Bài giảng môn Phân tích báo cáo tài chính - Bài 5: Giá trị thời gian của tiền - Nguyễn Thị Hà

 BÀI 5
 GIÁ TRỊ THỜI GIAN CỦA TIỀN
 Giảng viên: TS. Nguyễn Thị Hà
 1
v2.0013107202
TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG BÀI
 •Tạisaongườitanóimột đồng ngày hôm nay có giá trị hơnnhiềumột
 đồng trong tương lai?
 •Tạisaongườitachorằng khi có tiềnthìdoanhnghiệpphải đầutư
 ngay? Vì doanh nghiệp đầutư càng sớmcànghạnchếđược ảnh hưởng
 củalạmphátđếngiátrịđồng tiền. Đầutư càng sớmlàsự tích hợpkỳ
 diệucủa đồng tiền.
 Tấtcả những vấn đề liên quan đếngiátrị
 thờigiancủatiềnsẽđược chúng ta nghiên
 cứutrongbàinày.
 2
v2.0013107202
MỤC TIÊU
•Nắm đượccơ sở và ý nghĩacủalý
 thuyếtgiátrị theo thờigiancủatiền.
•Nắm đượckỹ năng xác định giá trị
 tương lai và giá trị hiệntạicủatiền.
•Biếtvậndụng lý thuyếtvàkỹ năng về
 giá trị theo thờigiancủatiền để giải
 quyếtnhững bài toán tài chính đặtra
 trong hoạt động của doanh nghiệpvà
 trong thựctế cuộcsống.
 3
v2.0013107202
HƯỚNG DẪN HỌC
• Để họctốtbàinàycần có cái nhìn
 tổng quan về mốiquanhệ gữatiền
 vớithờigianvàrủiro.
•Cầnnắmvững phương pháp tính
 toán và nộidungkinhtế củacácbài
 toán về giá trị theo thờigiancủatiền
 bao hàm giá trị tương lai và giá trị
 hiệntại.
•Liênhệ vớithựctếđểhiểurõhơn
 cách thứcvậndụng lý thuyếtnàyvào
 việcgiảiquyếtcácvấn đề tài chính
 trong hoạt động của doanh nghiệpvà
 trong thựctế cuộcsống.
 4
v2.0013107202
NỘI DUNG
•Giátrị theo thờigiancủatiền;
•Lãiđơn, lãi kép và giá trị tương lai
 củatiền;
•Giátrị hiệntạicủatiền;
•Mộtsốứng dụng lý thuyếtgiátrị
 theo thờigiancủatiền.
 5
v2.0013107202
1. GIÁ TRỊ CỦA ĐỒNG TIỀN THEO THỜI GIAN
Sự cầnthiếtnghiêncứugiátrị củatiềntheo
thờigian:
 •Trêngócđộ tài chính, đồng tiền ở những thời
 điểmkhácnhaucógiátrị khác nhau, do:
  Cơ hộisử dụng tiền;
  Lạmphát;
  Rủiro.
 • Dùng giá trị theo thờigiancủatiền để:
  Quy về giá trị tương đương;
  Có thể so sánh với nhau.
 •Giátrị theo thờigiancủatiềntệđượccụ thể
 hóa bởihaikháiniệmcơ bản:
  Giá trị tương lai;
  Giá trị hiệntại.
 6
v2.0013107202
2. LÃI ĐƠN, LÃI KÉP VÀ GIÁ TRỊ TƯƠNG LAI CỦA TIỀN
•Tiềnlãi:Làsố tiềnmàngườicó
 tiềnthuđượcsaumộtthờikỳ nhất
 định từ số tiềngốcbanđầu được
 đầutư theo mộtphương thứcnhất
 định, chẳng hạnnhư cho vay.
•Lãisuất: Là quan hệ tỷ lệ giữatiền
 lãi thu được trong 1 đơnvị thời
 gian vớisố vốngốctrongthờigian
 đó. Công thức:
 Tiềnlãi
 Lãi suất = X 100%
 Vốngốc
 7
v2.0013107202
2.1. LÃI ĐƠN, LÃI KÉP
•Lãiđơn: Số tiềnlãiđượcxácđịnh dựa
 trên số vốngốc(vốn đầutư ban đầu) với
 mộtlãisuấtnhất định trong suốtthờihạn
 vay hoặcgửitiền.
 Công thức: I=P0 xixn
  I: Lãi đơn;
  Po:Số vốngốc;
  i: Lãi suất;
  n: Số kỳ tính lãi.
•Lãikép:Làsố tiềnlãiđượcxácđịnh dựa
 trên cơ sở số tiềnlãicủacácthờikìtrước
 đó đượcgộpvàovốngốc để làm căncứ
 tính tiềnlãichocácthờikìtiếptheo.
 8
v2.0013107202
2.1. LÃI ĐƠN, LÃI KÉP (tiếptheo)
Phân biệtlãisuấtdanhnghĩavàlãisuất
thựctế:
 •Lãisuấtdanhnghĩa: Là lãi suất
 đượccôngbố theo kỳ trả lãi.
 Ví dụ: 1ngânhàngthương mại
 công bố lãi suấttiềngửitiếtkiệm
 5% cho kỳ hạn 6 tháng, 10% cho kỳ
 hạn1năm.
 •Lãisuấtthựctế (hay lãi suấtthực
 hưởng): Là lãi suấtsaukhiđãtính
 điềuchỉnh lãi suấtdanhnghĩatheo
 số lần ghép lãi hay tính lãi/trả lãi
 trong năm.
 9
v2.0013107202
2.2. GIÁ TRỊ TƯƠNG LAI CỦA MỘT KHOẢN TIỀN
•Giátrị tương lai: Là giá trị có thể nhận
 đượctạimộtthời điểmtrongtương lai
 bao gồmsố vốngốc và toàn bộ tiền
 lãi tính đếnthời điểm đó.
•Trường hợptínhtheolãiđơn:
 FVn =CF0(1 + i.n)
 Trong đó:
  FVn:Giátrị tương lai củakhoản
 tiềntạithời điểmcuốikỳ thứ n.
  CF0:Số vốngốc(vốn đầutư ban
 đầu).
  i:Lãisuất1kỳ.
  n: Số kỳ tính lãi hay gộplãi.
 10
v2.0013107202
2.2. GIÁ TRỊ TƯƠNG LAI CỦA MỘT KHOẢN TIỀN (tiếptheo)
Trường hợptínhtheolãikép:
 n
 FVn=CF0(1+i)
Trong đó:
•CF,i,n:Nhưđãchúthíchở trên.
•(1+i)n:Biểuthị giá trị tương lai của1đồng
 sau n kỳ vớilãisuấtmỗikỳ là i tính theo
 phương pháp lãi kép – Đượcgọilàthừasố
 lãi và ký hiệu: (FVIFi,n).
 Vậy: FVn=CF0.( FVIFi,n)
 11
v2.0013107202
2.3. GIÁ TRỊ TƯƠNG LAI CỦA MỘT CHUỖI TIỀN TỆ
•Giátrị tương lai củamộtchuỗitiềntệ
 không bằng nhau.
•Giátrị tương lai củamộtchuỗitiềntệđều.
 12
v2.0013107202
2.3.1. GIÁ TRỊ TƯƠNG LAI CỦA MỘT CHUỖI TIỀN TỆ KHÔNG 
BẰNG NHAU
•Trường hợpcáckhoảntiền không bằng
 nhau phát sinh đầukỳ (FV)’:
 n
 nt1 
 FV  CFt (1 i)
 t1 
  CFt:Giátrị khoảntiền ởđầukỳ t;
  i: Lãi suất1kỳ;
  n: Số kỳ.
•Trường hợpcáckhoảntiền không bằng
 nhau phát sinh cuốikì:
 n
 n1 
 FV  CFt (1 i)
 t1 
  FV: Giá trị tương lai củachuỗitiềntệ
 trả cuốikỳ;
  CFt,i,n:Như trên.
 13
v2.0013107202
2.3.2. GIÁ TRỊ TƯƠNG LAI CỦA MỘT CHUỖI TIỀN TỆ ĐỀU
•Trường hợpchuỗitiềntệđềuphátsinhở cuốimỗikì:
 (1 i)n 1
 FV A
 i
  FV: Giá trị tương lai củachuỗitiềntệ trả cuốikỳ;
  A: Giá trị khoảntiền đồng nhất ở cuốicáckỳ;
  i: Lãi suất/kỳ;
  n: Số kỳ.
•Trường hợpchuỗitiềntệđềuphátsinhởđầumỗikì:
 (1 i)n 1
 FV A (1 i)
 i
  FV’: Giá trị tương lai củachuỗitiềntệđềuphátsinhởđầukỳ mỗikỳ;
  A: Giá trị khoảntiền đồng nhấtphátsinhởđầucáckỳ;
  i, n: Nhưđã nêu trên.
 14
v2.0013107202
3. GIÁ TRỊ HIỆN TẠI CỦA TIỀN
•Giátrị hiệntạicủamộtkhoảntiền;
•Giátrị hiệntạicủachuỗitiềntệ không
 bằng nhau;
•Giátrị hiệntạicủamộtchuỗitiềntệđều;
•Giátrị hiệntạicủa dòng tiền đềuvĩnh cửu.
 15
v2.0013107202
3.1. GIÁ TRỊ HIỆN TẠI CỦA MỘT KHOẢN TIỀN
•Kháiniệm: Là giá trị củakhoảntiềnphátsinhở
 một điểmtrongtương lai đượcquyđổivề thời
 điểmhiệntại(thời điểmgốc) theo mộttỷ lệ
 chiếtkhấunhất định/hệ số chiếtkhấu.
•Sơđồdòng tiền:
 0 1 2 3 . . . n
 PV ? 
 CFn
• Công thức:
 1
 PV CF
 n (1 i) n
  PV: Giá trị hiệntạicủakhoảntiền;
  CFn:Giátrị củakhoảntiềntạithời điểmcuối
 kỳ ntrongtương lai;
  i: Lãi suấtchiếtkhấu(tỷ lệ hiệntạihóa);
  n:Số kỳ chiếtkhấu.
 16
v2.0013107202
3.2. GIÁ TRỊ HIỆNTẠICỦAMỘTCHUỖITIỀNTỆ KHÔNG
BẰNG NHAU
Giá trị hiệntạicủachuỗitiềntệ không đềucuốikỳ (PV):
•Sơđồdòng tiền:
 0 1 2 3 . . n – 1 n
 CF1 CF2 CF3 .. CFn
 PV?
•Côngthức:
 n 1
 PV CF
  t t
 t1 (1 i)
  CFt:Giátrị khoảntiền ở cuốikỳ t;
  i: Tỷ lệ chiếtkhấu;
  n: Số kỳ.
 17
v2.0013107202
3.2. GIÁ TRỊ HIỆNTẠICỦAMỘTCHUỖITIỀNTỆ KHÔNG
BẰNG NHAU (tiếptheo)
•Giátrị hiệntạicủachuỗitiềntệ không đều đầukỳ(PV’):
 0 1 2 3 . . n – 1 n
 CF CF CF .. CF
 PV’ ? 1 2 3 n
•Côngthức:
 n 1
 PV ' CF (1 i)
  t t 
 t1 (1 i)
  CFt:Giátrị khoảntiền ở cuốikỳ t;
  i: Tỷ lệ chiếtkhấu;
  n: Số kỳ.
 18
v2.0013107202
3.3. GIÁ TRỊ HIỆNTẠICỦACHUỖITIỀNTỆĐỀU
Giá trị hiệntạicủachuỗitiềntệđềuphátsinhcuốikỳ:
•Sơđồdòng tiền:
 0 1 2 3 . . . n 
 A A A A 
 PV?
•Côngthức:
 nn11(1i) n 
 PV = A A(1 i) t PV A
  t 
 t1 (1 + i) t1 i 
  PV: Giá trị hiệntạihóacủachuỗitiềntệ cuốikỳ;
  A: Giá trị khoảntiền đồng nhấtphátsinhở cuốikỳ trong tương lai;
  i, n: (như trên).
 19
v2.0013107202
3.3. GIÁ TRỊ HIỆNTẠICỦACHUỖITIỀNTỆĐỀU(tiếptheo)
Giá trị hiệntạicủamộtchuỗitiềntệđều đầukỳ (PV’)
•Sơđồdòng tiền:
 0 1 2 3 . . . n 
 PV/? A A A A 
•Côngthức:
 n 1
 PV A
  t1 
 t1 (1 i)
  PV′:Giátrị hiệntạicủachuỗitiềntệđầukỳ;
  A: Giá trị khoảntiền đồng nhấtphátsinhởđầucácthời
 kỳ trong tương lai.
 20
v2.0013107202
3.4. GIÁ TRỊ HIỆN TẠI CỦA DÒNG TIỀN ĐỀU VĨNH CỬU
• Định nghĩa: Là trường hợpdòngtiền đều
 phát sinh kéo dài không giớihạnhaycòngọi
 là dòng tiền đềuvĩnh cửu.
• Để xác định giá trị hiệntạicủadòngtiền đều
 vĩnh cửucóthể dựavàocáchxácđịnh giá trị
 hiệntạidòngtiền đều thông thường.
 Công thức:
 A
 PVA 
 n i
 21
v2.0013107202
4. MỘT SỐỨNG DỤNG LÝ THUYẾT GIÁ TRỊ THEO THỜI GIAN 
CỦA TIỀN
•Xácđịnh lãi suất: Trong trường hợp đãbiết
 giá trị tương lai, giá trị vốngốcvàkỳ hạntính
 lãi hoặc đãbiếtgiátrị hiệntại, giá trị các
 khoảntiềnphátsinhtrongtương lai và kỳ tính
 lãi thì dựavàocôngthứcthíchhợp tính giá trị
 tương lai hoặc tính giá trị hiệntạicủatiền đó
 để xác định yếutố lãi suất;
•Xácđịnh kỳ hạn: Trong trường hợp đãbiếtgiá
 trị tương lai, giá trị vốngốcvàlãisuấthoặc
 đãbiếtgiátrị hiệntại, giá trị các khoảntiền
 phát sinh trong tương lai và lãi suấtthìdựa
 vào công thứcthíchhợptínhgiátrị tương lai
 hoặctínhgiátrị hiệntạicủatiền đótừđóxác
 định đượcyếutố kỳ hạn;
•Xácđịnh khoảntiềnphải thanh toán trong hợp
 đồng tín dụng trả dần đều mua hàng trả góp;
 22
v2.0013107202
4. MỘT SỐỨNG DỤNG LÝ THUYẾT GIÁ TRỊ THEO THỜI GIAN 
CỦA TIỀN (tiếptheo)
Ứng dụng khác:Ngoàimộtsốứng dụng
đã nêu trên, lý thuyếtgiátrị theo thờigian
củatiền đượcvậndụng rộng rãi trong các
nghiệpvụ tài chính của doanh nghiệpcũng
như các hoạt động đầutư của doanh nghiệp
cũng như của các nhà đầutư cá nhân, như
vậndụng trong víệc đánh giá hiệuquảđầu
tư, ước định giá chứng khoán.
 23
v2.0013107202
TÓM LƯỢC CUỐI BÀI
•Giátrị theo thờigiancủatiền: Giá trị củatiềnluônthayđổi ở những thờikỳ
 khác nhau, một đồng tiền ở hiệntạisẽ có giá trị khác vớimột đồng tiền ở
 tương lai.
•Lãiđơn, lãi kép và giá trị tương lai củatiền: Lãi đơnlàlãichỉ tính trên số
 tiềngốc, còn còn lãi kép là lãi tính trên cả gốclẫnlãi.Lãisuấtdanhnghĩalà
 lãi suất đượccôngbố theo kỳ trả lãi và lãi suấtthực(lãisuấtthựchưởng):
 là lãi suấtsaukhiđãtínhđiềuchỉnh lãi suấtdanhnghĩatheosố lầnghéplãi
 hay tính lãi/trả lãi trong năm.
•Giátrị tương lai củatiền: Giá trị tương lai củamộtkhoảntiền, giá trị tương
 lai củachuỗitiềntệđều và không đều.
•Giátrị hiệntạicủatiền: Giá trị hiệntạicủamộtkhoảntiềntrongtương lai,
 giá trị hiệntạicủachuỗitiềntệđều và không đềutrongtương lai.
•Mộtsốứng dụng lý thuyếtgiátrị theo thờigiancủatiền: Xác định quy đổi
 lãi suất, khoảntiền, dòng tiềntệ về cùng mộtchuẩnlàmcơ sở so sánh.
 24
v2.0013107202