Bài giảng Nguyên lý đầu tư - Chương 2: Quản lý và kế hoạch hóa đầu tư - Nguyễn Thị Minh Thu

Chương 2
QUẢN LÝ VÀ 
KẾ HOẠCH HÓA ĐẦU TƯ
Nguyễn Thị Minh Thu
Bộ môn Kế hoạch và Đầu tư
NỘI DUNG
2.1 Quản lý đầu tư
2.2 Kế hoạch hóa đầu tư
2Kỳ I, 2015 - 2016
2.1 Quản lý đầu tư
2.1.1 Khái niệm, mục tiêu và nguyên tắc
quản lý đầu tư
2.1.2 Bộ máy quản lý đầu tư
2.1.3 Chức năng, phương pháp, công cụ
quản lý đầu tư
2.1.4 Nội dung quản lý đầu tư
3Kỳ I, 2015 - 2016
2.1.1 Khái niệm, mục tiêu và nguyên
tắc quản lý đầu tư
2.1.1.1 Khái niệm quản lý đầu tư
2.1.1.2 Mục tiêu quản lý đầu tư
2.1.1.3 Nguyên tắc quản lý đầu tư
4Kỳ I, 2015 - 2016
2.1.1.1 Khái niệm quản lý đầu tư
• Quản lý là sự tác động có mục đích của chủ thể 
vào các đối tượng quản lý nhằm đạt được mục 
tiêu quản lý đã đề ra
• Quản lý đầu tư là sự tác động liên tục, có tổ 
chức, có định hướng của chủ thể quản lý vào quá 
trình đầu tư bằng một hệ thống đồng bộ các 
biện pháp kinh tế - xã hội và tổ chức kỹ thuật
cùng các biện pháp khác nhằm đạt được hiệu 
quả KT-XH cao nhất trong điều kiện cụ thể.
5Kỳ I, 2015 - 2016
2.1.1.2 Mục tiêu quản lý đầu tư
•Với quản lý đầu tư ở cấp vĩ mô:
• Thực hiện thành công các mục tiêu của chiến
lược phát triển KTXH
• Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn đầu
tư
• Thực hiện đúng quy định pháp luật và yêu cầu
kinh tế - kỹ thuật trong đầu tư (quy hoạch, 
thiết kế, kỹ thuật, chất lượng, thời gian, chi 
phí)
6Kỳ I, 2015 - 2016
2.1.1.2 Mục tiêu quản lý đầu
•Với quản lý đầu tư ở cấp cơ sở:
• Nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh
• Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn
• Tăng năng suất lao động
• Đổi mới công nghệ
• Tiết kiệm chi phí
7Kỳ I, 2015 - 2016
2.1.1.2 Mục tiêu quản lý đầu
•Với quản lý đầu tư ở từng dự án:
• Thực hiện đúng mục tiêu của dự án
• Nâng cao hiệu quả KTXH của đầu tư
8Kỳ I, 2015 - 2016
2.1.1.3 Nguyên tắc quản lý
1. Thống nhất giữa chính trị và kinh tế, kết hợp hài
hoà giữa kinh tế và xã hội
2. Tập trung dân chủ
3. Quản lý theo ngành kết hợp với quản lý theo 
địa phương và vùng lãnh thổ
4. Kết hợp hài hoà giữa các lợi ích 
trong đầu tư
5. Tiết kiệm và hiệu quả
Đọc thêm tài liệu
9Kỳ I, 2015 - 2016
2.1.2 Bộ máy quản lý đầu tư
Quốc hội
Chính phủ
Thủ tướng chính phủ
Bộ, cơ quan ngang bộ
UBND cấp tỉnh/TP 
trực thuộc TW
Ban quản lý KCN, KCX, 
Khu công nghệ cao
10
Đọc thêm tài liệu
Kỳ I, 2015 - 2016
2.1.3 Chức năng, phương pháp, công
cụ quản lý đầu tư
2.1.3.1 Chức năng quản lý đầu tư
2.1.3.2 Phương pháp quản lý đầu tư
2.1.3.3 Công cụ quản lý đầu tư
11Kỳ I, 2015 - 2016
2.1.3.1 Chức năng quản lý đầu tư
• Chức năng định hướng (chiến lược, quy hoạch, 
kế hoạch đầu tư, luật pháp, chính sách)
• Chức năng bảo đảm (điều tiết, khuyến khích đầu
tư)
• Chức năng phối hợp (các bên tham gia, nguồn, 
khu vực, thành phần kinh tế)
• Chức năng kiểm tra và điều chỉnh (kiểm soát, 
phát hiện sai lệch, điều chỉnh kịp thời)
12Kỳ I, 2015 - 2016
2.1.3.2 Phương pháp quản lý đầu tư
1. Phương pháp kinh tế
2. Phương pháp hành chính
3. Phương pháp giáo dục
4. Phương pháp thống kê
5. Phương pháp toán
6. Phối kết hợp các phương pháp trong quản lý
đầu tư
13Kỳ I, 2015 - 2016
(1) Phương pháp kinh tế
• Là phương pháp sử dụng chính sách và đòn bẩy
kinh tế để hướng dẫn, kích thích, thu hút, điều
chỉnh đầu tư
• Chính sách và đòn bẩy kinh tế: Lương, thưởng, 
phạt, giá, lợi nhuận, tín dụng, thuế
• Cơ chế:
• Dựa vào lợi ích kinh tế của đối tượng tham gia đầu
tư
• Kết hợp hài hòa lợi ích của nhà nước, xã hội, tập thể, 
cá nhân
14Kỳ I, 2015 - 2016
(2) Phương pháp hành chính
• Là phương pháp sử dụng các văn bản, chỉ
thị, quy định về đầu tư để tác động trực
tiếp đến đối tượng quản lý
•Cơ chế:
• Tính bắt buộc: Đối tượng quản lý phải chấp
hành nghiêm chỉnh các tác động hành chính
• Tính quyền lực: Cơ quan quản lý ban hành các
tác động hành chính theo đúng thẩm quyền
Kỳ I, 2015 - 2016 15
(3) Phương pháp giáo dục
• Là phương pháp hướng các cá nhân phát triển
theo hướng có lợi cho sự phát triển chung của
XH (tinh thần, ý thức, trình độ)
• Cơ chế: Ý thức, trách nhiệm và chuyên môn gắn
với lợi ích vật chất
• Tuyên truyền chủ trương, chính sách, định hướng
đầu tư
• Giáo dục thái độ, ý thức kỷ luật, trách nhiệm
• Giáo dục chuyên môn nghiệp vụ cho lao động trực
tiếp tham gia đầu tư
• Khuyến khích tính sáng tạo, chủ động
Kỳ I, 2015 - 2016 16
(4) Phương pháp thống kê
• Là phương pháp thu thập, tổng hợp, xử lý
và phân tích số liệu thống kê về đầu tư
•Cơ chế:
• Phân tích kết quả, hiệu quả đầu tư
• Dự báo đầu tư (vốn, nguồn vốn, sản lượng)
Kỳ I, 2015 - 2016 17
(5) Phương pháp toán
• Là phương pháp sử dụng toán học để lượng
hóa các thuộc tính cơ bản trong đầu tư
•Hàm sản xuất, toán quy hoạch, xác suất, mô
phỏng
•Cơ chế:
• Phân tích thực trạng
• Lên phương án đầu tư
• Lựa chọn phương án đầu tư tối ưu
Kỳ I, 2015 - 2016 18
(6) Phối kết hợp các phương pháp
trong quản lý đầu tư
• Vận dụng linh hoạt các quy luật kinh tế trong đầu tư
• Tổng hợp các quan hệ kinh tế, xã hội, chính trị và luật
pháp trong đầu tư
• Đối tượng quản lý là con người với tổng hoà các quan
hệ XH với nhiều động cơ, nhu cầu, tính cách khác nhau
• Mỗi phương pháp đều có những phạm vi áp dụng nhất
định và ưu nhược điểm khác nhau
• Các phương pháp quản lý có mối quan hệ bổ trợ nhau
Kỳ I, 2015 - 2016 19
2.1.3.3 Công cụ quản lý đầu tư (1)
•Quy hoạch tổng thể và chi tiết
•Kế hoạch định hướng và kế hoạch trực tiếp
về đầu tư
•Hệ thống luật pháp:
• Luật: Đầu tư, doanh nghiệp, đất đai, lao động, 
bảo hiểm, thuế
• Dưới luật: Quy chế quản lý tài chính, vật tư, 
nhân lực, lương
Kỳ I, 2015 - 2016 20
2.1.3.3 Công cụ quản lý đầu tư (2)
•Định mức và tiêu chuẩn
•Danh mục các dự án đầu tư
•Hợp đồng kinh tế
•Chính sách và đòn bẩy kinh tế
• Tài liệu phân tích đầu tư
Kỳ I, 2015 - 2016 21
2.1.4 Nội dung quản lý đầu tư
2.1.4.1 Nội dung quản lý
đầu tư ở cấp nhà nước
2.1.4.2 Nội dung quản lý
đầu tư ở cấp bộ ngành
và địa phương
2.1.4.3 Nội dung quản lý
đầu tư ở cấp cơ sở
Lập quy hoạch và
QLĐT theo quy hoạch
Xúc tiến đầu tư
Cấp, thu hồi giấy
chứng nhận đầu tư
Giám sát, đánh giá đầu
tư
22Kỳ I, 2015 - 2016
2.1.4.1 Nội dung quản lý đầu tư ở 
cấp nhà nước (1)
• Xây dựng, hoàn chỉnh hệ thống pháp luật và các
văn bản dưới luật nhằm tạo môi trường thuận
lợi cho đầu tư
• Xây dựng chiến lược, quy hoạch và kế hoạch
đầu tư
• Ban hành kịp thời các chính sách, chủ trương
đầu tư nhằm cải thiện môi trường và thủ tục
đầu tư
• Ban hành các định mức kinh tế - kỹ thuật, tiêu
chuẩn đầu tư Kỳ I, 2015 - 2016 23
2.1.4.1 Nội dung quản lý đầu tư ở 
cấp nhà nước (2)
• Xây dựng chính sách cán bộ thuộc lĩnh vực đầu
tư
• Đề ra chủ trương và chính sách hợp tác đầu tư
nước ngoài
• Kiểm tra, giám sát đầu tư
• Quản lý trực tiếp nguồn vốn nhà nước, đặc biệt
là DA nhóm A và đầu tư vào các hoạt động công
ích
Kỳ I, 2015 - 2016 24
2.1.4.2 Nội dung quản lý đầu tư ở 
cấp bộ ngành và địa phương (1)
•Xây dựng chiến lược, quy hoạch và kế
hoạch đầu tư
•Xây dựng danh mục các dự án đầu tư
•Xây dựng kế hoạch huy động vốn
•Hướng dẫn các nhà đầu tư lập DA tiền khả
thi và khả thi
•Ban hành văn bản quản lý đầu tư thuộc cấp
quản lý
Kỳ I, 2015 - 2016 25
2.1.4.2 Nội dung quản lý đầu tư ở 
cấp bộ ngành và địa phương (2)
•Chọn đối tác, đàm phán, ký kết hợp đồng
hợp tác đầu tư với nước ngoài
• Trực tiếp kiểm tra, giám sát các DA thuộc
cấp quản lý
•Xử lý vấn đề phát sinh trong đầu tư (mặt
bằng, nhân lực)
•Kiến nghị hoàn thiện cơ chế chính sách
nâng cao hiệu quả QL và đầu tư
Kỳ I, 2015 - 2016 26
2.1.4.3 Nội dung quản lý đầu tư ở 
cấp cơ sở
•Xây dựng chiến lược, quy hoạch và kế
hoạch đầu tư
• Lập dự án đầu tư (ý tưởng, DA tiền khả thi, 
DA khả thi)
•Quản lý quá trình thực hiện đầu tư và vận
hành các kết quả đầu tư
•Điều phối, kiểm tra, đánh giá hoạt động
đầu tư, DA đầu tư ở cơ sở
Kỳ I, 2015 - 2016 27
Đọc thêm tài liệu
•Khác biệt giữa quản lý hoạt động đầu tư ở 
cấp nhà nước và cấp cơ sở?
•Nội dung cơ bản của quản lý nhà nước đối
với đầu tư theo văn bản hiện hành ở Việt
Nam?
28Kỳ I, 2015 - 2016
2.2 Kế hoạch hóa đầu tư
2.2.1 Bản chất và tác dụng của kế hoạch hóa
đầu tư
2.2.2 Phân loại kế hoạch đầu tư
2.2.3 Các chỉ tiêu quan trọng trong kế hoạch
đầu tư
2.2.4 Nguyên tắc lập kế hoạch đầu tư
2.2.5 Lập kế hoạch đầu tư
29Kỳ I, 2015 - 2016
2.2.1 Bản chất và tác dụng của kế
hoạch hóa đầu tư
Bản chất của KHHĐT:
• Kế hoạch hóa hoạt động đầu
tư phát triển (Kế hoạch hóa
đầu tư)
• Là quá trình xác định mục
tiêu của hoạt động đầu tư và
đề xuất giải pháp tốt nhất để
đạt hiệu quả KTXH cao
Xác
định
mục
tiêu
Đề xuất
giải
pháp
Đạt hiệu
quả cao
nhất
30Kỳ I, 2015 - 2016
2.2.1 Bản chất và tác dụng của kế
hoạch hóa đầu tư
Tác dụng của KHHĐT:
• Cho biết mục tiêu và phương tiện để đạt được mục tiêu
• Phản ánh khả năng huy động và sử dụng các nguồn vốn
• Cho phép phối hợp hoạt động giữa các bộ phận, ngành, 
lĩnh vực của nền kinh tế >>> Hạn chế thất thoát, lãng phí
• Góp phần điều chỉnh, hạn chế khuyết tật của nền kinh tế
thị trường >>> Điều chỉnh đầu tư, giảm phân hóa giàu
nghèo
• Cơ sở để các nhà quản lý tìm ra phương sách quản lý phù
hợp
Kỳ I, 2015 - 2016 31
2.2.2 Phân loại kế hoạch đầu tư
Cách phân loại Loại kế hoạch đầu tư
1. Theo nguồn huy động
vốn
KH huy động vốn đầu tư ở cấp vĩ mô, cấp
tỉnh/thành phố và doanh nghiệp
2. Theo phương diện sử
dụng vốn
KH bố trí vốn theo ngành, lĩnh vực; theo địa
phương, vùng; theo các giai đoạn của quá trình
đầu tư
3. Theo phương pháp
triển khai thực hiện
KH đầu tư theo chương trình, theo DA
4. Theo thời gian thực
hiện
KH đầu tư dài hạn, hàng năm
5. Theo cấp độ lập và thực
hiện kế hoạch
KH đầu tư cấp cơ sở, địa phương, toàn xã hội
6. Theo phương pháp lập
kế hoạch
KH gián tiếp (định hướng đầu tư), KH trực tiếp
32Kỳ I, 2015 - 2016
2.2.3 Các chỉ tiêu quan trọng trong
kế hoạch đầu tư (1)
•KH đầu tư Chính phủ giao: 
• Tổng vốn đầu tư của Ngân sách nhà nước
• Vốn thực hiện dự án
• % vốn theo ngành, mục tiêu, danh mục
• Vốn đầu tư công trình, DA nhóm A
Kỳ I, 2015 - 2016 33
2.2.3 Các chỉ tiêu quan trọng trong
kế hoạch đầu tư (2)
•KH đầu tư hàng năm:
• Tổng vốn đầu tư chia theo giai đoạn đầu tư
• Tổng vốn đầu tư đã thực hiện (đến năm
nghiên cứu)
• Giá trị TSCĐ mới đưa vào sử dụng trong năm
• Khối lượng xây lắp
Kỳ I, 2015 - 2016 34
2.2.3 Các chỉ tiêu quan trọng trong
kế hoạch đầu tư (3)
•KH đầu tư theo DA:
• Về giá trị sử dụng: Vốn đầu tư, giá thành, công
suất, tuổi thọ
• Về tài chính
• Về hiệu quả KTXH
Kỳ I, 2015 - 2016 35
2.2.4 Nguyên tắc lập kế hoạch đầu tư
• Dựa vào quy hoạch, chiến lược phát triển KTXH quốc
gia, ngành, địa phương và cơ sở
• Xuất phát từ cung – cầu trên thị trường
• Coi trọng công tác dự báo khi lập KH trong cơ chế thị
trường
• Đẩy mạnh KHHĐT theo các chương trình DA
• Coi trọng cả KH định hướng và KH trực tiếp
• Đảm bảo tính khoa học, đồng bộ, kịp thời và linh hoạt
• Đảm bảo tính cân đối (nội lực - ngoại lực, hiện tại -
tương lai)
• Tiếp cận từ dưới lên
Kỳ I, 2015 - 2016 36
2.2.5 Lập kế hoạch đầu tư
2.2.5.1 Căn cứ lập kế hoạch đầu tư
2.2.5.2 Trình tự lập kế hoạch đầu tư của nhà
nước
2.2.5.3 Trình tự lập kế hoạch đầu tư của địa
phương
2.2.5.4 Trình tự lập kế hoạch đầu tư của
doanh nghiệp
Kỳ I, 2015 - 2016 37
2.2.5.1 Căn cứ lập kế hoạch đầu tư
• Nghị quyết phát triển KTXH của Đảng
• Chiến lược phát triển KTXH quốc gia (10-20 năm)
• Kế hoạch phát triển KTXH 5 năm của quốc gia
• Chiến lược tăng trưởng kinh tế, XĐGN
• Chiến lược, quy hoạch các ngành, lĩnh vực
• Chiến lược, quy hoạch PT KTXH vùng, địa phương
• Dự báo khả năng nguồn lực chủ yếu
• Dự báo thị trường
• Cơ chế chính sách hiện tại từ TW đến địa phương
Kỳ I, 2015 - 2016 38
2.2.5.2 Trình tự lập kế hoạch đầu tư
của nhà nước
1. Xây dựng quan điểm phát triển
2. Dự báo nguồn lực
3. Rà soát các chương trình quốc gia, 
DA lớn
4. Xây dựng kế hoạch đầu tư
Kỳ I, 2015 - 2016 39
2.2.5.3 Trình tự lập kế hoạch đầu tư
của địa phương
1. Xác định mục tiêu
2. Đánh giá tình hình thực
hiện KH kỳ trước
3. Dự báo nguồn lực địa
phương có thể khai thác
4. Xây dựng kế hoạch đầu tư
địa phương
Kỳ I, 2015 - 2016 40
2.2.5.4 Trình tự lập kế hoạch đầu tư
của doanh nghiệp
1. Xác định nhu cầu
thị trường
2. Xác định khả
năng cung hiện tại
của các nhà cung
cấp (SX + NK)
3. Xác định khả
năng của DN trong
đầu tư (nguồn lực) 
4. Xây dựng chiến
lược đầu tư dựa
theo chiến lược
SXKD của DN
5. Lập dự án đầu tư
theo loại SPDV, theo
thời kỳ
6. Xác định tổng vốn
đầu tư theo DA, 
theo thời kỳ
Kỳ I, 2015 - 2016 41
? Đọc thêm tài liệu về:
• Nội dung chi tiết từng bước lập kế hoạch
• Phân bổ vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước
cho các bộ, ngành
• Phân bổ vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước
cho địa phương
• Dự báo nhu cầu vốn đầu tư phát triển
Kỳ I, 2015 - 2016 42
Hết chương
43Kỳ I, 2015 - 2016