất quỹ đất đô thị tăng từ 920 km2 (lần 
đầu) lên 1.200 km2 (lần điều chỉnh). Như vậy, 
thực hiện Bản Đồ án quy hoạch này thì tới năm 
2030 Hà Nội sẽ phải thu hồi GPMB 102.000 
ha đất, chủ yếu là đất nông nghiệp và phải bố 
trí việc làm, đời sống cho hàng triệu nông dân 
ngoại thành.
Như vậy, quá trình CNH, ĐTH ở Hà Nội 
thời gian qua đã lấy đi nhiều đất canh tác, đất 
lúa hai vụ. Riêng trong năm 2008, Hà Nội thu 
hồi khoảng 1.500 ha đất, trong đó có hơn 900 
ha đất nông nghiệp trồng lúa hai vụ (gần 2/3 
diện tích thu hồi); số lao động mất việc làm do 
chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp 
Hà Nội - Thủ đô của cả nước, là đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, 
giáo dục đào tạo, kinh tế và giao lưu quốc tế. Nơi đây đang diễn ra các quá trình công nghiệp hoá, đô thị hoá 
(CNH, ĐTH), phát triển kinh tế thị trường và tăng trưởng rất năng động (với tốc độ 10-11%/năm). Có thể nói, 
Hà Nội đang thay da đổi thịt từng ngày, từ một thủ đô truyền thống trở thành thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn 
minh, hiện đại trong thời kỳ hội nhập. Tuy nhiên, do tốc độ CNH, ĐTH cao và tăng trưởng kinh tế nóng đang 
gây tác động tiêu cực tới các mặt chính trị - xã hội - đô thị - môi trường và gây áp lực lớn lên công tác quản lý, 
điều hành vĩ mô nói chung, trong đó, có giải quyết lao động việc làm và công tác quy hoạch, quản lý đất đai 
trên địa bàn. 
HOÀNG XUÂN NGHĩA*
LAO ĐỘNG, VIỆC LÀM VÀ QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI 
Ở HÀ NỘI HIỆN NAY
(*) TS. Viện Nghiên cứu phát triển KT-XH Hà Nội.
(1) Số liệu của Ban chỉ đạo GPMB Thành phố, Hà Nội, 2009.
40 INGHIÊN CỨU LẬP PHÁPI Số 14(199) 72011
CHÍNH SÁCH
trên địa bàn năm 2008 là khoảng 40.000 người. 
Huyện Thạch Thất, trong tổng số gần 2.882 ha 
đất sẽ thu hồi có tới 1.853 ha đất nông nghiệp, 
liên quan tới 15.618 hộ dân. Đằng sau những 
dự án là câu chuyện dài về đời sống, việc làm 
của người nông dân. Chỉ riêng xã Vân Canh 
(huyện Hoài Đức) đã có 5 dự án với tổng diện 
tích đất sẽ thu hồi lên tới gần 300 ha. Khi tất 
cả các dự án này đi vào hoạt động, gần như 
người dân trong xã không còn đất canh tác. Hà 
Nội cũng đã xây dựng Đề án giải pháp hỗ trợ 
ổn định đời sống, đào tạo nghề và việc làm cho 
các hộ dân vùng chuyển đổi mục đích sử dụng 
đất nông nghiệp, với 4 giải pháp được đưa ra: 
thành lập quỹ hỗ trợ, ổn định đời sống, phổ 
cập giáo dục, học nghề và tạo việc làm cho các 
hộ dân bị thu hồi trên 30% đất sản xuất nông 
nghiệp. Tuy nhiên, thực tế những hỗ trợ này 
chưa mang lại hiệu quả như mong muốn, trong 
khi nông dân than phiền không có việc làm, 
chỉ một số ít được tổ chức học nghề, chuyển 
đổi nghề. 
Tạo việc làm và ổn định đời sống cho các 
hộ dân bị thu hồi đất luôn là vấn đề nóng, khó 
khăn nhất trong hậu GPMB. Theo một điều tra, 
sau khi thu hồi đất GPMB, trên địa bàn có 58% 
người dân dùng tiền đền bù xây nhà cửa, mua 
sắm tiện nghi, đồ dùng; 2,55% hộ đầu tư cho 
học nghề và chỉ có 1,27% hộ đầu tư cho sản 
xuất phi nông nghiệp. Năm 2007, trong tổng 
số 20.000 lao động bị thu hồi đất ở Hà Nội 
chỉ có chưa đầy 5.000 người được học nghề 
(chiếm 25% so với tổng số người dân bị thu 
hồi đất) và số được bố trí việc làm còn ít hơn 
nữa. Những năm qua, Hà Nội tiến hành thu 
hồi đất GPMB đối với hàng chục vạn hộ dân, 
trong đó hàng vạn hộ phải bố trí tái định cư và 
chuyển đổi nghề, nhưng cũng có hàng vạn hộ 
chưa bố trí được việc làm. Điều này đang gây 
nhiều bức xúc về đời sống, xã hội2. 
Có thể nói, quá trình CNH, ĐTH như một 
tất yếu khách quan, bên cạnh mặt tích cực và 
thành tựu tăng trưởng hiển nhiên, thì cũng 
đang xuất hiện các tác động tiêu cực cần được 
tính đến và có giải pháp kịp thời. Rõ ràng do 
tốc độ ĐTH quá nóng, mà chủ yếu do công 
tác quy hoạch và quản lý điều hành vĩ mô, có 
công tác quy hoạch, quản lý nhà nước (QLNN) 
về đất đai và giải quyết lao động việc làm còn 
bất cập, thiếu đồng bộ và chưa bám sát thực 
tiễn, đã gây ra các hệ lụy không mong muốn, 
làm cho thành quả phát triển không đến được 
với tất cả mọi người. Đang tồn tại nghịch lý là 
ĐTH mà vẫn nghèo! 
Một vấn đề lớn đặt ra cho chính sách CNH 
Việt Nam và Hà Nội thời gian tới: càng đi vào 
CNH thì sản xuất nông nghiệp càng bị thu 
hẹp và người dân càng bị tách khỏi ruộng đất; 
chúng ta có thể ĐTH được đất đai, các công 
trình xây dựng, nhà cửa và làng thôn; nhưng 
quá trình này chỉ thành công khi ĐTH được 
người nông dân, ĐTH được lao động nông 
thôn ngay chính trên vùng đất họ đang sinh 
sống, tức chuyển đổi họ thành một công dân 
đô thị, lao động phi nông nghiệp, để họ hội 
nhập vào đời sống và văn minh thị trường, 
công nghiệp.
Thứ hai, tình trạng nhiều dự án chậm triển 
khai hay thi công kéo dài, dự án “treo”, gây 
lãng phí nguồn lực. 
Dự án “treo” là tình trạng khá phổ biến và 
nan giải trong công tác quản lý đất đai, trật 
tự xây dựng và phát triển đô thị tại các thành 
phố lớn. Thành phố Hà Nội đang tồn tại những 
dự án treo như: dự án chợ Cống Vị (Ba Đình) 
cao 6 tầng với tổng diện tích sàn 3000 m2; dự 
án đường 2,5 km từ khu vực đô thị mới Định 
Công ra quốc lộ 1A; dự án khu nhà ở di dân 
GPMB Kim Liên - La Thành; dự án cải tạo hạ 
tầng kỹ thuật hồ Ba Mẫu, hồ Kim Liên; dự án 
nút giao thông Cầu Tiên; dự án bãi đỗ xe Hồ 
Bụng Cá Các dự án này có thâm niên hàng 
chục năm có lẻ, nhưng tới nay, nhiều hạng mục 
vẫn chưa khởi động, hoặc thi công dở dang 
nên công trình bị xuống cấp, nhiều khu đất lớn 
của Hà Nội sau khi GPMB lại bỏ hoang hóa 
thành bãi tập kết vật liệu, phế liệu, tụ điểm ma 
túy, tội phạm Điều này gây lãng phí kinh tế 
(2) Hậu GPMB ở Hà Nội: Thực trạng và giải pháp. Đề tài trọng điểm thành phố năm 2010.
Số 14(199) INGHIÊN CỨU LẬP PHÁPI 417
2011
CHÍNH SÁCH
và ảnh hưởng xấu tới xã hội - môi trường, cuộc 
sống và tâm lý bức xúc của người dân. Theo Bộ 
Tài nguyên và Môi trường, năm 2007, chỉ tính 
các dự án lớn, tại Hà Nội có 29 dự án “treo” 
với tổng diện tích 699 ha, gây lãng phí thất 
thoát hàng ngàn tỷ đồng, đứng thứ 5 trong các 
tỉnh thành có nhiều dự án “treo”. Theo công 
bố của Sở Tài nguyên và Môi trường Thành 
phố, tính tới 31/12/2007 trên địa bàn có 381 
dự án chưa triển khai trong tổng số 3.401 dự 
án (tương đương 4.055 ha/33.143 ha) đã giao 
và cho thuê đất từ 1/1/19933. 
Dự án “treo” có những nguyên nhân do 
khâu GPMB nhiều vướng mắc, hoặc cơ chế 
chính sách thay đổi dẫn tới sự chênh lệch giá 
đền bù theo thời điểm giữa những hộ dân trong 
cùng một dự án, do khiếu kiện khiến một số 
dự án đang triển khai buộc phải dừng lại thanh 
tra; có nguyên nhân liên quan tới thủ tục hành 
chính phức tạp trong việc lên phương án đền 
bù, xác nhận nguồn gốc sử dụng đất; chọn nhà 
thầu thiếu năng lực nên không đủ điều kiện 
thực hiện dự án trong thực tế; luật pháp và chế 
tài, thanh kiểm tra, giám sát việc tuân thủ tiến 
độ dự án, thực hiện quy hoạch phê duyệt chưa 
nghiêm; cuối cùng, không thể không kể tới cơ 
chế giao đất và định giá thuê đất của chúng ta 
còn dễ dãi và bất cập nên bị lạm dụng để găm 
đất, đầu cơ đất đai Dường như có cách tính 
toán ngầm: cứ xin được dự án là đã có lợi bạc 
tỷ rồi. Điều này gây các rối loạn phức tạp về 
quản lý thị trường đất đai và quản lý kinh tế.
Thứ ba, khiếu kiện bức xúc và tranh chấp 
phức tạp về đất đai.
Một vụ việc xảy ra cách đây mấy năm là 
trường hợp đáng suy nghĩ. Ngày 13/12/2004, 
hàng trăm người dân địa phương đã tụ tập tấn 
công lực lượng bảo vệ và các đại biểu tham 
dự buổi lễ khởi công dự án sân golf Vân Trì 
thuộc xã Kim Nỗ (Đông Anh). Ngoài dự án 
sân golf, còn có các dự án hồ điều hòa, dự án 
đường 5 kéo dài khiến 1.000 hộ trong tổng 
số 2.500 hộ dân mất đất. Trung bình cứ 1 hộ 
mất đất thì có 2 lao động mất việc làm. Mặc 
dù nhà thầu đã phải tăng mức giá đền bù từ 2,5 
triệu đồng/sào lên 12 triệu đồng/sào và hỗ trợ 
thêm 6 triệu đồng cho mỗi hộ bị lấy đất. Riêng 
dự án sân golf lấy 128 ha kéo theo 600 hộ dân 
trong vùng mất sinh kế. Nguyên nhân gây rối 
không chỉ do một số người quá khích, mà sâu 
xa còn do người dân có nỗi lo lắng, bất ổn về 
cuộc sống, công ăn việc làm sau khi thu hồi 
đất GPMB, nhất là tại địa phương, vấn đề thu 
hồi đất cho các dự án quá lớn. Nếu không giải 
quyết thấu đáo tình trạng này sẽ gây khó khăn 
thực hiện các dự án và hậu quả xã hội khôn 
lường. Ngoài ra, trên địa bàn thành phố còn 
xảy ra một số vụ việc tranh chấp, khiếu kiện 
cũng liên quan tới đất đai và GPMB. Thậm 
chí, có vụ tranh chấp xô xát dẫn đến nhà cửa, 
phương tiện bị đốt cháy, các diện tích lúa, hoa 
màu bị phá hoại, một số người quá khích đã 
có những hành động trả thù hủy hoại tài sản, 
cây trồng vật nuôi. Những hiện tượng nêu trên 
không chỉ gây tổn hại về kinh tế, mà hơn thế 
còn gây mất ổn định về chính trị - xã hội và sự 
phát triển bền vững. 
Theo thống kê, trên cả nước có tới 80% 
trường hợp đơn thư khiếu kiện của công dân 
liên quan tới công tác quản lý, tranh chấp về 
đất đai và GPMB. Chỉ tính trong vòng 5 năm 
gần đây, Hà Nội đã tiếp nhận và giải quyết 
1.106 vụ việc khiếu kiện, tố cáo; trong đó có 
585 vụ liên quan đến đất đai, xây dựng, GPMB 
(chiếm 53%). Các quận, huyện tiếp nhận 3.305 
vụ liên quan đến đất đai GPMB (chiếm khoảng 
70% tổng số đơn thư). Một số vụ việc sai phạm 
về đất đai gây bức xúc trong nhân dân đã được 
xử lý theo quy định, như dự án nút giao thông 
Ngã Tư Sở (xử lý cán bộ Cục thuế quận Đống 
Đa), dự án Quốc lộ 2 xã Minh Trí - Xuân Hoà, 
huyện Sóc Sơn (xử lý cán bộ Ban quản lý dự 
án huyện), các dự án bãi rác Việt Hùng - Đông 
Anh v.v..4.
Tuy nhiên, việc giải quyết dứt điểm, kịp 
thời các tranh chấp, khiếu kiện của dân chưa 
(3) Thời báo Doanh nhân số ra ngày 29/04/2008.
(4) Hậu GPMB ở Hà Nội: Tlđd. 
42 INGHIÊN CỨU LẬP PHÁPI Số 14(199) 72011
CHÍNH SÁCH
nhiều. Trên thực tế, không hiếm trường hợp, 
cán bộ do thiếu năng lực và phẩm chất, đã 
lạm dụng chức quyền và các kẽ hở của cơ chế 
chính sách để trục lợi cá nhân, gây tổn hại cho 
lợi ích chung và lợi ích của người dân. Một số 
vụ việc hay trường hợp đã bị phát hiện, phê 
bình, xử lý kỷ luật, buộc điều chuyển hoặc cho 
thôi việc, thậm chí phải truy tố trách nhiệm 
hình sự trước pháp luật. Đây là tổn thất lớn, 
tổn thất cán bộ và niềm tin vào chính quyền, 
bên cạnh mất mát về tiền của vật chất do liên 
quan tới thất thoát, tham nhũng đất đai.
1.2. Nguyên nhân
Một là, công tác quy hoạch và quản lý quy 
hoạch đất đai còn rất yếu, thiếu căn cứ khoa 
học và thực tiễn. Có hiện tượng làm quy hoạch 
tùy tiện và mang tính hình thức. Việc tổ chức 
thực thi, thanh tra, kiểm tra và chế tài xử phạt 
vi phạm về đất đai chưa nghiêm. Đặc biệt, công 
tác lập quy hoạch đất đai không phải lúc nào 
cũng đi trước làm công cụ cho QLNN. Chưa 
đảm bảo sự gắn kết, thống nhất giữa quy hoạch 
đất đai và các quy hoạch phát triển kinh tế - xã 
hội khác. Cho tới nay, chúng ta vẫn thiếu một 
số quy hoạch đất đai chuyên ngành trên phạm 
vi cả nước, vùng và địa phương. Như thiếu quy 
hoạch về các loại đất cho các nhu cầu phát triển 
cụ thể, ví dụ, đất cho nông nghiệp và trồng lúa, 
trồng rừng, cây đặc sản, nuôi trồng thủy hải 
sản, đất đô thị và khu công nghiệp, khu chế 
xuất, thậm chí là cần quy hoạch cả hệ thống 
sân bay, bến cảng, đường giao thông, khu du 
lịch, sân golf... trên cả nước là bao nhiêu? Vì 
thiếu quy hoạch chung mà các địa phương cấp 
đất tùy tiện, có tình trạng số sân golf nhiều hơn 
cả số người chơi golf. 
Hai là, duy trì quá lâu cơ chế hai giá trong 
tính bồi thường GPMB và hạch toán chi phí 
đất đai đầu vào cho các doanh nghiệp thuê 
đất, công tác bồi thường thu hồi đất GPMB vì 
thế cũng gặp nhiều khó khăn, mâu thuẫn nan 
giải. Kéo theo là duy trì cơ chế giao đất (cơ 
chế xin - cho) đối với các dự án và nhà đầu tư. 
Nếu tổ chức đấu thầu cũng chỉ mang tính hình 
thức, đôi khi dàn dựng kiểu “quân xanh, quân 
đỏ”, mà thực chất là “thông thầu”, rốt cuộc, 
chỉ nhà đầu tư và người ra quyết định giao đất 
dự án được hưởng lợi, còn người dân và Nhà 
nước đều bị thiệt hại, trong nhiều trường hợp, 
tổn thất này là rất lớn. Theo các chuyên gia, 
công tác QLNN về đất đai thời gian qua dựa 
vào cơ chế 2 giá - giá Nhà nước quy định rất 
thấp so với giá thị trường (giá trao đổi trên 
thị trường thường cao hơn rất nhiều lần), làm 
thất thoát nguồn lực lớn và cơ bản của xã hội, 
có số liệu tính toán là lên tới 70 tỷ USD*. 
Ngoài ra, do không tính đủ các chi phí đầu 
vào là đất đai nên các dự án không thể hạch 
toán, kinh doanh hiệu quả. Theo đó, cơn khát 
đầu tư dự án để lấy đất cứ tăng lên, tình trạng 
lãng phí, tham nhũng về đất đai ngày càng 
lớn và càng phức tạp. 
Cũng do định giá bồi thường quá thấp, nên 
người dân có thái độ bất hợp tác, khiếu kiện 
liên miên không có hồi kết; trong khi các dự 
án phát triển kinh tế - xã hội không thể khởi 
công được hoặc bị kéo dài. Có dự án vắt qua 
nhiều cơ chế với nhiều nhiệm kỳ lãnh đạo mà 
vẫn chưa hoàn thành. Điều này đã gây tổn thất 
lớn cho xã hội, bởi chi phí phát sinh bị đội lên 
nhiều lần, công trình chậm đưa vào khai thác 
để phục vụ dân sinh và kinh tế. Ví dụ, dự án 
đường Lạc Long Quân trên địa bàn quận Tây 
Hồ (Hà Nội) kéo dài gần chục năm và chi phí 
tăng từ 120 tỷ lên 450 tỷ đồng; dự án đường 
vành đai 3 kéo dài 11 năm vào chi phí tăng từ 
820 tỷ lên 2.200 tỷ đồng... Hà Nội cũng nổi 
tiếng có những con đường đắt nhất hành tinh: 
đoạn đường từ Ô Chợ Dừa tới Trung Tự dự 
kiến 750 tỷ đồng, tức 40 triệu USD/km; đoạn 
đường Trần Duy Hưng - Khuất Duy Tiến - 
Nguyễn Trãi dự kiến 1.300 tỷ đồng, tức xấp xỉ 
14 triệu USD/km; đoạn đường từ phố Đào Tấn 
tới đê Bưởi chi phí cao gấp 5 lần mức trung 
bình thế giới... Ai cũng biết, làm đường cao 
tốc trên thế giới chỉ mất 1 - 1,5 triệu USD cho 
một km. 
Đương nhiên, ngoài vấn đề chi phí tăng 
do dự án kéo dài thì còn nguyên nhân do quy 
hoạch, quản lý đất đai chưa tốt, khiến giá cả và 
thị trường đất đai biến động mạnh với những 
cú “sốc” giá chóng mặt.
Số 14(199) INGHIÊN CỨU LẬP PHÁPI 437
2011
CHÍNH SÁCH
Ba là, thị trường đất đai trên địa bàn Hà Nội 
hình thành chưa đồng bộ và vận hành thiếu ổn 
định, xảy ra hiện tượng đầu cơ và tăng giá đột 
biến, gây hậu quả tiêu cực tới phân bổ nguồn 
lực và phân hóa thu nhập của dân cư. Có thể 
nói, giá đất đầu cơ và lũng đoạn là hệ quả độc 
quyền của những nhóm lợi ích, hình thành và 
lớn mạnh từ sự buông lỏng QLNN về đất đai. 
Giá đất lũng đoạn cao một cách phi lý, không 
phải do cung - cầu hiện thực và khả năng 
thanh toán của thị trường quyết định. Theo các 
chuyên gia, bình quân giá đất Hà Nội cao hơn 
2 lần so với TP Hồ Chí Minh, xấp xỉ mức giá 
của các thủ đô Tokyo, Matxcơva... Trong khi 
mặt bằng thu nhập dân cư, mức hưởng dụng 
và khả năng sinh lời của đất đai ở Hà Nội thấp 
hơn nhiều so với các thành phố lớn trên thế 
giới6. Điều này đã gây hậu quả xấu về kinh 
tế - xã hội. Doanh nghiệp và người dân đều 
gặp khó khăn khi tiếp cận nguồn lực đất đai 
hoặc phải chấp nhận chi phí cao để thuê mặt 
bằng kinh doanh, tạo dựng nhà ở, khiến môi 
trường kinh doanh Thủ đô kém hấp dẫn, sức 
cạnh tranh của hàng hóa và doanh nghiệp giảm 
sút, gia tăng chênh lệch điều kiện sống và phân 
hóa giàu nghèo. 
2. Một số kiến nghị 
Nhằm hoàn thiện QLNN về đất đai, giải 
quyết lao động việc làm trong quá trình CNH, 
ĐTH theo yêu cầu phát triển kinh tế thị trường 
và hội nhập của nước ta trong giai đoạn mới, 
chúng tôi xin nêu một số định hướng giải pháp 
cho Hà Nội và cả nước như sau:
Thứ nhất, khẩn trương tạo lập đồng bộ các 
yếu tố và thể chế cơ bản của thị trường đất đai. 
Trong đó, có tổ chức sàn giao dịch, cơ quan 
thẩm định giá chuyên nghiệp, cổng thông tin 
lưu trữ về nhà đất và xây dựng chỉ số giá bất 
động sản (giống như chỉ số giá vàng, đô-la, 
chứng khoán). Tăng cường QLNN đối với thị 
trường đất đai, lập lại kỷ cương và trật tự, đưa 
thị trường này đi vào vận hành ổn định, lành 
mạnh. Thực hiện nhất quán cơ chế thị trường 
(6) Thực trạng và giải pháp giải quyết nhà ở cho người thu nhập thấp ở Hà Nội. Đề tài trọng điểm thành phố năm 2008.
trong phân bổ nguồn lực đất đai phục vụ cho 
tăng trưởng và cải thiện đời sống nhân dân.
Thứ hai, đảm bảo quyền sở hữu tối cao 
và quản lý thống nhất của Nhà nước về đất 
đai. Nhà nước tổ chức giao đất thông qua đấu 
thầu dự án, áp dụng cơ chế giá thị trường, kiên 
quyết xóa bỏ bao cấp về đất đai, chống đầu cơ 
và tham nhũng đất đai. Thực hiện phân phối 
lại lợi ích từ đất đai trên nguyên tắc Nhà nước 
phải thu địa tô và mức chênh lệch giá do đầu 
tư vào hạ tầng, do quy hoạch, chuyển đổi công 
năng và quyền sử dụng đất đai đem lại. Nhân 
dân, các tổ chức, doanh nghiệp được nhận thuê 
đất, giao đất theo giá thị trường và có quyền sử 
dụng đất ổn định lâu dài, được chuyển nhượng, 
góp vốn và đền bù theo thị trường cùng với 
trách nhiệm tài chính đầy đủ.
Thứ ba, hoàn thiện công tác quy hoạch, kế 
hoạch sử dụng đất đai. Quy hoạch, kế hoạch 
sử dụng đất đai phải theo nguyên tắc phân bổ 
hợp lý và hiệu quả nguồn lực đất đai cho các 
nhu cầu đầu tư phát triển và đời sống. Nhà 
nước lập quy hoạch đất đai thống nhất cho cả 
nước, từng vùng và địa phương, đảm bảo duy 
trì quỹ đất ổn định cho các yêu cầu cơ bản như 
an ninh, quốc phòng, kinh tế, dân sinh. Việc 
chuyển đổi công năng, mục đích sử dụng đất 
phải do các cấp có thẩm quyền phê duyệt, thậm 
chí ở cấp cao nhất phê duyệt (như Quốc hội) và 
cần phải tính toán chí phí cơ hội, hiệu quả kinh 
tế - xã hội đầy đủ khi ra quyết định chuyển đổi, 
hạn chế tối đa lấy đất nông nghiệp, nhất là đất 
lúa cho mục đích công nghiệp - dịch vụ.
Thứ tư, điều chỉnh mô hình CNH, ĐTH và 
tốc độ thu hồi đất GPMB cho phù hợp. Trong 
bối cảnh tái cơ cấu và chuyển đổi mô hình tăng 
trưởng hiện nay, Thủ đô càng cần thực hiện 
mô hình CNH, ĐTH bền vững theo nguyên 
tắc gắn kết hữu cơ giữa CNH, ĐTH với giải 
quyết đồng bộ vấn đề “tam nông”, phát triển 
nông nghiệp, nông thôn hài hòa về kinh tế - xã 
Chú ý: Trong bài gốc không có foot note số 5
(Xem tiếp trang 52)