Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài 12: Đại cương về dòng điện xoay chiều

* NAM CHÂM CỐ ĐỊNH* VÒNG DÂY DẪN DI CHUYỂN 
S 
N 
Đ ư a vòng dây dẫn lại gần nam châm 
S 
N 
Đ ư a vòng dây dẫn ra xa nam châm 
S 
N 
CHƯƠNG III: DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
Đ 
Em hãy dự đoán xem hiện tượng gì sẽ xẩy ra khi nam châm quay ? 
Đây chính là nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều 
Ti ết 22 : ĐẠI CƯƠNG VỀ DÒNG ĐIỆN 	XOAY CHIỀU 
I. KHÁI NIỆM VỀ DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU: 
Dòng điện xoay chiều là gì ? 
Là dòng điện có cường độ biến thiên tuần hoàn với thời gian theo quy luật của hàm số sin hay côsin, với dạng tổng quát. 
Em hãy cho biết ý nghĩa các đại lượng trong phương trình ? 
Xác định giá trị cực đại, tần số góc, chu kỳ, tần số, pha ban đầu của các dòng điện xoay chiều có cường độ tức thời (tính ra ampe) cho bởi: 
a) 
b) 
c) 
C2 
I 0 = 5 (A); f = 50 (Hz); T = 0,02 (s) 
ω = 100 Л (rad/s); φ = Л /4 (rad) 
a) 
ω = 100 Л (rad/s); 
b) 
I 0 = (A); 
f = 50 (Hz) 
T = 0,02 (s); 
φ = - Л /3 (rad) 
I 0 = 5 (A) 
ω = 100 Л (rad/s) 
T = 0,02 (s) 
f = 50 (Hz) 
φ = Л (rad) 
c) 
ĐỒ THỊ CỦA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
t 
0 
i 
T 
t 
0 
i 
T 
I 0 
- I 0 
I 0 
- I 0 
ĐẠI CƯƠNG VỀ DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
12 
C3: Trên hình vẽ đồ thị nhình sin cắt trục tọa độ tại những điểm có tọa độ bằng bao nhiêu? 
t 
0 
i 
T 
i 0 
 I 0 
T/8 
i 1 = 0 khi 
i n = 0 khi 
Cắt trục hoành 
ĐẠI CƯƠNG VỀ DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
12 
C3: Trên hình vẽ đồ thị nhình sin cắt trục tọa độ tại những điểm có tọa độ bằng bao nhiêu? 
Cắt trục tung i = i 0 ứng với t = 0 
i 
t 
0 
T 
i 0 
 I 0 
T/8 
Khi t = T/8 thì I = I 0 
i 0 =I 0 cos(- /4) = I 0 / 
 =I 
ĐẠI CƯƠNG VỀ DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
12 
II. NGUYÊN TẮC TẠO RA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
Em hãy cho biết nguyên tắc chung tạo ra dòng điện xoay chiều ? 
Cho một cuộn dây dẫn dẹt hình tròn hai đầu khép kín, quay xung quanh một trục cố định đồng phẳng với cuộn dây đặt trong một từ trường đều B có phương vuông góc với trục quay. 
ĐẠI CƯƠNG VỀ DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
12 
II. NGUYÊN TẮC TẠO RA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
Giả sử t = 0, góc 
Tại thời điểm t>0 từ thông qua cuộn dây có biểu thức như thế nào ? 
Trong cuộn dây xuất hiện suất điện động cảm ứng đ ư ợc tính theo công thức. 
ĐẠI CƯƠNG VỀ DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
12 
Giả sử t = 0, góc 
Tại thời điểm t>0 từ thông qua cuộn dây có biểu thức: 
Trong cuộn dây xuất hiện suất điện động cảm ứng đ ư ợc tính theo công thức nào? 
II. NGUYÊN TẮC TẠO RA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
Nếu cuộn dây khép kín có điện trở R thì cường độ dòng điện cảm ứng tại thời điểm t tính như thế nào 
Vậy nguyên tắc tạo ra dòng điện xoay chiều dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ: khi từ thông qua một vòng dây kín biến thiên điều hoà. 
ĐẠI CƯƠNG VỀ DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
12 
Nếu cuộn dây khép kín có điện trở R thì cường độ dòng điện cảm ứng cho bởi 
i là dòng điện xoay chiều trong cuộn dây 
có tần số góc và c ư ờng độ cực đại 
w 
 I 
NBS 
R 
w 
= 
0 
II. NGUYÊN TẮC TẠO RA DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
Các em tham khảo mô hình đơn giản của máy phát điện xoay chiều 
) 
 
ĐẠI CƯƠNG VỀ DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
12 
ĐẠI CƯƠNG VỀ DÒNG ĐIỆN XOAY CHIỀU 
12 
III. GIÁ TRỊ HIỆU DỤNG 
Nhắc lại 
 biểu thức định luật 
Jun – Lenxơ? 
Q = I 2 Rt 
Q là lượng điện năng tiêu thụ trên R 
XD 
	Cường độ hiệu dụng của cường độ xoay chiều là đại lượng có giá trị bằng cường độ của một dòng điện không đổi, sao cho khi đi qua cùng một điện trở R thì công suất tiêu thụ trong R bởi dòng điện không đổi ấy bằng công suất trung bình tiêu thụ trong R bởi dòng điện xoay chiều nói trên. 
Hiệu điện thế hiệu dụng: 
Giá trị hiệu dụng 
= 
Giá trị cực đại 
TÓM TẮT NỘI DUNG 
Dòng điện xoay chiều được hiểu là dòng điện có cường độ là hàm số sin hay côsin của thời gian 
Những đại lượng đặc trưng cho dòng điện xoay chiều (CĐDĐ, điện áp, ) 
	- Các giá trị tức thời, cực đại, hiệu dụng 
	- Tần số góc, chu kỳ, tần số 
	- Pha ban đầu 
Khi tính toán, đo lường, các mạch điện xoay chiều, chủ yếu sử dụng các giá trị hiệu dụng 
 Tạo ra dòng điện xoay chiều bằng máy phát điện xoay chiều dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ 
Vận dụng 
A. 50 (Hz) 
B. 100 Л (Hz) 
C. 100 (Hz) 
D. 100 Л (rad/s) 
Câu 1 : Điện áp tức thời giữa 2 đầu của một đoạn mạch xoay chiều là : 
Tần số góc của dòng điện bằng bao nhiêu? 
A. 80V 
B. 40V 
Câu 2 : Điện áp tức thời giữa 2 đầu của một đoạn mạch xoay chiều là: 
Điện áp hiệu dụng giữa 2 đầu đoạn mạch là bao nhiêu? 
D. 40 
V 
C. 80 
V 
Dặn dò 
Trả lời câu hỏi 1, 2 trang 66 SGK 
Làm bài tập 3,4,5,6,7 và 10 trang 66 
Đọc trước bài 13 : 
 CÁC MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU 
HẾT 
Cảm ơn các thÇy cô đã về dự giờ 
 CHÚC CÁC EM HỌC TỐT