Bài giảng Quản trị học - Chương 3: Quyết định quản trị - Đỗ Văn Thắng

39 
Nội dung: 
3.1. Khái niệm, vai trò của quyết định 
3.2. Phân loại quyết định 
3.3.Nguyên tắc, chức năng, nội dung QĐ, 
3.4. Quy trình, phương pháp, nghệ thuật ra QĐ 
3.5. Công cụ hỗ trợ ra quyết định. 
3.6. Nâng cao hiệu quả quyết định quản lý 
Thảo luận, ôn tập 
Chương 3: Quyết định quản trị 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
40 
Trong quá trình điều hành hoạt động của tổ chức, 
nhà quản trị phải xử lý tình huống và ra các quyết 
khác nhau Ra quyết định là một nhiệm vụ quan 
trọng của nhà quản trị; Bởi: 
Quyết định quản trị là hành vi sáng tạo của nhà 
quản trị nhằm định ra những đường lối và tính 
chất hoạt động của tổ chức; nhằm giải quyết 
những vấn đề nảy sinh và đã chín muồi, trên cơ 
sở phân tích các qui luật khách quan đang vận 
động, chi phối đối tượng và trên khả năng thực 
hiện của đối tượng (tổ chức). 
3.1. Vai trò của quyết định quản trị 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
41 
Tùy theo mục đích, cách tiếp cận, người ta đưa ra 
các phương pháp phân loại quyết định: 
1. Theo tính chất của vấn đề quyết định phân thành: 
1.- Quyết định chiến lược: Đưa đường lối, phương 
hứng hoạt động, 
 - Quyết định chiến thuật: Giải quyết những vấng 
đề lớn, bao quát một lĩnh vực, 
 - Quyết định tác nghiệp: Giải quyết những vấn đề 
mang tính nghiệp vụ. 
2. Theo thời gian thực hiện: 
 - Quyết định dài hạn, 
 - Quyết định trung hạn, 
 - Quyết định ngắn hạn. 
3.2. Phân loại quyết định quản trị 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
42 
3. Theo phạm vi thực hiện: 
- Quyết định toàn cục, 
- Quyết định bộ phận. 
4. Theo chức năng quản trị: 
- Quyết định kế hoạch, 
- Quyết định về tổ chức, 
- Quyết định điều hành, 
- Quyết định về kiểm tra 
Việc ra quyết định có thể do các cấp quản trị trực 
tiếp tiến hành bằng các phương thức soạn thảo văn 
bản, mệnh lệnh trực tiếp, cũng có thể chỉ đạo cho 
các bộ phận chức năng thực hiện theo sự phân cấp, 
phân quyền. 
 Phân loại quyết định quản trị 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
43 
Các chức năng, nội dung quyết định: 
- Chức năng định hướng (chỉ phương hướng 
thực hiện), 
- Chức năng đảm bảo (khả năng thi hành), 
- Chức năng phối hợp (vai trò những các bộ 
phận tham gia), 
- Chức năng cưỡng bức (quyết định phải là 
mệnh lệnh buộc thi hành). 
- Chức năng khuyến khích (quyết định phải 
động viên, khuyến khích đối tượng tự giác 
thực hiện, như vậy nâng cao tính khả thi). 
3.3. Những yêu cầu, nguyên tắc ra QĐ 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
44 
Một quyết định phải đáp ứng các yêu cầu: 
• Căn cứ khoa học (Quyết định tuân thủ các 
quy luật khách quan), 
• Tính thống nhất (Thống nhất các bộ phận và 
mục tiêu), 
• Tính thẩm quyền, 
• Tính cụ thể (phải cụ thể về thời gian thi hành, 
thời điểm chính xác, kịp thời, địa chỉ thi hành), 
• Tính hình thức (hình thức phải rõ ràng, rễ 
hiểu, ngôn ngữ đơn nghĩa, đúng thể thức). 
 Những yêu cầu, nguyên tắc ra QĐ 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
45 
Quá trình ra quyết định là một chuỗi các thao 
tác phức tạp, linh động và phụ thuộc vào nhiều 
yếu tố, mà nhà quản trị phải nắm rõ, như: 
1. Xác định môi trường ra quyết định, 
2. Xác định các bước ra quyết định, 
3. Chọn cách thức ra quyết định, 
4. Xác định các công cụ hỗ trợ ra quyết định, 
5. Ra quyết định, 
6. Tổng kết quá trình thực hiện quyết định để 
điều chỉnh, bổ sung, nâng cao hiệu quả quyết 
định. 
3.4. Quá trình hình thành quyết định 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
46 
Có các loại môi trường ra QĐ: 
1. Môi trường chắc chắn (ổn định): Nhà quản 
trị biết rõ các phương án, điều kiện thực hiện 
QĐ, khi đó nhà quản trị so sách lựa chọn 
phương án hiệu quả nhất. 
2. Môi trường không chắc chắn: Rất nhiều 
quyết định, đặc biệt trong lĩnh vực SX-KD, khi 
ra QĐ không thể lường hết các tình huống, và 
kết quả, khi đó nhà quản trị phải dựa trên 
những suy đoán, kinh nghiệm. 
3. Môi trường rủi ro: Khi mục tiêu ra QĐ 
không rõ, thiếu thông tin, nhà quản trị ra QĐ 
phải chấp nhận rủi ro. 
 Xác định môi trường ra quyết định 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
47 
 Quy trình các bước ra quyết định 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
48 
Thường nhà quản trị ra quyết định theo các 
cách thức: 
 Cá nhân quyết định: Nhà quản trị phải QĐ 
một mình dựa tên những thông tin, tính toán, 
khả năng giải quết các vấn đề (sử dụng khi vấn 
đề đã rõ). 
 Quyết định có tham vấn: Nhà quản trị tiếp 
nhận thêm thông tin, ý kiến tham vấn của người 
khác mới QĐ (khi vấn đề QĐ phức tạp). 
 Quyết định tập thể: Những vấn đề phức tạp, 
phạm vi lớn Nhà quản trị đưa ra tập thể quyết 
định (nên sử dụng khi xác định mục tiêu va giải 
pháp vì tập thể có nhiều thông tin, cách thức). 
 Chọn cách thức ra quyết định 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
49 
Để phân tích, tính toán các tình huống và xác 
định kết quả, hiệu quả QĐ, nhà quản trị cần 
sử dụng các công cụ hỗ trợ, như: 
1.Công cụ định lượng: Là những công cụ tính 
toán, lượng hóa thông tin, như: 
 Ma trận kinh doanh: là phương pháp dùng 
các phương trình toán học để tính toán các 
khả năng của các phương sau đó lập bảng so 
sánh. 
 Cây quyết định: Vẽ một chuỗi quyết định 
cần thiết cho việc xác định dữ liệu của các 
phương án thực hiện (thực chất là so sách xác 
suất của các phương án quyết định). 
3.5. Công cụ hỗ trợ ra quyết định 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
50 
2. Công cụ bán định lượng, định tính: Công cụ 
định lượng yêu cầu thông tin thu thập phải ở dạng 
định lượng, đầy đủ, chính xác, vì vậy người ta sử 
dụng thêm các công cụ bán định lượng, định tính 
như: 
 Kỹ thuật Delphi (tra lời câu hỏi): Là kỹ thuật sử 
dụng các QĐ tập thể, nhưng các thành viên tập 
thể không đối mặt nhau để tránh gây áp lực. 
 Kỹ thật tập thể danh nghĩa: Để các thành viên 
họp, trình bày ý kiến từng người, đánh giá cho 
điểm từng phương án thành viên, chọn phương án 
có điểm cao nhất. 
 Tham vấn, phản biện: Tránh đi chủ quan, duy ý 
chí, nhà quản trị cần ham vấn, phản biện. 
 Xác định ông cụ hỗ trợ ra quyết định 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
51 
Việc ra quyết định gắn liền với phong cách, nghệ 
thuật, trình độ của nhà quản trị, để ra quyết định 
tốt, hiệu quả, nhà quản trị cần 4 phối hợp tốt 4 yếu 
tố, kỹ năng sau: 
1. Kinh nghiệm: Đó là kinh nghiệm của nhà quản 
trị trong giải quyết những vấn đề của quá khứ và 
kinh nghiệm của người khác trong vấn đề cần giải 
quyết. 
2. Khả năng xét đoán: Là khả năng đánh giá, phân 
tích thông tin nhanh, chính xác, sáng suốt. 
3. Khả năng tính toán: 
4. Óc sáng tạo: Đưa ra những ý tưởng mới, khả thi. 
3.6. Nâng cao hiệu quả quyết định 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
52 
Để nâng cao hiệu quả QĐ, cần: 
1. Triển khai thực hiện: Triển khai thực hiện QĐ 
phải rõ ràng tới từng bộ phận, cá nhân có thời 
gian, địa điểm cụ thể. 
2. Bảo đảm cơ sở vật chất: Cơ sở vật chất, nguồn 
lực phải đảm bảo để thực hiện được QĐ. 
3. Giữ vững thông tin phản hồi: Cần nắm thông tin 
phản hồi để kịp thời điều chỉnh, khắc phục vướng 
mắc trong thực hiện, 
4. Tổng kết đánh giá: Tổng kết đánh giá từng khâu, 
công đoạn, bộ phận và toàn bộ quá trình ra, thực 
hiện quyết định 
 Nâng cao hiệu quả quyết định 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng, 
53 
3.7. Thảo luận, ôn tập 
Tác giả: Đỗ Văn Thắng,