Bài giảng Tài chính doanh nghiệp - Chương 18: Kế hoạch tài chính doanh nghiệp

1 
HỌC VIỆN TÀI CHÍNH 
BỘ MÔN TCDN 
An 
KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH 
DOANH NGHIỆP 
Chương 18 
2 
Nội dung 
18.1 Khái niệm và nội dung kế hoạch hóa tài 
chính 
18.2 Căn cứ lập kế hoạch tài chính 
18.3 Phương pháp lập kế hoạch tài chính dài 
hạn 
18.4 Phương pháp dự báo nhu cầu vốn lưu 
động ngắn hạn 
3 
18.1 KHÁI NIỆM VÀ NỘI DUNG CỦA KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH 
* Khái niệm kế hoạch tài chính: 
“Kế hoạch tài chính là bản tổng hợp dự kiến trước nhu cầu tài chính 
cho hoạt động của một doanh nghiệp trong tương lai” 
•Mục đích của kế hoạch tài chính 
4 
18.1 KHÁI NIỆM VÀ NỘI DUNG CỦA KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH 
* Nội dung của kế hoạch tài chính 
Dự kiến được báo cáo kết quả kinh doanh và chính sách 
phân phối lợi nhuận 
Dự kiến nhu cầu tài chính thông qua bảng cân đối kế toán 
mẫu của doanh nghiệp 
Dự kiến kế hoạch lưu chuyển tiền tệ 
Lựa chọn các biện pháp tổ chức, điều chỉnh, đảm bảo 
nguồn lực tài chính được sử dụng hiệu quả 
5 
18.1 KHÁI NIỆM VÀ NỘI DUNG CỦA KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH 
* Các loại kế hoạch tài chính của doanh nghiệp 
+ Kế hoạch tài chính ngắn hạn: 
+ Kế hoạch tài chính dài hạn: 
6 
18.2. CĂN CỨ LẬP KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH 
a. Kế hoạch doanh thu 
+ Kế hoạch doanh thu là kế hoạch có tác động trực tiếp và là kế 
hoạch xương sống cho toàn bộ kế hoạch tài chính. 
+ Để chuẩn bị cho việc lập kế hoạch tài chính, công ty phải lập 
được kế hoạch doanh thu cho các điều kiện khác nhau, thường 
là được chia thành 3 khả năng: 
- Khả quan 
- Trung bình 
- Bi quan 
18.2. CĂN CỨ LẬP KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH 
b. Các hệ số tài chính và kết quả phân tích tài chính kỳ 
trước 
c. Các chính sách tài chính chiến lược của doanh nghiệp 
d. Các chính sách, chế độ tài chính của nhà nước đối với 
doanh nghiệp và các yếu tố khác thuộc môi trường kinh 
doanh 
8 
18.3 PHƯƠNG PHÁP LẬP KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH DÀI HẠN 
18.3.1 Phương pháp hồi quy tuyến tính giản đơn 
18.3.2 Phương pháp hồi quy tuyến tính mở rộng 
18.3.3 Phương pháp dự báo tài chính thông qua các 
chỉ tiêu tài chính đặc trưng 
9 
18.3.1 PHƯƠNG PHÁP HỒI QUY TUYẾN TÍNH GIẢN ĐƠN 
• Cơ sở lý luận: 
* Nội dung phương pháp: 
• Bước 1: Xác định phương trình tương quan giữa hai 
biến (doanh thu và số lượng vốn) 
• Bước 2: Dự báo doanh thu trong tương lai 
• Bước 3: Dự báo nhu cầu các khoản mục vốn 
10 
VÍ DỤ MINH HỌA 
• Công ty CP X có số liệu doanh thu và số vốn kinh doanh bình 
quân trong 5 năm như sau: Đơn vị tính: Triệu đồng 
Năm Doanh thu Vốn kinh doanh 
2008 2.058.308 387.219 
2009 2.534.430 398.376 
2010 2.472.298 409.543 
2011 2.850.367 435.876 
2012 3.020.408 515.365 
11 
VÍ DỤ MINH HỌA 
Chúng ta có thể vẽ được đồ thị đường hồi quy: 
 2.000 
Vốn kinh doanh (1000 trđ) 
600 
500 
400 
300 
2.250 2.500 2.750 3.000 
. 
. 
. 
. 
. 
Doanh thu (1000) 
trđ) 
12 
18.3.1 PHƯƠNG PHÁP HỒI QUY TUYẾN TÍNH GIẢN ĐƠN 
* Một số điểm lưu ý: 
• Cần loại bỏ những yếu tố bất hợp lý, những yếu tố bất thường 
để đảm bảo tính so sánh được của số liệu 
• Phương pháp này cũng xuất phát từ việc dự báo doanh thu, do 
vậy sự hợp lý của dự báo chỉ gắn liền với những loại vốn có 
quan hệ tuyến tính với doanh thu 
• Kết quả dự báo phụ thuộc khá lớn vào việc dự báo doanh thu 
của doanh nghiệp 
• 
13 
18.3.2 PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO HỒI QUY MỞ RỘNG 
Bước 1: Thiết lập các giả định cho việc dự báo tài chính 
Bước 2: Thực hiện dự báo tài chính 
Bước 3: Thực hiện điều chỉnh dự báo tài chính 
Bước 4: Đánh giá rủi ro trong các dự báo tài chính 
14 
BƯỚC 1: THIẾT LẬP GIẢ ĐỊNH CHO VIỆC DỰ BÁO TÀI CHÍNH 
• Để dự báo tài chính, nhà quản trị tài chính phải thiết lập 
các giả định cho từng khoản mục vốn, từng yếu tố chi 
phí, doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp. 
• Các khoản mục để dự báo kết quả kinh doanh 
15 
BƯỚC 1: THIẾT LẬP GIẢ ĐỊNH CHO VIỆC DỰ BÁO TÀI CHÍNH 
• Các khoản dự báo nhu cầu vốn (để lập bảng cân đối kế toán) 
16 
BƯỚC 1: THIẾT LẬP GIẢ ĐỊNH CHO VIỆC DỰ BÁO TÀI CHÍNH 
• Tổng hợp giả định cho dự báo kết quả kinh doanh 
Kho¶n môc Gi¶ thiÕt Nguån 
Doanh thu Dùa vµo kÕ ho¹ch kinh 
doanh % doanh thu 
Bé phËn kinh doanh 
Gi¸ vèn hµng b¸n % doanh thu Dùa vµo quan hÖ lÞch sö 
Chi phÝ b¸n hµng % doanh thu Dùa vµo quan hÖ lÞch sö 
Chi phÝ QLDN Chi phÝ QL cè ®Þnh + % 
doanh thu 
Dùa vµo quan hÖ lÞch sö 
L·I vay ph¶I tr¶ L·I suÊt vay nî dµi h¹n 
trung b×nh 
Hîp ®ång tÝn dông, chÝnh 
s¸ch l·I suÊt cña NHTM 
ThuÕ thu nhËp % theo thu nhËp chÞu thuÕ ThuÕ suÊt -íc tÝnh 
Cæ tøc cæ phÇn th-êng % trªn thu nhËp mét CP 
th-êng 
ChÝnh s¸ch cæ tøc cña c«ng 
ty 
BƯỚC 1: THIẾT LẬP GIẢ ĐỊNH CHO VIỆC DỰ BÁO TÀI CHÍNH 
TiÒn mÆt % Doanh thu Dùa vµo quan hÖ lÞch sö 
C¸c kho¶n ph¶I thu Quay bao nhiªu vßng 
Dùa vµo quan hÖ lÞch sö, 
chÝnh s¸ch b¸n chÞu vµ 
chiÕt khÊu thanh to¸n 
Hµng tån kho Quay bao nhiªu vßng 
Dùa vµo quan hÖ lÞch sö, 
chÝnh s¸ch tån kho 
Nguyªn gi¸ TSC§ 
Mçi năm dù kiÕn ®Çu t- 
thªm bao nhiªu 
chÝnh s¸ch ®Çu t- vèn, kÕ 
ho¹ch ®Çu t- vµo TSC§ 
KhÊu hao lòy kÕ 
Møc khÊu hao cña c¶ 
n¨m 
KÕ ho¹ch khÊu hao TSC§ 
Tµi s¶n dµi h¹n kh¸c T¨ng thªm bao nhiªu Xu h-íng qu¸ khø 
17 
 Những giả định cho dự báo bảng cân đối kế toán - phần tài sản 
BƯỚC 1: THIẾT LẬP GIẢ ĐỊNH CHO VIỆC DỰ BÁO TÀI CHÍNH 
Vay ng¾n h¹n Mçi n¨m vay thªm bao 
nhiªu 
Quan hÖ lÞch sö vµ h×nh 
thøc cho vay cña ng©n 
hµng 
Nî ph¶I tr¶ nhµ cung cÊp % gi¸ vèn hµng b¸n Dùa vµo quan hÖ lÞch sö 
C¸c kho¶n nî chiÕm dông 
kh¸c 
% doanh thu Dùa vµo quan hÖ lÞch sö 
Vay nî dµi h¹n Bao nhiªu tiÒn mçi n¨m Dùa vµo hîp ®ång tÝn 
dông 
Vèn cæ phÇn th-êng Duy tr× æn ®Þnh Cã hay kh«ng kÕ ho¹ch 
ph¸t hµnh míi 
Lîi nhuËn l-u gi÷ Sè d- ®Çu kú + Lîi nhuËn 
sau thuÕ trong kú - Cæ tøc 
chia cho cæ ®«ng th-êng 
Dùa vµo chÝnh s¸ch cæ 
tøc vµ theo ph-¬ng ph¸p 
kÕ to¸n 
18 
Những giả định cho dự báo bảng cân đối kế toán - Phân nguồn vốn 
19 
BƯỚC 2: THỰC HIỆN DỰ BÁO TÀI CHÍNH 
* Dự kiến Báo cáo kết quả kinh doanh 
 Dựa vào doanh thu dự kiến và các tỷ lệ giá vốn hàng bán, chi 
phí bán hàng, chi phí quản lý doanh nghiệp, lãi vay phải trả, 
thuế suất thuế thu nhập để tính ra báo cáo kết quả kinh doanh. 
*Dự kiến Bảng cân đối kế toán 
- Căn cứ vào tỷ lệ % doanh thu trong quá khứ để làm cơ sở cho dự 
báo các khoản mục tài sản có mối quan hệ chặt với doanh thu. 
- Nợ phải thu = 
- Hàng tồn kho = 
- Nợ phải trả nhà cung cấp = 
20 
BƯỚC 2: THỰC HIỆN DỰ BÁO TÀI CHÍNH 
* Dự kiến bảng cân đối kế toán 
- Tổng tài sản = 
- Tổng tài sản = 
- Nhu cầu vốn tăng thêm = 
- Lợi nhuận để lại tái đầu tư = 
21 
BƯỚC 3: THỰC HIỆN ĐIỀU CHỈNH DỰ BÁO TÀI CHÍNH 
• Sau khi hoàn thành kết quả dự báo lần đầu, 
nhà quản trị thực hiện đánh giá và điều chỉnh các 
dự báo sau khi phân tích các kết quả dự báo. 
• Bước 3 là thực hiện điều chỉnh các giả định, 
các chính sách để đảm bảo cân đối giữa nhu cầu 
vốn và nguồn tài trợ vốn 
22 
BƯỚC 4: ĐÁNH GIÁ RỦI RO TRONG CÁC DỰ BÁO TÀI CHÍNH 
• Do dự báo nhu cầu tài chính trong tương lai nên 
các chính sách dự kiến, quy mô hoạt động dự 
kiến không hoàn toàn là chắc chắn người ta sẽ 
tiếp tục thực hiện các bước tiếp theo để đánh giá 
rủi ro trong các dự báo tài chính. 
• Các kỹ thuật phân tích rủi ro trong các dự báo tài 
chính: 
 + Phân tích tình huống 
 + Phân tích độ nhạy 
BƯỚC 4: ĐÁNH GIÁ RỦI RO TRONG CÁC DỰ BÁO TÀI CHÍNH 
T×nh huèng X¸c suÊt (Pi) Nhu cÇu vèn (Vi) 
T×nh huèng tèt: Doanh 
thu t¨ng 20% 
Pi Vi 
T×nh huèng trung 
b×nh: doanh thu t¨ng 
10% 
Pi Vi 
T×nh huèng xÊu nhÊt: 
doanh thu gi¶m 10% 
Pi Vi 
23 
+ Phân tích tình huống: Đòi hỏi phải đưa ra các khả năng có thể 
xảy ra dựa trên các dự đoán trên cơ sở kinh nhiệm về các kết 
quả có thể mang lại. 
+ Khi phân tích tình huống, thông thường người ta giả định như 
sau: 
24 
BƯỚC 4: ĐÁNH GIÁ RỦI RO TRONG CÁC DỰ BÁO TÀI CHÍNH 
 Tương ứng với từng tình huống là mức xác suất mà nhà quản trị tài 
chính dự tính. Trên cơ sở đó, chúng ta đo lường được nhu cầu vốn kỳ 
vọng 
 Nhu cầu vốn kỳ vọng = 
25 
BƯỚC 4: ĐÁNH GIÁ RỦI RO TRONG CÁC DỰ BÁO TÀI CHÍNH 
• Phân tích độ nhạy 
+ Phân tích độ nhạy là xác định mức độ tác động của một biến số nào đó 
tới kết quả dự báo tài chính. 
+ Để tiến hành phân tích độ nhạy, ta thực hiện thay đổi các biến số giả 
định và xác định lại nhu cầu vốn tương ứng với biến số giả định mới. 
+ Ví dụ: 
 Điều gì sẽ xảy ra nếu doanh thu tăng thêm 20% 
 Điều gì sẽ xảy ra nếu điều chỉnh chính sách chi trả cổ tức từ 40% lên 
60% 
 .... 
26 
18.3.3 PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO NHU CẦU TÀI CHÍNH THÔNG 
QUA CÁC CHỈ TIÊU TÀI CHÍNH ĐẶC TRƯNG 
 * Nội dung: 
 * Các bước thực hiện phương pháp: 
 - Bước 1: Chuẩn bị các chỉ tiêu tài chính chuẩn để làm cơ sở cho 
việc dự báo tài chính. 
 - Bước 2: Trên cơ sở doanh thu dự kiến, dự báo các khoản mục tài 
sản và nguồn vốn trên bảng cân đối kế toán 
 - Bước 3: Lập bảng kế toán mẫu trên cơ sở các khoản mục đã tính 
toán được 
27 
18.4 . PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO TÀI CHÍNH NGẮN HẠN 
18.4.1 Phương pháp dự báo nhu cầu vốn lưu động 
trực tiếp 
18.4.2 Phương pháp dự báo nhu cầu vốn lưu động 
gián tiếp 
28 
18.4.1 PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO NHU CẦU VỐN LƯU ĐỘNG 
TRỰC TIẾP 
* Theo phương pháp này, người ta xác định nhu cầu vốn lưu động 
dựa trên cơ sở tính toán trực tiếp từng bộ phận cấu thành vốn 
lưu động của doanh nghiệp 
* Cách 1: Công thức xác định nhu cầu vốn lưu động: 
 Nhu cầu vốn lưu động = Nợ phải thu + Hàng tồn kho - Nợ phải 
trả nhà cung cấp 
 Trong đó: 
 Nợ phải thu = 
 Hàng tồn kho = 
 Nợ phải trả nhà cung cấp = 
29 
18.4.1 PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO NHU CẦU VỐN LƯU ĐỘNG 
TRỰC TIẾP 
* Cách 2: Công thức xác định nhu cầu vốn lưu động 
 Nhu cầu vốn lưu động = Mn x N 
 Trong đó: 
 Mn: 
 N : 
 N = Kỳ luân chuyển hàng tồn kho + Kỳ thu tiền trung 
bình + kỳ trả tiền trung bình 
30 
18.4.2 PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO NHU CẦU VỐN LƯU ĐỘNG 
GIÁN TIẾP 
a. Phương pháp tỷ lệ % trên doanh thu 
 + Cơ sở phương pháp: Sự biến động cùng chiều 
của vốn lưu động và doanh thu 
 + Tài liệu dùng để dự báo nhu cầu tài chính bao 
gồm: Báo cáo tài chính các kỳ trước và dự kiến 
doanh thu của kỳ kế hoạch 
31 
18.4.2 PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO NHU CẦU VỐN LƯU ĐỘNG 
GIÁN TIẾP 
• Các bước tiến hành dự báo: 
+ Bước 1: Tính số dư bình quân của các khoản mục trong bảng cân 
đối kế toán kỳ thực hiện 
+ Bước 2: Lựa chọn các khoản mục tài sản ngắn hạn và nguồn vốn 
chiếm dụng trong bảng cân đối kế toán chịu sự tác động trực tiếp 
và có quan hệ chặt chẽ với doanh thu và tính tỷ lệ phần trăm các 
khoản mục đó so với doanh thu thực hiện trong kỳ 
+ Bước 3: Sử dụng tỷ lệ phần trăm của các khoản mục trên doanh 
thu để ước tính nhu cầu vốn tăng thêm của năm kế hoạch 
+ Bước 4: Dự báo nguồn tài trợ cho nhu cầu vốn tăng thêm của 
doanh nghiệp 
32 
18.4.2 PHƯƠNG PHÁP DỰ BÁO NHU CẦU VỐN LƯU 
ĐỘNG GIÁN TIẾP 
• b. Phương pháp dự báo dựa vào vòng quay vốn lưu động 
 Phương pháp dự báo nhu cầu vốn lưu động dựa vào vòng quay vốn 
lưu động là sử dụng thông tin về vòng quay vốn trong quá khứ để 
xác định nhu cầu vốn lưu động của doanh nghiệp trong tương lai. 
 Vòng quay VLĐ = 
 VLĐ thường xuyên dự tính = 
 => Nhu cầu VLĐ TX tăng thêm năm nay =