Bài giảng Ngữ văn Lớp 12 - Văn bản: Một người Hà Nội

NGUYỄN KHẢI
CẤU TRÚC BÀI HỌC
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ
b. Mục đích sáng tác
c. Nhan đề
II. Hướng dẫn đọc -hiểu
1. Tóm tắt
2. Nội dung
a. Nhân vật bà Hiền
b. Nhân vật tôi và các nhân vật khác
2. Nghệ thuật
3. Ý nghĩa văn bản
III. Luyện tập:
 NHÀ VĂN NGUYỄN KHẢI
Tóm tắt
• Truyện kể về cuộc đời người phụ nữ: bà Hiền-một 
người Hà Nội với cuộc sống gia đình, suy nghĩ, cách 
ứng xử trải qua nhiều thời đoạn của đất nước: Kháng 
chiến chống Pháp, chống Mĩ, thời kinh tế thị trường.
• Xâu chuỗi các tình huống tạo ra mạch ngầm văn bản 
giúp nhân vật tôi nhận ra vẻ đẹp của con người Hà 
nội qua nhân vật bà Hiền.
Xưa
NayVà
Chợ Đồng Xuân
Xưa
Nay
Và
Hình ảnh về 
Hà Nội
TƯỢNG ĐÀI LÍ THÁI TỔ
HỒ GƯƠM
QUỐC TỬ GIÁM
Hình ảnh về người Hà Nội
Hình ảnh về người Hà Nội
 So sánh nhân vật bà Hiền với “những hạt bụi vàng” 
góp phần “làm cho đất kinh kì sáng chói những ánh 
vàng”
Ý nghĩa:
 + Sự trân trọng, ngợi ca của Nguyễn Khải đối với nhân 
vật, ngợi ca khẳng định vẻ đẹp của người Hà Nội, nét 
đẹp trong bề sâu nhân cách của con người. Đó là 
những “hạt bụi vàng” đang lấp lánh đâu đó, toả sáng 
trên đất Kinh Kì.. 
+ Thể hiện tình yêu sâu nặng, niềm ngưỡng mộ thiết tha 
đối với văn hóa kinh kì-Hà Nội.
+ Vừa đan xen niềm lo âu, tiếc nuối lại vừa chan chứa 
cảm giác tin tưởng, tự hào.
Ý nghĩa: Cây si cổ thụ ở đền Ngọc Sơn
+ Qui luật bất diệt của sự sống.
+ Biểu tượng nghệ thuật, hình ảnh ẩn dụ về vẻ đẹp 
của Hà Nội.
+ Khẳng định vẻ đẹp Hà Nội vớ truyền thống văn 
hiến rạng rỡ ngàn năm.
Cây si nghiêng đổ là sự di dời ra đi của một thời 
nhưng khi cây si sống lại là niềm tin của con người 
lại được thắp sáng trên mảnh đất Kinh Kì.
Nghệ thuật:
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật: 
+Tạo tình huống gặp gỡ nhân vật “tôi” và các 
nhân vật khác.
+ Ngôn ngữ nhân vật góp phần khắc họa tính 
cách.
- Kể chuyện dung dị, tự nhiên, sinh động. 
- Chi tiết,hình ảnh nghệ thuật đặc sắc thể hiện tư 
tưởng của tác phẩm (Hình ảnh cây si cổ thụ ở 
đền Ngọc Sơn, bát cổ bày hoa thuỷ tiên men 
đỏ, hình ảnh hạt bụi vàng
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
1. Nắm nội dung, nghệ thuật, ý nghiã văn bản.
2.Chuẩn bị bài:Thuốc-Lỗ Tấn
+ Tìm hiểu về nhà văn Lỗ Tấn.
+ Đọc, tóm tắt.
+ Tìm hiểu nội dung.
+ Trả lời các câu hỏi ở sgk.