Đề tài Giao tiếp kinh doanh

VUI 20.doc  Page 1     
BÀI VIẾT 
ĐỀ TÀI: 
GIAO TIẾP KINH DOANH 
TS: NGUYỄN THẾ HÙNG 
VUI 20.doc  Page 2     
MỤC LỤC 
I. Văn hóa Giao tiếp Kinh Doanh ở Việt Nam .............................................................................................. 4 
Giao tiếp trong kinh doanh là gì ? ................................................................................................................ 4 
Một số nét văn hóa ứng xử và nguyên tắc giao tiếp trong kinh doanh ........................................................ 5 
Một số văn hóa ứng xử trong kinh doanh ..................................................................................................... 5 
Ứng xử tùy từng môi trường xã hội cụ thể .................................................................................................... 6 
Lắng nghe ..................................................................................................................................................... 6 
Nhớ tên khách hàng ...................................................................................................................................... 7 
Nụ cười từ trái tim của bạn. .......................................................................................................................... 7 
Hãy cho khách hàng biết, họ là người quan trọng ........................................................................................ 7 
Tôn trọng khách hàng ................................................................................................................................... 7 
Quan tâm thực sự đến khách hàng. ............................................................................................................... 7 
Giúp đỡ khách hàng nhiệt tình ...................................................................................................................... 8 
Kiên định quan điểm ..................................................................................................................................... 8 
Đừng thích tranh biện ................................................................................................................................... 8 
Hiểu rõ thông điệp của người nói ................................................................................................................. 8 
Khuyên người khác ....................................................................................................................................... 8 
Hãy cố hiểu người khác ................................................................................................................................ 9 
Văn hóa giao tiếp của người Việt Nam ......................................................................................................... 9 
II. Đặc Trưng Văn Hóa Giao Tiếp Kinh Doanh Ba Miền ........................................................................... 11 
1. Văn Hóa Giao Tiếp Kinh Doanh Miền Bắc: ........................................................................................... 11 
Nhân sự: ...................................................................................................................................................... 12 
Bán hàng: .................................................................................................................................................... 12 
Ví dụ minh họa: .......................................................................................................................................... 13 
2. Văn Hóa Giao Tiếp Kinh Doanh Miền Trung: ....................................................................................... 13 
VUI 20.doc  Page 3     
2. Văn Hóa Giao Tiếp Kinh Doanh Miền Nam ........................................................................................... 16 
Lòng Trung Thành ...................................................................................................................................... 18 
Sự hòa thuận ............................................................................................................................................... 18 
Nghệ thuật chiêu đãi khách ......................................................................................................................... 19 
Cương vị lãnh đạo và cấp bậc xã hội .......................................................................................................... 19 
Các cuộc gặp gỡ trong kinh doanh .............................................................................................................. 19 
III.Kết Luận: ............................................................................................................................................... 20 
KẾT LUẬN ................................................................................................................................................. 21 
VU ... ồi 
bảo, lần sau anh mua thì dựng xe bước vào. Đứng trên xe thế này bà cụ không ưng. 
Không phải chỉ mấy bà già không lấy chuyện đồng lời làm trọng, chỉ lấy chuyện bán mua 
làm vui, mua bán cũng phải có trên có dưới ; ngay cả một cửa hàng trên phố cũng một cái 
tính cách bất cần như vậy. Cách đây chừng hai năm, trên đường Phan Châu Trinh của 
thành phố Đà Nẵng, có một dãy phố chuyên kinh doanh việc in ấn. Mọi chuyện kinh 
doanh êm đẹp bỗng đâu một người trương lên tấm bảng "Đại hạ giá in thiệp mùa cưới". 
 Vậy là hàng loạt cửa hàng khác cũng phải treo bảng "đại hạ giá" theo. Một chủ hàng dân 
Quảng Nam gốc hình như tức mình mới treo lên tấm bảng " Đại lên giá" ! Cái hay của 
vấn đề chính là cái chỗ cửa hàng "đại lên giá" ấy lại đắt khách hơn các cửa hàng "đại hạ 
giá" khác ! Sau khi lặp lại trật tự lề đường, tấm bảng ấy bị công an tịch thu mất chứ 
không chắc đến nay cũng vẫn còn. 
VUI 20.doc  Page 16     
Còn nhiều lắm những chuyện trái khoáy như vậy ở vùng Quảng Nam. Ví dụ như 
chuyện bát đường đen, người quê gọi là đường táng. Bát đường đen thui vì chế biến bằng 
phương pháp rất thủ công, thủ công đến mức có lẽ hai ngàn năm trước cũng làm đường 
mía như thế chứ không thể lạc hậu hơn được. Thế mà người ta vẫn cứ giữ cách ép mía, 
nấu đường cũ kỹ ấy, mặc cho các phương pháp chế biến mía đường của người Quảng 
Ngãi ở sát nách đó đã vô cùng tinh xảo, cho ra hàng chục sản phẩm cao cấp như đường 
trắng, đường phèn 
Kể ra hàng loạt các chuyện trái khoáy của người Quảng Nam như thế thật ra cũng 
dễ nhưng xâu chuỗi nó lại, khái quát nó lên nhằm nhắc nhở các doanh nghiệp khi đến làm 
ăn ở vùng này cần phải lận lưng làm vốn thì quả là khó. Đó là tính cách gì vậy ? Bảo thủ, 
lạc hậu ư ? Hỏng phải đâu, xin đừng quên đây là quê hương của phong trào Duy Tân, 
canh tân đất nước hồi đầu thế kỷ 20. Và đây cũng là quê hương của các cuộc phá rào làm 
khoán chui của những năm sau 1980 để đưa đến công cuộc đổi mới hiện nay. Đó là tính 
khí khái của các ông đồ miền Trung ư ? Có thể, cái làng ở miền Trung còn chặc chẽ lắm, 
miếng thịt làng bằng sàng thịt bếp, chính cái tôi cá nhân trong cộng đồng quan trọng hơn 
cái tôi cá nhân đích thực mà con người ta sẵn sàng nín nhịn, chịu thua thiệt để giữ gìn nó. 
Còn sự bảo thủ lạc hậu thì nói không vậy thôi chứ thật ra thì thế này, người miền Trung 
còn xa lạ lắm một nền văn minh giao tiếp sang trọng, quý tộc. 
Người miền Trung nói chúng chúa ghét chuyện mời mọc. Người Bắc thì cho đó là 
dòn giã, đon đả, người Nam thì cho đó là nhiệt thành, lôi cuốn và sự mời mọc thường 
đem lại kết quả. Người miền Trung thì thường bỏ qua cửa hàng, gian hàng nào mời mọc 
"dai như đỉa". 
Người miền Trung bảo: "Làm cho ai việc gì chớ bao giờ kể công. Ai chịu ơn cũng 
mong có ngày được trả. Người ta chưa trả mà đã vội nhắc, kể công một tiếng là đổ sông 
đổ biển hết đó, là bạn trở thành thù đó ". và: 
“Người Miền Trung tiếc thương từng đồng bạc 
Giữa nghĩa tình chẳng chút đắn đo 
Lúc đối mặt cần vung tay quá trán 
Chẳng hề chi hào phóng ra trò..” 
2. Văn Hóa Giao Tiếp Kinh Doanh Miền Nam 
Mỗi vùng đất đều có những điều thú vị, mỗi nét, mỗi đặc trưng riêng kể cả trong 
văn hóa giao tiếp. Một nhà văn hóa đã từng khái quát rằng Người Bắc “bảo thủ” , ngại 
thay đổi, thường làm theo truyền thống và thói quen còn người miền Nam năng động mà 
vẫn ung dung thư thái, chân phương mà cởi mở, bộc trực mà dễ chịu. 
Người Sài Gòn luôn có tinh thần học hỏi, sự cần cù, nhanh nhạy và năng động 
trong kinh doanh . “Chịu chơi” theo kiểu dám làm dám chịu, không bao giờ chịu bó tay là 
đặc tính của cư dân Sài Gòn, từ những con người bình dị đến giới trí thức. 
VUI 20.doc  Page 17     
 TP. Hồ Chí Minh được xem là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước, là “cửa ngõ” để 
Việt Nam bước ra thế giới. Nguồn kiều hối đổ về ngày càng nhiều, các dự án đầu tư nước 
ngoài có hàm lượng trí tuệ cao, như dự án của Intel, đang tạo điều kiện và làm nảy nở 
một tinh thần kinh doanh mới. Có thể nói, doanh nhân Sài Gòn hôm nay đã là những 
công dân toàn cầu, họ tự tin kết nối với thế giới, am hiểu thế giới, mạnh dạn khám phá 
nhiều ngành kinh doanh mới. 
 Tinh thần học và tự học của doanh nhân Sài Gòn được nâng cao hơn bao giờ hết. 
Các lớp học về quản trị kinh doanh luôn đầy ắp học viên, kể cả những lớp học ban đêm. 
Các hội thảo, tọa đàm, các doanh nhân trẻ luôn chủ động đưa ra những câu hỏi xác đáng 
và sẵn sàng ngồi lại bất kể giờ nghỉ, để cùng mổ xẻ một vấn đề nào đó. Đấy là những 
điều không dễ thấy ở nơi khác 
 Phong cách của người Sài Gòn so với cả nước không có gì khác lạ. Ở đâu trên 
nước Việt Nam mà người dân không hiếu khách, trọng nghĩa khinh tài, lanh lẹ, cần cù! 
Nhưng ở Sài Gòn, phong cách ấy thể hiện đậm nét, ở vài khía cạnh nào đó. 
 Phong cách nào phải do trời đất ban cho, nhưng thành hình do hoàn cảnh bắt buộc 
con người phải thích ứng, hội nhập, bằng không thì dễ bị đào thải. Thích ứng để tồn tại, 
vươn lên. Hoàn cảnh do sinh hoạt kinh tế, với quy luật riêng. 
 Người Sài Gòn cũng ưa nghe tin tức, hay còn gọi là tìm lượng thông tin, bởi vậy 
báo chí là món ăn cần thiết. Họ đọc báo để tìm hiểu tình hình chung, đặc biệt là tin tức 
liên quan đến công việc làm ăn hằng ngày của mình. Thiếu lượng thông tin, hóa ra lạc 
hậu, thất bại trong việc làm ăn, vì tình hình luôn biến động từng giờ, từng phút. Và cũng 
vì ngành này liên quan đến ngành khác, người ta phải đọc báo để kiểm tra cho đầy đủ. 
Ngồi quán cà phê đọc báo, chờ bạn bè, ai không đọc báo thì lắng nghe người đã đọc tóm 
lược giùm. Giao thiệp với bạn hè, tìm bạn mới, trao đổi nhau số điện thoại, danh thiếp, ăn 
uống lặt vặt, ai trả tiền cũng được, người tuy khác ngành nghề nhưng biết đâu sẽ giúp đỡ 
mình chuyện gì đó. Làm quen với anh phu xích lô, cũng là một dịp huống gì với một 
thương gia. Người đang thất nghiệp cũng có thể giúp đỡ ta khi có dịp. 
Làm dịch vụ mua bán lớn nhỏ cần sự sòng phẳng. Làm ăn vui vẻ, bất chấp đối tác 
của mình có quá khứ như thế nào, miễn là giữ chữ tín. Ai gặp khó khăn, có thể thất tín, 
nhưng phải khiêm tốn xin lỗi. Giận hờn để làm lành, với một tiệc nhỏ rồi bỏ qua, nhưng 
theo luật giang hồ là “bất quá tam”, nghĩa là đến lần thứ ba thì không khoan dung được. 
Ham thích du lịch, nhất là đi chùa chiền, miếu mạo theo sự đồn đại của bạn bè. Tư 
tưởng đa thần, cái gì cũng theo, cũng tin, để cầu mong phước đức. Kinh tế thị trường quả 
là sự rủi may, cho nên giàu thì không dám khinh lờn thần thánh, nghèo thì khấn vái để 
được gặp may mắn. Nét tích cực nhất của người Sài Gòn là làm điều từ thiện, theo cảm 
tính, dễ thương người. Luôn giúp người khuyết tật, nạn nhân bão lụt, thiên tai, theo quan 
niệm “không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời”. Hiện nay, những phong cách trên của 
người Sài Gòn vẫn còn thể hiện khá rõ. Mặc dầu lúc giao thời với kinh tế thị trường, một 
số người trẻ tuổi có những biểu 
VUI 20.doc  Page 18     
 Nhãn hiệu cà phê Trung Nguyên khi bắt đầu ra mắt thị trường đã mời khách uống 
thử sản phẩm tại các trung tâm thành phố lớn. Người Sài Gòn uống thử rất nhiều, người 
Hà Nội uống ít hơn, người miền Trung gần như không uống. Một nhà văn hóa sau đó 
khái quát hóa rằng vì người miền Trung không bao giờ cho phép mình ăn uống “đầu 
đường xó chợ”. Người Bắc “bảo thủ” hơn, ngại thay đổi, thường làm theo truyền thống 
và thói quen. Họ nghĩ: “Ông tôi, bố tôi đều làm như vậy nên tôi cũng sẽ làm như vậy”. 
Người miền Nam năng động hơn cả. Nếu ra phố Sài Gòn, bạn thản nhiên khi thấy người 
bán hàng, nhân viên lễ tân cúi gập người chào thì ở Hà Nội, bạn không tin vào tai mình 
khi vào cửa hàng mà được ai đó nói lời cảm ơn. Bởi người Hà Nội luôn sẵn sàng tâm thế 
bị “mắng mỏ” khi ra đường. Cũng bởi ở miền Bắc nói chung và Hà Nội nói riêng, thói 
quen văn hóa - lịch sử đã để lại một quan điểm cho rằng làm nghề phục vụ là hạ cấp. 
“Khi không hiểu hiểu sâu về văn hóa, anh sẽ không làm kinh doanh tốt được”. 
Trong cuộc sống hằng ngày chúng ta thường xuyên phải giao tiếp với nhiều người, 
với nhiều đối tượng thuộc các tầng lớp khác nhau. Mỗi vùng đất đều có những điều thú 
vị, mỗi nét, mỗi đặc trưng riêng kể cả trong văn hóa giao tiếp. Người Miền Nam cũng 
vậy, họ có những đặc trưng như: 
Lòng Trung Thành 
Lòng trung thành đối với cấp trên và công ty được người miền Nam đánh giá như một 
phẩm chất cao quý. 
Trong các công ty, chấp hành kỷ luật và tôn trọng cấp trên cũng như tôn trọng những 
người thâm niên hơn là nền tảng cho các mối quan hệ. Trước khi thiết lập mối quan hệ 
với ai đó, họ cần biết được cấp bậc của người ấy để cư xử cho đúng phép tắc. Danh thiếp 
cung cấp những thông tin này, nên bạn phải trao danh thiếp của mình ngay khi chào hỏi 
lần đầu tiên. 
Danh thiếp phải được cho và nhận bằng hai tay. Họ luôn trông đợi tấm danh thiếp của 
mình được người khác xem và ngắm nghía ngay khi nhận. Trong suốt cuộc gặp gỡ, danh 
thiếp nên được để trên bàn. Sau khi gặp xong phải được trân trọng cho vào ví và không 
bao giờ được nhét trong túi quần sau. 
Sự hòa thuận 
Trong giao tiếp, người Miền Nam không muốn có sự đối đầu, họ tin tưởng vào sự 
thỏa hiệp và hòa giải. Họ tin tưởng tuyệt đối vào quyết định của tập thể, ưu tiên cho 
những quyết định có kết quả. Họ sẽ nói ra cảm xúc thật sự của họ bởi vì muốn duy trì sự 
hòa thuận. 
Tính bằng hữu trong kinh doanh thì quan trọng hơn cả tính logic, người Miền Nam 
cũng thường trò chuyện xã giao để thiết lập quan hệ với bạn trước khi bàn bạc công 
chuyện kinh doanh. 
VUI 20.doc  Page 19     
Nghệ thuật chiêu đãi khách 
Ăn uống là thông lệ chung của các doanh nhân, sự tương tác của hai phía trong bữa 
tiệc còn quan trọng hơn cả thức ăn. Các buổi tiệc chiêu đãi thường vào buổi tối và có rất 
nhiều thức ăn và rượu, bia uống thoải mái, và đây là lúc họ nói lên cảm xúc thật của 
mình. 
Cương vị lãnh đạo và cấp bậc xã hội 
Người Miền Nam đánh giá cao sự đồng tâm hiệp lực, lãnh đạo là người ra quyết định 
sau cùng sau khi đã lắng nghe ý kiến của cấp dưới. Quyết định của lãnh đạo là đại diện 
của sự đồng tâm hiệp lực của tất cả mọi người. Giá trị của mỗi công ty là sự hòa thuận và 
tuân theo của từng thành viên và quyết định sau cùng phải được mọi người nghiêm túc 
chấp hành. 
Các cuộc gặp gỡ trong kinh doanh 
Với người Miền Nam có thể nói, chơi ra chơi, làm ra làm nên việc đùa cợt không 
được chấp nhận khi thương lượng và rất nghiêm túc trong công việc. Đùa giỡn thường là 
sau khi đã hoàn thành công việc hoặc sau giờ làm việc. 
Không ngạc nhiên khi ở Sài Gòn bạn gặp một anh có vẻ quê quê, đi xe cà tàng, áo 
quần xuề xòa nhưng thực tế lại là một đại gia. Ở Hà Nội, thậm chí có những người đi ô 
tô, áo quần sành điệu có khi ví lại mỏng dính. Người Hà Nội thích ăn mặc có gu riêng, 
chứng tỏ bản thân hơn người khác trong khi dân Sài Gòn mặc sao gọn gàng là được. 
Người Sài Gòn rất bộc trực và không khách sáo như người Hà Nội. Họ ít khi hỏi về gia 
đình bạn hay bạn kiếm được bao nhiêu tiền. Họ cũng không hay đánh giá bạn qua cái xe 
của bạn đi, điện thoại bạn đang dùng hay bộ quần áo bạn mặc mà họ đánh giá bạn qua 
cách bạn sống với mọi người ra sao. 
 Giọng người Sài Gòn được xem là giọng chuẩn của miền Nam, cũng như giọng 
người Hà Nội được xem là giọng chuẩn của người miền Bắc. Không ai phủ nhận các cô 
gái Hà Nội nói chuyện rất hay, tự tin, lưu loát. Người Sài Gòn nói không nặng như người 
miền Trung, không nói như hát như con gái Huế, và giọng cũng không thanh như dân Hà 
Nội. Họ nói với cái kiểu sảng khoái của dân Nam bộ. Các cô gái nói giọng mềm mại, 
ngọt ngào, và cũng rất tự nhiên, vui vẻ. Người Huế hay dùng các từ đệm như “o, mô, ni, 
chừ, răng...”, người Sài Gòn hay dùng các từ đệm như “nghen, hen, hén, ta, ghê”. Hà Nội 
“buôn dưa lê” thì Sài Gòn là “tám”. Người Sài Gòn xưng “con” thay vì “cháu” như ở Hà 
Nội... 
 TPHCM luôn là 1 thị trường mở và thông thoáng, chính vì vậy nó dễ dàng chấp 
nhận cái mới, dễ dàng tạo nhiều cơ hội cho các doanh nhân Bắc lập nghiệp nơi đây thành 
công. 
VUI 20.doc  Page 20     
 Để chiếm lĩnh và thành công tại thị trường Bắc - Nam, có 2 mục tiêu chìa khoá. Ra 
Bắc thì "dịch vụ" là át chủ bài. Ở Bắc rất quen thuộc cảnh "kem đứng, cháo quát, phở xếp 
hàng", có thể nói doanh nghiệp nơi đây có 1 văn hoá dịch vụ phụng sự khách hàng còn 
yếu kém. Những trường hợp thành công của doanh nhân Nam ra Bắc có thể kể tới Phở 24 
của Lý Quý Trung, siêu thị Nguyễn Kim - Best Carings ... Vào Nam thì sự "mới lạ và 
khác biệt" là vũ khí do thị trường mang tính cạnh tranh rất cao nên nếu cần mới lạ và 
khác biệt. Cũng như người miền Nam đón nhận sản phẩm mới dễ dàng hơn, nhưng vì vậy 
mà sản phẩm cũng dễ dàng bị thải hồi nếu như nó không liên tục đổi mới. Ví dụ có thể kể 
đến lẩu nấm Ashima - một hình thức ẩm thực mới lạ - chính là 1 thương hiệu của doanh 
nhân miền Bắc. 
Đa số những trường hợp thành công của doanh nhân miền Bắc vô Nam là lập 
nghiệp, khởi sự doanh nghiệp mới. Còn đối với trường hợp thành công của doanh nhân 
miền Nam ra Bắc là khi đã có doanh nghiệp ổn định và vững vàng, tiếp tục Bắc tiến để 
chiếm lĩnh thị trường. Một lần nửa yếu tố môi trường lại thể hiện rất rõ. 
III.Kết Luận: 
 Mỗi vùng đất đều có những điều thú vị... Sài Gòn đáng yêu thế với những con người 
hiếu khách, lanh lẹ, cần cù . Miền Bắc đó với một nền văn hóa Bắc bộ khép kín nhưng 
đến một lần không dễ quên. Còn Miền Trung nhọc nhằn sương gió với những con người 
siêng năng, cần cù, cẩn thận, ghét sự dối trá, cẩu thả,Tất cả tạo nên những nét đặc 
trưng giao tiếp riêng cho từng vùng và vô hình chung tạo nên tổng quan 1 nền tảng văn 
hóa giao tiếp trong kinh doanh của Việt Nam. 
VUI 20.doc  Page 21     
KẾT LUẬN 
Văn hóa giao tiếp trong kinh doanh là những giá trị lớn, nó có sức thuyết phục cao 
nhưng cũng là bức tường thành kiên cố nếu không biết cách vượt qua. Đòi hòi người làm 
kinh doanh lại càng phải hiểu sâu về văn hóa khách hàng của mình. Trên mảnh đất hình 
chữ S này, có bao nhiều điều khác biệt, nhưng trong mỗi vùng miền, mỗi con người và 
trong chính những người sinh ra ở một miền, lớn lên ở một miền và cuộc đời tạo ra cơ 
duyên sống ở nhiều vùng miền khác, luôn có sự pha trộn văn hóa trong nếp sống , trong 
kinh doanh như sự chuyển động không ngừng của dòng chảy cuộc sống. Chính vì vậy 
việc tìm hiểu về văn hóa giao tiếp trong kinh doanh của Việt Nam cũng như văn hóa giao 
tiếp đặc trưng của từng vùng miền giúp ta biết để có thể thành công trên nhiều phân khúc 
thị trường ở mọi miền đất nước thì các doanh nghiệp cần phải chú ý đúng mức cho việc 
giao tiếp đối với khách hàng, nhà cung cấp, đối tác kinh doanh 
Văn hóa giao tiếp kinh doanh là nghệ thuật tạo nên mối quan hệ hài hòa trong các 
khác biệt . Tùy vào thói quen, cách xưng hô, cư xử,  của từng vùng miền mà tạo nên 
những nét riêng cho giao tiếp của vùng miền. Nhà kinh doanh cần phải có sự linh hoạt và 
sự tìm hiểu về văn hóa giao tiếp của vùng miền mà mình muốn tiếp cận để có cách ứng 
xử trong giao tiếp cho phù hợp cho từng đối tượng và từng khu vực khác nhau.