Bài giảng Marketing căn bản - Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường - Nguyễn Cẩm Giang
ổng quan
Quyết định marketing: Những quyết định về thị trường,
sản phẩm, giá bán, phân phối và xúc tiến bán
Thông tin marketing: Những thông tin phục vụ cho việc
đưa ra các quyết định marketing tốt hơn
Hệ thống thông tin marketing: “hệ thống thông tin
marketing là tập hợp các quy trình, thủ tục và phương
pháp để thu thập, phân tích và trình bày các thông tin một
cách thường xuyên và có kế hoạch để phục vụ cho việc
đưa ra những quyết định marketing”. (AMA, 2011)
Định nghĩa: thông tin marketing nội bộ là
những thông tin về bản thân doanh nghiệp có
liên quan tới việc ra quyết định marketing.
Bao gồm:
Các đơn đặt hàng: đã đặt, đang giao, đã
giao, đã thu tiền
Các kết quả tiêu thụ: lượng bán, doanh thu,
tồn kho, thị phần theo thời gian, theo khu
vực, theo loại sản phẩm và theo nhóm khách
hàng
Tình hình công nợ: các khoản phải thu theo
khu vực, theo nhóm khách hàng, tuổi nợ
Các thông tin khác: đặc điểm sản phẩm, giá
bán, chính sách nhân viên bán hàng, chính
sách đầu tư cho phát triển sản phẩm, xúc
tiến bán của doanh nghiệp, database
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Trang 9
Trang 10
Tải về để xem bản đầy đủ
Tóm tắt nội dung tài liệu: Bài giảng Marketing căn bản - Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường - Nguyễn Cẩm Giang
MARKETING CƠ BẢN Giảng viên: ThS. Nguyễn Cẩm Giang Bộ môn: Quản trị Kinh doanh- (04) 3869 2301 Email: Giang.nguyencam@hust.edu.vn MARKETING CƠ BẢN Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường Sau chương này, sinh viên có thể: • Nắm được những kiến thức chung về các hệ thống thông tin marketing • Phân tích và tổng hợp được các bước của quá trình nghiên cứu marketing • Hiểu biết về nguồn dữ liệu, phương pháp thu thập dữ liệu, lập kế hoạch lấy mẫu và thiết kế công cụ nghiên cứu , câu hỏi mở, câu hỏi đóng • Khái quát được thành những câu hỏi nghiên cứu từ những vấn đề đặt ra Mục tiêu của chương 2 © Nguyễn Cẩm Giang 3 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường 2.1. Thu thập thông tin marketing 2.1.1. Thông tin marketing nội bộ 2.1.2. Thu thập thông tin sự kiện về môi trường bên ngoài doanh nghiệp 2.1.3. Thu thập thông tin nghiên cứu marketing 2.2. Quá trình nghiên cứu thị trường 2.2.1. Xác định mục tiêu nghiên cứu 2.2.2. Lập kế hoạch nghiên cứu 2.2.3. Thu thập dữ liệu 2.2.4. Phân tích dữ liệu 2.2.5. Viết báo cáo và thuyết trình kết quả nghiên cứu Nội dung của chương 2 © Nguyễn Cẩm Giang 4 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường 2.1. Thu thập thông tin marketing © Nguyễn Cẩm Giang Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường 5 2.1. Thu thập thông tin marketing Tổng quan Quyết định marketing: Những quyết định về thị trường, sản phẩm, giá bán, phân phối và xúc tiến bán Thông tin marketing: Những thông tin phục vụ cho việc đưa ra các quyết định marketing tốt hơn Hệ thống thông tin marketing: “hệ thống thông tin marketing là tập hợp các quy trình, thủ tục và phương pháp để thu thập, phân tích và trình bày các thông tin một cách thường xuyên và có kế hoạch để phục vụ cho việc đưa ra những quyết định marketing”. (AMA, 2011) © Nguyễn Cẩm Giang 6 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường Định nghĩa: thông tin marketing nội bộ là những thông tin về bản thân doanh nghiệp có liên quan tới việc ra quyết định marketing. Bao gồm: Các đơn đặt hàng: đã đặt, đang giao, đã giao, đã thu tiền Các kết quả tiêu thụ: lượng bán, doanh thu, tồn kho, thị phần theo thời gian, theo khu vực, theo loại sản phẩm và theo nhóm khách hàng Tình hình công nợ: các khoản phải thu theo khu vực, theo nhóm khách hàng, tuổi nợ Các thông tin khác: đặc điểm sản phẩm, giá bán, chính sách nhân viên bán hàng, chính sách đầu tư cho phát triển sản phẩm, xúc tiến bán của doanh nghiệp, database 2.1.1. Thu thập thông tin marketing nội bộ © Nguyễn Cẩm Giang 7 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường 2.1.1. Thu thập thông tin marketing nội bộ Nguồn thu thập thông tin marketing nội bộ • Hệ thống sổ kế toán: báo cáo tài chính, lượng tiêu thụ • Bộ phận sản xuất: lịch sản xuất, giao hàng, tồn kho • Phòng kĩ thuật: thông số kĩ thuật, chất lượng sản phẩm • Lực lượng bán hàng: phản ánh người tiêu dùng • © Nguyễn Cẩm Giang 8 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường Định nghĩa: Thông tin sự kiện marketing về môi trường bên ngoài là những thông tin marketing về những diễn biến hàng ngày của môi trường marketing bên ngoài doanh nghiệp Bao gồm: Thông tin về môi trường vĩ mô: luật, chính trị, xu thế xã hội, tiến bộ công nghê. Thông tin về khách hàng: than phiền, ý kiến, đánh giá của khách hàng không gửi trực tiếp cho doanh nghiệp Thông tin về đối thủ cạnh tranh: sản phẩm, dịch vụ mới, chiến dịch quảng bá mới, bộ máy tổ chức. .. 2.1.2. Thu thập thông tin sự kiện marketing về môi trường bên ngoài (thông tin tình báo) © Nguyễn Cẩm Giang 9 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường Nguồn thu thập thông tin sự kiện marketing về môi trường bên ngoài: n Sử dụng nguồn lực nội bộ n Sử dụng nguồn lực bên ngoài doanh nghiệp Ø Các nhà trung gian Ø Những người mua hàng giả danh Ø Những người là cổ đông của đối thủ cạnh tranh Ø Các nhân viên cũ, nhân viên hiện thời, nhà phân phối, bán lẻ của đối thủ cạnh tranh Ø Mua thông tin từ những công ty dịch vụ marketing. Ø Internet 2.1.2. Thu thập thông tin sự kiện marketing về môi trường bên ngoài (thông tin tình báo) © Nguyễn Cẩm Giang 10 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường Định nghĩa: Là những thông tin có được từ hoạt động nghiên cứu thị trường Nghiên cứu thị trường (nghiên cứu marketing) là hoạt động nhằm thu thập, phân tích và báo cáo những thông tin marketing nhằm phục vụ cho việc đưa ra những quyết định marketing trong những tình thế cụ thể Bao gồm: Nghiên cứu tổng quan thị trường: xác định quy mô, cơ cấu và tốc độ tăng trưởng của thị trường, xác định thị phần của từng doanh nghiệp.. Nghiên cứu hành vi người tiêu dùng: mức độ ưa thích sản phẩm, thái độ, thói quen mua, đặc điểm khách hàng. Nghiên cứu sản phẩm: phát triển và thử nghiệm ý tưởng sản phẩm mới, thử nghiệm nhãn hiệu, bao gói, so sánh đánh giá các sản phẩm cạnh tranh. Nghiên cứu giá bán: phân tích chi phí, phân tích giá cạnh tranh, phân tích mức độ nhạy cảm về giá của người tiêu dùng. Nghiên cứu phân phối: Phân tích các trung gian thương mại hiện có, đánh giá kênh hiện có, phân tích các điểm bán Nghiên cứu xúc tiến hỗn hợp: phân tích thói quen tiếp nhận thông tin của khách hàng, xác định thông điệp quảng cáo, xác định phương tiện quảng cáo hiệu quả. 2.1.3. Thu thập thông tin nghiên cứu thị trường © Nguyễn Cẩm Giang 11 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường Các tổ chức cung ứng dịch vụ thu thập thông tin nghiên cứu thị trường Các công ty nghiên cứu thị trường và tư vấn nước ngoài như AC Nielsen, Taylor Nelson, Euromonitor, Kantar, TNS, GfK., Các công ty nghiên cứu thị trường và tư vấn trong nước như TITA,FTA, Cimigo VN, W&S. Các cơ sở đào tạo và nghiên cứu trong nước 2.1.3. Thu thập thông tin nghiên cứu thị trường © Nguyễn Cẩm Giang 12 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường © Nguyễn Cẩm Giang 13 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường 2.2. Quá trình nghiên cứu thị trường © Nguyễn Cẩm Giang Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường 14 Xác định vấn đề, mục Dêu nghiên cứu lập kế hoạch nghiên cứu Thu thập dữ liệu Phân Uch và diễn giải dữ liệu Viết báo cáo và thuyết trình kết quả 2.2. Quá trình nghiên cứu thị trường © Nguyễn Cẩm Giang 15 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường 2.2. Quá trình nghiên cứu thị trường 2.2.1. Xác định mục tiêu nghiên cứu Đây là giai đoạn rất quan trọng trong nghiên cứu marketing vì nó quyết định hướng đi và sự thành bại của cả dự án nghiên cứu marketing. - Xác định vấn đề marketing: nhà quản trị không biết nên quyết định như thế nào là hợp lí - Mục tiêu nghiên cứu marketing: những điều mà nghiên cứu marketing phải thu được để giúp nhà marketing ra quyết định © Nguyễn Cẩm Giang 16 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường Vấn đề quản trị marke1ng Mục 1êu nghiên cứu marke1ng Nên thiết kế sản phẩm với những đặc điểm hay thuộc Unh như thế nào Khách hàng mục Dêu đòi hỏi hay coi trọng những đặc điểm gì của sản phẩm Nên hạ giá bán hay giữ giá Sự nhạy cảm của người Dêu dùng đối với giá Hiệu quả tương đối của việc hạ giá so với việc giữ giá và tăng chất lượng, tăng truyền thông Nên phân phối sản phẩm theo những kênh phân phối nào Sức bán, khả năng sinh lời và điều kiện để đưa sản phẩm tới các kênh phân phối Nên quảng cáo sản phẩm trên phương Dện nào Hiệu quả truyền thông của các phương Dện đối với khán giả mục Dêu của doanh nghiệp Nên tập trung phục vụ nhóm khách hàng nào Khả năng sinh lời của các nhóm khách hàng Mức độ phù hợp của khách hàng với điểm mạnh của doanh nghiệp Mức độ cạnh tranh hiện tại và tương lai của nhóm khách hàng 2.2.1. Xác định mục tiêu nghiên cứu © Nguyễn Cẩm Giang 17 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường Ví dụ, một vấn đề marketing của Starbucks là “có nên mở cửa hàng ngoài Hà Nội và nếu có thì mở bao nhiêu cửa hàng?” Các mục tiêu nghiên cứu có thể là: – Thói quen uống café của người tiêu dùng Hà Nội – Thái độ của người tiêu dùng Hà Nội đối với thương hiệu Starbucks – Địa điểm phù hợp 2.2.1. Xác định mục tiêu nghiên cứu © Nguyễn Cẩm Giang 18 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường Nestle nghiên cứu “ mở rộng thị trường cho 1 thương hiệu sữa đậu nành mới Sollys” Mục tiêu: - Tìm hiểu nhận thức của người tiêu dùng về sữa đậu nành - Tìm hiểu về phản ứng của người tiêu dùng với thương hiệu mới - Tìm hiểu xem thương hiệu mới có thể đáp ứng được nhu cầu khách hàng và khác biệt so với đối thủ hay không 2.2.1. Xác định mục tiêu nghiên cứu © Nguyễn Cẩm Giang 19 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường 2.2. Quá trình nghiên cứu thị trường 2.2.2. Lập kế hoạch nghiên cứu 2.2.2.1. Xây dựng danh mục thông tin cần thu thập và tính ưu tiên của các thông tin 2.2.2.2. Lập kế hoạch thu thập dữ liệu thứ cấp 2.2.2.3. Lập kế hoạch thu thấp dữ liệu sơ cấp 2.2.2.4. Xác định ngân sách nghiên cứu © Nguyễn Cẩm Giang 20 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường Danh mục thông tin cần thu thập v Thông tin về bản thân doanh nghiệp v Thông tin sự kiện về môi trường bên ngoài: môi trường vĩ mô và vi mô, các đối thủ, khách hàng v Thông tin chuyên sâu về khách hàng Ø Đặc điểm cá nhân và khả năng thanh toán Ø Hành vi mua sắm hiện tại Ø Nhận thức và thái độ đối với sản phẩm và doanh nghiệp Ø Ý định và kế hoạch mua sắm tương lai Ø Phương tiện truyền thông thường dùng Tính ưu tiên của thông tin v Cốt lõi v Quan trọng v Làm sinh động 2.2.2.1. Xây dựng danh mục thông tin cần thu thập và tính ưu tiên của các thông tin © Nguyễn Cẩm Giang 21 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường Định nghĩa: Là những dữ liệu đã được thu thập bởi người khác, cho một mục đích khác tại thời điểm nghiên cứu 2.2.2.2. Lập kế hoạch thu thập dữ liệu thứ cấp © Nguyễn Cẩm Giang 22 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường Dữ liệu thứ cấp Sổ sách kế toán, báo cáo nhân viên kinh doanh, dữ liệu về chi phí, tài liệu nội bộ khác – bên trong doanh nghiệp Internet, sách báo, thông tin từ các hiệp hội, chính quyền, các công ty nghiên cứu thị trường- bên ngoài doanh nghiệp Những nguồn đáng tin cậy Các tài liệu xuất bản in ấn, điện tử của cơ quan nhà nước Các báo cáo điều tra khảo sát của các tổ chức uy tín trong nước và quốc tế Sách và tài liệu học thuật Các ấn phẩm định kì như báo, tập chí về kinh tế và marketing Các trang web của tổ chức có uy tín . 2.2.2.2. Lập kế hoạch thu thập dữ liệu thứ cấp © Nguyễn Cẩm Giang 23 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường a. Định nghĩa b. Lựa chọn phương pháp nghiên cứu c. Lập kế hoạch lấy mẫu d. Thiết kế bản câu hỏi e. Xây dựng lịch trình thu thập dữ liệu sơ cấp 2.2.2.3. Lập kế hoạch thu thập dữ liệu sơ cấp © Nguyễn Cẩm Giang 24 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường a. Định nghĩa: là những dữ liệu chưa có ai thu thập, nhà nghiên cứu marketing là người thu thập đầu tiên 2.2.2.3. Lập kế hoạch thu thập dữ liệu sơ cấp © Nguyễn Cẩm Giang 25 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường DDữ liệu sơ cấp Phỏng vấn trực Dếp một số ít cá nhân-‐ Phỏng vấn sâu Phỏng vấn một nhóm khách hàng cùng thảo luận theo một chủ đề định trước, có người hướng dẫn thảo luận-‐ Thảo luận nhóm Quan sát hành vi cuả đối tượng, không thu được thông Dn về động cơ, thái độ, suy nghĩ-‐ Quan sát Điều tra, phỏng vấn trực Dếp, qua thư, qua điện thoại, qua web trên diện rộng, phạm vi hẹp-‐ Điều tra Đưa đối tượng vào các ~nh huống mua sắm, Dêu dùng. Mô phỏng hoặc có thực và quan sát, nghiên cứu phản ứng-‐ Thực nghiệm NC định tính - Khám phá bản chất, tính chất của sự vật hiện tượng - Trả lời câu hỏi tại sao . NC định lượng - Đo lường số lượng, tỉ lệ phần trăm - Trả lời câu hỏi bao nhiêu © Nguyễn Cẩm Giang 26 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường © Nguyễn Cẩm Giang 27 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường c. Lập kế hoạch lấy mẫu: 2.2.2.3. Lập kế hoạch thu thập dữ liệu sơ cấp © Nguyễn Cẩm Giang 28 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường n Xác định đơn vị mẫu và tổng thể mục tiêu: n Đơn vị mẫu n Tổng thể mục tiêu n Xác định kích thước mẫu: n Theo độ chính xác cần đạt n Theo giới hạn ngân sách n Lựa chọn phương pháp lấy mẫu: n Lấy mẫu ngẫu nhiên n Lấy mẫu không ngẫu nhiên Các phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên Các phương pháp chọn mẫu không ngẫu nhiên Chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản Chọn mẫu ngẫu nhiên theo hệ thống Chọn mẫu theo cụm Chọn mẫu thuận Dện Chọn mẫu theo hạn mức Chọn mẫu bằng phán đoán Các phương pháp chọn mẫu © Nguyễn Cẩm Giang 29 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường d. Thiết kế bản câu hỏi: 2.2.2.3. Lập kế hoạch thu thập dữ liệu sơ cấp © Nguyễn Cẩm Giang 30 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường • Quy trình thiết kế bản câu hỏi v Nghiên cứu thăm dò v Viết bản câu hỏi: viết nháp và hoàn chỉnh v Thử nghiệm bản câu hỏi (phỏng vấn thử) • Cấu trúc của bản câu hỏi v Phần giới thiệu v Phần thân v Phần thông tin cá nhân và quản lý giám sát • Hai loại câu hỏi chính v Câu hỏi mở v Câu hỏi đóng Câu hỏi đóng: Tiêu chí bạn quan tâm hàng đầu khi lựa chọn điện thoại? Thương hiệu q Giá cả q Hình thức q Tính năng q Khuyến mại q Câu hỏi mở: Khi đi mua điện thoại, điều tôi quan tâm nhất là: ..................... Ví dụ về câu hỏi đóng, câu hỏi mở © Nguyễn Cẩm Giang 31 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường © Nguyễn Cẩm Giang 32 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường e. Xác định lịch trình và ngân sách nghiên cứu: 2.2.2.3. Lập kế hoạch thu thập dữ liệu sơ cấp © Nguyễn Cẩm Giang 33 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường § Lịch trình nghiên cứu v Xây dựng danh mục các công việc cần thực hiện v Xác định quan hệ giữa các công việc: song song hay nối tiếp v Dự kiến thời gian cho mỗi công việc: trung bình, ngắn nhất và dài nhất v Tính tổng thời gian cần thực hiện § Ngân sách nghiên cứu v Xây dựng danh mục các công việc cần thực hiện v Dự kiến đơn giá cho các công việc v Tính ra ngân sách nghiên cứu § Ngân sách nghiên cứu phụ thuộc vào: v Khả năng chi trả của doanh nghiệp v Độ chính xác cần đạt của nghiên cứu: độ chính xác yêu cầu càng cao → kích thước mẫu càng lớn, số lượng biến số và công việc càng nhiều → chi phí nghiên cứu càng cao v Số lượng thông tin cần thu thập © Nguyễn Cẩm Giang 34 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường n Đây là giai đoạn nghiên cứu tốn nhiều thời gian và chi phí, nhưng đồng thời cũng là giai đoạn nảy sinh nhiều sai số nghiên cứu nhất. Các vấn đề thường nảy sinh là: n Không tiếp xúc được với người cần hỏi n Người được phỏng vấn từ chối hợp tác n Một số cho các trả lời sai lệch và không trung thực n Phỏng vấn viên không trung thực hoặc làm sai lệch kết quả điều tra n Để kiểm soát tiến độ thực hiện, nhà nghiên cứu MKT cần: n Lên lịch trình cho việc thu thập dữ liệu và thường xuyên theo dõi kế hoạch n Kiểm tra các bản câu hỏi hàng ngày và có kế hoạch kiểm tra n Chú trọng khâu giáo dục thái độ, đào tạo kỹ năng cho phỏng vấn viên 2.2.3. Thu thập dữ liệu © Nguyễn Cẩm Giang 35 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường n Giai đoạn này gồm các bước sau: n Sàng lọc dữ liệu: loại ra những bản câu hỏi thiếu nhiều dữ liệu hoặc các câu trả lời mâu thuẫn nhau n Mã hóa bản câu hỏi: tihết kế các biến số và mã hóa các phương án trả lời n Nhập dữ liệu và máy tính n Xử lý thống kê trên máy tính n Diễn giải các kết quả thu được: rút ra ý nghĩa từ những bảng kết quả xử lý dữ liệu n Phần mềm thường sử dụng: SPSS - Statistical Package for the Social Sciences 2.2.4. Phân tích dữ liệu © Nguyễn Cẩm Giang 36 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường § Các nội dung chính v Mục lục v Tóm tắt nghiên cứu v Mục tiêu nghiên cứu v Phương pháp nghiên cứu v Các kết quả nghiên cứu v Kết luận và đề xuất v Các phụ lục và tài liệu tham khảo § Thuyết trình kết quả trước khách hàng v Tóm lược những kết quả chính v Tập trung vào bảng và hình quan trọng 2.2.5. Viết báo cáo và thuyết trình kết quả © Nguyễn Cẩm Giang 37 Chương 2: Thu thập thông tin marketing và nghiên cứu thị trường
File đính kèm:
- bai_giang_marketing_can_ban_chuong_2_thu_thap_thong_tin_mark.pdf