Bài giảng Sinh học Lớp 10 - Bài 1: Các cấp tổ chức của thế giới sống

BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ SINH HỌC 10
SINH HỌC LỚP 10 GỒM 3 PHẦN
Giới thiệu 
chung về
thế giới sống:
- Bài 1
- Bài 2
Phần I
Sinh học 
tế bào:
- 15 bài LT
- 3 bài TH
- 1 bài Ô.T
Phần II
Sinh học
vi sinhvật:
- 9 bài LT
- 2 bài TH
- 1 bài Ô.T
Phần III
§1: CÁC CẤP TỔ CHỨC CỦA THẾ GIỚI SỐNG
I. CÁC CẤP TỔ CHỨC CỦA THẾ GIỚI SỐNG
 Thế giới sống (sinh vật) và thế giới 
không sống (vật vô sinh) có gì giống 
và khác nhau?
Thế giới sống
Tua cuốn Cây bắt mồi
Cây bắt mồi
??? Thế giới sống (sinh vật) và thế giới không sống 
(vật vô sinh) có gì giống và khác nhau.
Nghiên cứu SGK và cho biết thế giới sống có 
những cấp độ tổ chức nào? Trong đó cấp độ 
nào là cơ bản? Tại sao?
I . Các cấp tổ chức sống :
- Thế giới sinh vật được tổ chức theo thứ bậc chặt chẽ.
- Tế bào là đơn vị cơ bản của thế giới sống.
- Các cấp tổ chức cơ bản của thế giới sống: tế bào, cơ 
thể, quần thể, quần xã và hệ sinh thái.
Quan sát hình 1 SGK và giải thích các khái niệm:
 mô, cơ quan, hệ cơ quan, quần thể,
 quần xã, hệ sinh thái, sinh quyển
PHÂN TỬ
BÀO QUAN TẾ 
BÀO
MÔ
CƠ 
QUAN
CƠ THỂ
QUẦN THỂ
QUẦN XÃ
SINH 
QUYỂN
- Mô : là tập hợp các tế bào giống nhau cùng thực hiện một chức năng 
nhất định.
- Cơ quan : tập hợp của nhiều mô khác nhau.
- Hệ cơ quan : tập hợp của nhiều cơ quan khác nhau cùng thực hiện một 
chức năng nhất định.
- Cơ thể : được cấu tạo từ các cơ quan và hệ cơ quan.
- Quần thể: nhóm các cá thể cùng loài cùng sống trong 1 khu phân bố 
xác định.
- Quần xã: gồm nhiều quần thể của các loài khác nhau cùng sống trong 1 
vùng địa lý nhất định.
- Hệ sinh thái: bao gồm nhiều quần xã và môi trường sống của chúng tạo 
nên 1 thể thống nhất
- Sinh quyển : tập hợp tất cả các hệ sinh thái trên Trái Đất và sinh cảnh 
của chúng, là cấp tổ chức cao nhất và lớn nhất của sự sống
 Quan sát hình 1 SGK và giải thích các khái niệm: mô, 
cơ quan, Hệ cơ quan, quần thể, quần xã, hệ sinh thái, 
sinh quyển.
Sắp xếp các tổ chức sống sau theo đúng thứ bậc
(1) (2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7) (8) (9)
(1)
(4) (3) (5)
(6)
(2)
(7)
(9)
(8)
I. Các cấp độ tổ chức của thế giới sống
II. Đặc điểm chung của các cấp độ tổ chức
 của thế giới sống
1. Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc:
Có thể đảo vị trí 
của các cấp tổ chức 
sống ở bài tập trên 
được không?
Vậy em hiểu thế 
nào là tổ chức theo 
nguyên tắc thứ bậc?
Tổ chức sống cấp 
trên và cấp dưới có 
mối quan hệ với 
nhau như thế nào?
Đặc tính nổi trội là 
gì? Do đâu mà có 
được?
- Tổ chức sống cấp dưới làm nền tảng để xây 
dựng nên tổ chức sống cấp cao hơn.
- Tổ chức sống cấp trên không chỉ có đặc điểm 
của tổ chức sống cấp dưới mà còn có những 
đặc điểm nổi trội mà tổ chức sống cấp dưới 
không có được.
- Đặc tính nổi trội được hình thành do sự tương
tác của các bộ phận cấu thành.
Nếu tế bào cơ tim, mô cơ 
tim, quả tim, hệ tuần hoàn 
bị tách khỏi cơ thể thì 
chúng có hoạt động không? 
Vì sao?
Trả lời:
Không. Vì thiếu sự phối hợp điều chỉnh 
của các hệ cơ quan khác như: hệ hô hấp, 
hệ tiêu hóa. Có trong cơ thể toàn vẹn
I. Các cấp độ tổ chức của thế giới sống
II. Đặc điểm chung của các cấp độ tổ chức
 của thế giới sống
1. Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc
2. Hệ thống mở và tự điều chỉnh
Thế nào là một hệ 
thống mở? Hệ 
thống mở có đặc 
điểm gì?
Cho ví dụ về khả 
năng tự điều 
chỉnh của các cấp 
tổ chức sống? 
Khả năng tự điều 
chỉnh đó có ý 
nghĩa như thế nào?
- Sinh vật ở mọi cấp độ đều không ngừng trao đổi vật 
chất và năng lượng với môi trường → Sinh vật chịu 
tác động của môi trường và làm biến đổi môi trường.
- Mọi cấp độ tổ chức sống từ thấp đến cao đều có 
các cơ chế tự điều chỉnh đảm bảo duy trì và điều hòa 
sự cân bằng động trong hệ thống giúp tổ chức sống 
có thể tồn tại và phát triển.
1. Tại sao sự sống được duy trì liên tục từ thế hệ này sang thế hệ khác?
2. Do đâu mà các cấp tổ chức sống liên tục tiến hóa? 
Tự sao của ADN
Phát sinh đột biến 
II. Đặc điểm chung của các cấp độ tổ chức
 của thế giới sống
1.Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc
2. Hệ thống mở và tự điều chỉnh
3. Thế giới sống liên tục tiến hóa
Sự sống được tiếp diễn liên tục nhờ:
+ Sự truyền thông tin di truyền trên ADN từ tế bào 
này sang tế bào khác, từ thế hệ này sang thế hệ 
khác. Do đó các sinh vật luôn có đặc điểm chung.
+ Sinh vật có những cơ chế phát sinh biến dị di 
truyền, được chọn lọc tự nhiên giữ lại các dạng 
sống thích nghi. Do đó thế giới sống đa dạng, 
phong phú.
- HỌC KỸ BÀI NÀY
- ĐỌC TRƯỚC BÀI “ CÁC GIỚI SINH VẬT”