Bài giảng Kỹ năng thuyết trình - Phạm Anh Tuấn

Chương 4
KỸ NĂNG THUYẾT TRÌNH
GV: PHẠM ANH TUẤN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
„ PGS. TS. Dương Thị Liễu: Kỹ năng thuyết 
trình. Trường Đại học KTQD, 2009
„ Business edge: Hội họp và thuyết trình. 
NXB Trẻ, 2007
„ PGS. TS. Đoàn Thị Hồng Vân: Giao tiếp 
trong kinh doanh và cuộc sống. NXB 
Thống kê, 2006
Thuyết trình là cả một 
nghệ thuật
Và người thuyết trình 
cũng là nghệ sỹ
Khái niệm thuyết trình
Thuyết trình là trình 
bày bằng lời trước 
nhiều người về một 
vấn đề nào đó nhằm 
cung cấp thông tin 
hoặc thuyết phục, gây 
ảnh hưởng đến người 
nghe
Phân loại
Căn cứ vào thời gian thực hiện:
„ Thuyết trình ngắn: được thực hiện 
trong khoảng thời gian dưới 20 phút về
một vấn đề nào đó. 
„ Thuyết trình dài: được thực hiện trong 
khoảng thời gian trên 20 phút về một 
chủ đề nhất định 
Phân loại
Theo mục tiêu của bài thuyết trình:
„ Cung cấp thông tin: Chia sẻ, cung cấp, 
truyền tải thông tin cho người nghe.
„ Thuyết phục: Đưa ra các lỹ lẽ làm cho 
người nghe chấp nhận hoặc hành động 
theo ý kiến của người nói.
Đặc điểm của một bài 
thuyết trình hiệu quả
„ Phù hợp với đối tượng 
„ Có mục tiêu rõ ràng 
„ Có cấu trúc logic và nhất quán 
„ Sử dụng ngôn từ và phi ngôn từ phù
hợp 
„ Thời gian phân bổ hợp lý 
Các bước thuyết trình
Chuẩn bị
Tiến hành
Đánh giá
Các bước thuyết trình
Chuẩn bị
Đặt và trả lời các câu hỏi
„ Thông điệp chính của bạn là gì? 
„ Thính giả của bạn là ai? Bạn có bao nhiêu thính 
giả? 
„ Mục tiêu chính của bạn khi thực hiện bài thuyết 
trình là gì? 
„ Bạn có bao nhiêu thời gian? 
„ Ngôn ngữ nào sẽ được sử dụng? 
„ Các điều kiện về hội trường? Phương tiện gì có
thể sử dụng khi thuyết trình? 
Xây dựng bản tóm tắt cho 
bài thuyết trình 
Có 2 cách tóm tắt 
bài thuyết trình:
„ Dùng thẻ ghi ý 
„ Dùng bản đồ tư duy 
3 bí quyết thành công
„ Thứ nhất: 
Tập
„ Thứ nhì:
Tập
„ Thứ ba:
Tập
Chuẩn bị trước khi thuyết trình
„ Đến sớm 
„ Kiểm tra trang 
phục, trang 
thiết bị
Các bước thuyết trình
Tiến hành
Mở đầu buổi thuyết trình 
„ Lời chào khán giả
„ Lời chúc 
„ Giới thiệu bản thân, đơn vị, tổ chức 
„ Lời cảm ơn đến những người có liên 
quan, đóng góp 
Trình bày 
„ Thường xuyên quan sát và theo dõi 
phản ứng của khán giả, lựa chọn thông 
tin khi trình bày tùy theo phản ứng của 
khán giả 
„ Thường xuyên theo dõi thời gian 
„ Không cầm bài viết sẵn đọc nguyên 
văn, không nên học thuộc lòng bài nói. 
Sử dụng bản tóm tắt đã chuẩn bị
Trình bày 
„ Có thể chuẩn bị thêm những câu 
chuyện vui, khôi hài 
„ Đưa những ví dụ, số liệu cụ thể minh 
họa cho mỗi ý, mỗi luận điểm của mình 
„ Trong suốt quá trình thuyết trình, phải 
luôn hướng tới và nhấn mạnh chủ đề
của buổi thuyết trình 
Khi kết thúc buổi thuyết trình 
„ Cảm ơn sự lắng nghe của khán giả 
„ Cho địa chỉ để khán giả gửi những 
đóng góp hoặc thắc mắc 
„ Sẵn sàng lắng nghe và trả lời những 
câu hỏi của khán thính giả
Các bước thuyết trình
Đánh giá bài thuyết trình
Các tiêu chí để đánh giá
bài thuyết trình 
„ Thời gian phù hợp với thời gian cho phép 
„ Bố cục rõ ràng 
„ Các lập luận, dẫn chứng phù hợp, chặt 
chẽ
„ Từ ngữ sử dụng phù hợp, không có từ 
đệm, từ lặp 
„ Phi ngôn từ phù hợp 
Cấu trúc bài thuyết trình
Më ®Çu
Th©n bµi
KÕt luËn
Bài thuyết trình
Phần mở
Mục tiêu: Làm thế nào để gây 
ấn tượng đối với thính giả?
Nội dung phần mở đầu
„ Giới thiệu ý tưởng/thông điệp chính 
„ Giới thiệu tóm tắt những điểm chính 
„ Chỉ ra các lợi ích của bài thuyết trình
Cách mở đầu bài thuyết trình 
„ Dẫn nhập trực tiếp 
„ Dẫn nhập tương phản 
„ Dẫn nhập kể chuyện 
„ Dẫn nhập đặt câu hỏi 
„ Dẫn nhập trích dẫn 
„ Dẫn nhập gây chấn động 
Phần thân
Mục tiêu: Làm thế nào để làm rõ cho 
thông điệp chính? 
Nội dung phần thân bài
„ Sử dụng những lập luận chặt chẽ
„ Lập luận phải gắn với kết luận 
„ Nhất quán với các lập luận khác cùng lập 
trường. Không nên “ông nói gà, bà nói vịt”
„ Khi nêu lập luận cần giải thích rõ. Không nên 
đưa ra một lập luận mà không giải thích lập 
luận đó là gì và hỗ trợ kết luận của bạn thế nào 
„ Nếu có lập luận nào của bạn có thể gây tranh 
cãi, hãy lý giải, nếu không dễ bị phía bên kia lấy 
làm đích phản bác 
Phần kết
Mục tiêu: Làm thế nào để tóm tắt 
những điểm chính? 
Nội dung phần kết luận
„ Kết lại vấn đề 
đã trình bày 
„ Để lại cho người 
nghe một thông 
điệp ấn tượng 
Ngôn từ trong thuyết trình
„ Dùng ngôn từ phù hợp với nội dung bài 
thuyết trình 
„ Các ý phải được sắp xếp theo trình tự
hợp lý, đảm bảo tính logic của bài nói; 
khi chuyển từ ý này sang ý khác cần có
các cụm từ liên kết thích hợp 
„ Với các đối tượng người nghe khác 
nhau, nên xây dựng bài nói cũng khác 
nhau 
Ngôn từ trong thuyết trình
„ Người lao động ưa nói cụ thể, thực tế, gắn với 
cuộc sống sinh động hàng ngày 
„ Cán bộ đang công tác: phải có căn cứ lý lẽ, 
văn bản, số liệu, thí dụ cụ thể
„ Thanh niên, sinh viên, học sinh: thể hiện xúc 
tích, dí dỏm, có ý tưởng đẹp, bay bổng 
„ Các nhà nghiên cứu, người có tri thức rộng: 
trình bày khiêm tốn, mạch lạc, chuẩn xác 
Phi ngôn từ chính trong 
thuyết trình
„ Giọng nói
„ Trang phục 
„ Nét mặt
„ Ánh mắt 
„ Tay 
„ Tư thế
Giọng nói 
„ Âm lượng: vừa phải, 
đủ nghe, tùy thuộc 
vào hoàn cảnh cụ thể
„ Nhịp độ: khoảng 100 
từ/phút 
„ Ngữ điệu: thay đổi 
ngữ điệu để tránh 
nhàm chán 
Trang phục 
Gọn gàng, 
lịch sự, phù
hợp với chủ 
đề thuyết 
trình và đối 
tượng khán 
giả
Nét mặt
Thể hiện sự
thân thiện, 
gần gũi với 
khán giả
Ánh mắt 
„ Nhìn theo hình 
chữ W hoặc M 
„ Dừng cuối mỗi ý 
„ Nhìn vào trán 
Tay 
„ Trong khoảng từ
cằm đến thắt lưng 
„ Dùng tay để minh 
họa cho lời nói 
„ Không: khoanh 
tay, cho tay vào túi 
quần, trỏ tay 
Tư thế
Tư thế nghiêm 
túc, tạo sự
thoải mái
Kỹ năng xử lý câu hỏi 
trong thuyết trình
Một số nguyên tắc khi xử lý 
câu hỏi của khán giả
„ Luôn nhắc lại mỗi câu hỏi để toàn bộ
các thính giả biết vấn đề bạn được hỏi 
„ Trước khi trả lời, hãy dành thời gian để
nhìn lại câu hỏi. Nếu bạn không chắc 
chắn, hãy nêu lại câu hỏi và yêu cầu 
làm câu hỏi rõ hơn 
„ Hãy đợi người hỏi hoàn thành câu hỏi 
trước khi bạn bắt đầu trả lời 
Một số nguyên tắc khi xử lý 
câu hỏi của khán giả
„ Hoãn câu hỏi nhắm vào giải quyết các 
vấn đề cụ thể (hoặc kiến thức bí ẩn) 
đến cuối bài thuyết trình, hoặc để thảo 
luận riêng 
„ Tránh kéo dài thảo luận với một thính 
giả, tránh các câu hỏi rộng, đặc biệt là
tranh luận 
Một số nguyên tắc khi xử lý 
câu hỏi của khán giả
„ Nếu không thể trả lời một câu hỏi, hãy: 
- Đề nghị cần được nghiên cứu câu trả
lời, và sẽ liên lạc lại với người đặt câu 
hỏi sau 
- Đề xuất các nguồn tài liệu để người 
hỏi có thể tự giải đáp câu hỏi 
- Đề nghị thính giả gợi ý
Một số dạng câu hỏi và cách 
xử lý 
„ Câu hỏi tốt: Những câu hỏi này giúp bạn 
chuyển thông điệp của bạn đến khán giả
tốt hơn. Hãy cám ơn người đã đặt câu 
hỏi và bình tĩnh trả lời câu hỏi 
„ Câu hỏi khó: Đây là những câu hỏi mà
bạn không thể hoặc không muốn trả lời. 
Hãy nói là bạn không biết, hoặc sẽ tìm 
hiểu thêm, hoặc đề nghị khán giả gợi ý 
Một số dạng câu hỏi và cách 
xử lý 
„ Câu hỏi không cần thiết: trả lời lại một 
cách ngắn gọn và chuyển sang câu hỏi 
tiếp 
„ Câu hỏi không liên quan: Hãy khéo léo 
để chuyển sang câu hỏi tiếp 
Thanks for your attention