Bài giảng Tâm lý học 2 - Chương 8: Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài

Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
1 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN 
PHẦN 3. MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TÂM LÝ HỌC GIẢNG DẠY TIẾNG NƯỚC NGOÀI 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
Chương 9. Đặc trưng và quy luật của hoạt động giảng dạy ngoại ngữ 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
2 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
I 
KHÁI NIỆM CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG LỜI NÓI TIẾNG MẸ ĐẺ VÀ TIẾNG NƯỚC NGOÀI 
HÀNH ĐỘNG VÀ THAO TÁC LỜI NÓI TIẾNG MẸ ĐẺ VÀ TIẾNG NƯỚC NGOÀI 
II 
LOẠI HÌNH, HÌNH THÁI VÀ MỨC ĐỘ HOẠT ĐỘNG LỜI NÓI TIẾNG MẸ ĐẺ VÀ TIẾNG NƯỚC NGOÀI 
III 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
3 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN 
I. 	KHÁI NIỆM CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG LỜI NÓI TIẾNG MẸ ĐẺ VÀ TIẾNG NƯỚC NGOÀI 
- Về lãnh thổ tồn tại 
1. Khái niệm tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
1.1. Các điều kiện ( chỉ số) phân biệt tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
4 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN 
- Về thứ tự nắm vững 
Hello! 
How are you? 
Nắm vững trước (thứ tiếng thứ nhất) 
Nắm vững sau (thứ tiếng thứ hai) 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
5 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN 
- Về vai trò của thứ tiếng nắm vững đối với sự hình thành và phát triển nhân cách 
Vai trò to lớn trong việc hoàn thiện nhân cách 
Góp phần mở rộng tầm hiểu biết của con người 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
6 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN 
1.2. Định nghĩa tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
Tiếng mẹ đẻ là thứ tiếng của dân tộc mình, đất nước mình được nắm vững trước tiên và góp phần quyết định trong việc hình thành và phát triển TL, YT, NC con người. 
Tiếng nước ngoài là thứ tiếng của các dân tộc ở nước ngoài, được nắm vững sau, chủ yếu để làm công cụ giao lưu giữa các quốc gia và để mở rộng phạm vi nhận thức của con người. 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
7 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN 
Bất cứ ngôn ngữ nào cũng vừa là tiếng mẹ đẻ, vừa là tiếng nước ngoài. 
Một số thuật ngữ: 
- Ngoại ngữ ( hay gọi tiếng nước ngoài)- Tiếng mẹ đẻ- Tiếng quốc gia- Tiếng chính thức- Tiếng quốc tế 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
8 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN 
2. Quan niệm hoạt động về ngôn ngữ và lời nói 2.1. Ngôn ngữ và lời nói không đối lập nhau tuyệt đối 
Ngôn ngữ 
Lời nói 
Cái chung 
Tính xã hội 
Khách quan 
Cái riêng 
Tính cá nhân 
Chủ quan 
Quan điểm hoạt động không phủ nhận sự khác nhau giữa ngôn ngữ và lời nói, mà nhấn mạnh sự khác nhau đó chỉ là tương đối. Ngôn ngữ không thể tồn tại ngoài lời nói, còn lời nói chỉ có thể có được nhờ sử dụng ngôn ngữ. 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
9 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN 
2.2. Ngôn ngữ là một phương tiện xã hội đặc biệt 
Ngôn ngữ phản ánh sự thống nhất biện chứng của hai qúa trình diễn ra đồng thời trong HĐ lao động: Quá trình khái quát hiện thực (HĐ nhận thức) và quá trình thông báo (HĐ giao tiếp). 
Ngôn ngữ là công cụ tâm lý để thực hiện các hoạt động bên trong của con người (tư duy, ý thức) 
Lao động 
Thông báo 
Khái quát hoá 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
10 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN 
2.3. Lời nói là một phạm trù ngang bằng với ngôn ngữ, là một dạng hoạt động đặc biệt của con người 
Phải hiểu lời nói là hoạt động với tất cả những nhân tố khách quan và chủ quan quy định hành vi của người mang ngôn ngữ, tất cả những mối liên hệ của chủ thể với thế giới bên ngoài. 
Phải hiểu cấu trúc bên trong của hành động lời nói. 
Hoạt động 
 lời nói 
Động cơ 
 lời nói 
Hành động 
lời nói 
Mục đích 
 lời nói 
Thao tác 
lời nói 
Phương tiện 
 lời nói 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
11 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN 
2.4. Ngôn ngữ và lời nói là hai mặt của hoạt động lời nói 
Ngôn ngữ và lời nói có quan hệ mật thiết với nhau, chúng là hai mặt của một thực thể duy nhất - hoạt động lời nói. Chỉ có trong HĐ lời nói thì phạm trù ngôn ngữ và lời nói mới có được sự tồn tại thực. 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
12 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN 
2.5.Ý nghĩa của quan niệm hoạt động về ngôn ngữ và lời nói 
 Vạch ra bản chất của ngôn ngữ là hoạt động, mang tính xã hội, có cấu trúc, cơ chế cụ thể, làm cơ sở để xây dựng một lí luận khoa học về dạy và học tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài. 
Hãy đợi đấy !?! 
Chương 8. Hoạt động lời nói tiếng mẹ đẻ và tiếng nước ngoài 
13 Nguyễn Xuân Long-Trường ĐHNN- ĐHQGHN 
3. Thuật ngữ hoạt động lời nói 
Can u tell me the way to the post office, please? 
H – G 
(lớp học NN) 
An – Mr. A 
(Tại Anh) 
 HĐLN với đầy đủ tính thuật ngữ của nó chỉ có được khi có động cơ phát ngôn lời nói, tức là có cấu trúc như cấu trúc của một H