Bài giảng Vật lí Lớp 11 - Bài 10: Ghép các nguồn điện thành bộ

Kiểm tra bài cũ 
Phát biểu và viết biểu thức của định luật Ôm cho toàn mạch? 
Viết biểu thức của hiệu điện thế ở hai đầu mạch ngoài là điện trở R? 
Tiết 19 
Ghép các nguồn điện thành bộ 
I. Đoạn mạch chứa nguồn điện ( nguồn phát điện ) 
Xét một mạch điện kín đơn giản sau: 
E, r R 
R 1 
A 
B 
- Viết biểu thức liên hệ giữa suất điện động E v ới cường độ dòng điện I và các điện trở r, R, R 1 ? 
E = I(R 1 + R + r) 
E = IR 1 + I (R + r) 
Mạch điện kín này bao gồm hai đoạn mạch: 
- Đoạn mạch chứa nguồn 
và điện trở R 
- Đoạn mạch chứa điện 
trở R 1 
E, r R 
R 1 
A 
B 
R 1 
A 
B 
E, r R 
A 
B 
R 1 
A 
B 
- Biểu thức của hiệu điện thế U AB cho đoạn mạch chứa R 1 ? 
U AB = IR 1 
U BA = - IR 1 
E, r R 
A 
B 
- H ãy viết biểu thức của hiệu điện thế U AB cho đoạn mạch chứa ngu ồn ? 
U AB = E – I(R + r) => hay 
I = 
E - U AB 
 R + r 
I = 
E - U AB 
R AB 
Chú ý: Khi viết biểu thức của hiệu điện thế U AB 
Nếu đi theo chiều từ A đến B mà gặp cực dương của nguồn điện trước thì s.đ.đ được lấy giá trị dương và ngược lại. 
Nếu đi theo chiều từ A đến B trùng với chiều dòng điện thì độ giảm điện thế lấy giá trị dương và ngược lại. 
	VD: U BA = IR + Ir - E 
E, r R 
A 
B 
Cho đoạn mạch AB như hình vẽ: 
Viết công thức tính hiệu điện thế U AB 
Áp dụng bằng số với 
E = 6V; I = 0,5A; r = 0,3  
R = 5,7 
L ời giải 
U AB = - E + I(R + r) 
U AB = - 6 + 0,5(0,3 + 5,7) = - 3V 
E, r R 
A 
B 
II. Ghép các nguồn điện thành bộ 
1. Bộ nguồn nối tiếp: 
E 1 , r 1 E 2 , r 2 E n , r n 
A 
B 
a) 
E 1 , r 1 E 2 , r 2 E n , r n 
A 
B 
b) 
Bộ nguồn ghép nối tiếp là bộ nguồn trong đó cực âm của nguồn trước được nối với cực dương của nguồn tiếp sau thành dãy liên tiếp 
- Suất điện động của bộ nguồn: E b = E 1 + E 2 + ........... + E n 
- Điện trở trong của bộ nguồn: r b = r 1 + r 2 + .............. + r n 
- Nếu có n nguồn giống nhau mắc nối tiếp thì: E b = n E ; r b = nr 
2. Bộ nguồn song song: 
E , r 
E , r 
E , r 
A 
B 
- Bộ nguồn ghép song là bộ nguồn trong đó cực dương của các nguồn nối vào cùng một điểm A, cực âm của các nguồn được nối vào cùng một điểm B 
 Suất điện động của bộ nguồn: 
	 E b = E 
 Điện trở trong của bộ nguồn: 
	 r b = r/n 
3. Bộ nguồn ghép hỗn hợp đối xứng: 
E , r E , r E , r 
A 
B 
- Bộ nguồn gồm n dãy ghép song song, mỗi dãy có m nguồn nối tiếp 
 Suất điện động của bộ nguồn: 
	 E b = m E 
 Điện trở trong: 
	 r b = mr/n 
Câu 1 
M ột bộ nguồn gồm 6 nguồn giống nhau, mỗi nguồn có suất điện động 2V và điện trở trong 1  ghép nối tiếp. Suất điện động và điện trở trong của bộ nguồn là: 
C. 12V; 12  
A. 6V; 6  
D. 6v; 12  
B. 12V; 6  
Sai. 
Đúng 
Sai. 
Sai. 
Câu 2 
Ngu ồn điện có suất điện động E, điện trở trong r mắc với điện trở ngoài R = r cường độ dòng điện trong mạch là I. Nếu thay nguồn điện đó bằng 3 nguồn giống hệt nó mắc song song thì cường độ dòng điện trong mạch là: 
B. I’ = 2I 
A. I’ = 3I 
D. I’ = 2,5I 
C. I’ = 1,5I 
Sai. 
Đúng 
Sai. 
Sai. 
Câu 3 
M ột bộ nguồn gồm 6 acquy giống nhau mắc thành 2 dãy song song, mỗi dãy có 3 acquy nối tiếp. Mỗi acquy có suất điện động E = 2V và điện trở trong r = 1 . Suất điện động và điện trở trong của bộ nguồn là: 
B. E b = 6V; r b = 1,5  
A. E b = 12V; r b = 6  
D. E b = 6V; r b = 3  
C. E b = 12V; r b = 3  
Đúng 
Sai. 
Sai. 
Sai.