Bài giảng Quản lý học - Chương 2: Quy luật và nguyên tắc quản lý - Nguyễn Quang Huy

 Chương 2
 Quy luật và nguyên tắc quản lý
 Quy luật trong quản lý tổ chức
  Khái niệm
  Đặc điểm
  Cơ chế vận dụng quy luật
  Các quy luật cơ bản
 Nguyên tắc trong quản lý tổ chức
  Khái niệm
  Căn cứ hình thành nguyên tắc
  Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
  Vận dụng các nguyên tắc trong quản lý tổ chức
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 1
 Quy luật trong quản lý
  Khái niệm: Quy luật là mối liên hệ bản chất, tất
 nhiên, phổ biến, bền vững và thường xuyên lặp đi
 lặp lại của các sự vật hiện tượng trong những điều
 kiện nhất định.
  VD: Quy luật cung, cầu.
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 2
  Vì sao phải tuân thủ quy luật?
 (Vì sao nhà quản lý không được làm trái quy luật?
 . Con người không thể tạo ra quy luật
 . Con người không thể xóa bỏ quy luật
 . Quy luật tồn tại và hoạt động không phụ thuộc
 vào việc con người có nhận thức được nó hay
 không.
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 3
Quy luật mang tính khách quan, ko thể thay đổi được nên
nhà quản lý ko cần quan tâm tới quy luật?
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 4
Chú ý: Thừa nhận tính khách quan của quy luật không có
 nghĩa phủ nhận vai trò tích cực, chủ động của con
 người.
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 5
 Cơ chế vận dụng quy luật
  Phải nhận thức được quy luật
 (Qua hoạt động thực tiễn hoặc khoa học)
  Chủ động thực hiện đúng quy luật
  Thu thập thông tin phản hồi để phát hiện ra những
 vi phạm quy luật.
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 6
 Các quy luật cơ bản
  Các quy luật kinh tế
  Các quy luật tổ chức quản lý
  Các quy luật tâm lý
  Quy luật cấp độ của nhu cầu
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 7
 Thu nhập BQ hộ GĐ
  Nhu cầu sinh hoạt: ăn mặc, ở, sinh con cái
  Nhu cầu an ninh, an toàn
  Nhu cầu phát triển và hoàn thiện bản thân
  Nhu cầu vị thế xã hội, được kính trọng
  Nhu cầu để lại danh tiếng
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 8
 Quy luật Touqwist
 Đường cong xa xỉ
 Số lượng
 Nhu cầu bức thiết
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 9
 Nguyên tắc quản lý
 Khái niệm: Nguyên tắc quản lý là các quy tắc chỉ đạo,
 các tiêu chuẩn hành vi mà chủ thể quản lý phải tuân thủ
 trong quá trình quản lý để nâng cao hiệu quả của hoạt
 động quản lý.
 Question: Phân biệt quy luật và ng.tắc?
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 10
 Căn cứ hình thành nguyên tắc
  Mục tiêu của tổ chức
  Đòi hỏi của các quy luật khách quan liên quan đển
 hoạt động của tổ chức
  Các ràng buộc của môi trường
  Thực trạng của tổ chức
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 11
 Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
 Nguyên tắc kết hợp hài hòa các loại lợi ích: là
 nguyên tắc đòi hỏi trong quản lý tổ chức, chủ thể
 quản lý phải biết kết hợp hài hòa các loại lợi ích của
 các nhóm lợi ích có liên quan của tổ chức trên cơ sở
 khách quan và khoa học.
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 12
 Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
 Nguyên tắc mối liên hệ ngược: là nguyên tắc đòi hỏi
 trong quá trình quản lý tổ chức, chủ thể quản lý phải
 nắm được hành vi của đối tượng quản lý thông qua các
 thông tin phản hồi. VD: thông tin phản hồi từ nhân viên,
 từ khách hàng, từ nhà cung ứng
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 13
 Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
 Nguyên tắc khâu xung yếu: đòi hỏi chủ thể quản lý
 phải nắm được các khâu xung yếu của tổ chức để có
 những tác động có hiệu quả. Nguyên tắc này đỏi hỏi
 chủ thể quản lý phải biết tập trung nguồn lực vào các
 khâu xung yếu đó.
 VD: có những DN khâu xung yếu là công nghệ, hoặc
 marketing, hoặc dịch vụ chăm sóc khách hàng
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 14
 Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
 Nguyên tắc độ đa dạng cần thiết: là nguyên tắc đòi
 hỏi chủ thể quản lý phải có độ đa dạng cao hơn đối
 tượng, fải có hệ thống tác động đa dạng để có thể tác
 động có hiệu quả lên đối tượng
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 15
 Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
 Nguyên tắc phân cấp: theo nguyên tắc này, để quản
 lý có hiệu quả (đặc biệt là các tổ chức lớn), chủ thể
 phải phân cấp việc quản lý cho các phân hệ, mỗi
 phân hệ lại chủ thể quản lý (cấp thấp hơn) với nhiệm
 vụ và quyền hạn nhất định
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 16
 Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
 Nguyên tắc thử - sai – sửa: là nguyên tắc thể hiện
 việc quản lý tổ chức ko thể cứng nhắc và thành công
 trong mọi tác động quản lý. Ng.tắc này đòi hỏi chủ thể
 quản lý muốn tác động có hiệu quả lên đối tượng phải
 có đủ thời gian, thông qua nhiêu lần, bằng nhiều cách
 tác động khác nhau.
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 17
 Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
 Nguyên tắc tuân thủ luật pháp và thông lệ XH:
  Trong nền KTTT, Nhà nước ko can thiệp vào hoạt
 động của các doanh nghiệp
  Nhà nước chỉ thực hiện các chức năng QLNN về KT
 (Tạo khuôn khổ pháp lý, tạo môi trường vĩ mô về
 KT, Ch.trị, văn hóa, xây dựng CSHT)
  Các tổ chức hoạt động trong khuôn khổ pháp luật và
 thông lệ XH
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 18
 Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
 Nguyên tắc tập trung dân chủ: Là nguyên tắc đòi
 hỏi chủ thể quản lý phải kết hợp chặt chẽ giữa tập
 trung và dân chủ.
 . Tính tập trung thể hiện sự thống nhất của quản lý
 từ một trung tâm (chế độ thủ trưởng)
 . Tính dân chủ thể hiện sự tôn trọng quyền chủ
 động, sáng tạo của tập thể và cá nhân người lao
 động.
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 19
 Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
 Nguyên tắc chuyên môn hóa: công việc quản lý tổ
 chức phải được chuyên môn hóa theo chức năng và
 năng lực chuyên môn của cán bộ quản lý. Xác định
 chức năng, nhiệm vụ một cách rõ ràng giữa các bộ
 phận, các cá nhân. Trong phân cấp quản lý, chú ý sự
 cân xứng giữa chức năng, nhiệm vụ với quyền hạn,
 trách nhiệm và lợi ích.
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 20
 Các nguyên tắc cơ bản trong quản lý tổ chức
 Nguyên tắc tiết kiệm và hiệu quả
 . Tiêt kiệm nguồn lực vốn
 (Quay vòng vốn nhanh, tránh bị nợ đọng vốn), nguyên vật
 liệu và sức lao động (tăng năng suất, bố trí LĐ hợp lý để
 giảm thời gian rãnh rỗi của nhân viên, tận dụng tối đa khả
 năng của người LĐ)
 . Hiệu quả: Mối quan hệ giữa chi phí – kết quả. Sử dụng
 các giải pháp tối ưu.
 14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 21
14/04/2014 Th.S Nguyễn Quang Huy 22