Bài giảng môn Phân tích báo cáo tài chính - Bài 1: Tổng quan về tài chính doanh nghiệp - Nguyễn Thị Hà

 BÀI 1
 TỔNG QUAN VỀ TÀI CHÍNH 
 DOANH NGHIỆP
 Giảng viên: TS. Nguyễn Thị Hà
 1
v2.0013107202
TÌNH HUỐNG KHỞI ĐỘNG BÀI
Vai trò củanhàQuảntrịđượcthể hiện khác nhau trong các nềnkinhtế khác
nhau. Nếunhư trong nềnkinhtế bao cấpkế hoạch hóa trước đây vai trò của
nhà Quảntrị rấtthụđộng mờ nhạt. Họ không cầnquantâmtớiviệclàmnhư
thế nào để huy động vốnbởivìtoànbộ lượng vốncần cho hoạt động sảnxuất
kinh doanh được nhà nướccấp, đồng thờicũng không cầnxácđịnh lượng vốn
thựctế là bao nhiêu mà chỉ cầnquantâmđạt đượckế hoạch nhà nước đặtra.
Bên cạnh đótrongnềnkinhtế thị trường doanh nghiệpmuốnkinhdoanhphải
chủđộng trong việc tìm và huy động nguồnvốndođóhọ phảixácđịnh chính
xác lượng vốncần để duy trì hoạt động sảnxuất kinh doanh. Không những thế
các nhà quảntrị tài chính phải tìm cách sử dụng hiệuquả nguồnvốn đó.
 Chính vì vậy Tài chính doanh nghiệpcũng
 như các nhà quảntrị tài chính có vai trò
 quan trọng trong nềnkinhtế thị trường.
 Tài chính doanh nghiệplàmột khâu then
 chốt, cơ sở không thể thiếu đượctrong
 hệ thống Tài chính ViệtNam.
 2
v2.0013107202
MỤC TIÊU
•Hiểuvànắm đượcnộidungchủ yếu,
 vai trò và mụctiêucủatàichính
 doanh nghiệp;
•Nắm được các nhân tố chủ yếu ảnh
 hưởng đếntàichínhvàviệctổ chức
 tài chính của doanh nghiệp.
 3
v2.0013107202
HƯỚNG DẪN HỌC
• Để họctốtbàinàycần có cái nhìn tổng quan
 về quá trình hoạt động kinh doanh của
 doanh nghiệpvàmốiquanhệ giữahoạt
 động kinh doanh vớihoạt động tài chính của
 doanh nghiệp;
•Cầnnắmvững nội dung chủ yếutàichính
 doanh nghiệp, trên cơ sởđóphânbiệttài
 chính vớikế toán của doanh nghiệp;
• Trong quá trình họccầnnghiêncứu, liên hệ
 vớithựctếđểthấyrõhơn ảnh hưởng của
 các nhân tố:Hìnhthứcpháplýtổ chức
 doanh nghiệp, đặc điểmvề kinh tế – kỹ thuật
 của các ngành kinh doanh và môi trường
 kinh doanh đếntàichínhcủa doanh nghiệp.
 4
v2.0013107202
NỘI DUNG
• Tài chính doanh nghiệp;
•Những nhân tố chủ yếu ảnh
 hưởng đếnviệctổ chứctài
 chínhdoanhnghiệp.
 5
v2.0013107202
1. TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
•Hoạt động của doanh nghiệp và tài chính;
•Nội dung tài chính doanh nghiệp;
•Vaitròvàmụctiêucủatàichínhdoanhnghiệp;
•Kếtluậnvề tài chính doanh nghiệp.
 6
v2.0013107202
1.1. HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP
•Hoạt động của doanh nghiệp;
• Các quan hệ tài chính chủ yếu
 trong doanh nghiệp.
 7
v2.0013107202
1.1.1. KHÁI NIỆM HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP
•Kháiniệm: Doanh nghiệplàmộttổ chứckinhtế thựchiệncáchoạt động
 sảnxuất, cung ứng hàng hóa cho người tiêu dùng qua thị trường nhằm
 mục đíchsinhlời.
•Quátrìnhhoạt động của doanh nghiệp: Là quá trình kếthợpcácyếutố
 đầuvàovớisứclaođộng để tạorayếutốđầuralàhànghóavàthông
 qua thị trường mua bán hàng hóa để thu lợi nhuận. Như vậyquátrình
 hoạt động của doanh nghiệptómtắtquasơđồsau:
 Quá trình tạo lập, 
 Doanh nghiệp huy Hoạt động tài chính 
 phân phối và sử
 động vốn, tạo lập quỹ của doanh nghiệp
 dụng quỹ
 Dòng tiền vào Sự vận 
 động của 
 Phát sinh vốn hay 
 dòng tiền quỹ tiền tệ 
 Dòng tiền ra ban đầu
 8
v2.0013107202
1.1.2. CÁC QUAN HỆ TÀI CHÍNH CHỦ YẾU TRONG 
DOANH NGHIỆP
•Quátrìnhtạolập, phân phốivàsử
 dụng quỹ tiềntệ cũng là quá trình
 phát sinh các quan hệ kinh tế dưới
 hình thứcgiátrị hợp thành các quan
 hệ tài chính của doanh nghiệp.
• Các quan hệ tài chính, bao gồm:
  Quan hệ tài chính giữadoanh
 nghiệpvớiNhànước;
  Quan hệ tài chính giữadoanh
 nghiệpvớicácchủ thể kinh tế và
 các tổ chứcxãhộikhác;
  Quan hệ tài chính giữadoanh
 nghiệpvớingườilaođộng trong
 doanh nghiệp;
  Quan hệ tài chính giữadoanh
 nghiệpvớicácchủ sở hữucủa
 doanh nghiệp;
  Quan hệ tài chính trong nộibộ
 9
v2.0013107202 doanh nghiệp.
1.1.3. ĐẶC ĐIỂM CỦA CÁC HOẠT ĐỘNG TÀI CHÍNH
• Về hình thức: Tài chính doanh nghiệp
 là quỹ tiềntệ trong quá trình vận
 động: Tạohợp, phân phối, chuyểnhóa
 hình thái và sử dụng quỹ tiềntệ phát
 sinh trong quá trình hoạt động của
 doanh nghiệp.
• Về bảnchất: Tài chính doanh nghiệp
 là các quan hệ kinh tế dướihìnhthức
 giá trị gắnliềnvớiviệctạolập, phân
 phối, chuyển hóa hình thái và sử dụng
 quỹ tiềntệ phát sinh trong các hoạt
 động của doanh nghiệp.
 10
v2.0013107202
1.2. NỘI DUNG TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
•Lựachọnvàquyết định đầutư: Trên
 cơ sở là dựa vào quá trình hoạch định
 dự toán vốn đầutư và đánh giá hiệu
 quả tài chính củaviệc đầutư.
•Xácđịnh nhu cầuvốnvàtổ chức huy
 động vốn: Cầnxemxétcânnhắctrên:
 Kếtcấunguồnvốn, những điểmlợi
 củatừng hình thức huy động, chi phí
 cho việcsử dụng nguồnvốn
•Sử dụng vốnhiệncó,quảnlýchặtchẽ
 các khoảnthu,chivàđảmbảokhả
 năng thanh toán của doanh nghiệp.
 11
v2.0013107202
1.2. NỘI DUNG TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP (tiếp theo)
•Nội dung tài chính doanh nghiệp:
  Thựchiệnphânphốilợi nhuận, trích lập
 và sử dụng các quỹ doanh nghiệp;
  Kiểm soát hoạt động của doanh nghiệp:
 Thông qua tình hình thu, chi; các báo cáo
 tài chính để đánh giá hiệuquả sử dụng
 vốn, đưaracácquyết định trong hoạt
 động kinh doanh và tài chính;
  Thựchiệnkế hoạch hóa tài chính.
•Nộidungtàichínhđượccụ thể hóa bằng các
 quyết định tài chính. Các quyết định tài chính
 chiếnlược:
  Quyết định đầutư;
  Quyết định tài trợ hay huy động vốn;
  Quyết định phân chia lợi nhuận(đốivới
 công ty cổ phầnlàquyết định trả cổ tức).
 12
v2.0013107202
1.3. VAI TRÒ VÀ MỤC TIÊU CỦA TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
•Vaitròcủa tài chính doanh nghiệp.
  Huy động vốn;
  Nâng cao hiệuquả hoạt động
 kinh doanh của doanh nghiệp;
  Kiểm soát tình hình kinh doanh
 của doanh nghiệp.
•Mục tiêu bao trùm, hàng đầucủatài
 chính doanh nghiệp: Tối đahóagiá
 trị doanh nghiệp.
 13
v2.0013107202
2. NHỮNG NHÂN TỐ CHỦ YẾU ẢNH HƯỞNG TỚI TỔ CHỨC 
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
•Hìnhthứcpháplýtổ chức doanh nghiệp;
• Đặc điểmkinhtế –kỹ thuậtcủangành
 kinh doanh;
•Môitrường kinh doanh.
 14
v2.0013107202
2.1. HÌNH THỨC PHÁP LÝ TỔ CHỨC DOANH NGHIỆP
Tại Việt Nam, theo luật doanh nghiệp 2005, xét về hình thức pháp lý có 04 
loại hình doanh nghiệp chủ yếu sau:
 Các loại hình doanh nghiệp
 Công ty
 Doanh nghiệp Công ty Công ty
 trách nhiệm
 tư nhân hợp danh cổ phần
 hữu hạn (TNHH)
Tóm lại, hình thứcpháplýảnh hưởng đếnviệctổ chứctàichínhcủa doanh
nghiệp trên các khía cạnh: Huy động và chuyểnnhượng vốn, trách nhiệm
củachủ sở hữu đốivớikhoảnnợ
 15
v2.0013107202
2.1.1. DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN
•Kháiniệm:
 Là doanh nghiệpdomộtcánhân
 làm chủ và tự chịu trách nhiệm
 bằng toàn bộ tài sảncủamìnhvề
 mọihoạt động của doanh nghiệp.
• Đặc điểm:
  Chủ doanh nghiệplàmộtcá
 nhân và có toàn quyềnquyết
 định đếnmọihoạt động của
 doanh nghiệp;
  Không đượcpháthànhbấtkỳ
 loạichứng khoán nào;
  Chịu trách nhiệmvôhạn đốivới
 các khoảnnợ của doanh nghiệp.
 16
v2.0013107202
2.1.2. CÔNG TY HỢP DANH
•Kháiniệm:
 Là doanh nghiệpcóítnhất hai thành viên
 hợp danh; ngoài các thành viên hợpdanhcó
 thể cóthànhviêngópvốn.
• Đặc điểm:
  Thành viên hợpdanhlàcánhâncótrình
 độ chuyên môn, uy tín nghề nghiệp, chịu
 trách nhiệmbằng toàn bộ tài sảncủa
 mình về các khoảnnợ;
  Thành viên góp vốnchỉ chịu trách nhiệm
 trong phạmvisố vốn đã góp vào công ty
 về các khoảnnợ;
  Không đượcpháthànhbấtkỳ loạichứng
 khoán nào.
 17
v2.0013107202
2.1.3. CÔNG TY TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN
 CÔNG TY TNHH CÔNG TY TNHH HAI 
 MỘT THÀNH VIÊN THÀNH VIÊN TRỞ LÊN
•Kháiniệm: •Kháiniệm:
 Là doanh nghiệpdomộttổ chức Là doanh nghiệpcóthể là tổ
 hoặcmột cá nhân làm chủ sở hữu. chức, cá nhân vớisố lượng không
• Đặc điểm: vượt quá 50.
  Công ty có tư cách pháp nhân • Đặc điểm:
 từ ngày đượccấpgiấychứng  Công ty có tư cách pháp nhân
 nhận đăng ký kinh doanh; từ ngày đượccấpgiấychứng
  Chủ sở hữuCôngtychịutrách nhận đăng ký kinh doanh;
 nhiệmtrongphạmvisố vốn  Thành viên chịu trách nhiệm
 điềulệ củaCôngtyvề các trong phạmvisố vốncamkết
 khoảnnợ; góp vào doanh nghiệpvề các
  Không đượcquyềnpháthành khoảnnợ;
 cổ phiếu.  Không đượcquyềnpháthành
 cổ phiếu.
 18
v2.0013107202
2.1.4. CÔNG TY CỔ PHẦN
•Kháiniệm:
  Là doanh nghiệptrongđó: Vốn điều
 lệđược chia thành nhiềuphầnbằng
 nhau gọilàcổ phần;
  Cổđông có thể là tổ chức, cá nhân;
 số lượng tốithiểulàbavàkhông
 hạnchế số lượng tối đa.
• Đặc điểm:
  Có tư cách pháp nhân;
  Cổđông chỉ chịu trách nhiệmhữu
 hạnvề các khoảnnợ trong phạmvi
 số vốn đãgóp;
  Có quyềnpháthànhchứng khoán
 các loại để huy động vốn.
 19
v2.0013107202
2.2. ĐẶC ĐIỂM KINH TẾ KỸ THUẬT CỦA NGÀNH KINH DOANH
•Mỗi ngành kinh doanh có đặc điểm
 riêng về mặtkinhtế và kỹ thuật.
•Cácđặc điểmkinhtế –kỹ thuật ảnh
 hưởng rấtlớn đếntàichínhvàquảntrị
 tài chính của doanh nghiệp, bao gồm:
  Ảnh hưởng củatínhchấtngành
 kinh doanh;
  Ảnh hưởng củatínhchấtthờivụ
 và chu kỳ kinh doanh.
 20
v2.0013107202
2.3. MÔI TRƯỜNG KINH DOANH
•Cácmôitrường chủ yếuhợpthành
 môi trường kinh doanh.
•Tácđộng củamôitrường kinh tế tài
 chính đếnhoạt động tài chính của
 doanh nghiệp.
 21
v2.0013107202
2.3.1. TÁC ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG KINH DOANH TỚI 
DOANH NGHIỆP 
• Doanh nghiệptồntạitrongmộtmôitrường kinh doanh nhất định.
•Môitrường kinh doanh có tác động đếndoanhnghiệp.
 Môi trường kinh doanh
 Những ràng buộc Những cơ hội
 Khả năng thích ứng Doanh nghiệp Khả năng chớp cơ hội
 22
v2.0013107202
2.3.2. CÁC MÔI TRƯỜNG CHỦ YẾU HỢP THÀNH MÔI 
TRƯỜNG KINH DOANH
•Môitrường kinh tế – tài chính;
•Môitrường pháp lý;
•Môitrường văn hóa;
•Môitrường xã hội;
•Môitrường công nghệ thông tin;
•Môitrường chính trị;
•Môitrường sinh thái;
•Môitrường quốctế.
 23
v2.0013107202
2.3.3. TÁC ĐỘNG CỦA MÔI TRƯỜNG KINH TẾ –TÀI CHÍNH 
ĐẾN DOANH NGHIỆP
•Cơ sở hạ tầng củanềnkinhtế;
•Tìnhtrạng củanềnkinhtế;
•Lãisuấtthị trường;
•Lạmphát;
• Chính sách kinh tế và tài chính của
 nhà nước đốivới doanh nghiệp;
•Mức độ cạnh tranh;
•Thị trường tài chính và các trung
 gian tài chính.
 24
v2.0013107202
TÓM TẮT CUỐI BÀI
• Tài chính doanh nghiệplàmộtbộ phậnkhôngthể thiếu trong doanh
 nghiệp. Được hình thành thông qua hoạt động tài chính của doanh
 nghiệpvàbiểuhiện ra bên ngoài dướidạng quan hệ giữa doanh nghiệp
 vớiNhànước; vớicácchủ thể khác; vớingườilaođộng; vớichủ sở hữu
 và ngay trong nộibộ doanh nghiệp.
•Hoạt động tài chính của doanh nghiệplàmộthoạt động thông qua việc
 tạolập, phân phối, sử dụng và vận động chuyểnhóacủaquỹ tiềntệ của
 doanh nghiệpnhằm đạttớicácmụctiêucủa doanh nghiệp đề ra.
•Tàichínhcủa doanh nghiệplàcôngcụ quan trọng để thựchiệncácmục
 tiêu của doanh nghiệp, trong đómục tiêu bao trùm, quan trọng hàng đầu
 là tối đahóagiátrị doanh nghiệp. Tuy nhiên việctổ chứctàichínhcủa
 doanh nghiệpcũng có những điểmkhácnhaudoảnh hưởng bởicácyếu
 tố như:Hìnhthứcpháplýtổ chức doanh nghiệp, đặc điểmkinhtế kỹ
 thuậtcủa ngành nghề kinh doanh cũng như môi trường kinh doanh.
 25
v2.0013107202