Bài giảng Tài chính doanh nghiệp - Chương 17: Quản trị dòng tiền của doanh nghiệp

1 
HỌC VIỆN TÀI CHÍNH 
BỘ MÔN TCDN An 
QUẢN TRỊ DÒNG TIỀN CỦA 
DOANH NGHIỆP 
Chương 17 
2 
NỘI DUNG 
17.1 Dòng tiền của doanh nghiệp 
17.2 Các yếu tố ảnh hưởng đến dòng tiền 
của doanh nghiệp 
17.3 Quản trị dòng tiền của doanh nghiệp 
3 
17.1 DÒNG TIỀN CỦA DOANH NGHIỆP 
• 17.1.1 Khái niệm dòng tiền của doanh nghiệp 
• 17.1.2 Nội dung các dòng tiền của doanh nghiệp 
4 
17.1.1 KHÁI NIỆM DÒNG TIỀN CỦA DOANH NGHIỆP 
• Khái niệm: Dòng tiền phản ánh sự vận động 
của tiền đi vào và đi ra phát sinh trong một 
thời kỳ nhất định 
• Cần phân biệt dòng tiền khác với lợi nhuận 
của doanh nghiệp 
5 
17.1.2 NỘI DUNG CÁC DÒNG TIỀN CỦA DOANH NGHIỆP 
* Nội dung của dòng tiền: Dòng tiền của doanh nghiệp bao 
gồm: Dòng tiền vào, dòng tiền ra và dòng tiền thuần. 
= 
Trả các khoản nợ 
Mua sắm TSCĐ 
Chia cổ tức bằng tiền 
Mua lại cổ phiếu 
Ứng lương, thưởng 
trước 
DÒNG TIỀN VÀO DÒNG TIỀN RA 
Từ hoạt động SXKD 
Bán TSCĐ 
Tăng vốn chủ sở hữu 
Huy động thêm vốn 
nợ 
DÒNG TIỀN THUẦN 
6 
17.1.2 NỘI DUNG CÁC DÒNG TIỀN CỦA DOANH NGHIỆP 
• Phân loại dòng tiền của doanh nghiệp: 
+ Cách thứ nhất: Phân loại dòng tiền theo hoạt động: 
 Dòng tiền được chia thành 3 loại 
•Dòng tiền từ hoạt động kinh doanh 
•Dòng tiền từ hoạt động đầu tư 
•Dòng tiền từ hoạt động tài chính 
* Tác dụng: 
Tiền mặt 
Nguyên liệu trực 
tiếp Bán thành 
phẩm 
Thành phẩm 
Nợ phải trả 
nhà cung cấp 
Nợ 
phải thu KH 
Lương và các khoản 
Chi phí bằng tiền khác 
Trả lãi vay vốn 
Thuế nộp NN 
Mua tài sản cố định 
CP BHXH, BHYT 
Đầu tư vốn tài chính, 
góp vốn LD, LK 
Bán tài sản cố định 
Góp vốn của chủ sở 
hữu 
Vay vốn NH, Trái 
phiếu 
Trả nợ vay NH, TF 
 Hoạt động kinh doanh 
Hoạt động đầu tư 
Hoạt động tài chính 
+ Phân loại dòng tiền theo hoạt động 
Trả cổ tức, mua lại CP 
Dòng tiền thuần = Dòng tiền vào – Dòng tiền ra 
Rút vốn góp, bán CK 
8 
17.1.2 NỘI DUNG CÁC DÒNG TIỀN CỦA DOANH NGHIỆP 
• Cách thứ hai: Phân loại dòng tiền theo tính chất sở hữu: 
• Thứ nhất: Dòng tiền thuần của doanh nghiệp (FCFF) 
• Cách xác định: 
 FCFF = [EBIT (1 - t%) + Khấu hao] - [Đầu tư TSCĐ + thay đổi 
VLĐ] 
9 
17.1.2 NỘI DUNG CÁC DÒNG TIỀN CỦA DOANH NGHIỆP 
• Tác dụng: 
+ Dựa vào dòng tiền này, chúng ta sẽ xác định được giá trị doanh 
nghiệp gồm cả của chủ nợ và chủ sở hữu bằng phương pháp chiết 
khấu dòng tiền 
+ Việc xác định FCFF còn để điều chỉnh các chính sách tài chính của 
doanh nghiệp. 
10 
17.1.2 NỘI DUNG CÁC DÒNG TIỀN CỦA DOANH NGHIỆP 
• Thứ hai: Dòng tiền thuần của chủ sở hữu (FCFE) 
* Cách xác định: 
FCFE = [NI + Khấu hao + Khoản vốn vay mới] - [Đầu tư TSCĐ + Thay 
đổi VLĐ + Trả nợ vay gốc] 
• Ý nghĩa: 
+ Dựa vào dòng tiền này, chúng ta sẽ xác định được giá trị doanh nghiệp 
của chủ sở hữu bằng phương pháp chiết khấu dòng tiền 
+ Việc xác định FCFE còn để điều chỉnh các chính sách tài chính của 
doanh nghiệp. 
11 
17.2 . CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN DÒNG TIỀN CỦA 
DOANH NGHIỆP 
+ Chính sách tài chính của doanh nghiệp 
+ Vấn đề bất cân xứng thông tin 
+ Quy mô, giai đoạn phát triển trong vòng đời của 
sản phẩm và của doanh nghiệp 
+ Tình hình kinh tế vĩ mô, các chính sách tài chính 
tiền tệ 
+ Trình độ quản trị doanh nghiệp 
12 
17.3 QUẢN TRỊ DÒNG TIỀN CỦA DOANH NGHIỆP 
17.3.1 Tầm quan trọng của việc quản trị dòng tiền 
17.3.2 Các chỉ tiêu đánh giá tình hình dòng tiền 
của doanh nghiệp 
17.3.3 Lập kế hoạch dòng tiền của doanh nghiệp 
17.3.4 Phương hướng hoạch định và quản trị dòng 
tiền hiệu quả 
13 
17.3.1 TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC QUẢN TRỊ 
DÒNG TIỀN 
* Quản trị dòng tiền hiệu quả sẽ giúp doanh nghiệp: 
+ Chủ động tình hình thiếu hụt tiền mặt 
+ Giảm sự phụ thuộc vào ngân hàng, tiết kiệm chi phí tài 
chính 
+ Chủ động sử dụng vốn tiền mặt dư thừa một cách linh 
hoạt 
+ Đảm bảo “sức khỏe tài chính” đối với các bên có liên 
quan đến lợi ích của doanh nghiệp 
14 
17.3.1 TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC QUẢN TRỊ 
DÒNG TIỀN 
* Quy trình quản trị dòng tiền trong doanh nghiệp: 
+ Xem xét kỳ luân chuyển của tiền thông qua kỳ luân chuyển của 
hàng tồn kho, kỳ thu tiền bình quân, kỳ trả tiền trung bình 
+ Xem xét các chỉ tiêu đánh giá khả năng sinh tiền, các chỉ tiêu 
đánh giá khả năng thanh toán 
+ Lập kế hoạch dòng tiền, đánh giá và so sánh các dòng tiền ra, 
vào từng thời điểm cụ thể 
+ Đề xuất biện pháp quản trị dòng tiền, tạo sự cân đối giữa dòng 
tiền ra, vào cân đối giữa dòng tiền của các hoạt động của DN 
phù hợp với chu kỳ sống của DN 
15 
17.3.2 CÁC CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH DÒNG 
TIỀN CỦA DOANH NGHIỆP 
17.3.2.1 Chỉ tiêu thời gian chuyển hóa thành tiền 
17.3.2.2 Chỉ tiêu đánh giá tình hình dòng tiền của 
doanh nghiệp 
16 
17.3.2.1 CHỈ TIÊU THỜI GIAN CHUYỂN HÓA THÀNH TIỀN 
• Khái niệm: 
Mua NVL Tiêu thụ SP, HH 
Kỳ tồn kho Kỳ thu tiền 
Thời gian Kỳ trả tiền Thời gian chuyển hóa thành tiền 
Trả tiền mua NVL Thu tiền 
Kỳ hoạt động SXKD 
17 
17.3.2.1 CHỈ TIÊU THỜI GIAN CHUYỂN HÓA THÀNH TIỀN 
• Cách xác định: 
 Thời gian chuyển hóa thành tiền = Kỳ thu tiền trung 
bình + Kỳ luân chuyển HTK – Kỳ trả tiền trung bình 
Trong đó: 
Kỳ thu tiền TB= 
Kỳ luân chuyển HTK= 
Kỳ trả tiền TB= 
18 
17.3.2.2 CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH DÒNG TIỀN CỦA 
DOANH NGHIỆP 
• Các chỉ tiêu đánh giá tình hình dòng tiền bao gồm: 
Hệ số tạo tiền từ HĐKD = 
Hệ số doanh thu bằng tiền = 
so với doanh thu 
19 
17.3.2.2 CHỈ TIÊU ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH DÒNG TIỀN CỦA 
DOANH NGHIỆP 
• Các chỉ tiêu đánh giá tình hình dòng tiền bao gồm: 
Hệ số đảm bảo thanh toán 
lãi vay từ dòng tiền = 
thuần hoạt động 
Hệ số đảm bảo thanh 
toán nợ từ dòng tiền = 
thuần hoạt động 
20 
17.3.3 LẬP KẾ HOẠCH DÒNG TIỀN CỦA DOANH NGHIỆP 
17.3.3.1 Khái niệm và ý nghĩa của lập kế hoạch 
dòng tiền 
17.3.3.2 Các bước tiến hành lập kế hoạch dòng tiền 
của doanh nghiệp 
21 
17.3.3.1 KHÁI NIỆM VÀ Ý NGHĨA CỦA VIỆC LẬP KẾ HOẠCH 
DÒNG TIỀN 
* Kh¸i niÖm: LËp kÕ ho¹ch dßng tiÒn lµ viÖc dù kiÕn tr-íc 
dßng tiÒn vµo vµ dßng tiÒn ra cña doanh nghiÖp ph¸t sinh 
trong mét thêi kú nhÊt ®Þnh trong t-¬ng lai nh»m x¸c ®Þnh 
sè tiÒn thõa/ thiÕu vµ ®-a ra nh÷ng biÖn ph¸p nh»m t¹o ra 
sù c©n b»ng thu, chi b»ng tiÒn cña doanh nghiÖp 
22 
17.3.3.1 KHÁI NIỆM VÀ Ý NGHĨA CỦA VIỆC LẬP KẾ 
HOẠCH DÒNG TIỀN 
• Ý nghĩa của việc lập kế hoạch dòng tiền: 
+ Tiền là loại tài sản có thể dễ dàng chuyển hóa thành các loại tài 
sản khác 
+ Năng lực thanh toán của doanh nghiệp phụ thuộc vào khả năng 
dòng tiền của doanh nghiệp 
+ Do sự không ăn khớp nhau về thời gian giữa thu và chi bằng tiền 
dẫn đến sự mất cân thu chi tiền 
• Thời gian lập kế hoạch dòng tiền: Kế hoạch dòng tiền thường 
được lập trong ngắn hạn, tức là lập theo quý, theo tháng hoặc 
theo từng tuần. 
23 
17.3.3.2 CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH LẬP KẾ HOẠCH DÒNG TIỀN 
CỦA DOANH NGHIỆP 
• Bước 1: Dự báo dòng tiền vào 
+ Dòng tiền vào từ hoạt động kinh doanh 
 Cơ sở để dự báo: 
+ Dòng tiền vào từ hoạt động đầu tư 
 Cơ sở để dự báo: 
+ Dòng tiền vào từ hoạt động tài chính 
 Cơ sở để dự báo: 
24 
17.3.3.2 CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH LẬP KẾ HOẠCH 
DÒNG TIỀN CỦA DOANH NGHIỆP 
• Bước 2: Dự báo dòng tiền ra 
+ Dòng tiền ra từ hoạt động kinh doanh: 
 Cơ sở để dự báo: 
+ Dòng tiền ra từ hoạt động đầu tư 
 Cơ sở để dự báo: 
+ Dòng tiền ra từ hoạt động tài chính 
 Cơ sở để dự báo: 
25 
17.3.3.2 CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH LẬP KẾ HOẠCH 
DÒNG TIỀN CỦA DOANH NGHIỆP 
• Bước 3: Tính dòng tiền thuần của doanh nghiệp 
 Dòng tiền thuần = Dòng tiền vào – Dòng tiền ra 
• Bước 4: Xác định số dư tiền cuối kỳ và số tiền thừa 
hoặc thiếu 
Số dư tiền cuối kỳ = Số dư tiền đầu kỳ + Dòng tiền thuần 
Số tiền thừa (thiếu) = Số dư tiền cuối kỳ - Số tiền mặt cần thiết 
• Bước 5: Đưa ra các giải pháp thích hợp để xử lý số tiền 
thừa hoặc thiếu 
26 
17.3.4 .PHƯƠNG HƯỚNG HOẠCH ĐỊNH VÀ BIỆN PHÁP 
QUẢN TRỊ DÒNG TIỀN HIỆU QUẢ 
17.3.4.1. Phương hướng hoạch định dòng tiền của doanh 
nghiệp 
* Những nguồn tạo tiền của doanh nghiệp 
a. Thu hồi khoản nợ phải thu: 
27 
17.3.4 .PHƯƠNG HƯỚNG HOẠCH ĐỊNH VÀ BIỆN PHÁP QUẢN 
TRỊ DÒNG TIỀN HIỆU QUẢ 
b. Đối với hàng tồn kho 
c. Đối với tài sản dài hạn: 
d. Huy động thêm tiền từ các nguồn vốn 
28 
17.3.4 .PHƯƠNG HƯỚNG HOẠCH ĐỊNH VÀ BIỆN PHÁP QUẢN 
TRỊ DÒNG TIỀN HIỆU QUẢ 
* Những khoản chi sử dụng tiền của doanh nghiệp 
+ Thực hiện trả sớm tiền hàng để hưởng chiết khấu của nhà cung 
cấp 
+ Tăng thêm hạn mức tín dụng thương mại cho khách hàng và kéo 
dài thời gian nợ cho khách hàng 
+ Mua sắm thêm tài sản phục vụ sản xuất kinh doanh như: đầu tư 
mua sắm thêm máy móc, nhà xưởng, phương tiện 
+ Đầu tư góp vốn liên doanh, liên kết bằng tiền 
+ Trả bớt nợ ngân hàng 
 + Điều chỉnh chính sách phân phối lợi nhuận 
29 
17.3.4 .PHƯƠNG HƯỚNG HOẠCH ĐỊNH VÀ BIỆN PHÁP 
QUẢN TRỊ DÒNG TIỀN HIỆU QUẢ 
17.3.4.2. Biện pháp quản trị dòng tiền hiệu quả 
• Thực hiện lập kế hoạch dòng tiền hằng tháng 
• Kiểm soát tốc độ chu chuyển dòng tiền 
• Cần xem xét một cơ cấu vốn hợp lý 
• Thu xếp vốn tín dụng hoặc tính phương án phát hành cổ 
phiếu để tăng vốn điều lệ của công ty 
• Lựa chọn phương thức trả nợ gốc và trả lãi phù hợp với 
tốc độ chu chuyển của dòng tiền