Bài giảng Marketing căn bản - Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp - Nguyễn Cẩm Giang
Tính cần thiết của việc phân
tích môi trường marketing
Khái niệm: “Môi trường marketing bao gồm những
lực lượng có thể ảnh hưởng tới khả năng doanh
nghiệp duy trì và phát triển những giao dịch và các
quan hệ thành công với các khách hàng mục tiêu
của doanh nghiệp”
Một doanh nghiệp hoạt động dưới tác động của
những môi trường bên ngoài và môi trường bên
trong, đó là những yếu tố mà doanh nghiệp không
thể và có thể kiểm soát được.
Có hai cấp độ của môi trường bên ngoài:
– Môi trường vĩ mô
– Môi trường vi mô
Phân tích môi trường (rà soát môi trường), là quá
trình thu thập, phân tích và dự báo tác động của
những thay đổi trong môi trường marketing của
doanh nghiệp.
Phân tích môi trường marketing cho phép doanh
nghiệp:
– Nhận dạng những xu thế của môi trường
– Xác định những cơ hội và nguy cơ tiềm ẩn do môi
trường vĩ mô gây ra
– Xây dựng hay điều chỉnh các chiến lược và chiến
thuật marketing một cách phù hợp
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Trang 9
Trang 10
Tải về để xem bản đầy đủ
Tóm tắt nội dung tài liệu: Bài giảng Marketing căn bản - Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp - Nguyễn Cẩm Giang
MARKETING CƠ BẢN Giảng viên: ThS. Nguyễn Cẩm Giang Bộ môn: Quản trị Kinh doanh- (04) 3869 2301 Email: nguyencamgiang.ftu@gmail.com MARKETING CƠ BẢN Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Sau chương này, sinh viên có thể: • Trình bày được môi trường marketing của doanh nghiệp • Phân tích được môi trường doanh nghiệp • Liệt kê được các lực lượng môi trường vĩ mô • Liệt kê được các lực lượng môi trường vi mô • Phân tích được đối thủ cạnh tranh Mục tiêu của chương 3 © Nguyễn Cẩm Giang 3 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp 3.1. Tính cần thiết của việc phân tích môi trường marketing 3.2. Phân tích các môi trường vĩ mô 3.3. Phân tích các môi trường vi mô 3.4. Phân tích môi trường ngành và đối thủ cạnh tranh 3.5. Thiết kế chiến lược cạnh tranh Nội dung của chương 3 © Nguyễn Cẩm Giang 4 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp 3.1. Tính cần thiết của việc phân tích môi trường marketing © Nguyễn Cẩm Giang Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp 5 Khái niệm: “Môi trường marketing bao gồm những lực lượng có thể ảnh hưởng tới khả năng doanh nghiệp duy trì và phát triển những giao dịch và các quan hệ thành công với các khách hàng mục tiêu của doanh nghiệp” Một doanh nghiệp hoạt động dưới tác động của những môi trường bên ngoài và môi trường bên trong, đó là những yếu tố mà doanh nghiệp không thể và có thể kiểm soát được. Có hai cấp độ của môi trường bên ngoài: – Môi trường vĩ mô – Môi trường vi mô 3.1. Tính cần thiết của việc phân tích môi trường marketing © Nguyễn Cẩm Giang 6 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Các môi trường marketing của doanh nghiệp © Nguyễn Cẩm Giang 7 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Nhà cung cấp Doanh nghiệp Nhà trung gian Khách hàng Đối thủ cạnh tranh Công chúng Môi trường Kinh tế Môi trường Nhân khẩu Môi trường Tự nhiên Môi trường Công nghệ Môi trường Chính trị pháp luật Môi trường Văn hóa xã hội Phân tích môi trường (rà soát môi trường), là quá trình thu thập, phân tích và dự báo tác động của những thay đổi trong môi trường marketing của doanh nghiệp. Phân tích môi trường marketing cho phép doanh nghiệp: – Nhận dạng những xu thế của môi trường – Xác định những cơ hội và nguy cơ tiềm ẩn do môi trường vĩ mô gây ra – Xây dựng hay điều chỉnh các chiến lược và chiến thuật marketing một cách phù hợp 3.1. Tính cần thiết.. © Nguyễn Cẩm Giang 8 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp 3.2. Phân tích môi trường vĩ mô © Nguyễn Cẩm Giang Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp 9 3.2. Phân tích môi trường vĩ mô © Nguyễn Cẩm Giang 10 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Doanh nghiệp Văn hóa Xã hội Nhân khẩu Kinh tế Tự nhiên Công nghệ Chính trị Pháp lý 3.2.1. Môi trường nhân khẩu © Nguyễn Cẩm Giang 11 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp MÔI TRƯỜNG NHÂN KHẨU Quy mô Tốc độ tăng dân số Cơ cấu tuổi của dân tộc Trình độ học vấn Tỷ lệ nam nữ Sự dịch chuyển dân cư Các xu hướng của môi trường nhân khẩu hiện nay: • Sự bùng nổ dân số trên toàn thế giới • Cơ cấu tuổi của dân số quyết định các nhu cầu • Thị trường dân tộc; Các nhóm trình độ học vấn • 3.2.2. Môi trường kinh tế © Nguyễn Cẩm Giang 12 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp MÔI TRƯỜNG KINH TẾ GDP bình quân đầu người Tốc độ tăng GDP Sự phân bố thu nhập Lãi suất, lạm phát Tiết kiệm và tín dụng Kim ngạch xuất khẩu Các xu hướng của môi trường kinh tế hiện nay: • Chu kỳ kinh tế: Thịnh vượng; Trì trệ; Suy thoái; và Hồi phục • Lãi suất; Lạm phát; • Luật Engel... Thu nhập và Chi tiêu dùng theo các nhóm hàng hóa Khi thu nhập bình quân của hộ gia đình tăng lên thì • Tỉ lệ phần trăm của thu nhập chi cho những tiện nghi sinh hoạt của hộ gia đình, như tiền thuê nhà, chi phí điện, nước, ga, điện thoại, truyền hình sẽ không đổi • Tỉ lệ phần trăm của thu nhập chi cho những vấn đề khác (như quần áo, đi lại, giáo dục, giải trí, thể thao) sẽ tăng lên • Tỉ lệ phần trăm của thu nhập đưa vào tiết kiệm sẽ tăng lên • Tỉ lệ phần trăm của thu nhập chi cho lương thực, thực phẩm giảm xuống Luật Engel © Nguyễn Cẩm Giang 13 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp 3.2.3. Môi trường tự nhiên © Nguyễn Cẩm Giang 14 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN Địa hình Khí hậu Tài nguyên thiên nhiên Tài nguyên vô hạn Tài nguyên hữu hạn (có thể phục hồi) Tài nguyên hữu hạn (không thể phục hồi) Các xu hướng của môi trường tự nhiên hiện nay: • Sự cạn kiệt của các nguồn tài nguyên thiên nhiên • Sự tăng giá năng lượng • Vấn đề gia tăng ô nhiễm môi trường;... 3.2.4. Môi trường công nghệ © Nguyễn Cẩm Giang 15 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp MÔI TRƯỜNG CÔNG NGHỆ Đặc điểm công nghệ trong nước và quốc tế Công nghệ thông tin Công nghệ sinh học Công nghệ xử lý chất thải Công nghệ vật liệu mới Các xu hướng của môi trường công nghệ hiện nay: • Tốc độ phát triển công nghệ ngày càng cao • Chu kỳ sống của sản phẩm bị rút ngắn • Sự đầu tư mạnh cho công tác R&D của các hãng lớn 3.2.5. Môi trường chính trị- pháp lý © Nguyễn Cẩm Giang 16 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp MÔI TRƯỜNG CHÍNH TRỊ – PHÁP LÝ Đặc điểm về thể chế lãnh đạo xã hội và các văn bản pháp lý Các xu hướng của môi trường chính trị pháp lý ở nước ta: • Sự kiểm soát gia tăng của Nhà nước đối với các doanh nghiệp • Tạo sự cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp • Chú trọng tới bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng và lợi ích của XH • Hội nhập kinh tế quốc tế; 3.2.5. Môi trường văn hóa xã hội © Nguyễn Cẩm Giang 17 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp MÔI TRƯỜNG VĂN HÓA – XÃ HỘI Những phong tục tập quán, niềm tin, quan điểm phổ biến trong một cộng đồng, quốc gia Các xu hướng của môi trường văn hóa – xã hội ngày nay: • Sự kiên định với những giá trị văn hóa cốt lõi • Sự chú trọng tới chất lượng cuộc sống • Sự hòa nhập với thiên nhiên • Vai trò của phụ nữ trong mua sắm tích cực hơn • Hành vi mua sắm bất chợt © Nguyễn Cẩm Giang 18 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Chỉ số mạng xã hội tại Việt Nam (Nguồn: IDG Management Academy) 3.3. Phân tích môi trường vi mô © Nguyễn Cẩm Giang Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp 19 3.3. Phân tích môi trường vi mô © Nguyễn Cẩm Giang 20 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Nhà cung cấp Doanh nghiệp Nhà trung gian Khách hàng Đối thủ cạnh tranh Công chúng Nhà cung cấp Công chúng Doanh nghiệp © Nguyễn Cẩm Giang 21 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Nhà trung gian Trung gian phân phối Trung gian hỗ trợ (logistics, marketing , tài chính) Người tiêu dùng Khách hàng công nghiệp Tổ chức phi kinh doanh Khách hàng - Các tổ chức tài chính và nhà đầu tư - Giới truyền thông - Các cơ quan nhà nước - Các nhóm công dân hành động - Công chúng địa phương - Công chúng nội bộ - Công chúng đại chúng Cung cấp đầu vào Môi trường vi mô nội bộ Nhà cung cấp Là người người cung cấp nguyên, nhiên vật liệu phục vụ cho quá trình sản xuất Nhà trung gian Những công ty hỗ trợ tiêu thụ và phổ biến hàng hoá của công ty trong giới khách hàng. Khách hàng Người mua có ảnh hưởng trực tiếp đến việc lựa chọn sản phẩm. 3.3 Phân tích môi trường vi mô © Nguyễn Cẩm Giang 22 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Công chúng “Công chúng là những nhóm người trong xã hội đang có hoặc sẽ có mối quan tâm tới và có khả năng ảnh hưởng tới khả năng doanh nghiệp đạt các mục tiêu của nó” Doanh nghiệp Bao gồm: ban lãnh đạo doanh nghiệp, các phòng ban chức năng và các nhà máy, xí nghiệp, phân xưởng của doanh nghiệp Doanh nghiệp cần xác định các tiêu chí và phương pháp đánh giá: R&D, năng lực san xuất, năng lực marketing, năng lực nhân sự. 3.3 Phân tích môi trường vi mô © Nguyễn Cẩm Giang 23 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp 3.4. Phân tích môi trường ngành và đối thủ cạnh tranh © Nguyễn Cẩm Giang Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp 24 3.4.1. Phân tích môi trường ngành 3.4.2. Phân tích đối thủ cạnh tranh 3.4. Phân tích môi trường ngành và đối thủ cạnh tranh © Nguyễn Cẩm Giang 25 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Mục đích: Xác định đặc điểm nhu cầu và cạnh tranh trong một ngành sản phẩm (thị trường sản phẩm) cụ thể Xác định thị phần, khả năng sinh lời và mức độ rủi ro của các khúc thị trường Xác định mức độ hấp dẫn ü Tốc độ tăng trưởng dự báo ü Cơ cấu ngành ü Khả năng sinh lời ü Rủi ro 3.4.1 Phân tích môi trường ngành © Nguyễn Cẩm Giang 26 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Mô hình 5 lực lượng của Porter © Nguyễn Cẩm Giang 27 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Sức mạnh thương lượng của các nhà cung cấp Sức mạnh thương lượng của người mua Đe dọa từ những người nhập ngành tiềm năng Đe dọa từ các sản phẩm thay thế Các đối thủ cạnh tranh hiện tại trong ngành Nhận dạng các đối thủ cạnh trạnh Nhận dạng các chiến lược của đối thủ cạnh tranh Xác định các mục Mêu của đối thủ cạnh tranh Đánh giá những điểm mạnh và điểm yếu của đối thủ cạnh tranh Xác định kiểu phản ứng của đối thủ 3.4.2. Phân tích đối thủ cạnh tranh © Nguyễn Cẩm Giang 28 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp 3.4.2.1. Nhận dạng các đối thủ cạnh tranh © Nguyễn Cẩm Giang 29 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Nhận dạng các đối thủ cạnh tranh Quan điểm ngành về cạnh tranh Độc quyền thuần tuý Độc quyền nhóm Cạnh tranh hoàn hảo Cạnh tranh về thương hiệu Cạnh tranh cùng ngành Quan điểm thị trường về cạnh tranh Cạnh tranh giữa các sản phẩm thay thế Cạnh tranh về nhu cầu Cạnh tranh có dnh độc quyền © Nguyễn Cẩm Giang 30 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Đối thủ Cạnh tranh trực Mếp Cung cấp Mện ích của những sản phẩm, công nghệ, mô hình, kinh doanh, khoảng giá bán tương tự Cạnh tranh về dòng sản phẩm Cung cấp sản phẩm thuộc ùng chủng loại nhưng có sự khác nhau về đặc điểm kĩ thuật, khoảng giá bán Cạnh tranh giữa các sản phẩm thay thế Cung cấp sản phẩm khác chủng loại, khác co bản về đặc điểm kĩ thuật nhưng phục vụ chung một nhu cầu Cạnh tranh về nhu cầu Cung cấp sản phẩm phục vụ những nhu cầu khác của con người 4 kiểu đối thủ cạnh tranh © Nguyễn Cẩm Giang 31 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Tôi muốn thỏa mãn nhu cầu nào? • Phương tiện giải trí • Đi du lịch • Phương tiện đi lại • Thông tin liên lạc Cạnh tranh về nhu cầu Tôi muốn cải thiện khả năng đi lại • Ôtô • Xe máy • Xe đạp • Cạnh tranh giữa các sp thay thế Tôi muốn mua loại xe đạp nào? • Xe ga • Xe số • Xe máy điện • Cạnh tranh cùng ngành Tôi muốn mua xe đạp nhãn hiệu nào? • Honda • Yamaha • SYM • Cạnh tranh về thương hiệu 3.4.2.2. Nhận dạng các chiến lược của đối thủ cạnh tranh © Nguyễn Cẩm Giang 32 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp 2. Nhận dạng chiến lược cạnh tranh của các đối thủ Dẫn đầu về chi phí thấp Khác biệt hóa Tập trung Chủng loại sản phẩm Chất lượng sản phẩm Số lượng dịch vụ Chất lượng dịch vụ Giá bán Chi phí sản xuất Mức độ dch hợp dọc 3.4.2.3. Xác định các mục tiêu của đối thủ cạnh tranh © Nguyễn Cẩm Giang 33 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Các mục Mêu về sản phẩm – thị trường (định hướng tới khúc thị trường nào, lĩnh vực sản phẩm nào) Các mục Mêu về thị phần-‐ lợi nhuận Các chỉ tiêu đánh giá • Marke>ng • Danh Mếng của công ty; Thị phần; Chất lượng sản phẩm; Chất lượng dịch vụ; Tính cạnh tranh của giá; Hiệu quả phân phối; Hiệu quả xúc Mến bán hàng; Hiệu quả của lực lượng bán hàng; Nghiên cứu và phát triển; Sự bao phủ về địa lý • Tài chính • Chi Mêu / Sự sẵn có về vốn; Khả năng sinh lời / Dòng tiền; Sự ổn định tài chính • Sản xuất • Năng lực sản xuất; Sự bố trí các Mện nghi sản xuất; Tính kinh tế nhờ quy mô; Trình độ chuyên môn công nhân; Khả năng sản xuất đúng hạn; Trình độ kỹ thuật sản xuất / giá trị gia tăng • Tổ chức • Tầm nhìn của lãnh đạo; Chuyên môn của nhân viên; Tính linh hoạt / đáp ứng nhanh Benchmarking • Xác định chức năng cần lấy chuẩn; • Xác định các thông số kết quả hoạt động chủ yếu cần đo; • Nhận dạng các doanh nghiệp giỏi nhất về chức năng đó; • Đo lường kết quả hoạt động của các doanh nghiệp dẫn đầu đó; • Xác định kết quả hoạt động của doanh nghiệp mình; • Vạch ra các chương trình hành động để rút ngắn khoảng cách và • Thực hiện và theo dõi kết quả thu được. 3.4.2.4. Đánh giá điểm mạnh yếu của đối thủ cạnh tranh © Nguyễn Cẩm Giang 34 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Hình thức phản ứng Phản ứng nhanh phản ứng chậm Phản ứng với mọi chương trình của người khác phản ứng chọn lọc Nhân tố ảnh hưởng Thói quen phản ứng của bản thân đối thủ; Mức độ ảnh hưởng được nhận thức bởi đối thủ đối với chương trình của doanh nghiệp; Những khả năng đáp lại của đối thủ. 3.4.2.5. Xác định kiểu phản ứng của đối thủ © Nguyễn Cẩm Giang 35 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Thiết kế các chiến lược cạnh tranh © Nguyễn Cẩm Giang 36 Chương 3: Môi trường marketing của doanh nghiệp Các vị thế cạnh tranh Người dẫn đầu thị trường Người thách thức thị trường Người theo sau thị trường Người nép ngách thị trường Mở rộng thị phần Phòng thủ thị phần (đổi mới liên tục) Tấn công người dẫn đầu thị trường Tấn công các DN có cùng quy mô nhưng hoạt động không tốt và khó khăn về tài chính Tấn công các DN nhỏ trong vùng 1. Làm hàng giả 2. Làm hàng nhái 3. Bắt chước 4. Thích nghi Phục vụ khúc thị trường rất nhỏ; Tránh cạnh tranh; Chuyên môn hóa
File đính kèm:
- bai_giang_marketing_can_ban_chuong_3_moi_truong_marketing_cu.pdf