Giáo trình Organ, thanh nhạc, nhạc cụ truyền thống - Chép nhạc vi tính

 UBND TỈNH LÀO CAI 
 TRƯỜNG CAO ĐẲNG LÀO CAI 
 GIÁO TRÌNH NỘI BỘ 
 CHÉP NHẠC VI TÍNH 
NGÀNH: ORGAN, THANH NHẠC, NHẠC CỤ TRUYỀN THỐNG 
 TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP 
 Lào Cai, năm 2019 
 1 
 TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN 
 Tài liệu này thuộc sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng 
nguyên bản hoặc trích dùng cho các đào tạo và tham khảo. 
 Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu 
lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. 
 2 
 LỜI GIỚI THIỆU 
 Chép nhạc vi tính là môn học cơ sở trong chương trình đào tạo các ngành: Organ, 
Thanh nhạc, Nhạc cụ truyền thống. Môn học này cung cấp những kiến thức, kỹ năng để người 
học có thể tự thao tác trên máy tính một tác phẩm khí nhạc, thanh nhạc hoặc các ký hiệu âm 
nhạc phục vụ cho biên soạn tài liệu liên quan đến âm nhạc, quá trình giảng dạy, học tập của 
giáo viên và học sinh. 
 Giáo trình gồm 06 bài và 01 phụ lục: 
 + Bài 1: Phần mềm Sibelius 
 + Bài 2: Thực hành chép ca khúc 
 + Bài 3: Thực hành chép ca khúc có phần đệm Piano 
 + Bài 4: Thực hành chép tác phẩm hợp xướng 
 + Bài 5: Thực hành chép tác phẩm khí nhạc 
 + Bài 6: Thực hành chép tổng phổ dàn nhạc 
 Trong quá trình biên soạn, chúng tôi đã cố gắng lựa chọn, sắp xếp chương trình hợp 
lý, phù hợp đối tượng người học, tuy nhiên cũng không thể tránh khỏi những thiếu sót, kính 
mong các quý thầy cô, đồng nghiệp và các em học sinh góp ý để giáo trình được hoàn thiện 
hơn. 
 Lào Cai, ngày 01 tháng 8 năm 2019 
 Người biên soạn 
 DƯƠNG VĂN TÝ 
 3 
BÀI 1 PHẦN MỀM SIBELIUS .......................................................................................... 7 
Giới thiệu .............................................................................................................................. 7 
Mục tiêu ................................................................................................................................ 7 
I. LÝ THUYẾT..................................................................................................................... 7 
1. Giới thiệu, cài đặt phần mềm ............................................................................................ 7 
2. Các thao tác cơ bản ........................................................................................................... 7 
 2.1. Khởi động.............................................................................................................. 7 
 2.2. Tạo trang làm việc mới ......................................................................................... 8 
 2.3. Nhập nốt ................................................................................................................ 9 
 2.4. Chép lời ............................................................................................................... 11 
 2.5. Căn chỉnh bản nhạc ............................................................................................. 11 
 2.6. Các ký hiệu bổ sung ............................................................................................ 12 
 2.7. Nghe Demo ......................................................................................................... 12 
 2.8. Lưu trữ, xuất bản................................................................................................. 13 
3. Các thao tác khác ............................................................................................................ 13 
 3.1. Dịch giọng và thêm, bớt ô nhịp, thành phần nhạc cụ: ....................................... 13 
 3.2. Chép tiết tấu không có dòng kẻ khuông nhạc ..................................................... 13 
 3.3. Chép tiết tấu trên một dòng kẻ ............................................................................ 14 
 3.4. Chép Gam, thang âm .......................................................................................... 14 
II. THỰC HÀNH ................................................................................................................ 15 
1. Cài đặt phần mềm ........................................................................................................... 15 
2. Các thao tác cơ bản ......................................................................................................... 15 
3. Các thao tác khác: ........................................................................................................... 15 
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC .............................................................................................. 15 
BÀI 2 THỰC HÀNH CHÉP CA KHÚC ........................................................................... 17 
Giới thiệu ............................................................................................................................ 17 
Mục tiêu .............................................................................................................................. 17 
I. LÝ THUYẾT............ ...  nào đó, phần 
mềm sẽ tự động đẩy bớt khuông sang trang sau hoặc dồn lại trang trước. Khi xê dịch khoảng 
cách khuông nhạc nào đó, các khuông trên hoặc dưới sẽ tự động giãn theo tùy theo hướng 
chuyển dịch. Có thể căn chỉnh khoảng cách tự động giữa các khuông: Bôi đen toàn bộ bản 
nhạc (Ctrl+A), nhấn chuột vào nút Optimize. Điều chỉnh chỉ số ở mục Spaces Between 
trong bảng Layout. 
2.6. Các ký hiệu bổ sung 
 - Dấu legato: Bấm chuột vào nốt nhạc bắt đầu của dấu, bấm phím S. Muốn điều 
chỉnh dấu, bấm chuột vào dấu và kéo các điểm. 
 - Nốt hoa mỹ: Bấm F8 (hoặc biểu tượng dấu lặng) để chuyển Keypad sang More notes. 
Bấm vào nốt nhạc cần bổ sung nốt hoa mỹ, chọn biểu tượng nốt hoa mỹ trên Keypad, nhập 
độ cao cần thiết, bổ sung dấu legato. Cũng có thể chọn nhanh công cụ hoa mỹ bằng phím /, 
sau đó dùng chuột nhập cao độ của nốt hoa mỹ. 
 - Bổ sung ký hiệu sắc thái dưới khuông: Bấm Ctrl+E, bấm chuột vào vị trí cần thiết, 
nhập nội dung hoặc bấm chuột phải để chọn các ký hiệu sẵn có. 
 - Bổ sung ký hiệu sắc thái/kỹ thuật trên khuông: Bấm Ctrl+T, bấm chuột vào vị trí 
cần thiết, nhập nội dung hoặc bấm chuột phải để chọn các ký hiệu sẵn có. 
 - Các ký hiệu khác: Bảng Notations tập trung rất nhiều ký hiệu như dấu crescendo, 
khung thay đổi, ký hiệu quãng 8... Bên cạnh đó, các công cụ để thay đổi khóa nhạc, số chỉ 
nhịp, vạch nhịp hay hóa biểu cũng nằm trong bảng này. 
 * Lưu ý: Khi bấm chuột phải tại vị trí bất kỳ trên bản nhạc sẽ hiện bảng chứa nhiều 
công cụ hỗ trợ để sử dụng. 
2.7. Nghe Demo 
 Để nghe phần nhạc đã có, bấm P để phát từ nhịp đã chọn hoặc dùng thanh Space để 
phát từ điểm dừng trước đó; STOP bằng thanh Space. 
 Để tiện cho việc điều khiển phát âm thanh, có thể cho hiện bảng Transport bằng cách 
vào tab View/Panel và đánh dấu vào Transport. 
 12 
2.8. Lưu trữ, xuất bản 
 Mặc định, bản nhạc tạo bởi Sibelius được lưu với định dạng .sib. Thư mục 
mặc định là Document/Score. Ngoài ra, có thể lưu vào bất cứ địa chỉ nào tùy thích. 
Sibelius 7 cho phép lưu bản nhạc thành nhiều định dạng khác nhau.Vào File/Export chọn 
định dạng cần thiết (Audio, Midi, PDF...). Đây là một điểm mạnh của Sibelius giúp việc 
xuất bản sản phẩm tiện lợi cho nhiều mục đích sử dụng. 
 Với việc làm các ví dụ âm nhạc, có thể trích xuất hình ảnh ngay tại màn hình chính 
của phần mềm. Sử dụng công cụ Select Graphic khoanh vùng cần chụp, bấm Crtl+C để 
coppy, dán trực tiếp vào Word hoặc PowerPoint. 
3. Các thao tác khác 
3.1. Dịch giọng và thêm, bớt ô nhịp, thành phần nhạc cụ: 
 - Dịch giọng cho bản nhạc: Bôi đen toàn bộ bản nhạc (Ctrl+A), vào Note 
Input/Transpose, chọn giọng cần dịch và các chế độ cần thiết, OK. 
 - Thêm/bớt thành phần nhạc cụ: Vào Home/Add or Remove, chọn loại nhạc cụ muốn 
thêm/bớt, vị trí sắp xếp, OK. 
 - Thêm/bớt ô nhịp: Bấm chuột vào vị trí cần thêm/bớt, dùng nút Add để thêm, Delete 
để bớt. Khi muốn xóa các nhịp thừa cho đến cuối bản nhạc, bấm chuột vào ô cần xóa, bấm 
vào nút Bar chọn end of score để đánh khối đến hết, bấm Delete (hoặc Crtl+Back Space) 
để xóa. 
 - Hiện số thứ tự tất cả nhịp: Vào View, đánh dấu Bar Numbers (khi in không có 
những số này). 
 - Ẩn số nhịp đầu mỗi khuông: Vào Text, Numbering, đánh dấu vào No bar numbers. 
3.2. Chép tiết tấu không có dòng kẻ khuông nhạc 
 Chọn 1 khuông đơn với khóa Son (Treble staff), chép tiết tấu với cùng một cao độ 
nào đó (nên dùng từ nốt Si dòng 3 trở xuống đến Son dòng 1), bôi đen phần đã chép (hoặc 
cả khuông), vào Change trong tab Home (Ctrl+Alt+Shift+I), đánh chữ “no” trong ô Find, 
chọn No instrument (barlines shown), OK. Cũng có thể lựa chọn chế độ không có dòng 
nhạc ngay từ đầu khi khởi tạo file theo các bước sau: 
 - Ctrl+N, chọn Blank, Creat để tạo một trang không có khuông nhạc (trang trắng). 
 - Nhấn I trên bàn phím để mở bảng Add or Remove Instruments, chọn Others/No 
instrument (barline shown), OK. 
 - Bấm Ctrl+A để bôi đen toàn bộ bản nhạc, chọn số chỉ nhịp. 
 - Chép tiết tấu bằng một cao độ (như ở cách trên) 
 13 
 * Chú ý: Khi cắt ảnh tiết tấu từ Sibelius sang Word không lấy khóa Son đầu khuông 
nhạc. 
3.3. Chép tiết tấu trên một dòng kẻ 
 - Khi muốn chép một bài tập tiết tấu trên một dòng kẻ (tương tự như bài tập cho các 
nhạc gõ), cần thực hiện theo các bước sau: 
 - Khởi động chương trình; vào mục New Score để tạo văn bản mới. Thay vì chọn 
Treble staff, chọn Blank để có 1 trang trắng. 
 - Bấm vào nút Change Instrunments... để lựa chọn thành phần nhạc cụ. 
 - Kéo thanh trượt ở cửa sổ bên trái, tìm nhóm Orchestral Unpitched Percusion (Gõ 
không định âm); chọn Percusion (1 line) bằng cách nháy đúp, tên nhạc cụ sẽ xuất hiện trong 
cửa sổ bên phải). Bấm OK để có bản nhạc kiểu 1 dòng kẻ nhạc. 
 - Lựa chọn số chỉ nhịp, bấm Creat để tạo bản nhạc. 
 Sau khi bản nhạc được tạo, ta có thể xoá chữ Percusion ở đầu khuông. 
 Thực hiện thao tác chép nhạc như với bản nhạc bình thường, cao độ chọn nốt Si để 
nốt nhạc nằm ở giữa dòng kẻ. 
3.4. Chép Gam, thang âm 
 - Thực hiện chép các nốt của gam/thang âm với một giá trị trường độ nào đó (tròn, 
trắng đen); 
 - Gộp các ô nhịp chưa các nốt của thang âm trên cùng một khuông (bôi đen ô nhịp, 
bấm Shift+Alt+M) 
 - Dùng công cụ Join để gộp các nhịp vào với nhau (không còn vạch nhịp). Bấm chuột 
vào công cụ Join, khi hiện bảng thông báo, nhấn OK. 
 Một bảng công cụ rất tiện ích và quan trọng là bảng Keypad. Ở chế độ mặc định, 
bảng Keypad luôn xuất hiện phía dưới bên trái màn hình. Vị trí của nó có thể di chuyển 
bằng cách kéo chuột. Bảng này được quản lý trong tab View/Panels, tắt/bật bằng cách đánh 
dấu trong mục tương ứng. 
 Keypad có 6 lớp (layer) được chồng lên nhau (Common notes, More notes, 
Beams/tremolos, Articulations, Jazz Articulations, Accidentals), chuyển đổi bằng cách bấm 
phím F7 cho tới F12. 
 Các nút trên Keypad hoàn toàn tương ứng với các phím của nhóm phím số bên phải 
(Numpad) trên bàn phím máy tính. Ví dụ, ở bảng đầu tiên (F7): phím 1 = nốt tam, số 2 = 
móc kép, số 3 = móc đơn...; ở bảng thứ ba (F9): số 9 = tách gộp đuôi nốt, số 4 = gộp đuôi 
với nốt bên phải, số 5 = gộp đuôi với 2 nốt hai bên, số 6 = gộp đuôi với nốt bên trái... 
 14 
II. THỰC HÀNH 
1. Cài đặt phần mềm 
 Thực hiện theo các bước như sau: 
 Bước 1: Khởi động máy tính 
 Bước 2: Tải phần mềm Sibelius từ trang Sibelius.com về máy tính 
 Bước 3: Giải nén và thực hiện cài đặt phần mềm theo trình tự 
 Bước 4: Kiểm tra, hoàn tất quá trình cài đặt 
2. Các thao tác cơ bản 
 Thực hiện theo các bước sau: 
 Bước 1: Khởi động phần mềm Sibelius 
 Bước 2: Thực hành các thao tác cơ bản (theo phần I lý thuyết) 
 Bước 3: Bao quát, hỗ trợ người học trong quá trình thao tác trên máy tính 
 Bước 4: Kiểm tra việc thực hành các thao tác cơ bản theo hình thức cá nhân 
 3. Các thao tác khác: 
Để thực hành được các thao tác khác trên phần mềm Sibelius, thực hiện theo các bước 
sau: 
 Bước 1: Khởi động phần mềm Sibelius 
 Bước 2: Thực hành các thao tác khác (theo phần I lý thuyết) 
 Bước 3: Bao quát, hỗ trợ người học trong quá trình thao tác trên máy tính 
 Bước 4: Kiểm tra việc thực hành các thao tác khác theo hình thức cá nhân 
 III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 
 - Tự ôn lại cách cài đặt phần mềm, tự cài đặt được phần mềm trên một máy tính 
khác. 
 - Nhớ và thực hành được các thao tác cơ bản 
 - Nhớ và thực hành được các thao tác khác 
 15 
16 
 BÀI 2 
 THỰC HÀNH CHÉP CA KHÚC 
Giới thiệu 
 Thực hành chép ca khúc là bài đầu tiên có tính chất cơ bản, tiền đề để thực hiện tốt 
các bài tiếp theo. Ở bài thực hành chép ca khúc, người học phải vận dụng các kỹ năng cơ 
bản về nhập nốt nhạc, lời ca, các ký hiệu âm nhạc để chép hoàn thiện 01 ca khúc. 
Mục tiêu 
 Người học hiểu được các tính năng và vận dụng vào để chép được ca khúc 
I. LÝ THUYẾT 
 - Khởi động phần mềm, ở Quick Start chọn New Score, tiếp theo bấm chọn Treble 
Staff. 
 - Tại Document Setup hoàn thiện các thông số sau đó bấm Create 
 17 
 - Xuất hiện giao diện để thao tác 
 - Thực hiện các thao tác nhập nốt, chép lời và hoàn thiện các ký hiệu âm nhạc có 
trong ca khúc. 
 - Thực hiện các thao tác căn chỉnh bản nhạc, lưu file 
II. THỰC HÀNH 
 Thực hiện theo các bước sau: 
 * Bước 1: Chuẩn bị gồm: Máy tính đã cài đặt phần mềm, văn bản nhạc cần chép lại. 
 18 
 * Bước 2: Khởi động phần mềm, thiết lập giao diện chép ca khúc và hoàn thiện các 
thông số. 
 * Bước 3: Thực hành chép ca khúc, cụ thể: 
 - Ca khúc: Biển cạn, sáng tác: Nguyễn Kim Tuấn (Phụ lục trang ) 
 - Ca khúc: Điệp khúc mùa xuân, sáng tác: Quốc Dũng (Phụ lục trang ) 
 - Ca khúc: Hà Nội mùa vg những cơn mưa, sáng tác: Trương Qúy Hải (Phụ lục trang 
) 
 * Bước 4: Căn chỉnh bản nhạc và lưu File vừa tạo 
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 
 - Thực hành chép các ca khúc: 
 + Hạ trắng, sáng tác: Trịnh Công Sơn (Phụ lục trang ) 
 + Sắc màu, sáng tác: Trần Tiến (Phụ lục trang ) 
 + Trống cơm, Dân ca Đồng bằng Bắc bộ (Phụ lục trang..) 
 - Thực hành chèn các ký hiệu âm nhạc từ Sibelius sang Word. 
 19 
 BÀI 3 
 THỰC HÀNH CHÉP CA KHÚC CÓ PHẦN ĐỆM PIANO 
Giới thiệu 
 Ca khúc có phần đệm là một dạng ca khúc được viết theo phong cách chuyên nghiệp. 
Việc thành thạo chép được các ca khúc dạng này hỗ trợ người học trong chép nhạc, sáng 
tác phần đệm 
Mục tiêu 
 Người học hiểu được các tính năng và vận dụng vào để chép được ca khúc có phần 
đệm Piano 
I. LÝ THUYẾT 
 - Khởi động phần mềm, ở Quick Start chọn New Score, tiếp theo bấm chọn Voice 
+ Keyboard 
 20 
- Tại Document Setup hoàn thiện các thông số sau đó bấm Create 
- Xuất hiện giao diện để thao tác 
- Thực hiện các thao tác nhập nốt, chép lời và hoàn thiện các ký hiệu âm nhạc
- Thực hiện các thao tác căn chỉnh bản nhạc, lưu file 
 21 
II. THỰC HÀNH 
 Thực hiện theo các bước sau: 
 * Bước 1: Chuẩn bị gồm: Máy tính đã cài đặt phần mềm, văn bản nhạc cần chép lại. 
 * Bước 2: Khởi động phần mềm, thiết lập giao diện chép ca khúc có phần đệm Piano 
và hoàn thiện các thông số. 
 * Bước 3: Thực hành chép ca khúc có phần đệm Piano cụ thể, cụ thể: 
 - Ca khúc: A Comme amour (Phụ lục trang ) 
 - Ca khúc: Ngọn lửa bập bùng (Phụ lục trang ) 
 * Bước 4: Căn chỉnh bản nhạc và lưu File vừa tạo 
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 
 - Thực hành chép các ca khúc có phần đệm Piano: 
 + Ơi cô gái xinh đẹp (Phụ lục trang ) 
 + Tâm hồn mạnh mẽ (Phụ lục trang ) 
 - Thực hành chèn các ký hiệu âm nhạc từ Sibelius sang Word. 
 BÀI 4 
 THỰC HÀNH CHÉP TÁC PHẨM HỢP XƯỚNG 
 22 
Giới thiệu 
 Hợp xướng là một thể loại âm nhạc có tính hàn lâm cao, được viết trên nhiều bè, 
thông dụng và chuẩn mực nhất là hợp xướng 4 bè (SATB). Ở phần chép tác phẩm hợp 
xướng, người học phải vận dụng các kỹ năng cơ bản về nhập nốt nhạc, lời ca, các ký hiệu 
âm nhạc để chép hoàn thiện từng bè và tổng thể bản hợp xướngViệc thành thạo kỹ năng 
chép tác phẩm hợp xướng, sẽ hỗ trợ người học trong quá trình nghiên cứu, học tập và công 
việc sau khi ra trường. 
Mục tiêu 
 Người học biết chép tác phẩm hợp xướng 
I. LÝ THUYẾT 
 - Khởi động phần mềm, ở Quick Start chọn New Score, tiếp theo bấm chọn Choir 
SATB 
 - Tại Document Setup hoàn thiện các thông số sau đó bấm Create 
 23 
 - Xuất hiện giao diện để thao tác 
 - Thực hiện các thao tác nhập nốt, chép lời và hoàn thiện các ký hiệu âm nhạc có 
trong ca khúc. 
 - Thực hiện các thao tác căn chỉnh bản nhạc, lưu file 
II. THỰC HÀNH 
 Thực hiện theo các bước sau: 
 24 
 * Bước 1: Chuẩn bị gồm: Máy tính đã cài đặt phần mềm, văn bản nhạc cần chép lại. 
 * Bước 2: Khởi động phần mềm, thiết lập giao diện chép hợp xướng và hoàn thiện 
các thông số. 
 * Bước 3: Thực hành chép tác phẩm hợp xướng, cụ thể: 
 - Tác phẩm: Việt Nam minh châu trời đông (Phụ lục trang ) 
 * Bước 4: Căn chỉnh bản nhạc và lưu File vừa tạo 
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 
 - Người học ôn lại các kỹ năng chép tác phẩm hợp xướng 
 - Người học thực hành chèn các ký hiệu âm nhạc từ Sibelius sang Word. 
 BÀI 5 
 THỰC HÀNH CHÉP TÁC PHẨM KHÍ NHẠC 
 25 
Giới thiệu 
 Ở phần chép tác phẩm khí nhạc, người học phải vận dụng các kỹ năng cơ bản về 
nhập nốt nhạc, các ký hiệu âm nhạc để chép hoàn thiện 01 tác phẩm khí nhạc cho đàn Piano, 
OrganViệc có kỹ năng chép tác phẩm khí nhạc sẽ hỗ trợ người học trong quá trình nghiên 
cứu, học tập và công việc sau khi ra trường, đặc biệt là đối với người học các chuyên ngành 
Nhạc cụ. 
Mục tiêu 
 Người học biết chép tác phẩm khí nhạc ở khóa Son và khóa Pha. 
I. LÝ THUYẾT 
 - Khởi động phần mềm, ở Quick Start chọn New Score, tiếp theo bấm chọn Piano 
 - Tại Document Setup hoàn thiện các thông số sau đó bấm Create 
 26 
 - Xuất hiện giao diện để thao tác 
 - Thực hiện các thao tác nhập nốt, hoàn thiện các ký hiệu âm nhạc 
 - Thực hiện các thao tác căn chỉnh bản nhạc, lưu file 
II. THỰC HÀNH 
 Thực hiện theo các bước sau: 
 * Bước 1: Chuẩn bị gồm: Máy tính đã cài đặt phần mềm, văn bản nhạc cần chép lại. 
 27 
 * Bước 2: Khởi động phần mềm, thiết lập giao diện chép hợp xướng và hoàn thiện 
các thông số. 
 * Bước 3: Thực hành chép tác phẩm khí nhạc, cụ thể: 
 - Tác phẩm: Lady Di (Phụ lục trang ) 
 - Tác phẩm: Serenade (Phụ lục trang ) 
 - Tác phẩm: Nostalgy (Phụ lục trang ) 
 * Bước 4: Căn chỉnh bản nhạc và lưu File vừa tạo 
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 
 - Người học ô lại các kỹ năng chép tác phẩm khí nhạc 
 - Người học thực hành chèn các ký hiệu âm nhạc từ Sibelius sang Word. 
 28 
 Bài 6 
 THỰC HÀNH CHÉP TỔNG PHỔ DÀN NHẠC 
Giới thiệu 
 Ở phần chép tổng phổ dàn nhạc, người học phải vận dụng nhiều kỹ năng cơ bản về 
nhập nốt nhạc, các ký hiệu âm nhạc để chép hoàn thiện tổng phổ dàn nhạcViệc có kỹ 
năng chép tổng phổ sẽ hỗ trợ người học trong quá trình nghiên cứu, học tập và công việc 
sau khi ra trường, đặc biệt là đối với người học thuộc các chuyên ngành Nhạc cụ. 
Mục tiêu 
 Người học biết chép tổng phổ dàn nhạc từ 5-7 nhạc cụ. 
I. LÝ THUYẾT 
 - Khởi động phần mềm, ở Quick Start chọn New Score, tiếp theo bấm chọn School 
Band 
 29 
- Tại Document Setup hoàn thiện các thông số sau đó bấm Create 
- Xuất hiện giao diện để thao tác 
- Thực hiện các thao tác nhập nốt, hoàn thiện các ký hiệu âm nhạc 
- Thực hiện các thao tác căn chỉnh bản nhạc, lưu file 
 30 
II. THỰC HÀNH 
 Thực hiện theo các bước sau: 
 * Bước 1: Chuẩn bị gồm: Máy tính đã cài đặt phần mềm, văn bản nhạc cần chép lại. 
 * Bước 2: Khởi động phần mềm, thiết lập giao diện chép tổng phổ dàn nhạc và hoàn 
thiện các thông số. 
 * Bước 3: Thực hành chép tổng phổ dàn nhạc, cụ thể: 
 - Trích đoạn tổng phổ Hồn đất Việt (Phụ lục trang ) 
 * Bước 4: Căn chỉnh bản nhạc và lưu File vừa tạo 
III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC 
 - Người học ô lại các kỹ năng chép tổng phổ dàn nhạc 
 - Người học thực hành chèn các ký hiệu âm nhạc từ Sibelius sang Word. 
 31 
 PHỤ LỤC 
1. Phần ca khúc 
 32 
33 
34 
35 
36 
37 
2. Phần ca khúc có phần đệm Piano 
 38 
39 
40 
41 
42 
43 
44 
45 
3. Tác phẩm Hợp xướng 
 46 
47 
48 
49 
4. Tác phẩm khí nhạc 
 50 
51 
52 
53 
54 
55 
56 
57 
58 
59 
60 
5. Tổng phổ dàn nhạc 
 61 
Trích đoạn 
 62 
63