Bài giảng Khoa học đất - Chương 1: Giới thiệu chung

Khoa học 
đất 
Quản lý đất đai 
Khoa học đất 
Chương 1: GIỚI THIỆU CHUNG 
Thổ nhưỡng 
Pedology từ Tiếng Hy Lạp 
 γη, pedon, “đất"; và 
 λόγος, logos "kiến thức" 
khoa học đất = thổ nhưỡng + edaphology 
Edaphology: môn khoa học nghiên cứu đất đai như môi trường 
sinh sống cho thực vật và các sinh vật khác 
Thổ nhưỡng học 
 môn khoa học tự nhiên nghiên cứu nguồn gốc 
của đất, cấu tạo, thành phần, tính chất, quy luật 
phân bố, biện pháp sử dụng hợp lí và nâng cao 
độ phì của đất 
Khoa học đất 
 Khoa học đất là môn khoa học nghiên cứu đất, 
coi đối tượng nghiên cứu này như là một tài 
nguyên thiên nhiên trên bề mặt Trái Đất, nghiên 
cứu khoa học đất bao gồm nghiên cứu hình 
thành, phân loại và xây dựng bản đồ đất; các 
thuộc tính vật lý, hóa học, sinh học, và độ phì 
nhiêu của đất; cũng như nghiên cứu các thuộc 
tính này trong mối liên hệ với việc sử dụng và 
quản lý đất đai.. 
Đất ≠ Đất đai? 
 Ðất theo nghĩa thổ nhưỡng là vật thể thiên 
nhiên có cấu tạo độc lập lâu đời, hình thành do 
kết quả của nhiều yếu tố: mẫu chất, sinh vật, khí 
hậu, địa hình và thời gian. 
 Đất đai là nơi ở, xây dựng cơ sở hạ tầng của 
con người và thổ nhưỡng là mặt bằng để sản 
xuất nông lâm nghiệp. Bao gồm cả phần trong 
lòng đất, mặt đất và không gian 
Khoa học đất 
-sự hình thành đất 
-phân loại đất 
-vẽ bản đồ đất 
-các thuộc tính vật lý, hóa học, sinh học 
và độ màu mỡ của đất 
-các thuộc tính này trong mối liên hệ với 
việc sử dụng và quản lý đất đai. 
khoa học nghiên cứu đất như là một tài nguyên thiên nhiên 
Đất 
-phần bên ngoài của vỏ 
quả đất 
- phần giao nhau của các 
quyển. 
 Các kiến thức về 
•khí tượng học, 
•khí hậu học, 
•sinh thái học, 
•sinh vật học, 
•thủy văn học, 
•địa mạo học, 
•địa lý học, 
•khoa học trái đất và 
•nhiều môn KH tự nhiên khác. 
Đất 
-Khí quyển: không khí xung quanh trái đất, tới ~200km 
-Sinh quyển: là phần môi trường của trái đất, mà ở đó 
có thể tìm thấy được sự sống của sinh vật 
-Thủy quyển: là nơi có sự hiện diện của nước hoặc 
gần bề mặt trái đất 
-Thạch quyển: là lớp bên trên vỏ quả đất (chỉ tính 
phần rắn), lớp đá trên cung của quyển manti 
-Thổ quyển: là lớp mỏng bên trên của trái đất mà ở đó 
có sự hiện diện của các tiến trình hình thành đất. 
Đất 
Khí quyển 
Khí quyển & 
sinh quyển 
Thổ quyển 
Thạch quyển & 
thủy quyển 
Thạch quyển 
Đất 
Các yếu tố hình thành đất: 
-khí hậu, 
-sinh vật, 
-địa hình, 
-mẫu chất, 
-thời gian 
và nhiều yếu tố ít quan trọng hơn 
đóng góp 
Các nhà khoa học đất nổi tiếng 
Olivier de Serres (1539 - 1619) 
-Là nhà khoa học đất người Pháp. 
-Tác phẩm Théâtre d'Agriculture. 
 vào những năm 1600. 
Là người đưa ra những khuyến 
cáo này đặt nền móng đầu tiên 
cho việc luân canh cây trồng. 
Các nhà khoa học đất nổi tiếng 
J. von Liebig (1803 - 1873) 
Là nhà hóa học người Đức với 
thuyết "bảng cân bằng" dinh dưỡng: 
Đất được coi là là một thùng chứa tĩnh 
 của các chất dinh dưỡng cho cây cối 
 - đất có thể sử dụng và thay thế. 
Các nhà khoa học đất nổi tiếng 
Vasily V. Dokuchaev (1846 - 1903) 
“Đất như là một thực thể tự 
nhiên có nguồn gốc và lịch sử 
phát triển riêng, là thực thể 
với những quá trình phức tạp 
và đa dạng diễn ra trong nó. 
Các nhà khoa học đất nổi tiếng 
Vasily V. Dokuchaev (1846 - 1903) 
Đất được coi là khác biệt với đá. 
Đá trở thành đất dưới ảnh hưởng 
của một loạt các yếu tố tạo thành 
đất như khí hậu, cây cỏ, khu vực, 
địa hình và tuổi. ”. 
Các nhà khoa học đất nổi tiếng 
Eugene W. Hilgard (1833 - 1916) 
Là một chuyên gia nghiên cứu về thổ 
nhưỡng của Đức và Hoa Kỳ 
nghiên cứu về hóa học đất và cải tạo 
đất kiềm. 
là ông tổ của nền khoa học đất hiện đại 
tại Hoa Kỳ. 
Tác phẩm: "Soils, Their Formation, Properties, 
Composition, and Relations to Climate and Plant Growth 
in the Humid and Arid Regions" năm 1906. 
Các nhà khoa học đất nổi tiếng 
Hans Jenny (1899 - 1992) 
Các yếu tố hình thành đất 
(Factors of Soil Formation) 
1941 
Đất = f(cl, o, r, p, t) 
Trong đó: 
cl - khí hậu; 
o - sinh vật; 
r - địa hình; 
p - mẫu chất; 
t - thời gian 
Các nhà khoa học đất nổi tiếng 
Curtis F. Marbut (1863 - 1935) 
-nhấn mạnh các mặt cắt thiết 
diện đất 
-phân loại đất phải dựa trên 
hình thái học thay vì dựa trên 
các học thuyết về nguồn gốc 
đất 
Các nhà khoa học đất nổi tiếng 
G. Smith ( - ) 
•Đưa ra hệ thống phân loại đất 
•Hệ thống đã được Mỹ và nhiều quốc gia 
khác chấp nhận làm hệ thống phân loại đất 
chính thức 
•Dùng để thành lập và diễn giải các bản đồ 
đất đai. 
Các lĩnh vực nghiên cứu của 
khoa học đất 
 Thổ nhưỡng học 
 Nguồn gốc đất 
 Hình thái học đất 
 Vi hình thái học đất 
 Phân loại đất 
 Vật lý học đất 
 cơ học và kỹ thuật đất 
 Khoáng vật học đất 
 Hóa học đất 
 Hóa sinh học đất 
 Vi sinh học đất 
Các lĩnh vực ứng dụng của khoa 
học đất 
 Bản đồ địa hình 
 Quản lý đất đai 
 Các phương pháp tiêu chuẩn trong phân tích 
 Độ màu mỡ của đất/Quản lý và cải tạo