Bài giảng Lý luận nhận thức

 Lý luận nhận thức 
I- Baûn chất của nhận thức 
II- Thực tiễn và vai trò của thực tiễn đối với nhận thức 
III- Các cấp độ của quá tr ì nh nhận thức 
IV- Vấn đề chân lý và caùc tính chaát của chân lý 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HCM 
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ 
I- Bản chất của nhận thức 
1. Quan niệm về nhận thức của các trào lưu trước triết học Mác .* Quan điểm duy tâm chủ quan , duy tâm khách quan , duy vật siêu hình 
Đánh giá các quan điểm trên Ph.Ăngghen đã chỉ rõ : " Khuyết điểm chủ yếu của chủ nghĩa duy vật từ trước đến nay- kể cả chủ nghĩa duy vật của Phoiơbắc - là sự vật , hiện thực , cái cảm giác được , chỉ được nhận thức dưới hình thức khách thể hay hình thức trực quan , chứ không được nhận thức là hoạt động cảm giác của con người , là thực tiễn , không được nhận thức về mặt chủ quan ...” 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HCM 
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ 
I- Bản chất của nhận thức 
2. Quan điểm về bản chất nhận thức của CNDV biện chứng . 
- Thừa nhận đối tượng nhận thức là thế giới hiện thực khách quan , 
- Khẳng định con người có khả năng nhận thức được thế giới khách quan . 
- Nhận thức là một quá trình biện chứng , 
- Thực tiễn là cơ sở trực tiếp và chủ yếu nhất hình thành nên quá trình nhận thức . 
* Định nghĩa nhận thức : Nhận thức là quá trình phản ánh biện chứng hiện thực khách quan vào trong bộ óc của con người , có tính tích cực , năng động , sáng tạo , trên cơ sở thực tiễn . 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HCM 
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ 
II- Thực tiễn và vai trò của thực tiễn đối với nhận thức .1. Phạm trù thực tiễn . 
Các quan niệm về thực tiễn trong triết học . 
* Quan niệm thực tiễn của chủ nghĩa duy vật biện chứng . 
- Định nghĩa : Thực tiễn là toàn bộ hoạt động vật chất coù muïc ñích của con người có tính lịch sử - xã hội , nhằm cải tạo tự nhiên – xaõ hoäi theo yêu cầu của đời sống của con người . 
- Tính chất : 
+ Có tính cộng đồng xã hội , không tồn tại ở một cá nhân . 
+ Có tính lịch sử cụ thể . 
+ Có mục đích cải tạo tự nhiên , hoàn thiện con người . 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HCM 
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ 
II- Thực tiễn và vai trò của thực tiễn đối với nhận thức .1. Phạm trù thực tiễn ( tieáp ) 
Nhöõng hình thöùc cô baûn cuûa hoaït ñoäng thöïc tieãn : 
Hoaït ñoäng saûn xuaát ra cuûa caûi vaät chaát . 
Hoaït ñoäng chính trò – xaõ hoäi . 
Hoaït ñoäng quan saùt nghieân cöùu , khoa hoïc thöïc nghieäm 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HCM 
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ 
2. Vai trò của thực tiễn đối với nhận thức . 
2.1. Thực tiễn là cơ sở , động lực của nhận thức . 
2.2. Thực tiễn là mục đích của nhận thức . 
2.3. Thực tiễn là tiêu chuẩn kiểm tra chân lý . 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HCM 
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ 
III. Các cấp độ của quá trình nhận thức ( Hai giai ñoaïn cuûa quaù trình nhaän thöùc ) 
Khaùi quaùt quaù trình nhaän thöùc Leânin vieát : 
“ Töø tröïc quan sinh ñoäng ñeán tö duy tröøu töôïng vaø töø tö duy tröøu töôïng ñeán thöïc tieãn , ñoù laø bieän chöùng cuûa quaù trình nhaän thöùc chaân lyù , cuûa söï nhaän thöùc thöïc taïi khaùch quan ”. 
Tröïc quan sinh ñoäng ( Nhaän thöùc caûm tính ). 
Tö duy tröøu töôïng ( Nhaän thöïc lyù tính ). 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HCM 
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ 
Quả táo rơi = nhận thức cảm tính 
	 Từ hiện tượng quả táo rơi ( nhận thức cảm tính ), Newton đã đi đến phát hiện ra định luật vạn vật hấp dẫn ( nhận thức lý tính ). 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HCM 
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ 
III. Các cấp độ của quá trình nhận thức ( Hai giai ñoaïn cuûa quaù trình nhaän thöùc ) 
1. Nhận thức cảm tính và nhận thức lý tính . 
1.1. Nhận thức cảm tính . 
Cảm giác 
Tri giác 
Biểu tượng 
Đặc điểm giai đoạn nhận thức cảm tính : 
+ Là sự phản ánh trực tiếp đối tượng bằng các giác quan của chủ thể nhận thức . 
+ Là sự phản ánh bề ngoài , phản ánh cả cái tất nhiên và ngẫu nhiên , cả cái bản chất và không bản chất . 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HCM 
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ 
1.2.Nhận thức lý tính 
Khái niệm 
Phán đoán 
Suy luận 
- Đặc điểm giai đoạn nhận thức lý tính : 
+ Là quá trình nhận thức gián tiếp đối với sự vật , hiện tượng . 
+ Là quá trình đi sâu vào bản chất của sự vật , hiện tượng . 
 Moái quan hệ giữa 2 giai đoạn : 
+ Không có giai ñoaïn cảm tính , thì không có giai ñoaïn lý tính . 
+ Khoâng có giai ñoaïn lý tính , thì không nhận thức được bản chất sự vật . 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HCM 
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ 
1.3. Nhận thức quay về thực tiễn . 
 Nhận thức phải quay trở về thực tiễn là vì : 
-     Mục đích của nhận thức là phục vụ thực tiễn để cải tạo hiện thực . 
-   Thực tiễn có vai trò kiểm nghiệm tri thức đã nhận thức được . 
-   Hiện thực khách quan luôn luôn vận động và biến đổi , để bổ sung tri thức mới trong giai đoạn mới của sự vật , không còn cách nào khác là phải thông qua thực tiễn . 
 Nhận thức n 
 Thực tiễn n 
 Nhận thức 3 
 Thực tiễn3 
 Nhận thức 2 
 Thực tiễn2 
 Nhận thức 1 
 Thực tiễn 1 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HCM 
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ 
2. Nhận thức k